Ενέργεια & Κλίμα: ειδήσεις και καλά παραδείγματα (7ος -9ος 2020)

Του Τάσου Κρομμύδα*

1. Κλιματική αλλαγή

• Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας: Είναι πολύ πιθανό και τα 5 επόμενα έτη να έχουν μέση παγκόσμια θερμοκρασία τουλάχιστον 1C πάνω από εκείνη της προβιομηχανικής εποχής, και 20% πιθανότητα 1 από αυτά κατά τουλάχιστον 1,5C υψηλότερη (1,5C είναι ο επιθυμητός στόχος για το 2100 στην Συμφωνία του Παρισιού)

2. Τομέας ηλεκτρισμού

• Το Α εξάμηνο 2020 για πρώτη φορά μειώθηκε η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς ηλεκτροπαραγωγής από κάρβουνο. Έκλεισαν μονάδες ισχύος 21,2 GW και τέθηκαν σε λειτουργία 18,3 GW (τα 11,4 GW στην Κίνα)
  Παγκοσμίως η ηλεκτροπαραγωγή από κάρβουνο μειώθηκε κατά 8%(κατά 32% στην ΕΕ και 31% στις ΗΠΑ) ενώ αιολική και ηλιακή ενέργεια κάλυψαν το 10% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρισμού, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το 2015.
• Ευρωπαϊκό Σύστημα Ηλεκτρισμού – Α εξάμηνο 2020 σε σύγκριση με Α εξάμηνο 2019
  Η ζήτηση μειώθηκε κατά 7%

Η ηλεκτροπαραγωγή από αιολικά αυξήθηκε κατά 11% και από φωτοβολταϊκά κατά 16%

Η ηλεκτροπαραγωγή από κάρβουνο & λιγνίτη μειώθηκε κατά 32% και από φυσικό αέριο κατά 6%

Οι εκπομπές του τομέα μειώθηκαν κατά 23%

Για πρώτη φορά η ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ (μαζί με ΥΗ) ήταν μεγαλύτερη εκείνης από όλα τα ορυκτά καύσιμα μαζί

• Κατά 5% αυξήθηκαν οι παγκόσμιες επενδύσεις σε ΑΠΕ το Α εξάμηνο του 2020 (132 δις$), κυρίως λόγω σημαντικά αυξημένων επενδύσεων σε υπεράκτια αιολικά που έφτασαν τα 35 δις$, με 17 τέτοια έργα μόνο στην Κίνα.
• Ανάλυση του Bloomberg New energy Foundation για την Ελλάδα: Δεν χρειάζονται νέες μονάδες ορυκτού αερίου ως «γέφυρα» προς τις ΑΠΕ. Από το 2025 το να κατασκευάζεις νέες μονάδες ΑΠΕ θα είναι φτηνότερο από το να λειτουργείς υφιστάμενες μονάδες αερίου.
• Αν υιοθετηθεί νέος -αλλά ανεπαρκής- πανευρωπαϊκός στόχος μείωσης εκπομπών κατά 55% το 2030, το μερίδιο των ΑΠΕ στον ηλεκτρισμό στην Ελλάδα θα πρέπει να φτάσει το 88% σε σχέση με 29% σήμερα και στόχο 62% στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ
• Ο ΓΓ του ΟΗΕ καλεί τις χώρες του κόσμου να μην προχωρήσουν στην κατασκευή νέων μονάδων κάρβουνου.
• Οι μονάδες κάρβουνου και λιγνίτη στα Δυτικά Βαλκάνια υπερβαίνουν κατά μέχρι και 6 φορές τα ευρωπαϊκά όρια εκπομπών ρύπων.

