Φρένο στην εκτός σχεδίου, στους 17 νέους κανόνες πολεοδομικού σχεδιασμού

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης και γενικότερα των οικιστικών επεκτάσεων και παράλληλα η προώθηση οργανωμένων οικιστικών και παραγωγικών υποδοχέων, και η επανάχρηση εγκαταλελειμμένων ή ανενεργών κτιρίων και υποδομών περιλαμβάνονται στους 17 βασικούς κανόνες  για τον νέο πολεοδομικό σχεδιασμό των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ και ΕΠΣ), που προβλέπει νέα απόφαση του ΥΠΕΝ.

Η απόφαση του ΥΠΕΝ προβλέπει παράλληλα ότι τα νέα ΤΠΣ και ΕΠΣ που εκπονούνται στο σύνολο της επικράτειας θα συνοδεύονται από την εκπόνηση ειδικών  Εκθέσεων Εκτίμησης Φέρουσας Ικανότητας (ΕκΕΦΙ) κρίσιμων, επιλεγμένων (κατά την κρίση του μελετητή και μετά από επαρκή σχετική τεκμηρίωση) Χωρικών Συστημάτων (ΧΣ), εντός της Ενότητας Χώρου (ΕΧ) που αφορά το εκάστοτε πολεοδομικό σχέδιο, με στόχο την εκτίμηση των ανώτατων ανεκτών ανθρωπογενών πιέσεων και την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξής τους.

Οι νέοι κανόνες για τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό. που βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα, καθορίζονται με υπουργική απόφαση, που εξέδωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Ταγαράς, με την οποία αναθεωρούνται τα Πολεοδομικά Πρότυπα, που εγκρίθηκαν με υπουργική απόφαση τον περασμένο Μάρτιο ( ΥΠΕΝ  υπ’ αρ. 10788/ 05.03.2004) και εγκρίνονται νέα Πολεοδομικά Πρότυπα (ΠΠ) για τον πολεοδομικό σχεδιασμό.

ΥΠΕΝ: o νέος πολεοδομικός σχεδιασμός για εκτός σχεδίου, αυθαίρετα & επενδύσεις  

Τα νέα Πολεοδομικά Πρότυπα για τον πολεοδομικό σχεδιασμό, αναθεωρούνται προς εναρμόνιση με τις διατάξεις του ν. 4447/2016 (σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 4447/2016), σε συνδυασμό με τις ισχύουσες προδιαγραφές των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων χρησιμοποιούνται εφεξής για τη σύνταξη των μελετών πολεοδομικού σχεδιασμού, σημειώνεται στην απόφαση του ΥΠΕΝ.

Ο νέος σχεδιασμός προσαρμόζεται υποχρεωτικά στα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας και μπορεί να εξετάζει ακόμη και την μετεγκατάσταση οικισμών, υποδομών και εγκαταστάσεων που τεκμηριωμένα βρίσκονται σε ζώνες μεγάλου κινδύνου πλημμύρας, κατολισθήσεων, ενεργών σεισμικών ρηγμάτων.

Οι 17 «ποιοτικές κατευθύνσεις για τον πολεοδομικό σχεδιασμό»

Με τη νέα απόφαση του ΥΠΕΝ καθορίζονται συνολικά 17 «ποιοτικές κατευθύνσεις για τον πολεοδομικό σχεδιασμό».

Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι:  «με στόχο την ικανοποίηση της αρχής της βιώσιμης ανάπτυξης, το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας έναντι κινδύνων και καταστροφών, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, τη διασφάλιση της καλής ποιότητας ζωής, υγείας, και ασφάλειας όλων των πολιτών, ο Πολεοδομικός Σχεδιασμός οφείλει να ευθυγραμμιστεί προς τις ακόλουθες κατευθύνσεις», οι οποίες έχουν ως εξής:

1. Οικονομία στη χρήση του φυσικού πόρου «έδαφος» μέσω:

 α) περιορισμού των οικιστικών επεκτάσεων,

β) εφαρμογής του προτύπου της «συμπαγούς πόλης»,

γ) προώθησης οργανωμένων οικιστικών και παραγωγικών υποδοχέων, και

δ) επανάχρησης εγκαταλελειμμένων ή ανενεργών κτιρίων και υποδομών».

