«Εξοικονομώ Αυτονομώ»: το πολεοδομικό τεστ, που οδηγεί στην επιδότηση του ακινήτου

Της Γραμματής Μπακλατσή, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού

baklatsi@yahoo.gr

Πολλοί είναι οι πολίτες, κυρίως όσοι απέκτησαν με κληρονομιά, δωρεά ή γονική παροχή μια παλιά κατοικία, που θεωρούν ότι όλα είναι εντάξει, διότι έχουν το έντυπο της οικοδομικής άδειας, ενώ στην πορεία «πέφτουν» από τα σύννεφα, όταν ο μηχανικός κατά την απαιτούμενη αυτοψία διαπιστώσει ότι υπάρχουν αυθαιρεσίες.

Έντονο είναι το ενδιαφέρον από πολίτες για το πρόγραμμα επιδοτήσεων Ενεργειακής Αναβάθμισης Κατοικιών «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» και ήδη το Υπουργείο Περιβάλλοντος σχεδιάζει τον νέο κύκλο του προγράμματος, που θα προκηρυχθεί στα τέλη του καλοκαιριού. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρόγραμμα θα αφορά σε 80.000 κατοικίες με στόχο την ενεργειακή τους αναβάθμιση, αλλά και την επανεκκίνηση της απασχόλησης, που σχετίζεται με την οικοδομή.

Το νέο πρόγραμμα θα έχει σημαντικές αλλαγές από τα προηγούμενα, με νέα κριτήρια επιλεξιμότητας και τρόπο που θα είναι πιο στοχευμένος για να ωφελούνται τα φτωχότερα νοικοκυριά και όχι οι πολίτες που υπέβαλαν γρηγορότερα την αίτηση τους. Ένα από τα πιο σοβαρά θέματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ιδιοκτήτες που επιθυμούν την ένταξη τους στο «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» είναι και η νομιμότητα της κατοικίας τους, που είναι και απαραίτητο στοιχείο για την υποβολή αίτησης.

Πολλοί όμως είναι οι πολίτες, κυρίως όσοι απέκτησαν με κληρονομιά, δωρεά ή γονική παροχή μια παλιά κατοικία που χτίστηκε στη δεκαετία του 1960, που διαπιστώνουν ότι δεν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια. Επίσης αρκετοί είναι και αυτοί που θεωρούν ότι όλα είναι εντάξει, διότι έχουν το έντυπο της οικοδομικής άδειας, ενώ στην πορεία «πέφτουν» από τα σύννεφα, όταν ο μηχανικός κατά την απαιτούμενη αυτοψία διαπιστώσει ότι υπάρχουν αυθαιρεσίες. Οι αυθαιρεσίες αφορούν κυρίως σε κλείσιμο μπαλκονιών, αλλαγή στη θέση των ανοιγμάτων (παράθυρα – μπαλκονόπορτες), κλείσιμο φωταγωγού, προσθήκη αποθήκης κ.ά.

Για αυτόν τον λόγο, καλό είναι οι ενδιαφερόμενοι πρώτα να απευθυνθούν σε αρμόδιο μηχανικό, για να μάθουν αν το σπίτι τους πληροί τις προδιαγραφές και μπορεί να είναι επιλέξιμο για το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» και να τακτοποιήσουν τυχόν αυθαιρεσίες έγκαιρα και να προλάβουν την ένταξη τους στο πρόγραμμα.

• Πώς νοείται η νομιμότητα;

Η νομιμότητα της κατοικίας αποδεικνύεται βάσει οικοδομικής άδειας. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης της κατοικίας δεν διαθέτει οικοδομική άδεια ή αυτή δεν ανταποκρίνεται στην τρέχουσα κατάσταση της κατοικίας, θα πρέπει να προσκομισθεί έγγραφο νομιμότητας (όπως για παράδειγμα υπαγωγή της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών ή εξαίρεσης από κατεδάφιση με το νόμο 1337/83).

• Ποια έγγραφα αποδεικνύουν τη νομιμότητα ενός κτιρίου;

Η νομιμότητα του κτιρίου αποδεικνύεται με τα παρακάτω έγγραφα:

• Έντυπο Οικοδομικής Άδειας. Σημειώνεται ότι θα πρέπει το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων του χώρου να έχουν οικοδομική άδεια και να έχουν χρήση κατοικίας.
• Τυχόν αυθαίρετες κατασκευές να έχουν τακτοποιηθεί σύμφωνα με κάποιο νόμο αυθαιρέτων.
• Βεβαίωση από δήμο/μηχανικό για κτίσμα προϋφιστάμενο του 1955.
• Κτίρια που έχουν κατασκευαστεί πριν το 1955 θεωρούνται νομίμως υφιστάμενα. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική βεβαίωση από μηχανικό.
• Βεβαίωση ένταξης της αυθαίρετης κατασκευής σε κάποιο νόμο αυθαιρέτων.
• Αν η κατοικία (ή τμήμα αυτής) έχει κατασκευαστεί χωρίς άδεια μετά το 1955 θα πρέπει να έχει τακτοποιηθεί.
• Βεβαίωση οριστικής εξαίρεσης από κατεδάφιση από Πολεοδομία.

• Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες αυθαιρεσίες, που πρέπει να τακτοποιηθούν πριν την ένταξη στο «Εξοικονομώ – Αυτονομώ»;

– Υπερβάσεις συντελεστή δόμησης, κάλυψης, πρόσθετους χώρους, αλλαγή χρήσης χώρων, αλλαγές σε διαστάσεις και γενικά ότι έχει σχέση με την επιφάνεια.

– Κλείσιμο ημιυπαίθριων χώρων

–Υπερβάσεις στον όγκο, στο ύψος

– Αλλαγή όψεων σε σχέση με εγκεκριμένες.

– Κατασκευές στο δώμα

– Ξεμπαζώματα που έχουν ως αποτέλεσμα τα υπόγειο να έχει μετατραπεί σε ισόγεια κατοικία.

– Αλλαγή στα τετραγωνικά του διαμερίσματος – Διαμερισμάτωση

– Κατασκευή αποθήκης

– Αλλαγή χρήσης (π.χ. αποθήκη που έγινε κατοικία)

– Κλείσιμο φωταγωγού

– Αλλαγή στη θέση και στο μέγεθος των εξωτερικών ανοιγμάτων.

• Σε περίπτωση που η κατοικία έχει χτιστεί μεταπολεμικά, δεν έχει οικοδομική άδεια, ούτε έχει δηλωθεί σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών, αλλά δηλώνεται κανονικά στη φορολογική δήλωση, είναι επιλέξιμη; Ποια δικαιολογητικά πρέπει να προσκομιστούν για την παραπάνω κατοικία;

Η δήλωση της κατοικίας στη φορολογική δήλωση δεν συνεπάγεται ότι το κτίριο υφίσταται νόμιμα. Πρέπει να προσκομισθεί οικοδομική άδεια ή αντίστοιχο σχετικό νομιμοποιητικό έγγραφο (π.χ. εξαίρεση από κατεδάφιση) ότι το κτίριο υφίσταται πλέον νόμιμα. Τα αντίστοιχα/πρόσθετα της οικοδομικής άδειας νομιμοποιητικά έγγραφα που μπορούν να προσκομιστούν αναφέρονται στο Παράρτημα Ι του Οδηγού Εφαρμογής του Προγράμματος.

• Κτίριο κατοικίας, που έχει υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 15 τουΝ.1337/1983 (νόμος «Τρίτση»), είναι επιλέξιμο;

Εφόσον έχουν ολοκληρωθεί η α’ και β’ φάση του Ν.1337/1983, έχει αποπληρωθεί το σύνολο του προστίμου και δεν έχει απορριφθεί με απόφαση του αρμοδίου κατά περίπτωση οργάνου η αίτηση για την εξαίρεση από την κατεδάφιση, μπορεί να υποβληθεί αίτηση στο Πρόγραμμα, εφόσον βέβαια η κατοικία ικανοποιεί και τους λοιπούς όρους επιλεξιμότητας του Προγράμματος. Σχετική βεβαίωση από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης είναι αποδεκτή.

• Το σπίτι μου είναι νόμιμο, όμως είναι υπό κατασκευή. Εντάσσεται στο πρόγραμμα;

Ημιτελείς κατοικίες δεν είναι επιλέξιμες για το πρόγραμμα. Οταν το πρόγραμμα αναφέρεται σε κατοικίες, νοούνται οι αποπερατωμένες και ήδη ηλεκτροδοτημένες.

• Περίπτωση διαμερισμάτων, τα οποία στην οικοδομική άδεια φαίνονται ως ενιαίο κατάστημα, αλλά στο Ε9 και Ε1 δηλώνονται ως δύο ξεχωριστές κατοικίες, μπορούν να υπαχθούν στο πρόγραμμα «Eξοικονομώ – Αυτονομώ»;

Θα πρέπει πρώτα να γίνει τακτοποίηση της αυθαιρεσίας/αλλαγή της χρήσης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και μετά να υποβληθεί αίτηση στο πρόγραμμα.

• Ακίνητα, που είναι χτισμένα με αρωγή, εντάσσονται στο πρόγραμμα;

Γενικώς, τα ακίνητα για τα οποία υπάρχει βεβαίωση Υποθηκοφυλακείου ότι πρόκειται για αρωγή του Ελληνικού Δημοσίου ή οικοδομική άδεια για προσθήκη σε ήδη υφιστάμενο κτήριο από αρωγή, εντάσσονται στο πρόγραμμα.

