Εξοικονομώ: οι παγίδες για τους ιδιοκτήτες να επιστρέψουν τη χρηματοδότηση

Του Αργύρη Δεμερτζή/

«Ανοιχτούς λογαριασμούς» από πέντε έως δέκα έτη από την ημερομηνία τελικής εκταμίευσης της επιδότησης έχουν οι ιδιοκτήτες που εντάσσονται στο «Εξοικονομώ» για την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας τους. Πότε και πως γίνεται απένταξη και ανάκληση υπαγωγής. Οι παγίδες για τους ιδιοκτήτες να επιστρέψουν εντόκως τη χρηματοδότηση.

Έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2023 παραμένει ανοιχτό το πρόγραμμα « Εξοικονομώ 2023», που ξεκίνησε στις 12 Ιουνίου με συνολικό προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ, για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και την υποστήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών.Δείτε εδώ στο ecopress

Στις βασικές υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη είναι να διατηρεί το έργο για τουλάχιστον πέντε έτη σε περίπτωση ιδιοκατοίκησης και για δέκα έτη σε περίπτωση μίσθωσης/δωρεάν παραχώρησης από την τελική εκταμίευση των ωφελημάτων, χωρίς να μεταβάλλει ουσιαστικά τις υλοποιημένες παρεμβάσεις και κατά τρόπο που επηρεάζει τη φύση, τους στόχους ή τους όρους υλοποίησης ή που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλοίωση των στόχων υλοποίησής τους. Σε περίπτωση μεταβίβασης του ακινήτου μετά την τελική εκταμίευση, ο ωφελούμενος οφείλει να ενημερώσει τον νέο ιδιοκτήτη για τις άνω υποχρεώσεις, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν.

Οι ιδιοκτήτες που κάνουν αίτηση και εντάσσονται στο «Εξοικονομώ 2023», όπως και στα άλλα «Εξοικονομώ» που βρίσκονται σε εξέλιξη, πρέπει να γνωρίζουν ότι στην περίπτωση που σε οποιοδήποτε στάδιο υλοποίησης του έργου ή μετά την ολοκλήρωση του έργου διαπιστωθεί μη ορθή υλοποίηση, το ελληνικό δημόσιο (δικαιούχος) υποχρεώνει τον ιδιοκτήτη (ωφελούμενος) να επιστρέψει την επιδότηση (εντόκως), ενώ προβλέπονται ποινικές, διοικητικές και πειθαρχικές κυρώσεις για τους μηχανικούς.

Υπεύθυνη δήλωση 13 δεσμεύσεων του ιδιοκτήτη

Ο ιδιοκτήτης κατά την υποβολή της αρχικής αίτησης, με υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986  αναλαμβάνει 13 δεσμεύσεις. Η διαπίστωση ότι το περιεχόμενο της υπεύθυνης δήλωσης δεν είναι αληθές ή ότι δεν τηρούνται οι δεσμεύσεις που αποτυπώνονται σε αυτή, πέραν των προβλεπόμενων από το νόμο συνεπειών (ν.1599/1986), μπορεί να οδηγήσει και σε ανάκληση της σχετικής απόφασης υπαγωγής κατά το μέρος που αφορά στο έργο του ωφελούμενου και επιστροφή των ενισχύσεων πλέον των τόκων.

Οι 13 συγκεκριμένες υποχρεώσεις που ο ιδιοκτήτης δηλώνει ο αναλαμβάνει είναι:

1.Έχω ελέγξει όλα τα υποβληθέντα στοιχεία και επιβεβαιώνω την ορθότητα των καταχωρήσεων.

2.Έχω επισυνάψει το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών, τα οποία είναι φωτοαντίγραφα των πρωτοτύπων και τα πρωτότυπα βρίσκονται στη διάθεση των αρμόδιων εθνικών ή κοινοτικών ελεγκτικών οργάνων όποτε ζητηθούν.

3. Έχω λάβει γνώση και αποδέχομαι τους όρους και προϋποθέσεις του προγράμματος καθώς και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτό, όπως αυτές αποτυπώνονται στον Οδηγό Εφαρμογής του Προγράμματος.

4. Σε περίπτωση αίτησης διαμερίσματος έχω διασφαλίσει, σύμφωνα με το καταστατικό της πολυκατοικίας και την κείμενη νομοθεσία, τη συναίνεση των υπολοίπων ιδιοκτητών διαμερισμάτων της πολυκατοικίας για την υλοποίηση των παρεμβάσεων που συμπεριλαμβάνονται στην αίτηση.

5. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων σε επιλέξιμη κατοικία, υποβάλλω την αίτηση έχοντας διασφαλίσει τη συναίνεση των υπολοίπων δικαιούχων.

6. Σε περίπτωση χρήσης της κατοικίας από μη συγκύριο) υποβάλλω την αίτηση έχοντας διασφαλίσει τη συναίνεσή για την υποβολή του ΑΦΜ χρήστη κατοικίας αποκλειστικά για λόγους διασταύρωσης της επιλεξιμότητας της αίτησης στο Πρόγραμμα

7. Κατανοώ ότι μετά την οριστική υποβολή της αίτησης δεν θα μπορώ να διορθώσω ή να τροποποιήσω ή να συμπληρώσω την αίτησή μου.

8. Κατανοώ ότι, σε περίπτωση έγκρισής της η αίτηση θα οδηγηθεί σε Υπαγωγή με ενσωματωμένα τα αποτελέσματα του ελέγχου της και συμφωνώ για την αποδοχή της Υπαγωγής.

9. Θα ενημερώνομαι σε τακτά χρονικά διαστήματα για την πορεία της αίτησής μου, για τις ενέργειες που απαιτείται να πραγματοποιήσω και τις προθεσμίες που τίθενται από το Πρόγραμμα μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης που έχω δηλώσει.

10. Εξουσιοδοτώ τον Τεχνικό Σύμβουλο, τα στοιχεία του οποίου έχω δηλώσει στην ηλεκτρονική αίτησή μου, όπως στο όνομα και για λογαριασμό μου να λαμβάνει παράλληλα οποιαδήποτε ενημέρωση αφορά στο αίτημα υπαγωγής μου στο Πρόγραμμα και του παρέχω την εντολή και πληρεξουσιότητα να συμπληρώνει και να υποβάλει αρμοδίως τυχόν απαιτούμενα δικαιολογητικά και γενικά να προβαίνει σε οποιαδήποτε ενέργεια είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση του έργου.

11. Εξουσιοδοτώ τις αρμόδιες Αρχές και Υπηρεσίες, για την περαιτέρω επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων και των ευαίσθητων, τα οποία και τηρούνται για τις ανάγκες υλοποίησης της παρούσας δράσης, εξαγωγής στατιστικών δεδομένων (δεικτών), καθώς και διενέργειας ερευνών και της εκπόνησης μελετών για την αξιολόγηση του Προγράμματος, εφόσον διασφαλίζεται η τήρηση της νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων βάσει του ν.4624/2019.

12. Σε περίπτωση υπαγωγής θα τηρώ, καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου, την ισχύουσα εθνική και κοινοτική νομοθεσία και θα εξασφαλίσω τυχόν απαιτούμενες εγκρίσεις ή/και άδειες που προβλέπονται από αυτή, θα ενημερώνω τον φάκελο του έργου με όλα τα στοιχεία που αφορούν στην εκτέλεση των παρεμβάσεων και λοιπών δαπανών έως την ολοκλήρωση και την αποπληρωμή τους, θα τηρώ το φάκελο του έργου για, πέντε έτη για τις περιπτώσεις ιδιοκατοίκησης ή δέκα  έτη για τις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης, από την ημερομηνία τελικής εκταμίευσης των ωφελημάτων, καθώς και θα διατηρήσω το έργο για τουλάχιστον πέντε έτη από την τελική εκταμίευση των ωφελημάτων χωρίς να μεταβάλλω ουσιαστικά τις υλοποιημένες παρεμβάσεις και κατά τρόπο που επηρεάζει τη φύση, τους στόχους ή τους όρους υλοποίησης ή που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλοίωση των στόχων υλοποίησής τους,

13. Αποδέχομαι να δεχθώ προγραμματισμένους επιτόπιους ελέγχους από τα αρμόδια εθνικά ή κοινοτικά ελεγκτικά όργανα, μετά από πρότερη συνεννόηση, και θα διευκολύνω το έργο τους παρέχοντας οποιοδήποτε στοιχείο που αφορά στην εκτέλεση του έργου, εφόσον ζητηθεί.

Τακτοποίηση αυθαιρέτων, πριν την υποβολή της αίτησης

Σε περίπτωση που υπάρχουν εκκρεμότητες νομιμοποίησης/ τακτοποίησης στο ακίνητο, θα πρέπει να διευθετηθούν πριν από την υποβολή της αίτησης και να έχει εκδοθεί βεβαίωση περαίωσης, από την οποία να προκύπτει η ολοκλήρωση της διαδικασίας καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης.

Διαδικασία απένταξης

Η αίτηση θα οδηγείται σε διαδικασία απένταξης, στις περιπτώσεις, που ο ωφελούμενος:

 α) δεν έχει τηρήσει την εγκεκριμένη συνολική προθεσμία υλοποίησης ή

 β) από ελέγχους έχει διαπιστωθεί η μη εκπλήρωση των βασικών προϋποθέσεων συμμετοχής (επιλεξιμότητα κατοικίας, ενεργειακός στόχος, κ.λπ.) ή

γ) έχει υποβάλει δήλωση υπαναχώρησης από το Πρόγραμμα ή

δ) έχει μεταβιβάσει το δικαίωμα του στο ακίνητο πριν την τελική εκταμίευση.

Ανάκληση υπαγωγής

Ο Φορέας Υλοποίησης δύναται να προβαίνει στην ανάκληση της  απόφασης υπαγωγής, η οποία κοινοποιείται ηλεκτρονικά στον ωφελούμενο και στο χρηματοπιστωτικό οργανισμό για την εκτέλεση των απαραίτητων ενεργειών.

Ειδικότερα, η δανειακή σύμβαση δεν θα διέπεται πλέον από τους όρους του προγράμματος, επισύροντας τις συνέπειες που προβλέπονται στους όρους αυτής (διάρκεια, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, επιτόκιο, κ.λπ.).

Σε περίπτωση κατά την οποία, κατά τη διάρκεια υλοποίησης ή και μετά την ολοκλήρωση του έργου, καταγγελθεί η δανειακή σύμβαση από τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό, ο Φορέας Οικονομικής Διαχείρισης δεν καταβάλλει πλέον τους τόκους στον χρηματοπιστωτικό οργανισμό, οι οποίοι πλέον βαραίνουν τον ωφελούμενο.

Η καταγγελία της δανειακής σύμβασης μετά την ολοκλήρωση του έργου δεν αποτελεί λόγο ανάκλησης της απόφασης υπαγωγής. Στην περίπτωση αυτή, δεν ανακτώνται τα καταβληθέντα έως το σημείο αυτό κίνητρα του προγράμματος άμεσης ενίσχυσης καθώς και οι καταβληθέντες επιδοτούμενοι τόκοι.

Έλεγχοι και επιστροφή χρημάτων

Προβλέπονται έλεγχοι σε οποιοδήποτε στάδιο υλοποίησης του έργου ή μετά την ολοκλήρωση του έργου. Γίνεται δειγματοληπτικός έλεγχο σε τουλάχιστον  στο 5% των εγγράφων που υποβάλλονται σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή κατά το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Παράλληλα προβλέπονται επιτόπιοι δειγματοληπτικοί ελέγχοι για τη διαπίστωση της ορθής εκτέλεσης υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.

Σε περίπτωση κατά την οποία, σε οποιοδήποτε στάδιο υλοποίησης του έργου ή μετά την ολοκλήρωση του έργου διαπιστωθεί, βάσει ελέγχων που διενεργείται, είτε από τον Φορέα Υλοποίησης ή από άλλα εθνικά ή ενωσιακά όργανα, η μη ορθή υλοποίηση του έργου, ο Φορέας Υλοποίησης σε συνεργασία με τον Φορέα Οικονομικής Διαχείρισης προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την ανάκληση / τροποποίηση της απόφασης υπαγωγής και συνακόλουθα για τη δημοσιονομική διόρθωση και την ανάκτηση της χορηγηθείσας ενίσχυσης (εντόκως από την ημερομηνία που τέθηκε στη διάθεση του ωφελουμένου) ή την αναπροσαρμογή αυτής, σύμφωνα με την κείμενη σχετική εθνική και ενωσιακή νομοθεσία.

Το ανακτητέο ποσό της χορηγηθείσας ενίσχυσης βεβαιώνεται και εισπράττεται κατά τον ν. 4978/2022 «Κύρωση Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων» (Α’ 190). Στις περιπτώσεις αυτές εφαρμόζεται το επιτόκιο αναφοράς που ορίζεται, για κάθε ημερολογιακό έτος, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το οποίο καθορίζεται σύμφωνα με την Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση της μεθόδου καθορισμού των επιτοκίων αναφοράς και προεξόφλησης (2008/C 14/06).

Οι ενστάσεις

Σε όλες τις άνω περιπτώσεις, ο ωφελούμενος έχει δικαίωμα υποβολής έντασης μέσω του πληροφοριακού συστήματος. Το δικαίωμα ένστασης δίνεται μία φορά.

Η ένταση υποβάλλεται εντός προθεσμίας δέκα ημερών στα ακόλουθα στάδια:

Α. Κατά το στάδιο Υποβολής

Κατά την διαδικασία υποβολής αιτήσεων, δικαίωμα έντασης υπάρχει μόνο κατά του αποτελέσματος επί των Προσωρινών πινάκων κατάταξης Επιλέξιμων / Επιλαχουσών / Απορριπτέων αιτήσεων.

Β. Κατά το στάδιο Υπαγωγής

Από την έναρξη της διαδικασίας χρηματοδοτικού σχήματος και μέχρι την Υπαγωγή στο Πρόγραμμα, δικαίωμα ένστασης υπάρχει μόνο κατά του αποτελέσματος της Απόρριψης αίτησης κατόπιν διαδικασίας ελέγχου (πχ έλεγχος σώρευσης de minimis).

Γ. Κατά το στάδιο Υλοποίησης

Από την έναρξη της Υπαγωγής στο Πρόγραμμα και μέχρι την ολοκλήρωση και πληρωμή της (ολοκλήρωση φυσικού και οικονομικού αντικειμένου), δικαίωμα έντασης υπάρχει κατά του αποτελέσματος κατόπιν διαδικασίας ελέγχου της απένταξης της αίτησης, ή ανάκλησης της απόφασης υπαγωγής.

Ενστάσεις για απάνταξη και επιστροφή χρηματοδότησης

Σε περίπτωση όπου από την απένταξη προκύπτει η ανάγκη δημοσιονομικής διόρθωσης και υποχρέωση επιστροφής ενίσχυσης, η ένσταση υποβάλλεται εντός προθεσμίας δέκα ημερών από την κοινοποίηση του πορίσματος του ελέγχου για τις περιπτώσεις που δεν υφίσταται δάνειο και τριάντα  ημερών για τις περιπτώσεις που έχει ληφθεί δάνειο και απαιτείται για την υποστήριξη της ένστασης υποβολή στοιχείων που εκδίδει ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός.

