«Έξυπνες πόλεις» – Κεντρική πολιτική επιλογή η ψηφιακή αναβάθμιση των πόλεων 

Tου Στέλιου Ράλλη*

Πόσο έξυπνη μπορεί να γίνει μια πόλη; Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, πολύ. Σίγουρα όσο χρειάζεται για να την απολαμβάνουν οι κάτοικοί της έχοντας μια όλο και πιο ευχάριστη καθημερινότητα. Αρκετοί δήμοι στη χώρα μας έχουν κάνει βήματα προς μια τέτοια κατεύθυνση, προσφέροντας από έξυπνες θέσεις στάθμευσης μέχρι έξυπνα παγκάκια για τη φόρτιση φορητών ηλεκτρονικών συσκευών μέσω χρήσης ηλιακής ενέργειας. Οι καινοτομίες αυτές στηρίζονται στην σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία και ειδικά στην τεχνολογία Narrow-Band Internet of Things (NB-IoT) που επιτρέπει στις συσκευές –με τη βοήθεια αισθητήρων- να συνδέονται απευθείας μέσω του δικτύου κινητής τηλεφωνίας με τις αντίστοιχες έξυπνες εφαρμογές, χωρίς την ανάγκη δημιουργίας νέων ασύρματων ή ενσύρματων δικτύων.

Το 2018, η ψηφιακή αναβάθμιση των πόλεων καθίσταται πλέον κεντρική πολιτική επιλογή για ολόκληρη τη χώρα, γιατί επιτυγχάνει αφενός εξοικονόμηση πόρων και αποτελεσματικότητα στη λειτουργία των υπηρεσιών της και στη διαχείριση των προβλημάτων της, αφετέρου ταχύτητα και διαφάνεια στη λήψη των αποφάσεων.

Για το λόγο αυτό, στο Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, σχεδιάζουμε ένα έργο που στο επόμενο διάστημα θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε επιλεγμένους Δήμους και η πλήρης εφαρμογή του θα γίνει σε συνεργασία με τις Περιφέρειες, αξιοποιώντας την τεχνολογία Internet of things. Η χρηματοδότησή του θα καλυφθεί τόσο από πόρους του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όσο και από κοινοτικούς.

Γενικότερα, οι δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες είναι απεριόριστες. Μπορούμε να μιλήσουμε για δύο ειδών δυνατότητες με κριτήριο τον τρόπο που γίνονται αντιληπτά τα οφέλη τους από τους πολίτες. Άμεσα ή έμμεσα. Για παράδειγμα, τα έξυπνα συστήματα ελεγχόμενης στάθμευσης, βελτιώνουν άμεσα την καθημερινότητα του πολίτη, γιατί μειώνουν τον χρόνο εύρεσης θέσης στάθμευσης. Αυτό καθίσταται εφικτό με την εγκατάσταση αισθητήρων στάθμευσης, οι οποίοι μέσω εφαρμογής στο κινητό ενημερώνουν τους οδηγούς για το σημείο που βρίσκονται οι ελεύθερες θέσεις στάθμευσης. Επίσης, μέσω χρήσης GPS, οι χρήστες της έξυπνης εφαρμογής λαμβάνουν στο κινητό τους οδηγίες για το πώς θα φτάσουν στις ελεύθερες θέσεις.

Άμεσα όμως, βελτιώνεται η καθημερινότητα των πολιτών και με εφαρμογές έξυπνης διαχείρισης απορριμμάτων. Αυτές λειτουργούν με έναν ασύρματο αισθητήρα υπερήχων που μετράει το ποσοστό πληρότητας του κάδου, στέλνει τα δεδομένα σε μια πλατφόρμα που τα αναλύει και εν συνεχεία αποστέλλει την πληροφορία μέσω εφαρμογής κινητού τηλεφώνου στον οδηγό του απορριμματοφόρου. Έτσι, το απορριμματοφόρο συλλέγει μόνο τους γεμάτους κάδους, αποφεύγοντας τα άσκοπα δρομολόγια σε δρόμους όπου οι κάδοι δεν έχουν γεμίσει. Οδηγούμαστε επομένως σε άμεση εξοικονόμηση κόστους από δαπάνες για καύσιμα έως και 50%, ενώ αναλόγως μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα(CO2). Και φυσικά αποτρέπεται η υπερπλήρωση των κάδων και οι πολίτες απολαμβάνουν ένα πιο καθαρό και όμορφο περιβάλλον.