2. Περιορισμός της δόμησης εκτός σχεδίων πόλεων, οικισμών και οργανωμένων υποδοχέων,

O Περιορισμός της δόμησης εκτός σχεδίων πόλεων, οικισμών και οργανωμένων υποδοχέων προβλέπεται σύμφωνα και με τις σαφείς επιταγές του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης που εγκρίθηκε με την υπ’ αρ. 6876/4871/12.06.2008 (Α’ 128) απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης.

3. Ειδικές Εκθέσεις Εκτίμησης Φέρουσας Ικανότητας (ΕκΕΦΙ)

Συνυπολογισμός της Φέρουσας Ικανότητας (ΦΙ), βάσει του άρθρου 64 του ν. 4964/2022 (Α’ 150) της υπό σχεδιασμό Ενότητας Χώρου. Η εκτίμηση της ΦΙ ενός χωρικού συστήματος στην περίπτωση που καταγράφεται τάση προσέγγισης ή υπέρβασης των ορίων του συστήματος περιλαμβάνει προτάσεις με τα απαραίτητα ή και εξειδικευμένα μέτρα αντιστάθμισης και εξισορρόπησης, τα οποία μπορεί να διατυπώνονται είτε συνολικά είτε μπορεί να αφορούν συγκεκριμένα πεδία η δραστηριότητες.

Ειδικότερα:

Κατά την εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων πρώτου επιπέδου (Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια ή Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια που εκπονούνται αντί των ΤΠΣ σε περιοχές με ειδικά χαρακτηριστικά) συντάσσονται ειδικές Εκθέσεις Εκτίμησης Φέρουσας Ικανότητας (ΕκΕΦΙ) κρίσιμων, επιλεγμένων (κατά την κρίση του μελετητή και μετά από επαρκή σχετική τεκμηρίωση) Χωρικών Συστημάτων (ΧΣ), εντός της Ενότητας Χώρου (ΕΧ) που αφορά το εκάστοτε πολεοδομικό σχέδιο, με στόχο την εκτίμηση των ανώτατων ανεκτών ανθρωπογενών πιέσεων και την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξής τους, όπως αυτή προσδιορίζεται στην περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4447/2016.

Οι ΕκΕΦΙ αποτελούν σύνολα κειμένων, πινάκων και σχεδίων, και αποτυπώνουν:

α) τα υφιστάμενα πολεοδομικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικοοικονομικά, και λοιπά χωρικά χαρακτηριστικά για καθένα από τα μελετώμενα ΧΣ,

β) την εκτίμηση εξέλιξης των χαρακτηριστικών αυτών στο μέλλον,

γ) τις αναλυτικές τιμές (ιστορικές τιμές/συγχρονικές τιμές/τιμές προβολής) των εφαρμοζόμενων από τα παρόντα ΠΠ Πολεοδομικών Δεικτών (ΠοΔ) ανά μελετώμενο ΧΣ, και

δ) την πρόταση Βιώσιμων Προγραμματικών Μελετών (ΒΠΜ) ανά μελετώμενο ΧΣ, για το βάθος χρόνου του πολεοδομικού σχεδίου, συνυπολογιζόμενων των απόψεων των εμπλεκομένων φορέων.

Ανά πενταετία Εκθέσεις Βιωσιμότητας

Μετά την έγκριση του Πολεοδομικού Σχεδίου στο οποίο ενσωματώνονται οι ΕκΕΦΙ, οι αρμόδιοι φορείς έγκρισης του σχεδίου συντάσσουν και δημοσιοποιούν ανά πενταετία Εκθέσεις Βιωσιμότητας (ΕΒ) ανά ΧΣ, οι οποίες τεκμηριώνουν το επίπεδο βιωσιμότητας των εν λόγω ΧΣ, μέσω υπολογισμού των εκάστοτε συγχρονικών τιμών των εφαρμοζόμενων από τα παρόντα ΠΠ Βασικών Δεικτών Βιωσιμότητας (ΒΔΒ), σύμφωνα με το Παράρτημα 4 της παρούσας.

Τα έξι βήματα για την ειδική Έκθεση Εκτίμησης Φέρουσας Ικανότητας

Η ειδική Έκθεση Εκτίμησης Φέρουσας Ικανότητας (ΕκΕΦΙ) συντάσσεται σύμφωνα με τις παρακάτω τεχνικές οδηγίες:

Βήμα 1. Προσδιορισμός των Χωρικών Συστημάτων (ΧΣ) για τα οποία θα συνταχθούν ΕκΕΦΙ με κριτήρια, ιδίως, διοικητικά, δημογραφικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά, οικονομικά, και πολεοδομικά.