Σε περιπτώσεις όπου κατόπιν ελέγχου η ανάγκη δημοσιονομικής διόρθωσης και υποχρέωση επιστροφής ενίσχυσης προκύπτει μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος (ολοκλήρωση φυσικού και οικονομικού αντικειμένου), η ένσταση υποβάλλεται εγγράφως προς τον Φορέα Υλοποίησης, στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσης απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης, εντός προθεσμίας τριάντα ημερών από την κοινοποίηση του πορίσματος του ελέγχου.

Για την εξέταση των ενστάσεων ο Φορέας Υλοποίησης ορίζει αρμόδια Επιτροπή Εξέτασης Ενστάσεων, διατηρώντας τη δυνατότητα να ορίζει και επιπρόσθετες επιτροπές εξέτασης ενστάσεων. Τα μέλη των επιτροπών εξέτασης ενστάσεων δεν μπορούν να μετέχουν στην αξιολόγησή των αιτήσεων.

Οι ενστάσεις εξετάζονται τόσο ως προς τη νομιμότητα της πράξης κατά την οποία στρέφονται, όσο και ως προς την ουσία της υπόθεσης και είτε απορρίπτονται, είτε γίνονται αποδεκτές. Σε κάθε περίπτωση συντάσσεται σχετικό πρακτικό.

Οι αποφάσεις επί των ενστάσεων κοινοποιούνται αμελλητί στους αιτούντες, με επιμέλεια του Φορέα Υλοποίησης, μέσω του πληροφοριακού συστήματος, ή εγγράφως για την περίπτωση μετά την ολοκλήρωση του Προγράμματος.

Οι πληρωμές

Το έργο του «Εξοικονομώ» «θεωρείται ολοκληρωμένο όταν έχει υλοποιηθεί το σύνολο των παρεμβάσεων, έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος των δικαιολογητικών και έχουν εξοφληθεί οι σχετικές δαπάνες. Για τη διαπίστωση της ολοκλήρωσης του έργου εκδίδεται σχετική απόφαση ολοκλήρωσης.

Ειδικότερα για τους ελέγχους τελικής πληρωμής και χορήγησης των κινήτρων προβλέπεται ότι μετά την υποβολή της συνολικής ολοκλήρωσης και της δήλωσης πιστοποίησης:

-Διενεργείται έλεγχος των δικαιολογητικών ολοκλήρωσης. Τυχόν σφάλματα σε μη ουσιώδη στοιχεία δεν αποτελούν λόγο απόρριψης. Με βάση την απόφαση υπαγωγής, τα υποβαλλόμενα παραστατικά δαπανών και παραστατικά καταβολής τυχόν ίδιας συμμετοχής και τον έλεγχο απόκλισης από τον προταθέντα ενεργειακό στόχο, διαμορφώνεται το τελικό επιλέξιμο κόστος του έργου και τα ίδια κεφάλαια που απαιτείται να καταβληθούν από τον ωφελούμενο.

-Ο Φορέας Υλοποίησης εφόσον διαπιστώσει την εξόφληση των υπόλοιπων δαπανών, ενημερώνει τον ωφελούμενο και τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό για την καταβολή της υπόλοιπης επιχορήγησης και, κατά περίπτωση, για την εκταμίευση του υπόλοιπου του δανείου, την εξόφληση των επί πιστώσει παραστατικών δαπανών (αναδόχων/προμηθευτών/κ.λπ.) και την καταβολή στον ωφελούμενο του ποσού που του αντιστοιχεί για τα εξοφλημένα παραστατικά λοιπών δαπανών.

– Ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός εκταμιεύει το υπόλοιπο του δανείου για όσους έχουν υπογράψει δανειακή σύμβαση και καταβάλλει το υπόλοιπο της επιχορήγησης για την εξόφληση των επί πιστώσει παραστατικών δαπανών αναδόχων/προμηθευτών/Τεχνικού Συμβούλου /μελετών που δεν έχουν εξοφληθεί.

-Στην περίπτωση πληρωμών που έχουν διενεργηθεί από τον ωφελούμενο, ήτοι αμοιβή Ενεργειακού Επιθεωρητή και Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, το αντίστοιχο ποσό καταβάλλεται στον ωφελούμενο.

– Για καταβεβλημένες ασφαλιστικές εισφορές, που βαρύνουν τον ωφελούμενο, καταβάλλεται ποσό (ως απομείωση των απαιτούμενων ιδίων κεφαλαίων) που αντιστοιχεί στο ποσοστό επιχορήγησής του, εφόσον αυτές είναι επιλέξιμες.

Χορήγηση κινήτρων

Η καταβολή του υπόλοιπου της επιχορήγησης ή/και του δανείου ολοκληρώνεται εντός χρονικού διαστήματος εξήντα ημερών από τον επιτυχή έλεγχο της δήλωσης πιστοποίησης για την ολοκλήρωση του έργου. Τα ανωτέρω ποσά εκταμιεύονται στον αντίστοιχο λογαριασμό του ωφελούμενου και είναι ακατάσχετα (συμπεριλαμβανομένης τυχόν προκαταβολής δανείου), Τα εν λόγω ποσά είναι δεσμευμένα για την πληρωμή προμηθευτών/ αναδόχων/κ.λπ.

Στην περίπτωση όπου κάποιοι ή όλοι οι προμηθευτές/ανάδοχοι έχουν εξοφληθεί, η επιχορήγηση καταβάλλεται στον ωφελούμενο.

 Εν συνεχεία, οι πληρωμές προς τους αναδόχους/προμηθευτές/κ.λπ. διενεργούνται άμεσα από το Χρηματοπιστωτικό Οργανισμό, στη βάση εντολής/εξουσιοδότησης που έχει καταχωρηθεί στο πληροφοριακό σύστημα από τον ωφελούμενο, και σε κάθε περίπτωση, όχι μετά το πέρας επτά εργάσιμων ημερών από την καταβολή των χρημάτων σε αυτόν από τον Φορέα Υλοποίησης, με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν εκκρεμότητες με υπαιτιότητα του ωφελουμένου (εμβάσματα για την κάλυψη κινήσεων σε λογαριασμούς άλλης τράπεζας, κ.α).

Οι ανάδοχοι/προμηθευτές δηλώνουν για την εκταμίευση της πληρωμής τον Επαγγελματικό Λογαριασμό που έχουν δηλώσει στο διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ..

Οι προθεσμίες υλοποίησης του προγράμματος

-Αιτήσεις υποβάλλονται από την 12η Ιουνίου 2023 ως και την 15η Σεπτεμβρίου 2023.

-Μετά το πέρας υποβολής των αιτήσεων και μόνο για τις καταρχήν επιλέξιμες αιτήσεις, θα δίνεται προθεσμία 75 ημερών για την υποβολή Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/ Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας.

-Εγκεκριμένες αιτήσεις για τις οποίες ο αιτών έχει επιλέξει ότι θα προχωρήσει σε υπαγωγή στο Πρόγραμμα με δάνειο λαμβάνουν προθεσμία 120 ημερών για την έναρξη και ολοκλήρωση της διαδικασίας δανειοδότησης. Εντός της προθεσμίας αυτής θα πρέπει να υποβληθεί σε συνεργαζόμενη τράπεζα και να εγκριθεί αίτηση για δανειοδότηση. Εάν παρέλθει άπρακτο το άνω διάστημα, ο αιτών έχει την επιλογή να προχωρήσει με Ίδια Κεφάλαια.

Σε περίπτωση δανείου, η υπογραφή της δανειακής σύμβασης ολοκληρώνεται έως και 90 ημέρες από την έκδοση της απόφασης Υπαγωγής του έργου.

-Εντός 365 ημερών από την υπαγωγή της αίτησης (συνολική προθεσμία), θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.

Τέλος σημειώνεται ότι οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά και υποχρεωτικά μέσω του πληροφοριακού συστήματος του επίσημου δικτυακού τόπου του προγράμματος https://exoikonomo2023.gov.gr