ΕΠΤΑ: Πολεοδομικές εξαιρέσεις για έργα διαχείρισης αποβλήτων

Για την επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων πρότεινε να υπάρξουν πολεοδομικές εξαιρέσεις για τις μονάδες διαχείρισης, που στοιχίζουν σε πολλούς μήνες καθυστερήσεων ο Γιώργος Ηλιόπουλος Διευθύνων Σύμβουλος ΕΠΤΑ.

Στο πλαίσιο του  Συνέδριο του ΤΕΕ,  με τίτλο «WASTE 2019: Στερεά και Υγρά Απόβλητα», που διοργάνωσε το economix,  υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας ο κ Ηλιόπουλος τόνισε ότι  «η  περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων χωλαίνει γιατί δεν έχει εφαρμοστεί το ηλεκτρονικό μητρώο αδειοδοτήσεων» και πρόσθεσε ότι «πρέπει άμεσα να εφαρμοστεί ο σχετικός νόμος και να παρακολουθούνται τα έργα που χαρακτηρίζονται ως στρατηγικές επενδύσεις» τόνισε από την πλευρά του ο Γιώργος Ηλιόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος ΕΠΤΑ.

Επιπλέον, για την επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων πρότεινε να υπάρξουν πολεοδομικές εξαιρέσεις για τις μονάδες διαχείρισης, που στοιχίζουν σε πολλούς μήνες καθυστερήσεων. Πρότεινε περαιτέρω αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ, καθώς όπως είπε, «ταλαιπωρούνται έργα έως και 3 χρόνια στο στάδιο έγκρισης των κρατικών ενισχύσεων». Τέλος, τόνισε την ανάγκη προώθησης των απαλλοτριώσεων παράλληλα με την υλοποίηση των έργων. Όπως είπε ο κ. Ηλιόπουλος, «με τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις μπορούν να επιτευχθεί επιτάχυνση έως και τρία χρόνια στην υλοποίηση των έργων».

Οι θέσεις των μελετητών

Σε θεματική ενότητα του Συνεδρίου κατατέθηκαν οι απόψεις των μελετητικών εταιριών και ειδικότερα επισημάνθηκαν τα ακόλουθα:

ΣΕΓΜ

Ειδική αναφορά στα έξυπνα συστήματα συλλογής αποβλήτων έκανε o πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ENVIROPLAN AE και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΓΜ, Χρήστος Τσομπανίδης. «Η διαχείριση δεν ξεκινάει από τα έργα. Πολλές φορές βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Όταν σχεδιάζουμε έργα για μεγάλους οργανισμούς, ξεκινάμε από το σύστημα συλλογής. Σας πληροφορώ ότι το 70% είναι συλλογή και το 30% είναι επεξεργασία και διάθεση. Αν πάτε σε εκθέσεις θα δείτε ότι μεγάλη έκταση καταλαμβάνουν τα έξυπνα συστήματα συλλογής γιατί, αν το πετύχεις αυτό, έχεις οικονομικά καλύτερες αποδόσεις. Αυτό που κρίνεται είναι πόσο κοστίζει το σύστημα διαχείρισης» εξήγησε. «Στο κομμάτι της συλλογής και διαχείρισης περιλαμβάνονται και τα πράσινα σημεία. Έχουν σημασία γιατί είναι προσβάσιμα στον πολίτη» πρόσθεσε.

Ο κ Τσομπανίδης, τόνισε ότι η  χώρα έχει επαρκές επιστημονικά και σε θέματα τεχνογνωσίας δυναμικό για να μελετήσει τα έργα σημειώνοντας ότι τα προβλήματα που παρατηρούνται σε έργα δεν οφείλονται σε μελετητικές και κατασκευαστικές αστοχίες αλλά συνήθως στη διαχείριση των έργων από τη διοίκηση τονίζοντας ότι  οι εταιρείες μας έχουν μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό.

– Η διαχείριση δεν ξεκινάει από τα έργα. Πολλές φορές βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Όταν σχεδιάζουμε έργα για μεγάλους οργανισμούς, ξεκινάμε από το σύστημα συλλογής. Σας πληροφορώ ότι το 70% είναι συλλογή και το 30% είναι επεξεργασία και διάθεση. Αν πάτε σε εκθέσεις θα δείτε ότι μεγάλη έκταση καταλαμβάνουν τα έξυπνα συστήματα συλλογής γιατί, αν το πετύχεις αυτό, έχεις οικονομικά καλύτερες αποδόσεις. Αυτό που κρίνεται είναι πόσο κοστίζει το σύστημα διαχείρισης» είπε ο ομιλητής.

