Εξαγορά ακινήτων δημοσίου: άνοιξαν αιτήσεις σε 15 περιοχές, με 11 δικαιολογητικά

baklatsi@yahoo.gr

Από τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2024 ανοίγουν για  15 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας οι αιτήσεις με κωδικούς ΤaxisΝet μέσω του gov.gr για την εξαγορά ακινήτων του δημοσίου από ιδιώτες, με παράβολο  των 300 ευρώ και 11 δικαιολογητικά. Οι περιοχές και οι προθεσμίες για τις αιτήσεις, ποιοι έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης, υπολογισμός οι δόσεις και οι εκπτώσεις για το τίμημα εξαγοράς.

Τέλος σε ένα μεγάλο και χρονίζον ζήτημα επιχειρεί να θέσει το Υπουργείο Οικονομικών, με τους τελευταίους νόμους Ν. 5024/2023 και Ν. 5113/2024 που είναι σε ισχύ και αφορούν το ιδιοκτησιακό καθεστώς των κατεχομένων δημόσιων ακινήτων.

Με τις εν λόγω ρυθμίσεις, δίνεται η δυνατότητα σε όσους κατέχουν καταπατημένες εκτάσεις του Δημοσίου να τις εξαγοράσουν, με σημαντικές εκπτώσεις, ενώ παράλληλα αναμένεται να ενισχυθούν τα δημόσια οικονομικά μέσω της εισροής σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό.

Λίγο πριν ξεκινήσει η διαδικασία εξαγοράς των καταπατημένων εκτάσεων οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

Ποιες είναι οι προθεσμίες;

Οι αιτήσεις εξαγοράς των ακινήτων ξεκινούν:

30 Σεπτεμβρίου 2024 για τις Περιφερειακές Ενότητες: Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων, Χίου.

Η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για τις περιοχές αυτές λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2025.

31 Οκτωβρίου 2024 για όλες τις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες. Η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2025.

Η είσοδος των αιτούντων θα γίνεται με κωδικούς ΤaxisΝet μέσω του gov.gr στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://aeda.apps.gov.gr στην οποία θα υποβάλλουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά τα οποία ορίζονται σύμφωνα με την ΚΥΑ 125935/ΕΞ 2024 (ΦΕΚ Β΄5131/11.9.2024).

Ποιοι έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης εξαγοράς;

Δικαιούνται να υποβάλει αίτηση εξαγοράς όποιος:

– Ασκεί κατοχή αδιαλείπτως με τίτλο στο όνομα του ιδίου ή των δικαιοπάροχων (κληρονόμων) του για τουλάχιστον 30 έτη επί του Δημοσίου Ακινήτων. Στην περίπτωση που εντός του ακινήτου υπάρχει κτίσμα αυτό πρέπει να είναι κατασκευασμένο μέχρι τις 31/1/2/91.

– Ασκεί κατοχή αδιαλείπτως για τουλάχιστον 40 έτη επί του ακινήτου στο οποίο:

Α) βρίσκεται η κύρια και μοναδική κατοικία του η οποία καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του ιδίου ή της οικογένειας του

Β) ασκεί τουριστική, βιοτεχνική βιομηχανική δραστηριότητα με χρήση κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές ή

Γ) ασκεί αγροτική δραστηριότητα με χρήση ή μη κτιριακών εγκαταστάσεων

Επίσης απαραίτητη είναι η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα 5 τουλάχιστον έτη που προηγούνται της αίτησης, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.

Ποιο είναι το παράβολο πληρωμής;

Για την υποβολή της αίτησης στη νέα πλατφόρμα οι ενδιαφερόμενοι- δικαιούχοι θα πρέπει να πληρώσουν παράβολο 300 ευρώ το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί.

Ποιο είναι το τίμημα και σε πόσεις δόσεις καταβάλλεται;

-Το τίμημα εξαγοράς αντιστοιχεί σε ποσοστό 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή του γηπέδου. Όπου δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού, το τίμημα εξαγοράς, καθορίζεται βάσει συγκριτικών στοιχείων από την αρμόδια υπηρεσία της φορολογικής διοίκησης. Εάν στην περιοχή δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία, το τίμημα προσδιορίζεται βάσει της μεγαλύτερης αξίας ομοειδούς οικοπέδου ή γηπέδου της πλησιέστερης περιοχής. Αν επί του οικοπέδου ή του γηπέδου υφίστανται κτίσματα ανεγερθέντα από τον αιτούντα, το ποσό του τιμήματος το ποσό προσαυξάνεται κατά 25%. Αν το κτίσμα έχει ανεγερθεί από το Δημόσιο, το τίμημα εξαγοράς αντιστοιχεί στο 100% της αντικειμενικής αξίας.

-Το τίμημα εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ μηνιαίως.

Ποιες εκπτώσεις ισχύουν;

Επί του τιμήματος εξαγοράς προβλέπονται εκπτώσεις που φτάνουν το ανώτατο μέχρι 80% ανάλογα με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση του αιτούντος και συγκεκριμένα παρέχεται έκπτωση

-κατά ποσοστό δύο τοις εκατό (2%) ανά έτος κατοχής, μετά την πάροδο τριάντα (30) ετών, και

-κατά ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) ανά έτος κατοχής μετά την πάροδο σαράντα (40) ετών κατοχής, με ανώτατο όριο έκπτωσης και στις δύο περιπτώσεις, που ανέρχεται συνολικά σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) επί του ποσού του τιμήματος εξαγοράς.

