«Εξοικονομώ» & Ταυτότητα Κτιρίου: η αλήθεια για τις αμοιβές των μηχανικών

Του Βαγγέλη Ματράγκου, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc

Δίκτυο Συμβούλων Μηχανικών

Στο νέο εξοικονομώ θα είναι πλέον απαιτητή η ΗΤΚ (Ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου) ώστε ο δικαιούχος να μπορεί να υποβάλλει αίτηση. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε δήλωσή του ανέφερε πως το κόστος για την ΗΤΚ θα είναι 250€ πλέον 2€/μ². Όρισε δηλ. την τιμή για μια διαδικασία-μελέτη ενώ οι αμοιβές των μηχανικών έχουν καταργηθεί πάνω από μια δεκαετία. Πρώτο λάθος.

Δείτε στο ρεπορτάζ του ecopress: τι είπε ο ΥΠΕΝ για τις επιδοτούμενες εργασίες μηχανικών στο νέο “Εξοικονομώ””

Μάλιστα έφτασε και στο σημείο να κάνει και ένα πρόχειρο προϋπολογισμό της αμοιβής του μηχανικού που θα ασχοληθεί με το πρόγραμμα. Δεύτερο λάθος.

Είπε πως η αμοιβή του μηχανικού ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσό των  2000€/ φάκελο.

Είναι όμως τόσο το ποσό; Για ένα διαμέρισμα 100τμ το πρώτο ΠΕΑ έχει αμοιβή 75€+2.5€Χ100=325€

Η αμοιβή του συμβούλου είναι 250€ και η αμοιβή για την ΗΤΚ 250+2Χ100=450€

Να υπενθυμίσουμε σε αυτό το σημείο πως το 2^ο ΠΕΑ απαγορεύεται να το εκπονήσει ο μηχανικός του 1^ου και ως εκ τούτου δεν θα το πληρωθεί.

Επίσης είναι γνωστό πως οι αμοιβές του προγράμματος περιλαμβάνουν και το ΦΠΑ το οποίο,όποιος έχει  μπλοκάκι και έχει κόψει τουλάχιστον μια ΑΠΥ γνωρίζει, πως δεν αποτελεί έσοδο.

Επομένως για ένα διαμέρισμα 100μ², η αμοιβή ανέρχεται στο ποσό των (325+250+450)/1.24=826,61€ προ φόρων.

Εάν αφαιρέσουμε τα έξοδα(φωτοτυπίες, σκαναρίσματα έξοδα μετακίνησης στο διαμέρισμα και τις Δημόσιες υπηρεσίες, ποσοστό ενοικίου, αποσβέσεις εξοπλισμού λογισμικού κλπ) περίπου 100€ μένουν 726€

Με έναν μεσοσταθμικό συντελεστή φορολογίας 20% (δεν υπολογίζω τον ΕΦΚΑ) το καθαρό ποσό που μένει στην τσέπη προκύπτει 726€Χ0.8=580€.

Επομένως τα 2000€ έγιναν αμέσως 580€.

Ας δούμε τώρα πόσος χρόνος απαιτείται για να ολοκληρωθεί μέχρι την εκταμίευση το έργο με αμοιβή 580€:

• 1^η επίσκεψη διερευνητική του πελάτη στο γραφείο ώστε να ενημερωθεί για το πρόγραμμα και να ελεγχθεί σε πρώτη φάση αν είναι δικαιούχος: 2 ώρες
• 1^η επίσκεψη στην αρμόδια ΥΔΟΜ για να πάρεις τα σχέδια του φακέλου για την ΗΤΚ, συνήθως κατόπιν ηλεκτρονικής αίτησης και αναμονής από 3 εργάσιμες έως 1 μήνα (ΥΔΟΜ Δ. Αθηναίων για παράδειγμα) μαζί με την μετάβαση στο φωτοτυπείο: 3ώρες
• 1^η επίσκεψη μηχανικού στο ακίνητο για την έκδοση του ΠΕΑ και τον έλεγχο νομιμότητας: 4 ώρες με τα μεταφορικά και τη συζήτηση με τον ιδιοκτήτη.
• Έλεγχος νομιμότητας ακινήτου: 2 ώρες.
• Εκπόνηση πρώτου ΠΕΑ με τα σενάρια και τις εργασίες: 5 ώρες.
• Συζήτηση με τον ιδιοκτήτη για πιθανές αλλαγές γιατί τώρα το σκέφτηκε μαζί με τις διορθώσεις στο ΠΕΑ: 3 ώρες.
• Υποθέτουμε πως δεν υπάρχει καμία αυθαιρεσία στο ακίνητο. Σύνταξη ΗΤΚ:2 ώρες.
• Προετοιμασία για την μεγάλη ημέρα του σπριντ με σκανάρισμα όλων των δικαιολογητικών, έλεγχο συμβολαιογραφικό των δικαιωμάτων του ιδιοκτήτη, έλεγχο λογιστικό του Ε9 του ιδιοκτήτη με βάση τις απαιτήσεις του οδηγού του προγράμματος, αρχειοθέτηση και τακτοποίηση ώστε να είναι όλα έτοιμα: 8 ώρες.
• Συνεννόηση με λογιστή ιδιοκτήτη για τις απαιτούμενες διορθώσεις στο Ε9 (που σίγουρα θα έχει λάθη): 2ώρες.
• Ημέρα δηλώσεων:5 λεπτά.

