Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο: «τρύπες» στη χρηματοδότηση ενεργειακής απόδοσης

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) ζητά να αποσαφηνιστεί ο τρόπος με τον οποίο συμβάλλουν τα ενωσιακά κονδύλια στην ενεργειακή απόδοση στις επιχειρήσεις. Έκθεση  ελεγκτών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ δεν συνδέεται επαρκώς με τις επιχειρηματικές ανάγκες και ότι η συμβολή της στους στόχους της ενεργειακής απόδοσης είναι περιορισμένη.

Υπενθυμίζεται ότι η ενεργειακή απόδοση αποτελεί σημαντική συνιστώσα του φιλόδοξου στόχου της ΕΕ για επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα έως το 2050. Παράλληλα με τα μέτρα που έλαβαν τα ίδια τα κράτη μέλη, μεταξύ του 2014 και του 2020 η ΕΕ διέθεσε σημαντικά ποσά για τη χρηματοδότηση βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης στις επιχειρήσεις.

Οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι το ύψος των προγραμματισμένων πόρων της ΕΕ στον τομέα της πολιτικής συνοχής μειώθηκε από 3,2 δισ. ευρώ το 2016 σε 2,4 δισ. ευρώ το 2020. Επιπλέον, οι περισσότερες δαπάνες συγκεντρώθηκαν σε λίγα μόνο κράτη μέλη και μόνο σε πέντε (Τσεχία, Πολωνία, Γερμανία, Ιταλία και Βουλγαρία) αντιστοιχούν περί τα δύο τρίτα των πόρων, που διατέθηκαν για δαπάνες ενεργειακής απόδοσης σε επιχειρήσεις.

«Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως του τομέα στον οποίο αυτές δραστηριοποιούνται, συμβάλλει σημαντικά στο να πετύχει η ΕΕ τον στόχο της για μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030» δήλωσε ο SamoJereb, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση. «Μέχρι στιγμής, ωστόσο, ο πραγματικός αντίκτυπος της χρηματοδότησης της ΕΕ στην ενεργειακή απόδοση των επιχειρήσεων παραμένει ασαφής.»

Η έκθεση θέτει υπό αμφισβήτηση την πραγματική προστιθέμενη αξία της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Είναι σαφές ότι οι ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις παίζουν τον ρόλο τους κατά τη λήψη μιας επενδυτικής απόφασης από κάποια επιχείρηση. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις, οι επενδύσεις που έλαβαν ενωσιακή χρηματοδότηση ήταν ήδη προγραμματισμένες. «Με άλλα λόγια, πολλά έργα θα είχαν ξεκινήσει να υλοποιούνται ακόμη και χωρίς τη στήριξη αυτή. Ακόμη και χωρίς δημόσια στήριξη, οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση είναι γενικώς αποδοτικές, όπως σημειώνουν οι ελεγκτές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η εξοικονόμηση μίας μονάδας ενέργειας είναι φθηνότερη από τη δαπάνη για την αντίστοιχη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αποτελεί την πηγή ενέργειας που χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον. Η ορθότητα της δήλωσης αυτής αποδεικνύεται ακόμη πιο περίτρανα από την πρόσφατη άνοδο των ενεργειακών τιμών», αναφέρει η έκθεση του ΕΕΣ.

Επισημαίνεται επίσης, ότι δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση των επιδόσεων σε επίπεδο ΕΕ, διότι οι εθνικές αρχές διαθέτουν μεν δείκτες, οι οποίοι ωστόσο διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών, ενίοτε δε και μεταξύ προγραμμάτων του ίδιου κράτους μέλους.

Τέλος, εκτιμάται ότι η εν δυνάμει εξοικονόμηση ενέργειας που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο των συγχρηματοδοτηθέντων έργων σε επιχειρήσεις συμβάλλει σε ποσοστό περίπου 0,3 % στις προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν ώστε να επιτευχθούν οι τιμές-στόχος της ΕΕ για ενεργειακή απόδοση έως το 2030. Με άλλα λόγια, η συμβολή των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων ενεργειακής απόδοσης στους στόχους της ΕΕ θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, περιορισμένη.