ΕΡΓΟΣΕ: ο χάρτης των έργων για τις επιβατικές-εμπορευματικές μεταφορές

Της Ντίνας Καράτζιου/

Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στις επιβατικές και εμπορευματικές σιδηροδρομικές μεταφορές, παρουσίασε η ΕΡΓΟΣΕ μέσω μίας λεπτομερούς καταγραφής των υπό εξέλιξη έργων, αλλά και των  διοικητικών -νομοθετικών αλλαγών τις οποίες προώθησε,  προκειμένου να διασφαλιστεί  η έγκαιρη υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων και υπερκεραστούν διαχρονικά εμπόδια που καθυστερούν δημοπρατήσεις και προκαλούν καθυστερήσεις σε ενεργές συμβάσεις. Ποιες είναι οι αλλαγές που θεσμοθετήθηκαν. Ποια είναι τα έργα μέσω των οποίων η ΕΡΓΟΣΕ υπόσχεται ριζική αναβάθμιση του χάρτη των σιδηροδρομικών μεταφορών.

Σε μία παρουσίαση των πεπραγμένων δύο ετών ο Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ, Χρήστος Βίνης, κατέγραψε όλες τις εξελίξεις στο σιδηροδρομικό τοπίο από πλευράς ΕΡΓΟΣΕ, θέλοντας να παρουσιάσει το πλαίσιο πρωτοβουλιών και διαρθρωτικών αλλαγών τις οποίες προώθησε η σημερινή διοίκηση με στόχευση να προχωρήσουν έργα και διαδικασίες που  θα οδηγήσουν στον  εκσυγχρονισμό του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου.

Προμετωπίδα

Στην προμετωπίδα, της παρουσίασης βρέθηκε το πλέγμα των σιδηροδρομικών έργων.  Ειδικότερα έγινε ειδική αναφορά στη δημοπράτηση έργων μέσω μειοδοτικών διαγωνισμών συνολικού προϋπολογισμού 515,3 εκατ ευρώ τα οποία αφορούν στην αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου ΠΑΘΕΠ, με την  την εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτροκίνησης, σηματοδότησηςκαι τηλεπικοινωνιών.   Και βεβαίως, η δημοπράτηση των έξι έργων του Ανταγωνιστιστικού διαλόγου συνολικού προϋπολογισμού 4 δις που βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη. Πρόκειται για τα έργα που συνδέουν τους λιμένες της Πάτρας, του Λαυρίου, της Ραφήνας, της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας, και Αλεξανδρούπολης με το τρένο και ενισχύουν τη σιδηροδρομική σύνδεση με την υπόλοιπη νοτιοανατολική Ευρώπη.  Ειδικότερα και σύμφωνα με την παρουσίαση την οποία  πραγματοποίησε αναφέρθηκαν τα παρακάτω.

Ο σχεδιασμός της ΕΡΓΟΣΕ

Τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια και εν μέσω των τεράστιων προκλήσεων της πανδημίας, προχωρά με σταθερά βήματα ο σχεδιασμός της ΕΡΓΟΣΕ για την ολοκλήρωση κομβικών υποδομών που θα αναβαθμίσουν το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο.Από την ανάληψη των καθηκόντων της παρούσας Διοίκησης  τον Οκτώβριο του 2019, καταρτίστηκε άμεσα στρατηγικό σχέδιο, το οποίο εφαρμόζεται με συνέπεια. Με προτεραιότητα την επίλυση διαχρονικών προβλημάτων, η ΕΡΓΟΣΕ κατάφερε σήμερα να έχει θέσει σε κίνηση το μεγαλύτερο πρόγραμμα σιδηροδρομικών έργων στην ιστορία της χώρας. Έτσι, έχουν ήδη δημοπρατηθεί έργα για τον εκσυγχρονισμό του κεντρικού σιδηροδρομικού δικτύου άνω του μισού δις. ευρώ. Ταυτόχρονα ξεκίνησε η διαδικασία δημοπράτησης 6 κρίσιμων έργων για τη διασύνδεση των μεγάλων λιμανιών της χώρας με το σιδηροδρομικό δίκτυο με προϋπολογισμό 4 δις ευρώ, τα οποία έχουν σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα για τη χώρα μας, αναβαθμίζοντας την ανταγωνιστικότητα των λιμένων και της ελληνικής οικονομίας.

