Εξοικονομώ Αυτονομώ: παράταση από ΥΠΕΝ & κεραυνοί για καθυστερήσεις

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε νέα παράταση για την προθεσμία υλοποίησης παρεμβάσεων στο «Εξοικονομώ – Αυτονομώ». Στο μεταξύ τα κόμματα της αντιπολίτευσης καταθέτουν ερωτήσεις στη Βουλή για «εξωφρενικές» καθυστερήσεις και σοβαρές δυσλειτουργίες στην υλοποίηση του προγράμματος.

Συγκεκριμένα την Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2023 από το γραφείο Τύπου του ΥΠΕΝ ανακοινώθηκε ότι: «Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοινώνει ότι θα δοθεί παράταση έως την Τετάρτη 31 Μαΐου 2023 στην προθεσμία που έχουν οι δικαιούχοι για την υλοποίηση των παρεμβάσεων στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ».

Η παράταση, η οποία θα είναι η τελευταία, κρίνεται επιβεβλημένη για την ολοκλήρωση των εργασιών από τους ωφελούμενους».

Στο μεταξύ:

Από το ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ τονίζεται ότι «παρά την σημασία του προγράμματος, εδώ και μήνες παρατηρούνται εξωφρενικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση του, ενώ το σύστημα διαχείρισης του αντιμετωπίζει σοβαρές γραφειοκρατικές αγκυλώσεις τις οποίες η κυβέρνηση παρουσιάζεται απρόθυμη να αντιμετωπίσει. Οι εκταμιεύσεις συνεχίζουν να κινούνται με χαρακτηριστικά αργό ρυθμό ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες από παράγοντες τις αγοράς, οι ελεγκτές υπερβαίνουν τα όρια των αρμοδιοτήτων τους και ζητούν από τους ωφελούμενους έγγραφα που ο κανονισμός δεν προβλέπει, γεγονός που υποδεικνύει και προβλήματα στην στελέχωση και εκπαίδευση των εξωτερικών συνεργατών του προγράμματος. Οι παραπάνω καθυστερήσεις, που πλέον συχνά υπερβαίνουν το δωδεκάμηνο, λαμβάνουν χώρα την ώρα που ο κανονισμός του προβλέπει η εκταμίευση να πραγματοποιείται εντός διμήνου από την υποβολή της αίτησης».

Αυτά αναφέρονται σε ερώτηση που κατέθεσαν στην Βουλή 35 βουλευτές, με πρωτοβουλία των Τομεαρχών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Σωκράτη Φάμελλου και Αλέξη Χαρίτση, καθώς και του βουλευτή Ηρακλείου Χάρη Μαμουλάκη προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος & Ενέργειας και Ανάπτυξης & Επενδύσεων με θέμα  τις «απαράδεκτες καθυστερήσεις» στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ- Αυτονομώ».

Αναλυτικά η Ερώτηση έχει ως εξής:

Παρά την σημαντική υποτίμηση της σημασίας της εξοικονόμησης ενέργειας στον αναθεωρημένο ΕΣΕΚ που πρόσφατα παρουσίασε η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η συνεισφορά της στην επίτευξη των στόχων για την μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι καθολικά επιστημονικά αποδεκτή. Είναι, δε, δεδομένο ότι τα επόμενα χρόνια οι δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας θα λαμβάνουν όλο και μεγαλύτερης χρηματοδοτικής στήριξης από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ωστόσο η κυβέρνηση συνεχίζει να κινείται ληθαργικά στο πεδίο αυτό με τεράστιες καθυστερήσεις τόσο στην προκήρυξη νέων προγραμμάτων όσο και στην υλοποίηση των υφιστάμενων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι επιδώσεις της στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ».

Ως γνωστόν, το «Εξοικονομώ Αυτονομώ» του έτους 2020 έχει συνολικό προϋπολογισμό περί τα 900 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και εθνικούς πόρους, ενώ δικαιούχος του προγράμματος, είναι η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα A.E..

Παρά την σημασία του προγράμματος, εδώ και μήνες παρατηρούνται εξωφρενικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση του, ενώ το σύστημα διαχείρισης του αντιμετωπίζει σοβαρές γραφειοκρατικές αγκυλώσεις τις οποίες η κυβέρνηση παρουσιάζεται απρόθυμη να αντιμετωπίσει.

Οι εκταμιεύσεις συνεχίζουν να κινούνται με χαρακτηριστικά αργό ρυθμό ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες από παράγοντες τις αγοράς, οι ελεγκτές υπερβαίνουν τα όρια των αρμοδιοτήτων τους και ζητούν από τους ωφελούμενους έγγραφα που ο κανονισμός δεν προβλέπει, γεγονός που υποδεικνύει και προβλήματα στην στελέχωση και εκπαίδευση των εξωτερικών συνεργατών του προγράμματος. Οι παραπάνω καθυστερήσεις, που πλέον συχνά υπερβαίνουν το δωδεκάμηνο, λαμβάνουν χώρα την ώρα που ο κανονισμός του προβλέπει η εκταμίευση να πραγματοποιείται εντός διμήνου από την υποβολή της αίτησης.

