Ενεργειακές κοινότητες: η ευφυής διαχείριση της ενεργειακής κρίσης στη Δυτική Αττική

Του Ηλία Μουσταΐρα*

Επί του παρόντος, η ενεργειακή κρίση αποτελεί αναμφίβολα γεγονός που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Η ανάγκη της χώρας μας για εναλλακτικές πηγές ενέργειας, σημαντικές για την ενεργειακή αυτονομία της, είναι επιτακτική. Εργαλείο, λοιπόν, που θα ενισχύσει την κατεύθυνση αυτή συνιστά η ίδρυση ενεργειακών κοινοτήτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας από τις τοπικές κοινωνίες.

Στο παρόν άρθρο εστιάζουμε στην ίδρυση ενεργειακών κοινοτήτων από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Ειδικότερα, η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας και συνακόλουθα της περιοχής μας, θέτοντας πάντα την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα στο επίκεντρο, πρέπει να γίνει προτεραιότητά όλων όσοι ασχολούνται με τα κοινά. Μάλιστα, τα νομοθετικά εργαλεία είναι στη διάθεση των ΟΤΑ, καθώς το 2018 η τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο 4513/2018 «Ενεργειακές Κοινότητες και άλλες διατάξεις» είχε χαράξει την εθνική πολιτική για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, την προώθηση και ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Τι προσφέρει μια ενεργειακή κοινότητα

– Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας.
– Διαχείριση, διάθεση, πρώτης ύλης για την παραγωγή ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο ή μέσω ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποικοδομήσιμου κλάσματος αστικών αποβλήτων.

– Προμήθεια για τα μέλη της ενεργειακών προϊόντων, συσκευών και εγκαταστάσεων, με στόχο τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και της χρήσης συμβατικών καυσίμων, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας.

– Προμήθεια για τα μέλη της ηλεκτροκίνητων οχημάτων, υβριδικών ή μη, και εν γένει οχημάτων που χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα.

– Διανομή ηλεκτρικής ενέργειας εντός της Περιφερειακής Ενότητας που βρίσκεται η έδρα της.
– Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς τελικούς πελάτες, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 4001/2011 (Α 179), εντός της Περιφερειακής Ενότητας που βρίσκεται η έδρα της.
– Ανάπτυξη δικτύου, διαχείριση και εκμετάλλευση υποδομών εναλλακτικών καυσίμων.

Τα παραδείγματα

Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα των ενεργειακών κοινοτήτων που έχουν συστήσει οι Δήμοι Κοζάνης και Φλώρινας-Πρεσπών, όπως επίσης και η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας σε συνεργασία με τους δεκατρείς Δήμους στα όριά της και με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Μάλιστα, η εν λόγω Περιφέρεια προχώρησε επιπρόσθετα και στη σύσταση ακόμα μίας ενεργειακής κοινότητας με τους είκοσι πέντε Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) της περιοχής, δηλαδή τους φορείς που διαχειρίζονται τα αρδευτικά δίκτυα, σε μια προσπάθεια μείωσης του ενεργειακού κόστους και πρασινίσματος του γεωργικού τομέα επ’ ωφελεία του αγροτικού κόσμου της περιοχής.

Η Δυτική Αττική

Στη Δυτική Αττική, ο μοναδικός Δήμος που έχει προχωρήσει εδώ και χρόνια στην δημιουργία ενεργειακής κοινότητας είναι ο Δήμος Φυλής (Άνω Λιόσια – Ζεφύρι – Φυλή). Επιπροσθέτως, ο Δήμος Φυλής εξασφάλισε πρόσφατα από τη  Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) δύο βεβαιώσεις παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά, ισχύος 45 και 12,5 MW σε ιδιόκτητους χώρους του. Παράλληλα, έχει σε προχωρημένο στάδιο ακόμα ένα φωτοβολταϊκό ισχύος 10 MW, υποδομή που θα κατασκευαστεί εντός της παλιάς χωματερής.

Προς την κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει και οι υπόλοιποι Δήμοι της Δυτικής Αττικής, είτε μόνοι τους είτε με πρωτοβουλία της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής, να εξετάσουν άμεσα την σύσταση ενεργειακής κοινότητας.  Η διαδικασία απαιτεί τον σχεδιασμό και την ωρίμανση μελετών και κατόπιν την διεκδίκηση χρηματοδότησης από εγχώριους ή κοινοτικούς πόρους. Όραμα όλων των αιρετών αρχόντων οφείλει να είναι η μέρα που οι δημότες τους θα καταναλώνουν ενέργεια από τις υποδομές αυτές, με προτεραιότητα πάντα τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Κλείνοντας, η ηλιακή κοινωνική πολιτική είναι απολύτως αναγκαία στις μέρες μας, καθώς θα ανακουφίσει πραγματικά εκατοντάδες συμπολίτες μας στη Δυτική Αττική που βάλλεται. Την ίδια στιγμή, υπολογίζουμε τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προεκτάσεις του ανωτέρω εγχειρήματος.  Με γνώμονα τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών για την ίδρυση ενεργειακών κοινοτήτων, προχωράμε στοχεύοντας στην εξεύρεση περισσότερων προοπτικών, περισσότερων λύσεων, περισσότερων εναλλακτικών για τη δημιουργία ανθεκτικών πόλεων για όλους.

*Ηλίας Μουσταΐρας MSc Περιβαλλοντολόγος Πολιτικός Μηχανικός, MBA. Πρόεδρος «ΕΝΩΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ»