Ελλείμματα και πλεονασμοί αρχιτεκτονικής κριτικής για τα κτίρια πολιτισμού

Από τον Βασίλη Σγούτα*

Εντυπωσιάζει ότι σπάνια διαβάζουμε ουσιαστικές και σε βάθος αρχιτεκτονικές κριτικές για τα σημαντικά νέα κτίρια πολιτισμού της Αθήνας. Για ορισμένα μάλιστα σχεδόν ποτέ. Πόσο τυχαίο μπορεί να είναι αυτό;

Κτίρια πολιτισμού

Η προετοιμασία του εδάφους

Ο δημόσιος διάλογος και οι κριτικές για ορισμένα από τα σημαντικά νέα κτίρια και έργα, που είτε έχουν ολοκληρωθεί τα τελευταία χρόνια είτε προγραμματίζονται να γίνουν, συχνά δεν είναι ούτε πλήρης ούτε αντικειμενικός, όσο θα έπρεπε. Ένας προσεκτικός παρατηρητής μπορεί να διαπιστώσει ότι αυτά τα κτίρια και έργα συνήθως βρίσκονται σε ένα ιδιότυπο απυρόβλητο από σχόλια και κριτικές. Οι λόγοι είναι προφανείς και η εξήγηση εύκολη.

Αναπόσπαστο στοιχείο των μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων σε κτιριακά, και λοιπά, έργα έχει γίνει η προκαταβολική αρθρογραφία. Με δημοσιεύματα από έγκριτους και αναγνωρίσιμους δημοσιογράφους και κριτικούς, προετοιμάζεται το έδαφος για την θετική αποδοχή από το κοινό της νέας επένδυσης. Είναι μια τακτική που έχει αποδειχτεί ότι φέρνει αποτελέσματα.

Η αρθρογραφία αυτή δεν είναι πάντα για το σύνολο ενός μελλοντικού έργου, αλλά συχνά εστιάζει σε συγκεκριμένο τομέα του όλου εγχειρήματος. Αθροιστικά, όμως, όλα αυτά τα δημοσιεύματα αρχίζουν να συνθέτουν την συνολική εικόνα. Και όταν φτάσει η ώρα της ολοκλήρωσης του έργου, ο πολίτης πολύ πιο εύκολα θα το δει με θετική ματιά.

*Βασίλης Σγούτας: Αρχιτέκτων. Μετά την Νότιο Αφρική και το Ιράκ, σταδιοδρομεί από το 1961 ως εταίρος του Κώστα Σγούτα και από το 1999 με τον Δημήτρη Σγούτα. Αντιπρόεδρος ΣΑΔΑΣ 1983-1984, μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ 1984-2006, Πρόεδρος Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA) 1999-2002, και από το 2019 Επίτιμος Πρόεδρός της. Το 2007 θεσπίστηκε το Vassilis Sgoutas Prize το οποίο απονέμεται ανά τριετία σε αρχιτέκτονες με έργο σε περιοχές κάτω από το όριο της φτώχειας. Το βιβλίο του A Journey with the Architects of the World (Jovis Verlag, 2017) έχει μεταφραστεί στην κινεζική.

-Πηγή του κειμένου είναι το βιβλίο του Βασίλη Σγούτα με τίτλο: «Ένας Αθηναίος για την πόλη του» από  τις εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ

-Φωτογραφίες: Χαράλαμπος Λουιζίδης, Κατερίνα Γληνού.

-Eξώφυλλο: Βάσω Αβραμοπούλου / Α4 Design