Σύνολο 30 ώρες.

Μέχρι τώρα ο μηχανικός θα έχει αμειφθεί με την αμοιβή του 1^ου ΠΕΑ και της ΗΤΚ ήτοι 420€ καθαρά. Δηλ14€/ώρα εργασίας μηχανικού.

Αν τελικά είναι και πολύ γρήγορος στην πληκτρολόγηση και προλάβει να ολοκληρώσει την αίτηση εντός 5 λεπτών και δεν υπάρξει και κανένα άλλο κόλλημα με το πως έχει δηλώσει ο ιδιοκτήτης στη ΔΕΗ ή στο Ε2 το ακίνητο και δεν υπάρξει και διακοπή ρεύματος, πλημμύρα κλπ τότε προχωράμε στο επόμενο στάδιο της ολοκλήρωσης για εκταμίευση.

Αυτό περιλαμβάνει τα εξής:

• Παρακολούθηση των σταδίων της αίτησης και συμπλήρωση των πεδίων για δανειοδότηση κλπ: 3 ώρες.
• Τροποποιήσεις στις εργασίες: 2 ώρες.
• Συνεννοήσεις με προμηθευτές για το πως να τιμολογήσουν κλπ.:2 ώρες.
• Τροποποιήσεις στον οδηγό με παράλογες απαιτήσεις και αύξηση της γραφειοκρατίας: 3 ώρες.
• Υποβολή όλων των δικαιολογητικών στην πλατφόρμα: 3 ώρες.
• Διορθώσεις- επικαιροποιήσεις :2 ώρες.

Σύνολο 15ώρες μέχρι την εκταμίευση.

Αμοιβή για το στάδιο αυτό: 250€/1.24Χ0.8=161€ ήτοι 11€/ώρα.

Δεν έχει συμπεριληφθεί αμοιβή για έκδοση κάποιας άδειας μιας και αυτή δεν απαιτείται για τις περισσότερες εργασίες του προγράμματος και φυσικά θα μείωνε ακόμα το λόγο αμοιβή ανά ανθρωποώρα εργασίας.

Επομένως αν ευοδωθούν οι προσπάθειες του μηχανικού και βοηθήσει και λίγο η τύχη και ο ιδιοκτήτης είναι στους επιλεγέντες, τότε ο μηχανικός θα έχει αμειφθεί με το ποσό των 580€ για 45 ανθρωποώρες εργασίας μηχανικού, δηλ με κάτι λιγότερο από 13€/ώρα.

Αυτό που γίνεται αντιληπτό είναι πως για μια εργασία που απαιτεί εξειδίκευση, σπουδές, εμπειρία και ευθύνη, η αμοιβή είναι αρκετά χαμηλή. Αναλογιζόμενοι πως λόγω του μικρού διαθέσιμου προϋπολογισμού η πλατφόρμα μένει ανοικτή για λίγα λεπτά, είναι γεγονός πως ένας μηχανικός δεν μπορεί να αναλάβει πολλές αιτήσεις, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να «τζιράρει» όπως λέει η αγορά.

Αυτό που δεν γίνεται αντιληπτό είναι πως σε μια ελεύθερη αγορά με φιλελεύθερη κυβέρνηση εφαρμόζεται κρατικός παρεμβατισμός σε αμοιβές επιστημόνων (όχι σε όλων των κλάδων).

Ο Υπουργός ΠΕΝ έκανε το «λάθος» και ανέφερε πως αυτές είναι οι αμοιβές των μηχανικών. Δεν είναι έτσι όμως. Αυτά τα ποσά είναι τα μέγιστα που επιδοτούνται από το πρόγραμμα. Η αμοιβή προκύπτει από ελεύθερη διαπραγμάτευση και δεν μπορεί να περιοριστεί από κανέναν.

Μήπως όμως δεν ήταν λάθος; Μήπως ήθελε να δημιουργήσει κλίμα και τετελεσμένο;

Οι πρακτικές αυτές είναι γνωστές.

Αυτό που δεν είναι προφανώς γνωστό και αντιληπτό στον Υπουργό ΠΕΝ είναι πως η ΗΤΚ δεν είναι άλλο ένα χαρτί που πρέπει να «ανέβει» στην πλατφόρμα όπως ο λογαριασμός της ΔΕΗ.