Ειδικότερα, συνεκτιμώνται τα ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία που διαμορφώνουν παρόμοιες συνθήκες επιβαρύνσεων και πιέσεων στο χώρο. Τέτοια ΧΣ μπορεί να αφορούν μεταξύ άλλων: Ιστορικά κέντρα πόλεων και ιστορικούς οικισμούς που αποτελούν πόλους έλξης επισκεπτών, παράκτιες ζώνες τουριστικού ενδιαφέροντος που περιλαμβάνουν ευαίσθητα οικοσυστήματα ή/και αξιόλογα τοπία, περιβάλλουσες ζώνες δυναμικών οικιστικών πόλων ή αστικών υποδομών που δέχονται οικιστικές πιέσεις, εκτάσεις προέχουσας γεωργικής χρήσης στις οποίες διαπιστώνεται ελκυστικότητα για ανάπτυξη και άλλων δραστηριοτήτων, αναπτυγμένες ήδη τουριστικές ζώνες που εξακολουθούν να παρουσιάζουν αυξημένη αναπτυξιακή δυναμική, ζώνες ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ή/και τοπιακού ενδιαφέροντος που βρίσκονται σε διακινδύνευση λόγω ενδεχόμενης ανάπτυξης διαφόρων ειδών παραγωγικών δραστηριοτήτων.

Βήμα 2. Καταγραφή της υφιστάμενης και πραγματικής κατάστασης πληθυσμού, υποδομών, περιβαλλοντικών στοιχείων, πολεοδομικών χαρακτηριστικών, θεσμικών δεδομένων του χώρου, εγκεκριμένων και ισχυόντων χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων, καθεστώτος περιβαλλοντικής, πολιτιστικής και λοιπής προστασίας, δεδομένων χωρικού σχεδιασμού που αφορούν ή/και επηρεάζουν τα υπό μελέτη ΧΣ και των υπό υλοποίηση έργων και λοιπών δράσεων.

Παράλληλα, σύνταξη έκθεσης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ευρύτερης περιοχής (όπως για παράδειγμα, η ευκολία προσβασιμότητας, οι διαθέσιμοι φυσικοί και ανθρώπινοι πόροι, το τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, τα οικονομικά στοιχεία σχέσης του ΑΕΠ της συγκρινόμενο με το ΑΕΠ της χώρας), διάγνωση των χωρικών προβλημάτων (όπως την καταγραφή της γης υψηλής παραγωγικότητας με στοιχεία για αύξηση ή μείωση της καλλιεργούμενης γης τα τελευταία 40 χρόνια), διατύπωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των υπό μελέτη ΧΣ, παρουσίαση του αναπτυξιακού χαρακτήρα και του αναπτυξιακού δυναμικού τους με βάση στοιχεία για την απασχόληση και την δυνατότητα οικονομικής ανάπτυξης.

Βήμα 3. Επιλογή των κατάλληλων ΒΔΒ, σύμφωνα με το Παράρτημα 4 της παρούσας, για κάθε μελετώμενο ΧΣ και προσδιορισμός των αναλυτικών τιμών τους (ιστορικές τιμές/συγχρονικές τιμές/τιμές προβολής).

Συσχέτιση αυτών των αναλυτικών τιμών με το εκτιμώμενο αποδεκτό εύρος τιμών. Για κάθε ΧΣ θα συνάγεται, ότι ικανοποιείται (αντιστοίχως, στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον με βάση τις εκτιμώμενες τάσεις εξέλιξης) η τήρηση των ορίων της Φέρουσας Ικανότητάς του, όταν οι αναλυτικές τιμές στο σύνολο των εφαρμοζόμενων ΠοΔ βρίσκονται εντός των εκτιμώμενων αποδεκτών ορίων. Σε αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει κατά τη διαδικασία διαμόρφωσης των προγραμματικών τιμών να λαμβάνεται μέριμνα για τη θέση των τιμών των ΒΔΒ, σύμφωνα με το Παράρτημα 4 το χρονικό ορίζοντα του πολεοδομικού σχεδίου, εντός των παραπάνω ορίων.

Βήμα 4. Διατύπωση σεναρίου Βιώσιμων Προγραμματικών Μεγεθών (ΒΠΜ), για τη μελλοντική εξέλιξη του ΧΣ με τήρηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών ορίων αντοχής (με όρους βιωσιμότητας), για το χρονικό ορίζοντα του πολεοδομικού σχεδίου.

Η διατύπωση σεναρίου Βιώσιμων Προγραμματικών Μεγεθών (ΒΠΜ), για τη μελλοντική εξέλιξη του ΧΣ γίνεται αναφορικά, μεταξύ άλλων, με τις οικονομικές δραστηριότητες, τον μόνιμο πληθυσμό, τον πληθυσμό αιχμής των επισκεπτών, το είδος και τη δυναμικότητα των τουριστικών, τεχνικών, και κοινωνικών υποδομών, το εύρος της οικοδομικής ανάπτυξης με χωρική εξειδίκευση, καθώς επίσης και τις παραμέτρους βιωσιμότητας του τουριστικού προϊόντος, της ανθεκτικότητας, της ασφάλειας κατοίκων και επισκεπτών έναντι πιθανών κινδύνων, και της πολιτικής προστασίας.

Βήμα 5. Εκτίμηση των θετικών αποτελεσμάτων και των αρνητικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του παραπάνω σεναρίου, των απαιτούμενων οικονομικών πόρων που θα πρέπει να εξασφαλισθούν, και των αναμενόμενων οικονομικών αποτελεσμάτων σε βραχυμεσο- και μακροπρόθεμο χρονικό ορίζοντα.

Βήμα 6. Ενσωμάτωση του σεναρίου ΒΠΜ στο βέλτιστο/ επιλεγόμενο σενάριο ανάπτυξης του ΤΠΣ/ΕΠΣ, για το οποίο θα εκτιμηθούν οι επιπτώσεις από την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), στο πλαίσιο έγκρισης της οποίας θα τεθούν σε δημοσιότητα και διαβούλευση με τους φορείς και το ενδιαφερόμενο κοινό.

4. Πολυτομεακός χωρικός σχεδιασμός

Πολυτομεακό χωρικό σχεδιασμό, με στόχο τη συνδυασμένη και συμπληρωματική λειτουργία όλων των επιμέρους αστικών συστημάτων όπως των πολεοδομικών λειτουργιών, των δικτύων βιώσιμων μετακινήσεων, των δικτύων ελεύθερων χώρων και πρασίνου, των κοινωνικών/οικονομικών δικτύων.

5. Πολυλειτουργικότητα και συνδυασμένη χρήση υφιστάμενων και νέων κοινόχρηστων και κοινωφελών υποδομών

Πολυλειτουργικότητα και συνδυασμένη χρήση υφιστάμενων και νέων κοινόχρηστων και κοινωφελών υποδομών, με σκοπό τη δημιουργία ζωντανών και ασφαλών αστικών περιοχών, μέσω της καλύτερης πρόσβασης στις υποδομές αυτές πολλών και διαφορετικών κοινωνικών ομάδων.

6. Προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας

Προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, με σκοπό την εξασφάλιση οικονομικά προσιτής πρόσβασης για όλους, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θορύβου και κυκλοφοριακής συμφόρησης, τον περιορισμό των οδικών ατυχημάτων, με έμφαση στην:

α) ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και της ενεργητικής μετακίνησης (πεζή, ποδήλατο),

β) δημιουργία αποδοτικού και διασυνδεδεμένου συστήματος συνδυασμένων μεταφορών, και

γ) αυξημένη συνδεσιμότητα μεταξύ αστικών και προαστιακών περιοχών.

7. Ενίσχυση της περιβαλλοντικής ανθεκτικότητας

Προαγωγή του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και προώθηση δράσεων προσαρμογής σε αυτήν στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής και των σχετικών Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή. Ενίσχυση της περιβαλλοντικής ανθεκτικότητας μέσω κατάλληλου σχεδιασμού των οικιστικών δομών και των λειτουργικών, μεταφορικών και περιβαλλοντικών δικτύων, στις οικιστικές, περιοικιστικές και έξω-οικιστικές περιοχές.

