Έργο για τη στρατηγική αναζωογόνησης των Μεσογειακών πόλεων

Η ερευνητική ομάδα ΕΜΠ, μετά από τρία χρόνια εντατικής έρευνας, ολοκληρώνει με επιτυχία τις εργασίες της για το ευρωμεσογειακό έργο «Promoting UPcycling in Circular Economy through INNovation and education for creative industries in MEDiterranean cities – INNOMED-UP». Ο γενικός στόχος του καινοτόμου αυτού έργου είναι να προτείνει μια στρατηγική  αναζωογόνησης για τις Μεσογειακές Πόλεις, με την αξιοποίηση των παραγωγικών, δημιουργικών δικτύων και τη διασύνδεσή τους με τις σύγχρονες και αναγκαίες πρακτικές της κυκλικής οικονομίας.

Διεθνής Επιστημονική Συνάντηση: «Δημιουργικά και κυκλικά συμπλέγματα. Προς ένα νέο βιώσιμο πρότυπο για την αναζωογόνηση των μεσογειακών πόλεων», στο πλαίσιο του ερευνητικού πρoγράμματος “ENI CBCMED_CROSS_BORDER COOPERATION: INNOMED-UP Promoting UPcycling in Circular Economy through INNovation and education for creative industries in MEDiterranean cities” Δευτέρα29 Μαΐου2023 Αίθουσα Τελετών, κτιρίου Αβέρωφ  ΕΜΠ, Πατησίων 42,ώρες9.30-18.00

Το έργο INNOMEDUP “PromotingUPcyclinginCircularEconomythroughINNovationandeducationforcreativeindustriesinMEDiterraneancities που αφορά στα δημιουργικά επαγγέλματα και την διασύνδεσή τους με την κυκλική οικονομία, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας”, φθάνει στην τελική φάση των εργασιών του. Το ευρωμεσογειακό αυτό έργο χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. και το πρόγραμμα ENICBCMED με προϋπολογισμό ύψους 3.1 εκ. € (εκ των οποίων τα 2.8 εκ. € είναι ευρωπαϊκή συμμετοχή) και υλοποιείται σε επτά πόλεις της Μεσογείου: την Αθήνα, το Πράτο και το Παλέρμο στην Ιταλία, την πόλη της Τύνιδας στην Τυνησία, τη Χεβρώνα και την Ναμπλούς στην Παλαιστίνη, το Ίρμπιντ στην Ιορδανία. Εκτός από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, που είναι ο συντονιστής του έργου, στο εταιρικό σχήμα συμμετέχουν επίσης η μελετητική ΕΠΕΜ Α.Ε., οι Δήμοι του Πράτο και της Τύνιδας, το πανεπιστήμιο του Birzeit και οι ΜΚΟ FuturePioneers (Ιορδανία) και CRESM (Σικελία).

Ο γενικός στόχος του καινοτόμου αυτού έργου είναι να προτείνει μια στρατηγική  αναζωογόνησης για τις Μεσογειακές Πόλεις, με την αξιοποίηση των παραγωγικών, δημιουργικών δικτύων και τη διασύνδεσή τους με τις σύγχρονες και αναγκαίες πρακτικές της κυκλικής οικονομίας. Στη συγκυρία της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης, παρατηρείται ότι οι πόλεις αντιμετωπίζουν πλέον έντονο πρόβλημα ως προς τη διαχείριση των αποβλήτων, γεγονός που απαιτεί άμεσες και αποτελεσματικές δράσεις διαχείρισης ιδιαίτερα των απορριμμάτων.

Η πολυετής ερευνητική ενασχόληση της Ερευνητικής Ομάδας του  ΕΜΠ, που διευθύνει το έργο,με τα δημιουργικά και πολιτιστικά επαγγέλματα (Creative&CultureIndustries – CCIs) έχει αναδείξει το γεγονός ότι στις πόλεις της Μεσογείου υπάρχουν ενεργές και ισχυρές δικτυώσεις μικροκαλλιτεχνικών, χειροτεχνικών και δημιουργικών επιχειρήσεων. Επιδιώκεται λοιπόν, να αξιοποιηθούν αυτά τα δίκτυα ως προς την διαχείριση υλικών τους, ώστε οι δευτερογενείς ύλες, που προκύπτουν από μία δραστηριότητα να μπορούν να αποτελούν πρώτη ύλη  για  μια άλλη.