Για το ζήτημα αυτό η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ έχει υποβάλει κατά το παρελθόν επανειλημμένες ερωτήσεις προς τις ηγεσίες των δύο συναρμόδιων Υπουργείων. Με την από 18/04/2022 απάντηση της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΤΑ αναφέρθηκε ότι στο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» μέχρι εκείνη την στιγμή είχαν γίνει 37.224 υπαγωγές ωφελούμενων, είχε ολοκληρωθεί και πραγματοποιηθεί η πληρωμή 5.441 αιτήσεων, ενώ σε διαδικασία ελέγχου βρίσκονταν περί τις 3.000 και πλέον αιτήσεις. Μάλιστα, στην από 14/04/2022 απάντηση  που είχε κατατεθεί στην Βουλή από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα αναφέρονταν ότι οι τότε κατατεθειμένες αιτήσεις θα έπρεπε να έχουν «λογικά ολοκληρωθεί στο 3μηνο».

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

– Πόσες αιτήσεις για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» βρίσκονται σήμερα σε εκκρεμότητα και σε ποιο
στάδιο; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των εκταμιεύσεων;

– Τι ποσά έχουν εκταμιευθεί / αποδοθεί στους δικαιούχους και προμηθευτές

– Τι σκοπεύετε να κάνετε για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στις τιμές υλικών

– Σε ποιες ενέργειες προτίθενται να προβεί η κυβέρνηση προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ»;

– Με ποιο τρόπο σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τις ανεπάρκειες στην στελέχωση του συστήματος διαχείρισης του προγράμματος;»

Από το ΚΙΝΑΛ ΠΑΣΟΚ:  Με την ερώτησή της απευθύνεται τόσο στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, όσο και στον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνι Γεωργιάδη. Η βουλευτής ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝ.ΑΛ. Λάρισας Ευαγγελία Λιακούλη ζητά απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:

-Που οφείλονται οι πρωτοφανείς καθυστερήσεις που εμφανίζονται στην υλοποίηση του προγράμματος;

-Πόσες συνολικά αιτήσεις έχουν υποβληθεί στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» και ποιος είναι ο προϋπολογισμός του προγράμματος;

-Πόσες αιτήσεις έχουν εγκριθεί και ποια ποσά έχουν εκταμιευθεί;

-Πόσες αιτήσεις εκκρεμούν; Σε ποιο στάδιο βρίσκονται και πότε ακριβώς προβλέπεται και αναμένεται να ολοκληρωθεί ο έλεγχός τους;

-Ποιο ποσό σήμερα είναι το υπόλοιπο διαθέσιμο του προγράμματος;

Ειδικότερα, στην Ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή, η Λαρισαία Βουλευτής επισημαίνει πως «τα τελευταία χρόνια, κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση το θέμα της κλιματικής κρίσης, που εντείνεται σε τέτοιο βαθμό, ώστε από πολλούς ειδικούς να χαρακτηρίζεται πλέον, ως “κλιματική κατάρρευση”. Δυστυχώς και παρά τις σημαντικές επισημάνσεις των επιστημόνων ότι η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί σοβαρό παράγοντα άμβλυνσης της κλιματικής κρίσης σε πολλαπλά επίπεδα, η Κυβέρνηση δείχνει να αδιαφορεί με τη στάση της – και μάλιστα εμφαντικά – την ώρα δε που η ευρωπαϊκή πολιτική για την εξοικονόμηση ενέργειας θέτει ως κεντροβαρές ζήτημα την εξοικονόμηση ενέργειας και ανακοινώνει θεαματική αύξηση των κονδυλίων για τα επόμενα χρόνια».

Η Ε. Λιακούλη αναδεικνύει ότι «το πρόγραμμα “ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ –ΑΥΤΟΝΟΜΩ” του έτους 2020, παρουσιάζει πρωτοφανείς και απαράδεκτες καθυστερήσεις στην υλοποίησή του και η διαχείρισή του φαίνεται ότι έχει αφεθεί από την Κυβέρνηση “στον αυτόματο πιλότο”, ενώ δεν υπάρχει καμία κινητοποίηση οποιουδήποτε μηχανισμού των αρμοδίων Υπουργείων για να αντιμετωπιστούν γραφειοκρατικά προβλήματα, υπερβάσεις στους ελέγχους και μεγάλες καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις, τα οποία ήδη έχουν επανειλημμένα γίνει γνωστά από τους ενδιαφερόμενους».

«Το πρόγραμμα “ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ –ΑΥΤΟΝΟΜΩ” έχει μεγάλη σημασία για τη Χώρα μας, έχει σημαντικό προϋπολογισμό που αγγίζει περίπου το 1 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) , αλλά και εθνικούς πόρους. Οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται τόσο στις εγκρίσεις, όσο και στους ελέγχους, αλλά και στις εκταμιεύσεις, είναι πρωτοφανείς. Στα ερωτήματα των ενδιαφερομένων τα αρμόδια Υπουργεία απαντούν ότι έχουν υποβληθεί χιλιάδες αιτήσεις και ακόμη ελέγχονται, ενώ ταυτόχρονα δηλώνουν ότι οι εκκρεμότητες θα ολοκληρωθούν εντός του επόμενου χρονικού διαστήματος», τονίζει η Ε. Λιακούλη.