Του Κώστα Βουτσαδάκη/
Την έντονη αντίδραση των φορέων της αγοράς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας προκάλεσαν οι αναφορές της διοίκησης της ΔΕΗ περί επιβάρυνσης της επιχείρησης με ποσό άνω των 500 εκατ. ευρώ για κάλυψη του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ.
Το ποσό αναφέρεται στην περίφημη “χρέωση προμηθευτή” που επιβλήθηκε το 2016 από το ΥΠΕΚΑ και καταργείται τώρα, επισήμως με το αιτιολογικό ότι εξυγιάνθηκε ο λογαριασμός των ΑΠΕ αλλά κυρίως για την ενίσχυση των οικονομικών της ΔΕΗ. Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν οι Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας, Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας, Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ, Ελληνικός Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών, Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών και Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά: “Η ΔΕΗ, ως ο μεγαλύτερος προμηθευτής, έχει ωφεληθεί την μερίδα του λέοντος από την επιδότηση που απολαμβάνουν οι προμηθευτές λόγω ακριβώς των ΑΠΕ και η οποία μόνο για την τελευταία 10ετία υπολογίζεται σε 3-4 δις ευρώ”. Το σκεπτικό των “ανανεώσιμων” είναι ότι η συμμετοχή τους στην αγορά μειώνει την Οριακή Τιμή του Συστήματος (αφού αν δεν υπήρχαν θα έμπαιναν στο σύστημα άλλες, ακριβότερες μονάδες) με αποτέλεσμα να ωφελούνται οι προμηθευτές για το ρεύμα που αγοράζουν σε αυτήν την τιμή. Ένα πολύ μικρό μέρος αυτού του οφέλους, υποστηρίζουν επέστρεψαν οι Προμηθευτές στον Ειδικό Λογαριασμό μέσω της Χρέωσης Προμηθευτών που θεσπίσθηκε με το N.4414/2016 και ήδη έχει εξαγγελθεί αναίτια κατά τη γνώμη μας, η πλήρης κατάργησή της.
Οι φορείς των ΑΠΕ δηλώνουν ότι υποστηρίζουν συστηματικά την ανάγκη να υπάρχει μια υγιής κι ακμαία ΔΕΗ, η οποία θα λειτουργεί ως βασικός πυλώνας του εγχώριου ενεργειακού μας συστήματος. “Αδυνατούμε όμως, προσθέτουν, να κατανοήσουμε και πολύ περισσότερο να αποδεχθούμε το γεγονός ότι η Διοίκηση της ΔΕΗ στην προσπάθεια της να μεταβιβάσει σε τρίτους ευθύνες που δεν τους αναλογούν, επιχειρεί να ενοχοποιήσει και τελικώς κατασυκοφαντεί αδίκως τις ΑΠΕ. Μάλιστα αυτό συμβαίνει τη στιγμή που η ίδια η Διοίκηση της ΔΕΗ θεωρεί τις ΑΠΕ κυρίαρχη στρατηγική της επιλογή για το μέλλον και μόνη βιώσιμη λύση για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της Επιχείρησης, ενώ προς αυτή την κατεύθυνση δρομολογεί ακόμα και τον εταιρικό μετασχηματισμό της με απορρόφηση της ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ. Στο πλαίσιο αυτής της αντιφατικής συμπεριφοράς, η Διοίκηση της ΔΕΗ συχνά αναφέρεται σε μία δήθεν επιβάρυνσή της για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την οποία επικαλέστηκε εκ νέου σε πρόσφατη καταχώρισή της στον Τύπο. Συγκεκριμένα, κάνει λόγο για επιβάρυνση ύψους 535 εκατ. ευρώ για τις ΑΠΕ (κάλυψη ελλειμμάτων “Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ”), παραπλανώντας τους καταναλωτές”.
Αναλυτική α επιχειρηματολογία των φορέων της αγοράς για το τέλος προμηθευτή έχει ως εξής:
•Η Χρέωση Προμηθευτών δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία ανταποδοτική χρέωση που πληρώνουν όλοι οι προμηθευτές για το φθηνότερο (λόγω ΑΠΕ) ρεύμα που αγοράζουν από την ημερήσια αγορά. Η χρέωση αυτή δεν έχει καμία σχέση με “τέλος” ή φόρο, ούτε και με το Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ).
