«Εξοικονομώ – Αυτονομώ»: υποχρεωτικά έργα αυτονομίας και φωτογραφίες

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Στο νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», που ανοίγει στις αρχές Νοεμβρίου θα είναι υποχρεωτικές οι παρεμβάσεις ενεργειακής αυτονομίας και παράλληλα θα ισχύσουν νέοι κανόνες για τον έλεγχο των εργασιών, προκειμένου να καταβάλλονται οι χρηματοδοτήσεις, με αυξημένες επιδοτήσεις.

«Μας ενδιαφέρει να πιάσουν τα λεφτά τόπο, διότι δίνουμε πολλά λεφτά από την Ευρωπαϊκή Ένωση,  άρα μην πεταχτούν από διάφορους επιτήδειους στον αέρα» τόνισε ο υπουργός ΠΕΝ Κωστής Χατζηδάκης, ανακοινώνοντας τις αλλαγές που φέρνει ο Οδηγός του νέου προγράμματος.

Ο κ Χατζηδάκης ανακοίνωσε ότι τον Οκτώβριο προγραμματίζεται να ανακοινωθεί επισήμως ο Οδηγός του «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», ώστε όπως έχει ανακοινωθεί να ενεργοποιηθεί από τις αρχές Νοεμβρίου η διαδικασία υποβολής αιτήσεων στο πρόγραμμα  μέσω του οποίου θα χορηγηθούν ενισχύσεις για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης σε χιλιάδες κατοικίες. Μιλώντας στην εκπομπή «πρωινοί τύποι» του ANT1 και στους δημοσιογράφους Νίκο Ρογκάκο και Παναγιώτη Στάθη, ο ΥΠΕΝ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι:

-«Τώρα τρέχουμε να βγει ο Οδηγός του προγράμματος με τις βασικές κατευθύνσεις, πώς θα κινηθεί το πρόγραμμα. Ο Οδηγός θα βγει στη δημοσιότητα μέσα στον Οκτώβριο για να ενημερωθεί ο κόσμος να ενημερωθούν οι μηχανικοί, οι σύμβουλοι γενικότερα όλων των ενδιαφερομένων, διότι το πρόγραμμα αυτό είναι διαφορετικό από τα προηγούμενα».

Το «εξοικονομώ-αυτονομώ», το νέο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης και αυτονόμησης κατοικιών αποτελεί το διάδοχο σχήμα των προγραμμάτων «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον», με ενισχυμένο προϋπολογισμό –που ανέρχεται στα 850 εκατ. ευρώ-, αυξημένα ποσοστά επιδοτήσεων και διευρυμένη γκάμα επιλέξιμων παρεμβάσεων, με γνώμονα την μεγιστοποίηση του οφέλους ως προς την ενεργειακή εξοικονόμηση.

Φωτογραφικά ντοκουμέντα

Αναφερόμενος στις αλλαγές του νέου προγράμματος, ο κ Χατζηδάκης επισήμανε ιδιαίτερα ότι θα ισχύσουν νέοι κανόνες για τον έλεγχο των εργασιών, ανακοινώνοντας ότι θα ισχύσει υποχρέωση επιβεβαίωσης της υλοποίησης τους με φωτογραφικά ντοκουμέντα, τα οποία θα καταχωρίζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα του προγράμματος, προκειμένου να εγκρίνονται οι χρηματοδοτήσεις.

Χαρακτηριστικά είπε ο υπουργός ότι:  «επειδή  προφανώς μας ενδιαφέρει να πιάσουν τα λεφτά τόπο θέλω να ξεκαθαρίσω στον κόσμο ότι θέλουμε να υπάρχουν φωτογραφίες από το σπίτι πριν και φωτογραφίες μετά διότι δίνουμε πολλά λεφτά από την Ευρωπαϊκή Ένωση άρα μην πεταχτούν από διάφορους επιτήδειους στον αέρα».

Υποχρεωτικό το “αυτονομώ”

Επίσης ο κ Χατζηδάκης έδωσε το μήνυμα, ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις του Οδηγού του νέου προγράμματος, με συνδυαστικό και υποχρεωτικό χαρακτήρα θα χρηματοδοτούνται παρεμβάσεις στις ιδιωτικές κατοικίες οι οποίες πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας θα στοχεύουν και στην ενεργειακή αυτονομία των νοικοκυριών, όπως παρεμβάσεις που ενθαρρύνουν την παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ και την εγκατάσταση «έξυπνων» συστημάτων διαχείρισης ενέργειας.

Σχετικά είπε ο κ. Χατζηδάκης ότι «υπάρχει και μία άλλη διαφορά την οποία πρέπει να την ξέρει ο κόσμος. Για να χρηματοδοτηθούν δεν φτάνουν μόνο οι κλασικές παρεμβάσεις, κουφώματα και τέτοια, θα πρέπει να βάλουν και δράσεις στο χώρο της έξυπνης ενέργειας. Δηλαδή πρίζες, οι οποίες λειτουργούν για την εξοικονόμηση της ενέργειας και κλείνουν οι διακόπτες όταν φύγεις από το δωμάτιο, φωτοβολταϊκά στις στέγες  κλπ,  πρέπει να κάνουν μία τέτοιου είδους προσέγγιση».

Στο φούλ οι μηχανές

Μιλώντας επίσης για το «Εξοικονομώ -Αυτονομώ» στον «Ελεύθερο Τύπο», ο κ. Χατζηδάκης είπε ότι:

-«Οι μηχανές του υπουργείου για το «Εξοικονομώ -Αυτονομώ» δουλεύουν στο φουλ! Είναι το μεγαλύτερο τέτοιου είδους πρόγραμμα που είχαμε ποτέ στον τομέα. Βασικές διαφορές με το παλιό «Εξοικονομώ» είναι: Η πολύ υψηλότερη χρηματοδότηση των 850 εκατομμυρίων. Η δυνατότητα αναβάθμισης και των κοινόχρηστων χώρων της πολυκατοικίας. Η προσθήκη της διάστασης της ενεργειακής αυτονομίας (π.χ. παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας και εγκατάσταση «έξυπνων» συστημάτων). Το πολύ μεγαλύτερο ποσοστό επιδοτήσεων που φτάνει ακόμα και το 85% (95% στις λιγνιτικές περιοχές). Σε ό,τι αφορά τον Οδηγό, αυτός προγραμματίζεται για μέσα στον Οκτώβριο. Είναι μια «πράσινη» πολιτική με σημαντικά οφέλη για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τον κατασκευαστικό κλάδο. Που είναι προπομπός ακόμη μεγαλύτερων προγραμμάτων».

ΤΟ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΥΤΟΝΟΜΩ»

• Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία.
• Η επιχορήγηση του Προγράμματος θα δοθεί με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια του φορολογικού έτους 2019 (εκκαθαρισμένες δηλώσεις φορολογίας).
• Η επιλεξιμότητα των δαπανών του Προγράμματος λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2023.
• Επιλέξιμες κατοικίες είναι η μονοκατοικία, η πολυκατοικία καθώς και το μεμονωμένο διαμέρισμα. Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:

-Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του προσώπου που τη χρησιμοποιεί.

-Υφίσταται νόμιμα.

-Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) που έχει εκδοθεί μετά την 26.11.2017 σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.

-Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.

• Οι εισοδηματικές κατηγορίες στις οποίες οι αιτούντες (ωφελούμενοι του Προγράμματος) κατατάσσονται και λαμβάνουν επιχορήγηση είναι:

• COVID-19 premium. Λόγω των οικονομικών δυσχερειών που έχουν προκύψει εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού προστίθεται επιπλέον +10% για τις αιτήσεις που θα υποβληθούν τα έτη 2020-2021
• Ενεργειακό premium Για τα μεμονωμένα διαμερίσματα και μονοκατοικίες ενεργειακής κατηγορίας Η και Ζ προστίθεται επιπλέον 10% στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης, εφόσον επιτευχθεί αναβάθμιση σε τουλάχιστον Β ενεργειακή κατηγορία.
• Επιλέξιμες είναι οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται μετά την έκδοση του πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας).