Επιπλέον, η διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ Μεσογειακού Νότου και Βορρά μπορεί να λειτουργήσει ως αμοιβαία διασυνοριακή ωφέλεια, μέσω της υιοθέτησης προηγμένων τεχνολογιών και πολιτικών διαχείρισης απορριμμάτων εκ μέρους του Βορρά από την μία και μέσω της εμπέδωσης συνεργατικών δικτύων του Νότου από την άλλη.

Στα χρόνια υλοποίησης και παρά τα σημαντικά εμπόδια που προέκυψαν από την πανδημία COVID-19, το έργο έχει υλοποιήσει πλήθος δράσεων και  έχει αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα. Για κάθε συμμετέχουσα πόλη, μέσω του αρμόδιου εταίρου, μελετήθηκαν και καταγράφηκαν τα κύρια σημεία σχετικά με την τοπική δημιουργική οικονομία, καθώς και οι δυνατότητες εφαρμογής κυκλικής οικονομίας μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες. Έπειτα, καταρτίστηκε για κάθε πόλη μια στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθηθεί για την δημιουργία δικτύων δημιουργικότητας και κυκλικής οικονομίας από μικρομεσαίες επιχειρήσεις εντός των ιστορικών κέντρων που θα συμβάλουν στην τοπική οικονομία και την βιωσιμότητα των αστικών κέντρων. Ακολούθησε πλήθος δράσεων σε κάθε πόλη: κατάρτιση επιχειρήσεων, εργαστήρια και συναντήσεις, εμπλοκή των ενδιαφερόμενων μερών (stakeholders), υπογραφή μνημονίων συνεργασίας με τοπικούς και επιχειρηματικούς φορείς. Όλα τα παραπάνω υλοποιήθηκαν με στόχο την ολοκλήρωση του κομβικής σημασίας αποτελέσματος, δηλαδή τη δημιουργία πιλοτικών κυκλικών δικτύων συνεργασίας (circular clusters) σε κάθε συμμετέχουσα πόλη.

Μικρομεσαίες Πολιτιστικές Δημιουργικές Επιχειρήσεις, που συνεργάζονται με διάφορους τρόπους στις πόλεις  του  έργου, φιλοξενούν τους έξυπνους κάδους, σχεδιασμού του  ΕΜΠ, όπου συλλέγονται δευτερογενή υλικά από παραγωγικές δραστηριότητες (ρετάλια υφάσματος και δέρματος, πλαστικό, χαρτί, μεταλλικά αντικείμενα). Οι έξυπνοι κάδοι επικοινωνούν μέσω έξυπνης τεχνολογίας με την ηλεκτρονική πλατφόρμα του έργου, που συλλέγει και διαμοιράζει την πληροφορία με ανοιχτό τρόπο. Ένα έξυπνο ποδήλατο, μέσω μιας  ηλεκτρονικής  εφαρμογής, επίσης σχεδιασμού του ΕΜΠ, ειδοποιείται να συλλέγει και μοιράζει τα υλικά σε επαγγελματίες ,που θα τα χρησιμοποιήσουν για τις δικές τους κατασκευές. Τέλος, 86 συνολικά μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν επιβραβευθεί, μετά από διαγωνιστική δημόσια διαδικασία και προϋπολογισμό περίπου 400.000€ για:

α. την παραγωγή καινοτόμων πιλοτικών προϊόντων,

β. την απόκτηση εξοπλισμού κυκλικής οικονομίας

γ. την κατάρτιση σε σχετικά θέματα με την κυκλική παραγωγή και διάθεση των προϊόντων.

Τέλος, στο πλαίσιο του έργου υλοποιήθηκαν δύο πολύ σημαντικοί οδηγοί για τις επιχειρήσεις, τις υπηρεσίες χάραξης πολιτικής, τους κοινωνικούς εταίρους και κάθε ενδιαφερόμενο: α. ο οδηγός για την πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε όλη την Μεσόγειο και β. ο οδηγός κυκλικότητας στην Μεσόγειο.

Τη Δευτέρα 29 Μαΐου 2023 στην Αίθουσα Τελετών  του κτιρίου Αβέρωφ στο ΕΜΠ Πατησίων 42  και ώρες 09.30-18.00 διοργανώνεται από το ΕΜΠ η Διεθνής Επιστημονική Συνάντηση για την παρουσίαση των τελικών αποτελεσμάτων του έργου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