•Πλήθος έγκυρων και εξειδικευμένων μελετών τα τελευταία χρόνια (ΕΜΠ, ΑΠΘ, ΙΟΒΕ, κ.ά.) έχουν τεκμηριώσει, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι ο στρεβλός μέχρι σήμερα τρόπος υπολογισμού της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) για τη χρηματοδότηση του Ειδικού Λογαριασμού και η μη ενσωμάτωση του ΕΤΜΕΑΡ στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, οδηγεί σε σοβαρή υποεκτίμηση της πραγματικής αξίας της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ και, συνεπώς, σε κρυφή επιδότηση των προμηθευτών, και κυρίως του μονοπωλιακού -στην ουσία- προμηθευτή, δηλαδή της ΔΕΗ (μερίδιο αγοράς μεγαλύτερο του 80%). Η επιδότηση αυτή, εις βάρος των ΑΠΕ, συντελούνταν, μέχρι τα μέσα του 2016, με αφαίμαξη του Ειδικού Λογαριασμού και με αντίστοιχη διόγκωση των ελλειμμάτων του.
•Οι ως άνω μελέτες, επιβεβαιώθηκαν από την αποκάλυψη του πραγματικού ύψους της επιδότησης των προμηθευτών. Συγκεκριμένα, με βάση τα απολογιστικά στοιχεία από το Ειδικό Δελτίο που εκδίδει ο ΛΑΓΗΕ, το 2017 -που ήταν το μοναδικό έτος κατά το οποίο εφαρμόσθηκε πλήρως (100%) η Χρέωση Προμηθευτών οι προμηθευτές επέστρεψαν 411,46 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει την επιδότηση που απόλαυσαν όλα τα άλλα έτη οι προμηθευτές ήτοι περίπου 400 εκατ. ευρώ/έτος, δηλαδή σχεδόν το 46% του ΕΤΜΕΑΡ που πληρώνουν σήμερα οι καταναλωτές. Συνεπώς, η επιδότηση της ΔΕΗ (κυρίως) και (πολύ λιγότερο) των υπόλοιπων προμηθευτών, εις βάρος των ΑΠΕ και του Ειδικού Λογαριασμού, ανερχόταν μέχρι και τα μέσα του 2016, σε περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, δηλαδή σε 3-4 δις ευρώ συνολικά την τελευταία δεκαετία.
•Το ως άνω όφελος των προμηθευτών συνέβαλε καθοριστικά στη δημιουργία διαρκώς διογκούμενων ελλειμμάτων στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ, τα οποία για να αντιμετωπιστούν επιβάρυναν, αφ’ ενός μεν τους καταναλωτές με συνεχείς αυξήσεις του ΕΤΜΕΑΡ και, αφ’ ετέρου, τις ΑΠΕ, κυρίως με αναδρομικές περικοπές στις συμβολαιοποιημένες τιμές πώλησης της παραγόμενης ανανεώσιμης ενέργειας, αλλά και με χρεωστικούς τόκους λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων στις πληρωμές. Εξελίξεις που έφτασαν να απειλούν σοβαρά τη βιωσιμότητα του κλάδου με όλους τους συνεπαγόμενους κινδύνους για την ενεργειακή αγορά, το περιβάλλον και την οικονομία.
•Τον Αύγουστο του 2016, με διάταξη του Ν.4414/16 που ψηφίστηκε με ευρύτατη πλειοψηφία από τη Βουλή, επαναπροσδιορίστηκε ο τρόπος υπολογισμού και πληρωμής της αξίας των ΑΠΕ, έτσι ώστε να μεταφερθεί σταδιακά στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ από την αγορά (δηλαδή από τους προμηθευτές) η ως άνω οικονομική αξία που προσφέρουν οι ΑΠΕ, και την οποία, μέχρι την ψήφιση του νόμου, την καρπώνονταν στο σύνολό της οι προμηθευτές, εις βάρος των καταναλωτών, με την υπέρμετρη (και μη αναγκαία) αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ.
•Για το σκοπό αυτό, ο Ν.4414/16 θέσπισε τη Χρέωση Προμηθευτών υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού, χρέωση που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η διαφορά της αυξημένης ΟΤΣ που θα προέκυπτε για τους προμηθευτές εάν δεν υπήρχαν οι ΑΠΕ και της ΟΤΣ που πραγματικά προκύπτει (μειωμένη) λόγω ακριβώς της συμμετοχής των ΑΠΕ στην ημερήσια αγορά. Αυτή η διαφορά αντικατοπτρίζει ένα μέρος της οικονομικής αξίας που προσφέρουν στους προμηθευτές οι ΑΠΕ, μειώνοντας την ΟΤΣ και η οποία μέσω της Χρέωσης Προμηθευτών επιστρέφει στον Ειδικό Λογαριασμό, καλύπτοντας τις χρηματοδοτικές ανάγκες του και ανακουφίζοντας τους καταναλωτές (μέσω πιθανών μειώσεων του ΕΤΜΕΑΡ), ενώ μέχρι τον Αύγουστο του 2016, κατέληγε αποκλειστικά στους προμηθευτές επιδοτώντας το κόστος τους.