Επίλυση προβλημάτων

Για να εισέλθει ο ελληνικός σιδηρόδρομος σε νέα εποχή, η ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε μεθοδικά στον εντοπισμό και την επίλυση προβλημάτωνπου διαχρονικά αποτελούσαν τροχοπέδη στην ολοκλήρωση των έργων. «Ξεμπλόκαραν» «παγωμένες» διοικητικές πράξεις και η ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε σε δημοπρατήσεις και συμβασιοποιήσεις έργων αξίας εκατοντάδων εκατ. €, ενώ αυξήθηκαν οι απορροφήσεις κοινοτικών κονδυλίων για την υλοποίηση των έργων με αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε θετικό ρυθμό αύξησης για πρώτη φορά από το 2016. Ταυτόχρονα, αυξήθηκε η αποδοτικότητα της ΕΡΓΟΣΕ στην καθημερινή της λειτουργία.

Πλάνο 100 ημερών

Η Διοίκηση Χρήστου Βίνη δεσμεύτηκε από την πρώτη στιγμή με το πλάνο 100 ημερών που προέβλεπε δημοπρατήσεις έργων,    συμβασιοποιήσεις και επανεκκίνηση συμβάσεων καθώς και εκσυγχρονισμό των εταιρικών διεργασιών. Με την πλήρη εφαρμογή του πλάνου, δρομολογήθηκε η επανεκκίνηση των συμβάσεων που αφορούν στην εγκατάσταση ειδικών σιδηροδρομικών συστημάτων στη σιδηροδρομική γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη-Προμαχώνα, με στόχο, τη μείωση της διαδρομής Αθήνα – Θεσσαλονίκη σε 3 ώρες και 15 λεπτά. Ακόμη, έχουν ήδη δοθεί για χρήση στον ΟΣΕ με ΔΠΧ τα τμήματα Πλατύ – Θεσσαλονίκη,  ΣΚΑ – Οινόη και ΣΣ Παλαιοφαρσάλου , και Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας. Δόθηκε σε λειτουργία η σιδηροδρομική γραμμή στο τμήμα Κιάτο – Αίγιο (Ροδοδάφνη), διασφαλίζοντας έτσι τα κοινοτικά κονδύλια και αποφεύγοντας δημοσιονομική διόρθωση ύψους 500εκατ. €. Επιπλέον, ολοκληρώθηκε το έργο κατασκευής του πλέον σύγχρονου εμπορευματικού κέντρου της χώρας στο Θριάσιο Πεδίο και παραδόθηκε προς χρήση στον ΟΣΕ ενώ παρουσιάστηκαν οι  βασικές αρχές σχεδίασης της νέας  σιδηροδρομικής γραμμής για το τμήμα Ρίο-Πάτρα.

Η δημοπράτηση έργων με μειοδοτικούς διαγωνισμούς

Η ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε στη δημοπράτηση έργων με μειοδοτικούς διαγωνισμούς συνολικού προϋπολογισμού €515,3 εκατ. τα οποία αφορούν στην αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου και την εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτροκίνησης, σηματοδότησηςκαι τηλεπικοινωνιών. Πρόκειται για έργα που στοχεύουν ως επί το πλείστον στην αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου ΠΑΘΕΠ με  την εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτροκίνησης, σηματοδότησης και τηλεπικοινωνιών. Με διαρκές ζητούμενο την επίσπευση των διαδικασιών για την υλοποίηση των έργων στον βασικό σιδηροδρομικό άξονα ΠΑΘΕ/Π έχουν συνταχθεί και υποβληθεί στη Διαχειριστική Αρχή τα τεύχη για τον διαγωνισμό Τεχνικού Συμβούλου που θα αναλάβει την υποβοήθηση της εταιρείας στην παρακολούθηση των εν εξελίξει και μελλοντικών συμβάσεων για έργα που δημοπρατήθηκαν με οριστικές μελέτες όπως και την ωρίμανση των νέων έργων για την επιτάχυνση της δημοπράτησης τους.