• Τι γίνεται σε περίπτωση που τα νομιμοποιητικά έγγραφα που απαιτούνται δεν είναι άμεσα διαθέσιμα ή σε περίπτωση που η οικοδομική άδεια έχει χαθεί;

Στην περίπτωση βεβαιωμένης, από την αρμόδια υπηρεσία, απώλειας οικοδομικής άδειας, προσκομίζεται η σχετική βεβαίωση απώλειας και άλλο αποδεικτικό έγγραφο (π.χ. συμβόλαιο) από το οποίο να προκύπτει ο αριθμός της άδειας και η επιφάνεια του κτιρίου. Όμως ο μηχανικός θα πρέπει να προβεί στην ανασύσταση φακέλου στην πολεοδομία.

• Τι συμβαίνει σε περιπτώσεις προσφυγικών ή εργατικών κατοικιών;

Για κτίριο ή τμήμα αυτού που, βάσει ειδικών διατάξεων, έχει ανεγερθεί χωρίς την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας από την πολεοδομία (π.χ. κτίριο που κατασκευάστηκε από την Πρόνοια) θα πρέπει να προσκομισθεί σχετικό έγγραφο από την αρμόδια υπηρεσία (π.χ. Τμήμα Πρόνοιας της Γενικής Διεύθυνσης Περιφέρειας στο οποίο τηρούνται σήμερα τα στοιχεία).

• Εχω διαμέρισμα, το οποίο μου έχει παραχωρηθεί από τον ΟΕΚ/ΟΑΕΔ και έχω Συμφωνητικό Παραχώρησης Χρήσης Διαμερίσματος. Μπορώ να υποβάλω αίτηση στο πρόγραμμα;

Εάν έχει ο Οργανισμός εκδώσει οριστικό τίτλο παραχωρητηρίου, τότε μπορεί να υποβληθεί αίτηση στο πρόγραμμα για το ακίνητο. Σε περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί οριστικός τίτλος παραχωρητηρίου από τον ΟΑΕΔ, ο τελευταίος παραμένει αποκλειστικός κύριος του διαμερίσματος. Συνεπώς εάν δεν έχει παρέλθει ο καιρός της παραχώρησης και δεν έχει εκδοθεί παραχωρητήριο, δεν είναι κύριος του διαμερίσματος το φυσικό αυτό πρόσωπο και δεν μπορεί να προχωρήσει σε υποβολή αίτησης.

• Σε ποιο στάδιο της υπαγωγής σε νόμο τακτοποίησης θα πρέπει να βρίσκεται η δήλωση του μηχανικού, αρχική υποβολή ή στάδιο υπαγωγής; Θα πρέπει να προσκομίσω κάποιο έγγραφο;

Σε περίπτωση νομιμοποίησης/τακτοποίησης ακινήτου θα πρέπει:

– κατά τη φάση υποβολής των δικαιολογητικών (πριν την οριστική υποβολή της αίτησης στο Πρόγραμμα), να έχει υποβληθεί από τον μηχανικό η αρχική δήλωση για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων (με πληρωμή του παραβόλου).

– πριν την τελική εκταμίευση της επιχορήγησης του έργου, να έχει προσκομιστεί η βεβαίωση περαίωσης της υπαγωγής περί τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, όπου και θα προκύπτει η εξόφληση του συνόλου του ενιαίου ειδικού προστίμου του ακινήτου.

• Ένα ενιαίο διαμέρισμα του 2020 και χωρίστηκε σε 2 διαμερίσματα φέτος. Μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα τα δύο νέα διαμερίσματα και πώς αποδεικνύεται η κύρια χρήση από τη στιγμή που δεν μπορούν να τροποποιηθούν το Ε9 και το Ε1 του έτους αναφοράς;

Η περίπτωση αυτή αντιμετωπίζεται ως πρόσφατη απόκτηση ακινήτων (απόκτηση για πρώτη φορά εμπράγματου δικαιώματος επί του ακινήτου μετά τις 31/12/2020 και μόνον για την πλήρη κυριότητα ή την επικαρπία) και θα πρέπει να έχει προηγηθεί η καταχώρηση/τροποποίηση των στοιχείων στο Ε9. Μετά μπορεί να προχωρήσει ο ενδιαφερόμενος στην υποβολή αίτησης, υποβάλλοντας ΥΔ σχετικά με τη χρήση και τα δικαιολογητικά σχετικά με τη νόμιμη διαίρεση του ακινήτου (άδεια, Τροποποίηση, Τακτοποίηση κοκ).

“Ταχυδρόμος Μαγνησίας”