Δεν είναι επίσης προφανώς αντιληπτό πως η ΗΤΚ αντικαθιστά την βεβαίωση νομιμότητας όταν το κτίριο είναι νόμιμο ή την υπαγωγή στο Ν.4495/17 όταν αυτό δεν είναι. Επομένως πως μπορεί να δοθεί πλαφόν τιμής όταν η εργασία του μηχανικού που απαιτείται για την ΗΤΚ εξαρτάται από το αν είναι ή όχι νόμιμο, αν ακόμα και νόμιμο αν είναι έχει αλλαγές στις εσωτερικές διαρρυθμίσεις θα πρέπει να υποβληθεί νέο σχέδιο, αν υπάρχει φάκελος στην πολεοδομία, αν υπάρχουν δημόσια έγγραφα για την πιστοποίηση της αυθαιρεσίας, αν ο αριθμός των αυθαιρεσιών είναι μεγάλος, αν, αν, αν. Κάθε περίπτωση αυθαιρέτου είναι ξεχωριστή και δεν μπορεί να τσουβαλιαστεί.

Η ΗΤΚ, αποτελεί το μόνο στοιχείο το οποίο θα ακολουθεί το ακίνητο από την ημέρα που θα εκδοθεί και μέχρι την απόσυρση του ίδιου του κτιρίου. Για οποιαδήποτε πράξη που αφορά το συγκεκριμένο ακίνητο η βάση αναφορά θα είναι η ΗΤΚ. Για μεταβίβαση, για έκδοση οικοδομικής άδειας, για μίσθωση, για ασφάλιση κλπ. Αν για παράδειγμα το κτίριο καταρρεύσει σε ένα σεισμό, η ΗΤΚ θα είναι το στοιχείο από το οποίο αντληθούν όλα τα δεδομένα για τις μετέπειτα ενέργειες.

Η σπουδαιότητα της ΗΤΚ και η ευθύνη του συντάξα μηχανικού προφανώς και δεν έχουν γίνει αντιληπτές. Αποτελεί το στιγμιότυπο στην οποία το ακίνητο βρίσκεται εκείνη τη στιγμή και την θέτει σαν βάση αναφοράς. Και αυτή η βάση αναφορά θα πρέπει στο δεδομένο στιγμιότυπο να είναι πλήρως σωστή. Διότι αν δεν είναι μελλοντικά το λάθος θα φανεί και ίσως να μην διορθώνεται, με αποτέλεσμα το ακίνητο να «καεί» δηλ να έχει πολεοδομικό βάρος.

Ποιος ευσυνείδητος μηχανικός θα αναλάβει μια τέτοια ευθύνη για την υπόλοιπη επαγγελματική του ζωή με το ποσό των 160+1.3€/μ² καθαρά;

Το ίδιο το ΥΠΕΝ δίνει συνεχώς παρατάσεις στις βεβαιώσεις με ημερομηνία αυτοψίας 31/1/2021, ώστε να μην απαιτείται η ΗΤΚ. Έχουμε δηλ. ακίνητα τα οποία μεταβιβάζονται με δίμηνες βεβαιώσεις 8 μήνες μετά. Ούτε το ίδιο το υπουργείο δεν έχει καταλάβει τη ζημιά που κάνει με αυτές τις παρατάσεις, ούτε βέβαια οι μηχανικοί επιθυμούν να μπλέξουν σε μια διαδικασία η οποία ακόμα ξεκάθαρη δεν είναι αλλά και όπως φαίνεται η αμοιβή που πάει να διαμορφωθεί τεχνηέντως στην αγορά είναι τέτοια που δεν αντικατοπτρίζει ούτε στο ελάχιστο τα έξοδα, την εργασία και κυρίως την ευθύνη του μηχανικού.

Η κρίση έφερε πολλούς μηχανικούς στα όριά τους με αποτέλεσμα να μειωθούν οι αμοιβές. Ταυτόχρονα πολλαπλασιάστηκαν οι ευθύνες και η γραφειοκρατία.

Η μόνη λογική πρόταση για να μπορέσει η ΗΤΚ να αποτελέσει εργαλείο για τον περιορισμό της αυθαίρετης δόμησης αλλά και για την βελτιστοποίηση και επιτάχυνση των πράξεων σε ακίνητα με νομική και πολεοδομική ασφάλεια, για την δομική έχουμε μέλλον ακόμα, είναι η εναρμόνιση του τρόπου υπολογισμού των αμοιβών των μηχανικών με τον τρόπο των συμβολαιογράφων και των μεσιτών. Θα πρέπει να θεσπιστεί ως ποσοστό της αξίας του ακινήτου και μάλιστα της αντικειμενικής αξίας.

Και εδώ φαίνεται η παντελής αδιαφορία του ΤΕΕ, το οποίο όφειλε όλα αυτά τα χρόνια να προστατέψει την ποιότητα των μελετών των μηχανικών με πίεση προς τα υπουργεία για ξεκάθαρη νομοθεσία και εξασφαλίζοντας αξιοπρεπείς αμοιβές οι οποίες θα προστατέψουν τον ιδιοκτήτη και δεν θα τον θέσουν σε ομηρία με την δημιουργία μια νέας γενιάς αυθαιρέτων, αυτών με λανθασμένη Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτιρίου.