«Έξυπνη» κατοικία και η αξία της
ΕνέργειαΕπωνύμωςΟικονομίαΠεριβάλλον 22 Νοεμβρίου 2022 Αργύρης
Του Δημήτρη Ζεμπίλη* Διαπιστευμένος πραγματογνώμων κατασκευών
Το βαθμό “εξυπνάδας” μιας κατοικίας καθορίζουν τα κριτήρια της αειφόρου δόμησης. Αυτά είναι οικονομικού, οικολογικού, κοινωνικού, κατασκευαστικού, τεχνικού και τοπογραφικού περιεχομένου.
Η αξιολόγηση μιας κατασκευής προϋποθέτει υπεύθυνη και συνειδητή εμβάθυνση στην ουσία του θέματος.
-Έξυπνη δεν είναι η κατοικία, που διαθέτει (μόνο) high tech εξοπλισμό και σύστημα λήψεως εντολών εξ αποστάσεως.
-Έξυπνη είναι μία κατασκευή όταν είναι αειφόρα.
Aρχές της αειφορίας
Όταν ο high tech εξοπλισμός υπηρετεί τις αρχές της αειφορίας, έτσι ώστε το ακίνητο να πληροί τα ποιοτικά, ενεργειακά, περιβαλλοντικά και ζωτικά κριτήρια της αειφόρου δόμησης, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει τη θαλπωρή, την ασφάλεια και το υψηλό επίπεδο βιωσιμότητας, που απαιτείται, ώστε να εκτυλίσσεται αξιοβίωτα η καθημερινότητα.
-Δεν είναι έξυπνη η κατοικία μου, αν με παλαμάκια μπορώ να κατεβάσω παντζούρια, αλλά αν τα σκιαστικά ανεβοκατεβαίνουν σύμφωνα με την επίδραση του ήλιου και μαζεύουν, αν αυξηθεί η ένταση του αέρα.
-Δεν είναι έξυπνη η κατοικία μου, αν μπορώ από το κινητό μου να θέσω σε λειτουργία το κλιματιστικό, αλλά αν υπάρχει σύστημα, που να διακόπτει τη ψύξη της, στη περίπτωση που υπάρχει παράθυρο ή πόρτα ανοιχτά.
-Με ακόμα πιο απλά λόγια, δεν είναι έξυπνη η κατοικία μου, αν το ψυγείο μου έχει πρόγραμμα αντικατάστασης ελλείψεων, αλλά αν μπορώ να απολαύσω τη μπύρα μου σε υγιές περιβάλλον, υπό υποφερτές συνθήκες.
Kριτήρια αειφόρου δόμησης
Το βαθμό “εξυπνάδας” μιας κατοικίας καθορίζουν τα κριτήρια της αειφόρου δόμησης. Αυτά είναι οικονομικού, οικολογικού, κοινωνικού, κατασκευαστικού, τεχνικού και τοπογραφικού περιεχομένου.
Για να φτάσει μία κατασκευή να χαρακτηριστεί “έξυπνη”, θα πρέπει να “δουλευτεί” ως προς τα κριτήρια, που υπαγορεύουν οι προαναφερθέντες τομείς.
Αρχίζοντας από την επιλογή του τόπου, μέχρι το σχεδιασμό των λεπτομερειών και τη σωστή υλοποίηση και εκτέλεση του έργου. Η αξία σε μία κατασκευή δε δίνεται από το χρώμα ή το πλακάκι.
-Αξία δίνεται από το ενεργειακό αποτύπωμα, την αντοχή στο χρόνο, την ευελιξία στη χρήση, τις απώλειες κατά τη διάρκεια ζωής και το βαθμό ανακύκλωσης μετά το πέρας της ζωής της.
-Αξία δίνεται από τη βιοκουλτούρα των χρηστών και όχι από τη πολυτέλεια του εξοπλισμού.
-Αξία δίνεται από την αξιοβίωτη ποιότητα και όχι από ακραία ποσότητα.
Βιοκουλτούρα
Βιοκουλτούρα επιτυγχάνεται, όταν μέσω της κατασκευής ο άνθρωπος γίνεται ένα με το περιβάλλον του, το φυσικό, το κοινωνικό, το πολιτιστικό.