To πακέτο έργων των 4 δις

Παράλληλα, σχεδιάστηκε και υλοποιείται το μεγαλύτερο πρόγραμμα  σιδηροδρομικών έργων ύψους €4 δισ. για τη σύνδεση των κύριων λιμένων με το σιδηροδρομικό δίκτυο, για τη δημοπράτηση των οποίων αξιοποιείται ο Ανταγωνιστικός Διάλογος. Η α’ φάση του διαγωνισμού για τη δημοπράτηση των 6 έργων του Ανταγωνιστικού Διαλόγου, συνολικού προϋπολογισμού €4 δισ. βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, με τη διαδικασία να συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς στα υποψήφια σχήματα περιλαμβάνονται σημαντικές εταιρίες του μελετητικού και κατασκευαστικού κλάδου της Ελλάδας και του εξωτερικού. Θυμίζουμε ότι τα έργα  αυτά συνδέουν τους λιμένες της Πάτρας, του Λαυρίου, της Ραφήνας, της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης με το κεντρικό σιδηροδρομικό δίκτυο και έχουν σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα για τη χώρα μας, αναβαθμίζοντας την ανταγωνιστικότητα των λιμένων και της ελληνικής οικονομίας.

Ανταγωνιστικός διάλογος

Δεδομένου ότι πρόκειται για μεγάλα και πολύπλοκα έργα, ο Ανταγωνιστικός Διάλογος αποτελεί το πλέον κατάλληλο εργαλείο δημοπράτησης, που παρέχεται από τη νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων. Για την υλοποίηση του έργου της, η ΕΡΓΟΣΕ αξιοποιεί τη συσσωρευμένη εμπειρία 25 ετών των ανθρώπων της και τις μεγάλες δυνατότητες τους παρέχοντας διαρκή ενίσχυση και εκπαίδευση με στόχο την ανάπτυξη και βελτίωση των δεξιοτήτων τους .Λαμβάνοντας υπόψη τον εξαιρετικά απαιτητικό χαρακτήρα της  διαδικασίας,  το έμπειρο στελεχιακό δυναμικό της ΕΡΓΟΣΕ θα πλαισιώνεται από τους απαραίτητους εξιδεικευμένους Συμβούλους. Έτσι, η ΕΡΓΟΣΕ προχωρά στη διενέργεια διαγωνισμών για την ανάθεση Τεχνικών και Νομικών Συμβούλων που θα συνδράμουν σε όλα τα στάδια του Ανταγωνιστικού Διαλόγου. Παράλληλα, αυτή τη στιγμή ολοκληρώνεται η σύνταξη τευχών δημοπράτησης για Υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου -ProjectManagement, που αφορούν στην συνολική εποπτεία της οριστικής μελέτης και κατασκευής των έργων από τους τελικούς Αναδόχους του Ανταγωνιστικού Διαλόγου

Νομοθετικές παρεμβάσεις

Προκειμένου να διασφαλιστεί η έγκαιρη υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων, η ΕΡΓΟΣΕ προώθησε σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων, όπως η διαδικασία απαλλοτρίωσης γραμμικών έργων και η έκδοση οικοδομικών αδειών. Παράλληλα, επιλύθηκαν χρόνια ζητήματα που προκαλούσαν καθυστερήσεις στις δημοπρατήσεις έργων και τις ενεργές συμβάσεις.

Διαχωρισμός  ΟΣΕ-ΕΡΓΟΣΕ

Σε εξέλιξη βρίσκεται εξάλλου και η αναδιάρθρωση του σιδηροδρομικού τομέα της χώρας. Τέλος, προβλέπεται ο σαφής διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ, τόσο ως προς την παραγωγή έργων, όσο και διοικητικά. Οι δύο εταιρείες αναμένεται να λειτουργούν με αυτοτέλεια έως το τέλος του 2023, ενώ ο διαχωρισμός των δύο εταιρειών θα υλοποιηθεί με νόμο μέχρι τα τέλη του 2022. Η ΕΡΓΟΣΕ, ως ο κατασκευαστικός βραχίονας του σιδηροδρόμου, θα επικεντρωθεί στην ανάληψη νέων έργων υποδομής, δηλαδή νέες χαράξεις, επεκτάσεις του υφιστάμενου δικτύου και αναβαθμίσεις.Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ, Χρήστος Βίνης, εξαρχής αδιαπραγμάτευτος στόχος μας ήταν να υλοποιηθεί ο εκσυγχρονισμός του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου με πολλαπλά οφέλη για τη χώρα. Τα έργα που σχεδιάζουμε και υλοποιούμε σήμερα δίνουν μια ουσιαστική αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία και αλλάζουν εκ βάθρων το τοπίο των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών στην Ελλάδα.