8. Συμπληρωματικότητα οικιστικών και εξω-οικιστικών περιοχών

Μέριμνα κατά τη διαδικασία του πολεοδομικού σχεδιασμού για τη διασφάλιση της εταιρικής σχέσης πόλης – υπαίθρου με στόχο τη συνεργασία και συμπληρωματικότητα οικιστικών και εξω-οικιστικών περιοχών, καθώς επίσης και της εδαφικής συνοχής στη διοικητική περιοχή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

9. Ανάδειξη φυσικών συστημάτων και της γεωργικής γης

Προστασία και ανάδειξη των φυσικών συστημάτων και της γεωργικής γης, σε επαρκή έκταση εντός της ΧΕ σχεδιασμού και κατά το δυνατόν σε γειτνίαση με τις οικιστικές περιοχές.

10. Ενσωμάτωση των αρχών της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο

Ενσωμάτωση των αρχών της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο, με επισήμανση των αξιόλογων τοπίων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, εντοπισμό των προστατευόμενων οικοσυστημάτων και διασφάλιση των μεταξύ τους συνδέσεων στο πλαίσιο δημιουργίας Πράσινων Υποδομών με οικολογική συνοχή.

11. Προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς

Προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, και της πολεοδομικής φυσιογνωμίας και ιστορίας των πόλεων.

12. Αποφυγή μεγάλων οικοδομικών τετραγώνων

Υψηλή συνδεσιμότητα και διαπερατότητα του κοινόχρηστου δικτύου προκειμένου να χαρακτηρίζεται από συνέχεια των δρόμων και αποφυγή μεγάλων οικοδομικών τετραγώνων, ώστε να ενθαρρύνεται το περπάτημα, να διευκολύνεται η πλοήγηση εντός της πόλης, να αποτρέπεται η διάσπαση των γειτονιών και να προσφέρονται εναλλακτικές οδεύσεις μικρότερου μήκους κατά την εκκένωση πληθυσμού σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

13. Διασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής ακάλυπτης επιφάνειας των οικοπέδων

Μέριμνα για τον κατάλληλο προσανατολισμό της χάραξης του αστικού ιστού για τη διασφάλιση καλών περιβαλλοντικών συνθηκών των κτιρίων. Θέσπιση κατάλληλων όρων δόμησης των οικιστικών περιοχών με σκοπό την ελαχιστοποίηση των ενεργειακών αναγκών των κτιρίων και ιδίως τη βελτίωση των μικροκλιματικών συνθηκών, μέσω της διασφάλισης της μεγαλύτερης δυνατής ακάλυπτης επιφάνειας των οικοπέδων, η οποία θα πρέπει να παραμένει στο μεγαλύτερο ποσοστό της υδατοπερατή και φυτεμένη, προτάσσοντας μειωμένα ποσοστά μέγιστης επιτρεπόμενης κάλυψης σε σχέση με το ύψος των κτιρίων.

14. Διασφάλιση επαρκών ελεύθερων χώρων πρασίνου και υδάτινων επιφανειών

Διασφάλιση επαρκών ελεύθερων χώρων πρασίνου και υδάτινων επιφανειών, καθώς και συνεκτική διάρθρωση και δικτύωση των χώρων αυτών, που σχεδιάζονται σε διάφορα μεγέθη και αποστάσεις από τον τόπο κατοικίας, ανάλογα με τον προορισμό τους. Η καλή διαχείριση των χώρων πρασίνου με ενδεδειγμένη επιλογή φυτών, εξοικονόμηση νερού, διατήρηση της διαπερατότητας του εδάφους και της υδατοσυγκράτησης, συντείνει στην ανάπτυξη βιοποικιλότητας στον αστικό χώρο, στην προστασία της ποικιλότητας του τοπίου και στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

15. Μέτρα έναντι των φυσικών και τεχνολογικών κινδύνων, των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής

Ασφάλεια και προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών, του φυσικού περιβάλλοντος, των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των υποδομών έναντι των φυσικών και τεχνολογικών κινδύνων, των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και κάθε είδους όχλησης, με στόχο τη μείωση της διακινδύνευσης καταστροφής, τη βελτίωση της λειτουργίας του αστικού συστήματος σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, καθώς και την διευκόλυνση της καλύτερης ανοικοδόμησης και αποτελεσματικής ανασυγκρότησης.