Αξιοβίωτη ποιότητα επιτυγχάνεται, όταν μέσω της παραδειγματικής ζωής εντός της συγκεκριμένης κατασκευής προστίθεται ποιοτική αξία στο περιβάλλον, συμβάλλοντας στην εφαρμογή των αρχών της αειφορίας: σήμερα για το αύριο, καθώς το μέλλον είναι τώρα!
Λεπτομερής σχεδιασμός, επιμονή στην επιλογή των υλικών σύμφωνα με τα κριτήρια της αειφορίας, μοντελοποίηση αντιμετώπισης πιθανών ακραίων καταστάσεων, παρακαταθήκη λύσεων για κάθε περίπτωση, αναγνωρίσιμη ένταξη στο περιβάλλον, ευέλικτες πολλαπλές εφαρμογές και έξυπνη αλληλεξάρτηση των απαραίτητων λειτουργιών που είναι απαραίτητες για να εκπληρώνονται τα κριτήρια της αειφόρου δόμησης αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά πληρότητας των κανόνων της αειφορίας στις κατασκευές.
Να τονιστεί, ότι ένα παράθυρο δεν είναι “έξυπνο” αν ανοιγοκλείνει με παλαμάκια, αλλά αν ανοιγοκλείνει βάσει των συνθηκών θερμοκρασίας και περιεκτικότητας σωματιδίων και στοιχείων στον αέρα του εσωτερικού και εξωτερικού χώρου.
Ασφάλεια
Σημαντικό παράγοντα αειφόρου δόμησης αποτελεί η ασφάλεια, τόσο των χρηστών της κατασκευής όσο και της ίδιας της κατασκευής. Η προστασία της ιδιωτικής (μη εξαιρουμένης της δημόσιας, δηλαδή αυτής που ανήκει σε όλους μας, αλλά και στον καθένα ξεχωριστά) περιουσίας έναντι των φυσικών φαινομένων χρήζει μέριμνας και προ-νόησης. Αποτελεί δε, σημαντικό δείκτη πρόληψης και φροντίδας του περιβάλλοντος, εντός του οποίου εντάσσεται η κατασκευή.
-Δεν είναι έξυπνη η κατοικία μου, αν προβλέψω κωδικοποιημένο σύστημα κλειδώματος, ενώ από την άλλη είναι χτισμένη σε ρέμα…
-Δεν είναι έξυπνη η κατοικία μου, αν είναι ηλεκτρονικά πλήρως εξοπλισμένη, ενώ από την άλλη δεν προβλέπει σύστημα πυρόσβεσης…
Συνταγματική υποχρέωση
Το Σύνταγμα της Ελλάδος προβλέπει στο Άρθρο 24, με ισχύ από 12.04.2001, την εφαρμογή της αρχής της Αειφορίας για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Θεωρεί μάλιστα, για τη διαφύλαξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, υποχρέωση του Κράτους τη λήψη ιδιαίτερων προληπτικών ή κατασταλτικών μέτρων στο πλαίσιο της αρχής αυτής.
Το ότι μέχρι σήμερα, Νοέμβρη του 2022, ΔΕΝ έγινε ΤΙΠΟΤΑ προς αυτή τη κατεύθυνση, είναι ηλίου φαεινότερο.
Αποτελεί αίτημα της εποχής μας και συνταγματική υποχρέωση των κυβερνήσεων, να προσαρμόσουν στις Αρχές της Αειφορίας ΌΛΕΣ τις πτυχές της διοίκησης.
Αντί να διυλίζουν τον κώνωπα με διατάγματα, νόμους-τερατουργήματα, νόμους επί νόμων, παραθυράκια επί των νόμων, ελέγχους για υπερβάσεις του ΓΟΚ της τάξεως του 0,1 cm2, ας φροντίσουν να νομοθετήσουν υπέρ της αειφόρου νοοτροπίας και υπεράνω της μικρότητας και της μικροπολιτικής. Ας φροντίσουν να παραδειγματίσουν με κατασκευές όπως στο Ελληνικό ή σε άλλα δημόσια κτίρια, χτίζοντας με το βλέμμα στο μέλλον, αειφόρα, συνειδητά.
*Δημήτρης Ζεμπίλης, Dipl.-Ing. TU München, Διαπιστευμένος πραγματογνώμων κατασκευών, Εκτιμητής ακινήτων, Εκτιμητής αειφόρου δόμησης, Μέλος DGNB, Μέλος BDSF, Μέλος ΤΕΕ