Το ποσό όμως μπορεί να περιορισθεί και εφόσον ο δικαιούχος εμπίπτει σε μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

-30% για ανάπηρους (80% αναπηρία και άνω) με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 60.000 ευρώ

-20% για ανάπηρους με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 18.000 ευρώ ή έως 24.000 ευρώ οικογενειακό.

-20% εάν είναι πολύτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 80.000 ευρώ

-15% εάν είναι τρίτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 40.000 ευρώ

-15% εάν είναι μακροχρόνια άνεργος

– 20% εάν είναι δικαιούχος του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος

-30% εάν εντός του Δημοσίου Ακινήτου υφίσταται κτίσμα και το οποίο αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος.

Προσοχή! Οι ανωτέρω εκπτώσεις δεν εφαρμόζονται σωρευτικά και σε κάθε περίπτωση το ποσό που προκύπτει δεν μπορεί να υπολείπεται του 20% του τιμήματος εξαγοράς.

Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την αίτηση;

Η αίτηση εξαγοράς συνοδεύεται κατ` ελάχιστον από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

1. Τοπογραφικό διάγραμμα του προς εξαγορά δημοσίου ακινήτου

2. Φύλλο υπολογισμού αντικειμενικής αξίας οικοπέδου, γηπέδου ή ακινήτου

3. Βεβαίωση όρων δόμησης της αρμόδιας υπηρεσίας δόμησης.

4. Οικοδομική άδεια, εφόσον υπάρχει

5. Υπεύθυνη δήλωση από την οποία προκύπτει ότι δεν συντρέχουν οι εξαιρέσεις του νόμου (ρυμοτομούμενα, δασικά, κοινόχρηστα, αιγιαλός κλπ)

6. Αποδεικτικό εξόφλησης του παραβόλλου τριακοσίων (300) ευρώ

7. Τίτλους από τους οποίους προκύπτει η κατοχή του ακινήτου για 30 έτη και συνοδευτικό σημείωμα, στο οποίο αποτυπώνεται η κατοχή από τον αιτούντα και τους δικαιοπαρόχους του, σύμφωνα με τους τίτλους αυτούς

8. Υπεύθυνη δήλωση για την έκταση των προς εξαγορά δημοσίων ακινήτων

9. Έγγραφο από το οποίο προκύπτει η χρήση του δημοσίου ακινήτου από τον αιτούνταv Ειδικά, προκειμένου να αποδειχθεί ότι το ακίνητο συνιστά την κύρια κατοικία του αιτούντος, προσκομίζεται αντίγραφο του εντύπου Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος 2022 καθώς και αντίγραφο του εντύπου Ε9, για το ίδιο έτος

10. Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος και κτηματολογικό φύλλο του Κωδικού Αριθμού Εθνικού Κτηματολογίου (Κ.Α.Ε.Κ.) του δημοσίου ακινήτου, στο οποίο αφορά η αίτηση εξαγοράς, εφόσον στην περιοχή όπου αυτό κείται λειτουργεί κτηματολογικό γραφείο

11. Εκκαθαριστικό Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) των πέντε (5) τελευταίων ετών που προηγούνται της υποβολής αίτησης εξαγοράς.

Ποιος αποφασίζει για την εξαγορά;

Η οικεία κτηματική υπηρεσία, αφού ελέγξει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, καθώς και την αίτηση εξαγοράς και τα δικαιολογητικά αποστέλλει στην Επιτροπή τον φάκελο, με συνοπτικό σημείωμα για την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εξαγοράς εντός προθεσμίας πέντε (5) μηνών από τον χρόνο διαβίβασης σε αυτή του πλήρους φακέλου της αίτησης εξαγοράς από τον φορέα υποδοχής. Η αρμόδια Επιτροπή, εντός τεσσάρων (4) μηνών από τη λήψη του φακέλου προβαίνει στον έλεγχο της αίτησης εξαγοράς και των δικαιολογητικών και προτείνει αιτιολογημένα στο αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εξαγοράς.

Σε περίπτωση πρότασης για την αποδοχή της αίτησης εξαγοράς, η Επιτροπή:

α) Καθορίζει το εμβαδόν και τα όρια του προς εξαγορά δημοσίου ακινήτου.

β) Καθορίζει το τμήμα του δημοσίου ακινήτου που μπορεί να εξαγοραστεί,

γ) Επιλέγει μεταξύ περισσοτέρων αιτήσεων εξαγοράς που αφορούν στο ίδιο δημόσιο ακίνητο ή τμήμα αυτού,

δ) Καθορίζει το τίμημα εξαγοράς και προσδιορίζει το ποσό της εφάπαξ καταβολής και των δόσεων του τιμήματος εξαγοράς,

ε) Προβαίνει στον καθορισμό των αδιάθετων και υποχρεωτικώς εξαγοραζόμενων μεριδίων

Στη συνέχεια το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Οικονομικών αποφασίζει βάσει της πρότασης της Επιτροπής για την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εξαγοράς.