Ειδικότερα:

α) Η μείωση της διακινδύνευσης καταστροφής αποσκοπεί στην πρόληψη της συσσώρευσης νέας διακινδύνευσης, στη μείωση της υφιστάμενης διακινδύνευσης και στη διαχείριση της εναπομένουσας διακινδύνευσης καταστροφής, δηλαδή τη διαχείριση των πιθανών καταστροφικών επιπτώσεων, που συνολικά συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε κινδύνους και καταστροφές και στην προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης.

β) Ο σχεδιασμός των χρήσεων γης λαμβάνοντας υπόψη και τους κινδύνους που ενδέχεται να απειλήσουν μια περιοχή, συμβάλλει καθοριστικά στην αποτελεσματική μείωση των επιπτώσεων, ειδικά σε περιοχές με μεγάλη πληθυσμιακή συγκέντρωση, παράκτιες και νησιωτικές, περιοχές έντασης δραστηριοτήτων, ευαίσθητων οικοσυστημάτων, καθώς και περιοχών μίξης δάσους-οικισμού.

γ) Ο σχεδιασμός προσαρμόζεται υποχρεωτικά στα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας και μπορεί να εξετάζει ακόμη και την μετεγκατάσταση οικισμών, υποδομών και εγκαταστάσεων που τεκμηριωμένα βρίσκονται σε ζώνες μεγάλου κινδύνου πλημμύρας, κατολισθήσεων, ενεργών σεισμικών ρηγμάτων κ.λπ.

δ) Γ ια τη μείωση της διακινδύνευσης καταστροφής, ο πολεοδομικός σχεδιασμός συνδυάζεται με προληπτικού χαρακτήρα έργα και παρεμβάσεις για την αποτροπή της εμφάνισης και τη μείωση των επιπτώσεων των κινδύνων. Αυτά μπορεί να είναι κατασκευαστικού χαρακτήρα συμβατικές τεχνικές λύσεις (γκρίζες υποδομές), όπως τα αντιπλημμυρικά και προστατευτικά έργα που αποβλέπουν στη μείωση εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων, είτε μη κατασκευαστικού χαρακτήρα, όπως οι Πράσινες και Μπλε Υποδομές και λύσεις που βασίζονται στη Φύση, η φύτευση δέντρων και η διατήρηση του φυσικού εδάφους στις πόλεις, η διατήρηση ή αποκατάσταση των υγροτόπων και των πλημμυρικών πεδίων, ώστε οι φυσικές ζώνες πλημμυρών να καθυστερούν την απορροή, η προσαρμογή των χρήσεων επί των πλημμυρικών πεδίων στην πιθανότητα καταστροφής, η διατήρηση των μαιανδρισμών των ποταμών και των φυσικών συνδέσεων τους με τις πλημμυρικές περιοχές, ή καινοτόμες υβριδικές λύσεις που συνδυάζουν τις ανωτέρω.

ε) Αναφορικά με την «Ικανότητα Αντιμετώπισης και Ανάκαμψης», ο σχεδιασμός οφείλει να δημιουργήσει τις χωρικές προϋποθέσεις οργάνωσης ή αναδιοργάνωσης του δομημένου περιβάλλοντος με συνολική πολεοδομική θεώρηση που θα λαμβάνει υπόψη τη δημιουργία δικτύων κατάλληλων οδικών και πεζών οδεύσεων διαφυγής για την οργανωμένη απομάκρυνση του πληθυσμού καθώς και χώρων καταφυγής και καταυλισμού σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης συνεπεία καταστροφών.

16. Μέριμνα για τα άτομα με αναπηρία και τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες

Μέριμνα για τα άτομα με αναπηρία και τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες προκειμένου να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, με όρους ισότητας και αυτονομίας τόσο στην καθημερινότητα όσο και σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης.

17. Κατανομή και χωροθέτηση κεντρικών και κοινωφελών λειτουργιών

Κατανομή και χωροθέτηση κεντρικών και κοινωφελών λειτουργιών, με γνώμονα την επαρκή εξυπηρέτηση του πληθυσμού των οικιστικών περιοχών ανεξαρτήτως οικιστικού επιπέδου οικισμού, με συνυπολογισμό τόσο της χιλιομετρικής απόστασης πρόσβασης στις παραπάνω εξυπηρετήσεις όσο και του απαιτούμενου χρόνου πρόσβασης σε αυτές με ιδιωτικά και δημόσια μέσα.