Ας δούμε παραδείγματα εφαρμογών έξυπνων πόλεων που τα αποτελέσματά τους γίνονται έμμεσα αντιληπτά από τους πολίτες, μέσω εξοικονόμησης δαπανών των Δήμων. Είναι γνωστό ότι η αντικατάσταση των φωτιστικών σωμάτων με νέας τεχνολογίας LED εξασφαλίζει μείωση της κατανάλωσης ενέργειας τουλάχιστον κατά 50%. Επιπλέον εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 20% είναι εφικτή με την εγκατάσταση έξυπνων ελεγκτών φωτισμού που τοποθετούνται στα ίδια τα φωτιστικά σώματα στους δρόμους. Οι ελεγκτές αυτοί επιτρέπουν απομακρυσμένο έλεγχο όλων των συνδεδεμένων φωτιστικών σωμάτων, προγραμματισμό της ώρας που θα ανάψουν και θα κλείσουν τα φώτα και κριτήρια αυξομείωσης της έντασης του φωτισμού. Ανάλογη εξοικονόμηση κόστους επιτυγχάνεται με την έξυπνη διαχείριση υδάτων για την αντιμετώπιση του προβλήματος μη χρέωσης έως και 60% του νερού που καταναλώνεται, από διαρροές και παράνομες συνδέσεις. Με την έξυπνη διαχείριση υδάτων εγκαθίστανται αισθητήρες, μετρητές και ελεγκτές πίεσης στο δίκτυο ύδρευσης με αποτέλεσμα τη σταθεροποίηση της πίεσης και την ανίχνευση διαρροών και παράνομων συνδέσεων.

Παραπέρα, η εξοικονόμηση των δαπανών είναι εφικτή στα κτίρια με την εγκατάσταση και λειτουργία ενός συστήματος παρακολούθησης της ενεργειακής τους κατανάλωσης. Με τον τρόπο αυτό, σε πραγματικό χρόνο, επιτυγχάνεται μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και του ενεργειακού αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα, κάτι εξαιρετικά σημαντικό για την προστασία του περιβάλλοντος. Η λύση αυτή βασίζεται στην εγκατάσταση ενός συνδυασμού έξυπνων μετρητών, διακοπτών και αισθητήρων που, από κοινού με το κατάλληλο λογισμικό, παρέχει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε από που προέρχεται η σπατάλη ή η διαρροή στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και να περιορίζεται χωρίς καθυστέρηση.

Οι έξυπνες πόλεις δεν είναι πολυτέλεια. Είναι επιλογή και ανάγκη. Δίνουν λύσεις στο πρόβλημα της ραγδαίας περιβαλλοντικής υποβάθμισης, της αύξησης της κίνησης στους δρόμους και των περιορισμένων πόρων. Οι πόλεις μας γίνονται περισσότερο βιώσιμες και φιλικές στον πολίτη. Αυτές τις πόλεις θέλουμε να αναδείξουμε μέσα από το πιλοτικό έργο που σχεδιάζουμε. Με την παρέμβαση του Υπουργείου, οι σχεδιαζόμενες δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν, θα αποτελέσουν πρότυπο και για άλλες πόλεις και περιοχές, ώστε να μπει συνολικά η χώρα στον κύκλο των ευρωπαϊκών κρατών που επενδύουν συστηματικά στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη μέσω της τεχνολογίας και των εφαρμογών Internet of Things (ioT).

Κατά προτεραιότητα, το έργο θα υλοποιηθεί στη Μάνδρα και στις γύρω περιοχές που επλήγησαν στα μέσα του περασμένου Νοεμβρίου από καταστροφικές πλημμύρες. Πέρα από τις πρωτοβουλίες για αποκατάσταση των υλικών ζημιών από τα αρμόδια Υπουργεία, το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης προχωρά στην ψηφιακή αναβάθμιση της πληγείσας περιοχής, ώστε για να γίνει η Μάνδρα μια έξυπνη πόλη-πρότυπο καινοτομίας.

Στόχος μας είναι η ψηφιακή ανάπτυξη των πόλεων να είναι δίκαιη, χωρίς αποκλεισμούς και αγκυλώσεις. Διαφορετικά, η τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει αιτία γένεσης νέων κρίσεων και ανισοτήτων. Δίκαιη ανάπτυξη και δίκαιη ψηφιακή ανάπτυξη πάνε μαζί.

*Στέλιος Ράλλης, Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Πολιτικής

Πηγή:  ΑΠΕ-ΜΠΕ