Στο κομμάτι της συλλογής και διαχείρισης περιλαμβάνονται και τα πράσινα σημεία. Έχουν σημασία γιατί είναι προσβάσιμα στον πολίτη επισήμανε ο κ Τσομπανίδης προσθέτοντας τα βασικά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη ως εξής: .

Τα έργα επεξεργασίας και διάθεσης: Μιλάμε πάντα για επεξεργασία ρευμάτων αποβλήτων. Πλέον θα είναι μονάδες βιοαποβλήτων. Εν τέλει θα ακολουθήσει μηχανική διαλογή. Η διαμάχη περί τεχνολογιών έχει πάψει να υπάρχει στην Ευρώπη. Πλέον δεν μπορείς να πετύχεις τα επιθυμητά ποσοστά χωρίς να συνδυάσεις τεχνολογίες.

Η χωροθέτηση παραμένει πάντα πρόκληση αλλά δεν είναι κάτι το απαγορευτικό. Πάντα έχουμε επιφυλάξεις των τοπικών κοινωνιών αλλά, αν έχουμε στέρεες και καλά τεκμηριωμένες μελέτες, δεν υπάρχει πρόβλημα. Χρειαζόμαστε ακόμη κοινωνική συναίνεση αλλά μετά από τα όποια στάδια διαβούλευσης θα πρέπει να υπάρχει πολιτική αποφασιστικότητα. Πλέον η χώρα μας έχει αρκετά καλά παραδείγματα να δείξει τα τελευταία χρόνια. Αρκετοί ΧΥΤΑ λειτουργούν με πολύ καλύτερες λειτουργίες από ό,τι στο παρελθόν.

Χρηματοδότηση: Ειπώθηκε ότι είναι ανεπαρκής. Σωστό αλλά αν σκεφτεί κανείς τι πρόστιμα τρώμε κάθε μήνα, τότε καταλαβαίνουμε τι γίνεται. Τα χάνουμε γιατί πληρώνουμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ναι μεν θέλουμε πόρους αλλά να δούμε πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους υφιστάμενους.

VM&A

Το ΤΕΕ έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες και μπορεί να αποτελέσει μέσο για τον υγιή ανταγωνισμό στην αγορά σημείωσε κατά την ομιλία του ο

Μιχαλόπουλος Βαγγέλης, Διευθύνων Σύμβουλος VM&A. Ο ίδιος σημείωσε ότι  για πρώτη φορά, η Ε.Ε. αναγνωρίζει ότι η ανακύκλωση είναι πλέον μία οικονομία.

Προσπαθεί να δημιουργήσει μία νέα οικονομία και να πετύχει τους στόχους. Οι οδηγίες μας οδηγούν στην ανάγκη για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους. Υπάρχει εγκατάσταση για να εξυπηρετήσει μία περιοχή αλλά επιλέγουμε να τα θάβουμε κοντά σε έναν ΧΥΤΑ επειδή είναι φθηνότερο. Άρα, λείπει το οικονομικό εργαλείο.

Σύμφωνα με τον κ. Μιχαλόπουλο «κανείς δεν έχει μετρήσει αν, όλο αυτό που κάνουμε, η ανακύκλωση, είναι ακριβότερο ή φθηνότερο από το να τα πετάμε στον ΧΥΤΑ. Ο λόγος που αυτή η διαχείριση είναι ο κεντρικός τρόπος που διαχειριζόμαστε είναι επειδή δεν έχουμε επιβάλει το τέλος ταφής».

– «Οι υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος είναι το νέο γαϊτανάκι της Ε.Ε. Πρέπει να διαχειριζόμαστε τα απορρίμματα με τον καλύτερο τρόπο για τον πολίτη. Αυτό μας οδηγεί σε έναν σχεδιασμό που πρέπει να λαμβάνουμε κατά νου το σύνολο του κόστους» είπε ο ομιλητής και αναλυτικά ανέφερε ότι:

Μ’ αυτά τα δύο εργαλεία πρέπει να αρχίσουμε να σχεδιάζουμε έργα. Αν θέλουμε μέχρι 2025 να έχουμε αποτελεσματικότητα, πρέπει να σκεφτούμε οικονομικούς τρόπους, ώστε να έχουμε αποτελέσματα. Πρέπει να διαχωρίσουμε οικιακά από εμπορικά απόβλητα. Τα εμπορικά είναι πεδίο δόξης λαμπρό όπου ο ιδιωτικός τομέας θα συλλέγουν και θα προωθούν για ανακύκλωση ή επεξεργασία, χωριστά ρεύματα αποβλήτων. Έτσι θα τα βγάλουμε από την αποκομιδή των δήμων. 100 – 200 ευρώ / τόνο το κόστος αποκομιδής. Άρα, θα υπάρχει κέρδος από αυτή τη διαχείριση. Στα νησιά του αιγαίου αυτό θα μπορέσει να απομακρύνει το 80% των απορριμμάτων.

Το ίδιο μπορεί να γίνει στον καφέ κάδο. Έχει ιδιαιτερότητες αυτό. (π.χ. πλύσιμο κάδων). Μπορεί να είναι μια εμπορική δραστηριότητα. Πρέπει να μετράμε πάντα πιο είναι το πιο φθηνό για τον κάθε πολίτη. Θα πρέπει αυτά τα θέματα να αντιμετωπίζονται από τον εθνικό σχεδιασμό.

Τέλος, θα πρέπει να δούμε τα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα αξιοποιήσουμε για να υποστηρίξουμε έναν τέτοιον σχεδιασμό. Με ΕΣΠΑ δεν μπορούμε αποκομιδή και επεξεργασία αποβλήτων από μη οικιακούς. Υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες λόγω της κρίσης για τις τράπεζες. Άρα θέλουμε χρηματοδοτικά εργαλεία από τον ιδιωτικό τομέα που θέλουν μικρότερες εγγυήσεις. Θα αναζητήσουμε λύσεις μέσω ΣΔΙΤ.

Συμπερασματικά, είπε ο κ Μιχαλόπουλος σε σχέση με τα 3 οικονομικά εργαλεία, είναι προς όφελος μας να δημιουργήσουμε αυτή την αγορά. Είναι το δικό μας ρίσκο – ελπίδα για να δημιουργήσουμε ισχυρή οικονομία. Πρέπει να αξιοποιήσουμε ΣΔΙΤ και να προχωρήσουμε γρήγορα στην αλλαγή της δικής μας αγοράς και την εξυγίανσή της.

 Ι. Φρατζής και Συνεργάτες 

«Πρέπει να μάθουμε τα πραγματικά κόστη», τόνισε ο κ. Γιάννης Φρατζής από την εταιρεία Ι. Φρατζής και Συνεργάτες. Όπως εξήγησε: «Το κόστος της συλλογής των απορριμμάτων είναι 100 ευρώ ο τόνος, ενώ έχουν υπάρξει και κοστολόγια έως και 300 ευρώ. Γιατί μας απασχολεί εάν φθάνει το κόστος στις μονάδες στα 20-50-60 ευρώ;», διερωτήθηκε, επισημαίνοντας ότι «το σημαντικό κόστος είναι στην αποκομιδή των απορριμμάτων».

Ο κ. Φρατζής έδωσε έμφαση στην ανάγκη επιβολής του landfill tax. «Πρέπει να λάβουμε τα μέτρα εναντίον όσων δε σέβονται τις αποφάσεις», επεσήμανε και πρόσθεσε ότι «πρέπει να αλλάξει η σοβιετικού τύπου διάρθρωση του ΕΣΔΑ και των ΠΕΣΔΑ. Οι stake holders της κάθε περιοχής πρέπει να αποφασίζουν», είπε. Εξήρε την πρόθεση των εμπλεκομένων για ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων, και επεσήμανε ότι «η κάθε μονάδα πρέπει να διαχειρίζεται και τους τρεις κάδους, σε συνδυασμό με την ενεργειακή αξιοποίηση, η οποία δεν πρέπει να αποφεύγεται, αλλά να επιδιώκεται, με την παραγωγή δευτερογενών καυσίμων».

«Έχοντας απενεχοποιηθεί η ενεργειακή αξιοποίηση πρέπει να τρέξουμε τις διαδικασίες» ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «δεν είμαστε εμείς πιο ευαίσθητοι απ΄ ότι οι Γάλλοι ή οι Βέλγοι που έχουν λύσει αυτά τα ζητήματα».

Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια του διαλόγου που ακολούθησε και συντόνισε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Δελεβέγκος  οι εκπρόσωποι των μελετητικών εταιρειών συζήτησαν πιο αναλυτικά τις θέσεις που ανέπτυξαν στην πρωτολογία τους και ειδικά τα οφέλη της ενεργειακής αξιοποίησης, αλλά και στην ανάγκη επιτάχυνσης του χρόνου ωρίμανσης των έργων επισημαίνοντας ότι υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες για επιτάχυνσή τους έως και τρία χρόνια.