Γεωθερμία: οδηγός για επενδύσεις σε γεωργικές και τουριστικές υποδομές

Εξαιρετικά πλούσιο είναι το  γεωδυναμικό δυναμικό της  Ελλάδας. Μάλιστα,  περιοχές γεωθερμικού ενδιαφέροντος  υπάρχουν διάσπαρτες σε όλη τη χώρα, με εκατοντάδες γεωθερμικά  πεδία.

Ο  ομότιμος καθηγητής Γεωθερμίας και Ηφαιστειολογίας του ΑΠΘ, κ. Μιχάλης Φυτίκας, σε ολοκληρωμένη εισήγηση- οδηγό που δημοσιεύει το ecopress,  παρουσιάζει  τα παραδείγματα εφαρμογής της γεωθερμία σε τομείς,  όπως ο αγροτικός, τουριστικός, θέρμανσης κτιρίων και άλλων εγκαταστάσεων από την Ελλάδα και την εμπειρία του εξωτερικού.

Παρουσιάζει επίσης τις σημαντικότερες επενδύσεις στη γεωθερμία, όπως επίσης  τη χαρτογράφηση του ελληνικού γεωθερμικού δυναμικού σε όλη την επικράτεια.

Ανεξάντλητη, με μεγάλα αναπτυξιακά οφέλη.

Η γεωθερμική ενέργεια είναι φυσική, ήπια και ανανεώσιμη πηγή ενέργειας από το εσωτερικό της γης, τεχνικά ανακτήσιμη και οικονομικά εκμεταλλεύσιμη, συνήθως με τη μορφή θερμών ατμών και νερών. Είναι διαθέσιμη μέρα-νύχτα, χειμώνα –καλοκαίρι. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυαστικές εφαρμογές όπως η συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας ειδικά στα νησιά αντί του ακριβού diesel.  Συνεισφέρει στην εξοικονόμηση εισαγόμενων υδρογονανθράκων και βεβαίως συμβάλλει στη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Μπορεί να αποτελέσει επίσης την κινητήριο δύναμη για την υλοποίηση καινοτόμων αγροτικών και βιομηχανικών εφαρμογών. Επίσης, επενδύσεις στα γεωθερμικά πεδία συντελούν αποφασιστικά στην ανάπτυξη απομακρυσμένων περιοχών, τονώνουν την απασχόληση του τοπικού πληθυσμού και ανοίγουν νέους δρόμους στην ανάπτυξη του ειδικού τουρισμού, όπως είναι για παράδειγμα ο ιαματικός τουρισμός.

Ο χάρτης του Γεωθερμικού δυναμικού της Ελλάδας – συγκριτικά πλεονεκτήματα

Ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, είναι, ότι όχι μόνο απαντώνται πολλά γεωθερμικά πεδία, αλλά ότι αυτά,   περιέχουν νερό ή ατμό υψηλής θερμοκρασίας  σε μικρό σχετικά βάθος, γεγονός, που καθιστά την εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας εξαιρετικά συμφέρουσα.  Σύμφωνα με τα στοιχεία της παρουσίασης, το γεωδυναμικό δυναμικό της Ελλάδας, διαμορφώνεται ως εξής:

Πεδία υψηλής θερμοκρασίας(>150C) τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τηνν παραγωγική ηλεκτρικής ισχύος. Βεβαιωμένο δυναμικό: Μήλος και Νίσυρος (150+50 Mwe)

Πεδία μέσων θερμοκρασιών  (90-150C),  τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθεί πρώτα για ηλεκτροπαραγωγή, και αμέσως μετά σε διάφορες άμεσες θερμικές χρήσεις. Σημαντικές και σοβαρές ενδείξεις: Σε λεκάνες της Βόρειας Ελλάδας και σε πολλά μεγάλα νησιά του Κεντρικού και Βόρειου Αιγαίου

Πεδία  χαμηλής θερμοκρασίας (30-90C), τα οποία χρησιμοποιούνται άμεσα σε πολλές αλλά και ετεροχρονισμένες θερμικές χρήσεις: Πολύ μεγάλο δυναμικό, με τα κυριότερα γεωθερμικά πεδία (>40) να είναι εντοπισμένα στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, και σε πολλά νησιά του Αιγαίου

Αβαθής Γεωθερμία(<30C): Πρακτικά υπάρχει οπουδήποτε, και χρησιμοποιείται για τη θέρμανση, δροσισμό και παροχή ζεστού νερού χρήσης.