Οι παρεμβάσεις

Οι παρεμβάσεις υποβάλλονται βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν στις ακόλουθες κατηγορίες:

1. Αντικατάσταση Κουφωμάτων

• Υποχρεωτική ανακύκλωση ή απόρριψη των υφιστάμενων κουφωμάτων σε νομίμως λειτουργούντες χώρους απόρριψης υλικών (αντικαθιστώ – ανακυκλώνω)
• Δυνατότητα αντικατάστασης υαλοπινάκων σε κτίρια προστατευόμενα ή ιστορικής αξίας ή ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής

1. Τοποθέτηση/αντικατάσταση θερμοκάλυψης κελύφους
2. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης – ψύξης

• Επιλέξιμη παρέμβαση θεωρείται και η αποξήλωση καυστήρων πετρελαίου και των σχετικών δεξαμενών
• Καταργείται η επιλεξιμότητα για καυστήρες πετρελαίου
• Καταργείται η επιλεξιμότητα για ενεργειακά τζάκια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

1. Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης με χρήση ΑΠΕ

• Υποχρεωτική εγκατάσταση για τις περιπτώσεις που δεν υπάρχει εγκατεστημένο σύστημα ΖΝΧ.

1. Παρεμβάσεις Ενεργειακής αυτονομίας

1. Συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ

• επιλέξιμα μόνο εφόσον η κατοικία αναβαθμίζεται, με τις κύριες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, σε ενεργειακή κατηγορία τουλάχιστον Β+.
• Επιλέξιμη παρέμβαση αποτελεί η εγκατάσταση Φ/Β σταθμού μόνο για την κάλυψη της ζήτησης (net metering)2    Συστήματα αποθήκευσης
• Επιλέξιμη μόνο ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου Φωτοβολταϊκού σταθμού

1. Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων
   • CE Πιστοποιημένες
   • επιλέξιμες μόνο οι συσκευές που είναι κατάλληλες, βάσει προτύπων ΕΛΟΤ ΕΝ, και προορίζονται για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων σε οικιακό περιβάλλον

1. Παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων (Smart Home)

Ψηφιακά συστήματα και τεχνολογίες που συμβάλουν στην εξοικονόμησης ενέργειας

α) Έξυπνου φωτισμού (π.χ. έξυπνες πρίζες, φωτισμός χαμηλής κατανάλωσης LED)

β) Έξυπνης διαχείρισης του συστήματος θέρμανσης/ψύξης (π.χ. έξυπνοι θερμοστάτες)

γ) Απομακρυσμένου Ελέγχου (π.χ. έξυπνοι αισθητήρες διαρροής, υγρασίας κλπ)

1.  Λοιπές Επιλέξιμες Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις (Πολυκατοικίες)

8.1 Αναβάθμιση ανελκυστήρα

• • Επιλέξιμες μόνο οι παρεμβάσεις που απαιτούνται για την πιστοποίηση ανελκυστήρων (ΚΥΑ 28425/2008) και
  • η υποχρεωτική εγκατάσταση inverter στους ανελκυστήρες προκειμένου να επιτυγχάνεται μείωση του ενεργειακού τους αποτυπώματος δίχως να επηρεάζεται η ασφάλεια και η λειτουργικότητά τους

1. Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού

• Αντικατάσταση λαμπτήρων με χαμηλής κατανάλωσης (π.χ. LED)
• Αντικατάσταση του συστήματος χρονισμού με έξυπνο σύστημα διαχείρισης, αναλόγως χρονικής στιγμής (ημέρα/νύχτα), φωτεινότητας, σημείο εισόδου/εξόδου κ.α.

Αντικατάσταση του κυκλώματος ενεργοποίησης με αυτοματισμό με αισθητήρες κίνησης

Ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 50.000 €, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.  ή τις 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ Ωφελούμενου Δικαιούχου.

Ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός για τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης  ενέργειας είναι 1,2 ευρώ ανά εξοικονομούμενη ΚWh

Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός κοινόχρηστων παρεμβάσεων σε πολυκατοικίες φτάνει τις € 80.000.

Παρέχεται η κάλυψη της δαπάνης για την αμοιβή του ενεργειακού επιθεωρητή, του συμβούλου έργου και κόστη τυχόν μελετών, ενώ σε περίπτωση τραπεζικού δανεισμού μέσω του Προγράμματος, το δάνειο είναι άτοκο.

Οι βασικές αλλαγές σε σχέση με τον το «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ – Β’ Κύκλος» είναι:

• Απλοποίηση των εισοδηματικών κατηγοριών με διεύρυνση των  εισοδηματικών ορίων
• -Ελάχιστη ενεργειακή απαίτηση-στόχος του νέου προγράμματος: Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικίας κατά τουλάχιστον 3 ενεργειακές κατηγορίες
• Αύξηση βασικού ποσοστού επιχορήγησης,
  • ενεργειακό premium για κατηγορίες Η και Ζ αναβάθμιση σε κατηγορία τουλάχιστον Β: +10%
  • COVID-19 premium για τα έτη 2020 – 2021: +10%
  • ειδική προσαύξηση +10% στο βασικό ποσοστό επιχορήγησης για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης
• Αίρεται ο περιορισμός μιας αίτησης ανά ωφελούμενο
• Επιλέξιμες κατοικίες ενεργειακής κατηγορίας Γ και κάτω
• Ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός ενεργειακών παρεμβάσεων  1,2 € ανά εξοικονομούμενη KWh
• Ανώτατος συνολικά επιλέξιμος προϋπολογισμός (ενεργειακές παρεμβάσεις και παρεμβάσεις αυτονόμησης) 50.000 ευρώ ανά επιλέξιμη κατοικία ή 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ Ωφελούμενου Δικαιούχου
• Νέες επιλέξιμες παρεμβάσεις
  • Παρεμβάσεις Ενεργειακής αυτονομίας
  • Παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων (Smart Home)
  • Επιλέξιμες Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις (Πολυκατοικίες)
• Ελάχιστος ενεργειακός στόχος αναβάθμιση κατά 3 ενεργειακές κατηγορίες
• Κίνητρα για πολυκατοικίες
  • διακριτός Π/Υ και διαφορετική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων
  • Δύο τύποι αίτησης για συμμετοχή στο πρόγραμμα.
    • Αίτηση Πολυκατοικίας τύπου Α: Κοινόχρηστες παρεμβάσεις και παρεμβάσεις στα επιμέρους διαμερίσματα
    • Αίτηση Πολυκατοικίας τύπου Β: Μόνο Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις
  • Δίνεται οριζόντια σε όλους τους ιδιοκτήτες βασικό ποσοστό επιχορήγησης 60% ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ εισοδήματος το οποίο προσαυξάνεται με 10% για τα έτη  2020 – 2021 COVID-19 premium ενώ
  • Προβλέπεται Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης, με ειδική προσαύξηση +10% στο βασικό ποσοστό επιχ/σης για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης.
  • Επιπλέον δίνεται ενεργειακό premium στις αιτήσεις πολυκατοικίας τύπου Α 10% οι παρεμβάσεις οδηγούν σε σημαντική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης (αναβάθμιση κτιρίου από Ζ/Η ενεργειακή κατηγορία σε τουλάχιστον Β)

-Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας του προγράμματος.

-Η έναρξη υποβολής των αιτήσεων για τις επιλέξιμες κατοικίες αναμένεται να ξεκινήσει το Νοέμβριο, σε διακριτές χρονικά ημερομηνίες ανά Περιφέρεια. Τέλος, για τις πολυκατοικίες προβλέπεται διακριτός προϋπολογισμός και η σχετική έναρξη υποβολής αιτήσεων αναμένεται το Δεκέμβριο.