ΕΝΦΙΑ: πως χιλιάδες πολίτες χάνουν μερική ή ολική απαλλαγή, ποιοι δικαιούνται

Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες με χαμηλά πραγματικά εισοδήματα, λόγω της μεθόδου υπολογισμού χάνουν τη μερική ή ολική απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) που δικαιούνται και θα κληθούν να πληρώσουν «φουσκωμένο» το λογαριασμό. Ποιοι τελικά δικαιούνται μερική ή ολική απαλλαγή.

Συμπεριλήφθηκαν κατά τη διαδικασία υπολογισμού και εκκαθάρισης του ΕΝΦΙΑ του 2023 ακόμα και εισοδήματα τα οποία είναι έκτακτα και μη επαναλαμβανόμενα, όπως οι αποζημιώσεις απολύσεων, καθώς επίσης και ποσά κοινωνικών παροχών, τα οποία δεν φορολογούνται και δεν υπόκεινται καν σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, όπως είναι τα επιδόματα τέκνων, οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία ολικά τυφλών και κινητικά αναπήρων σε ποσοστό άνω του 80%.

Στο συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογούμενου που θα ληφθεί υπόψη για να διαπιστωθεί εάν δικαιούται ή όχι την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ θα συνυπολογιστούν επίσης τα επιδόματα ανεργίας.

Πολλοί φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα που δικαιούνταν κανονικά να απαλλαγούν από τον ΕΝΦΙΑ καλούνται και φέτος να πληρώσουν το φόρο αυτόν στο ακέραιο. Ο λόγος για τον οποίο εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλόμισθοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, άνεργοι, ανάπηροι, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι με χαμηλά εισοδήματα χάνουν τη μερική ή ολική απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ είναι ότι το συνολικό ετήσιο φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του φορολογικού έτους 2021, το οποίο ελήφθη υπόψη για τη χορήγηση μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ, υπολογίστηκε με έναν τρόπο στρεβλό, που είχε ως συνέπεια να διαμορφωθεί σε ύψος μεγαλύτερο από το ισχύον, κατά περίπτωση, εισοδηματικό όριο, όπως γράφει ο οικονομικός συντάκτης Γιώργος Παλαιτσάκης, στον «Ελεύθερο Τύπο».

Όλα αυτά τα ποσά θα προστεθούν στα λοιπά -δηλωθέντα για το έτος 2021 εισοδήματα των φορολογουμένων τα οποία υπήχθησαν κανονικά σε φόρο ή φορολογήθηκαν αυτοτελώς, δηλαδή στους μισθούς, τις συντάξεις, τα ενοίκια, τα κέρδη από επιχειρήσεις, τους τόκους καταθέσεων κ.λπ.

Στη συνέχεια, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, θα προστεθεί στο άθροισμα που θα προκύψει και τυχόν επιπλέον διαφορά εισοδήματος λόγω υψηλών τεκμηρίων διαβίωσης. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις φτωχών οικογενειών τα συνολικά ποσά «καθαρού ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος» θα φουσκώσουν υπέρμετρα, σε εξωπραγματικά επίπεδα, και θα ξεπεράσουν τα σχετικά χαμηλά όρια ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος που έχουν τεθεί ως προϋποθέσεις για τη χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της χώρας.

Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι να κληθούν να πληρώσουν ολόκληρο το ποσό του ΕΝΦΙΑ εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες με χαμηλά πραγματικά εισοδήματα.

Η μέθοδος, με την οποία συναθροίζονται όλα τα παραπάνω ποσά προκειμένου να «φουσκώσουν» τεχνητά τα ετήσια οικογενειακά εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων φτωχών νοικοκυριών και να υπερβούν τα προβλεπόμενα ανώτατα όρια για τη χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ, θα καθοριστεί και φέτος με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή.

Η αντίστοιχη περσινή απόφαση, η οποία εκδόθηκε και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 6 Μαΐου 2022, προέβλεπε ότι στο συνολικό ετήσιο φορολογητέο εισόδημα κάθε φορολογούμενου, το οποίο λαμβάνεται υπόψη για να κριθεί εάν δικαιούται ή όχι μερική ή ολική απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ συμπεριλαμβάνονται και τα ποσά που έχουν δηλωθεί στους κωδικούς των περιπτώσεων 2,3,4,5,6,9,10,11,12 και 19 του πίνακα 6 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (του εντύπου Ε1) του φορολογικού έτους 2020.

Συμπερίληψη εισοδημάτων

Στους κωδικούς αυτούς είχαν περιληφθεί από τους φορολογούμενους τα ακόλουθα ποσά εισοδημάτων:

Εισοδήματα που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται αυτοτελώς κατά την καταβολή τους.
Τα εισοδήματα αυτά είναι τα εξής:

1) Η διατροφή συζύγου και τέκνων.

2) Τα επιδόματα ανεργίας.

3) Οι συντάξεις των αναπήρων πολέμου ή των θυμάτων πολέμου ή των αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.

4) Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%.

5) Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων.

6) Ποσοστό 65% των επιδομάτων επικίνδυνης εργασίας και της από 11.10.2018 καταβαλλόμενης πτητικής αποζημίωσης στους πιλότους πολιτικής αεροπορίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.

7) Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.

8) Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.

9) Οι «πράσινες» και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις μέχρι 12.000 ευρώ αθροιζόμενες.

10) Οι λοιπές εισοδηματικές αγροτικές ενισχύσεις.

11) Η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης.

12) Οι αμοιβές που καταβάλλονται από την Παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών σε φορολογικούς κάτοικους Ελλάδος.

Εισοδήματα που απαλλάσσονται και από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Τα εισοδήματα αυτά είναι:

1) Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία των ολικά τυφλών ή κινητικά αναπήρων 80% και άνω.

2) Η αποζημίωση λόγω διακοπής εργασιακής σχέσης.

3) Το επίδομα παιδιού του άρθρου 214 του ν. 4512/2018, το οποίο καταβάλλεται από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.).

4) Το επίδομα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων.

5) Το Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (Α.ΝΗ.ΚΟ.) του ν. 4551/2018.

Λοιπές κατηγορίες εισοδημάτων που φορολογούνται με ειδικό τρόπο ή απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος, όπως:

1) Το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, του ΓΕΝΕ και του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ που εισπράχθηκε μέσα στο προηγούμενο φορολογικό έτος.

2) Τα συνολικά καθαρά κέρδη που αναλογούν στα φυσικά πρόσωπα εταίρους προσωπικών εταιρειών που τηρούν απλογραφικά βιβλία (O.E., Ε.Ε., κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, αστικές εταιρείες, κοινοπραξίες κ.λπ.), μετά την αφαίρεση του φόρου του νομικού προσώπου.

Παρόμοια απόφαση η οποία θα προσδιορίζει κατά τον παραπάνω τρόπο το συνολικό άθροισμα ποσών που θα λαμβάνεται υπόψη ως ετήσιο οικογενειακό εισόδημα για να κριθεί εάν οι φορολογούμενοι δικαιούνται ή όχι μερική ή ολική απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ αναμένεται να εκδοθεί και φέτος από τον διοικητή της ΑΑΔΕ.

Ποιοι δικαιούνται μερική ή ολική απαλλαγή

Σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 7 του νόμου 4223/2013 για την επιβολή του ΕΝΦΙΑ:

Δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ είναι κάθε φορολογούμενος που πληροί τις εξής προϋποθέσεις:

α) Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

γ) Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω χορηγείται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.