 Περιοχές γεωθερμικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα

Ως βεβαιωμένα πεδία εθνικού ενδιαφέροντος η έρευνα χαρτογραφεί τα νησιά Μήλο και Νίσυρο. Ως βεβαιωμένα πεδία τοπικού ενδιαφέροντος,  στη χαρτογράφηση καταγράφονται δεκάδες σημεία σε όλη  την Ελλάδα με τη μεγαλύτερη πυκνότητα να  παρατηρείται στην ανατολική και κεντρική Ελλάδα και το Αιγαίο.  Πεδία εθνικού και τοπικού ενδιαφέροντος καταγράφονται στη Σαντορίνη, τη Χίο, τη Λέσβο, τη Σαμοθράκη, τις ιζηματογενείς λεκάνες Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας μέχρι τον Έβρο.

Μικρή διείσδυση

Ωστόσο, η  διείσδυση της γεωθερμικής ενέργειας στο εθνικό ενεργειακό ισοζύγιο παραμένει εξαιρετικά μικρή και σε καμία περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει το πολύ σημαντικό δυναμικό της χώρας. Ο καθηγητής θύμισε κατά την παρουσίαση του, τις πρώτες προσπάθειες για  γεωθερμική ηλεκτροπαραγωγή  που είχαν άδοξο τέλος. Αναφέρθηκε σττην πιλοτική μονάδα γεωθερμικής ηλεκτροπαραγωγής  2 ΜWτης Μήλου το 1985 χαρακτηρίζοντας τη γεωθερμία, τη μεγάλη αγνοούμενη ΑΠΕ στην Ελλάδα.

Τα φωτεινά παραδείγματα σημαντικών επενδύσεων

Οι πιο σημαντικές επενδύσεις που υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια στη γεωθερμία αφορούν στην κατασκευή και λειτουργία μεγάλων θερμοκηπιακών μονάδων σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Στην παρουσίαση καταγράφεται επίσης η πρώτη στον κόσμο εφαρμογή υπεδάφιας θέρμανσης σε ανοιχτή καλλιέργειας σπαραγγιών στο Νέο Εράσμιο Ξάνθης με πεδία χαμηλής θερμότητας (60^Ο) . Στην ίδια περιοχή καταγράφεται η λειτουργία 180 στρεμμάτων επίσης θερμοκηπιακών καλλιεργειών Στην πρωτοπορία της γεωθερμίας και η λειτουργία τριών θερμοκηπιακών μονάδων εννέα στρεμμάτων στη Νιγρίτα Σερρών,  στα οποία καλλιεργείται σπιρουλίνα. Επένδυση γεωθερμικών θερμοκηπίων, έχει πραγματοποιηθεί με σπορόφυτα λουλουδιών, τα οποία είναι 100% εξαγώγιμα. Ένα ακόμη πρωτοποριακό έργο αξιοποίησης της γεωθερμίας χαμηλής ενθαλπίας υλοποιείται από το 2001 στο Νέο Εράσμιο Ξάνθης και αφορά στην ξήρανση/αφυδάτωση αγροτικών προϊόντων με έμφαση στην τομάτα.

Τηλεθέρμανση δημοσίων κτιρίων από γεωθερμία στον Έβρο

Γεώτρηση που βρήκε ρευστά υψηλής θερμοκρασίας (>90), στο Αριστήνο Έβρου, αποτέλεσε το έναυσμα για να εκδοθεί άδεια για διανομή θερμικής ενέργειας με σκοπό την τηλεθέρμανση δημοσίων κτιρίων στης Αλεξανδρούπολης. Μία πρακτική, που εφαρμόζεται στο πολεοδομικό συγκρότημα του Παρισιού από το 2015.

-Σημειώνεται ότι η παρουσίαση του κ. Μιχάλη Φυτίκα, έγινε  στην πρόσφατη  ημερίδας που συνδιοργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού  σε συνεργασία με το πρόγραμμα 2020 «Paris Reinforce» και τις ΣΥΓΚΛΙΣΕΙΣ (Convergences Greece Forum).