3. Άλλες ειδήσεις-εκθέσεις

• Και στα 3 σενάρια που παρουσιάζει η BP στην τελευταία ετήσιά Έκθεσή της Energy Outlook 2020, η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου δεν θα ξαναπιάσει ποτέ την κατανάλωση του 2019. Στο πιο κλιματικά φιλόδοξο σενάριο, η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου θα μειωθεί στο μισό τα επόμενα 20 χρόνια.
• 11,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ανανεώσιμη ενέργεια το 2019
• Το 37% των παγκόσμιων εκπομπών ΑτΘ σχετίζεται με τα διατροφικά συστήματα
• Μόλις 6 από τους 20 παγκόσμιους στόχους για τη βιοποικιλότητα που είχαν τεθεί το 2010 έχουν πιαστεί μερικώς, ενώ κανείς δεν έχει επιτευχθεί πλήρως. Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, 76 αρχηγοί κρατών δεσμεύτηκαν σε νέους φιλόδοξους στόχους.
• Έκθεση για λογαριασμό του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ εντοπίζει 15 “μεταβάσεις” στους τομείς (α) διατροφή και χρήση γης και ωκεανών, (β) υποδομές και δομημένο περιβάλλον και (γ) εξορύξεις και ενέργεια, που μπορούν να οδηγήσουν σε σταμάτημα της απώλειας βιοποικιλότητας και να δημιουργήσουν 395 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.
• Στις ΗΠΑ 544 χιλιάδες εργάζονται στην καθαρή ενέργεια, υπερδιπλάσιοι από όσους εργάζονται στην ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα.
• Οι πληθυσμοί μεταναστευτικών ψαριών στα ποτάμια της Ευρώπηςέχουν μειωθεί κατά 93% τα τελευταία 50 χρόνια. Παράλληλα, πολλά είδη ποτάμιων ψαριών στις χώρες της Μεσογείου θα απειλούνται με εξαφάνιση αν προχωρήσουν τα σχέδια για χιλιάδες μικρά υδροηλεκτρικά έργα στην περιοχή
• Στις χώρες της ΕΕ οι κρατικές επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα υπολογίζονται στα 137 δις το χρόνο και στα 4,9 δις για την Ελλάδα.
• Έκθεση του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ: Η αυξανόμενη τάση των ζωονοσογόνων ασθενειών οφείλεται στην υποβάθμιση του φυσικού μας περιβάλλοντος – μέσω της υποβάθμισης της γης, της εκμετάλλευσης της άγριας πανίδας, της εξόρυξης πόρων, της κλιματικής αλλαγής.

4. Καλά νέα και παραδείγματα

• Η Κίνα δεσμεύτηκε σε κλιματική ουδετερότητα το 2060.
• Το Πρόγραμμα του Joe Biden για βιώσιμες υποδομές, καθαρή ενέργεια, τόνωση της απασχόλησης. Μεταξύ άλλων, στόχος για ηλεκτρική ενέργεια μηδενικών εκπομπών σε 15 χρόνια
• Η Πορτογαλία επέσπευσε στο 2021 από το 2023 την απεξάρτησή της από το κάρβουνο και δεν θα δώσει άλλες άδειες για εξορύξεις υδρογονανθράκων στην επικράτειά της
• Νέα Ζηλανδία: 100% ΑΠΕ στον ηλεκτρισμό το 2030.
• Θα κλείσει το 2021 ο σταθμός κάρβουνου στο Αμβούργο, ισχύος 1.640 MW, που τέθηκε σε λειτουργία το 2015
• Ισραήλ: Διαγωνισμός για 168 MW φωτοβολταϊκών + μπαταρίες έκλεισε σε τιμή 50€/MWh
• ΗΠΑ: 3 επιχειρήσεις ηλεκτρισμού που εγκαταλείπουν το κάρβουνο αποφάσισαν να μην κατασκευάσουν νέες μονάδες φυσικού αερίου αλλά να προχωρήσουν κατευθείαν σε εγκαταστάσεις ΑΠΕ.
• Η Καλιφόρνια θα σταματήσει την πώληση συμβατικών οχημάτων το 2035.

5. Διάφορα

• Ποιες είναι οι επιπτώσεις στο κλίμα από την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών;
• Διδάγματα και προτάσεις για την επόμενη ημέρα των λιγνιτικών περιοχών.
• Τι συμβαίνει στα αιολικά πάρκα όταν τελειώσει η διάρκεια ζωής τους;
• Βάφοντας μαύρο το 1 από τα 3 πτερύγια μιας ανεμογεννήτριαςμειώνει σημαντικά τις προσκρούσεις / θανάτους πουλιών, σύμφωνα με 10ετή έρευνα του Norwegian Institute for Nature Research
• Συλλογή υπογραφών: να γίνει οικουμενικό ανθρώπινο δικαίωμα το να ζεις σε έναν υγιή πλανήτη

*Ο Τάσος Κρομμύδας είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, με ειδίκευση στα οικονομικά και τις πολιτικές της ενέργειας. Σύμβουλος σε Διεθνείς Οργανισμούς για θέματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.