Γιατί η Ελλάδα είναι η «πρωταθλήτρια» Ευρώπης στο ακριβό ρεύμα

Για 14η ημέρα η τιμή της μεγαβατώρας στην ελληνική αγορά εξακολουθεί να είναι η υψηλότερη στην Ευρώπη και αποτελεί την εξαίρεση, καθώς είναι η μοναδική αγορά στην οποία δεν αποτυπώνεται η σημαντική αποκλιμάκωση της τιμής του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο του TTF. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντιδρούν σε υψηλούς τόνους κριτικής.

««Ακόμη και εάν ήταν ημερήσια η τιμολόγηση του φυσικού αερίου στην Ελλάδα οι τιμές δεν επρόκειτο να έπεφταν κάτω από τα 150 ευρώ. Για να πάμε στις τιμές που είδαμε στην Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες με το ποσοστό συμμετοχής του φυσικού αερίου που έχουμε στην ηλεκτροπαραγωγή, θα πρέπει το φυσικό αέριο να κατρακυλήσει στα 20-30 ευρώ/μεγαβατώρα», δηλώνει στην «Καθημερινή» ο πρόεδρος της ΡΑΕ Αθανάσιος Δαγούμας.

Σ. Φάμελλος: Η Ελλάδα πιο ακριβή στην χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην Ευρώπη

Στο ζήτημα της τιμής χονδρικής του ρεύματος παρεμβαίνει με ανάρτησή του στα social media ο τομεάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, κάνοντας λόγο για «αισχροκέρδεια Μητσοτάκη».

Συγκεκριμένα στην ανάρτησή του αναφέρει: «Για 14η (!) συνεχόμενη ημέρα η Ελλάδα πιο ακριβή στη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος Ευρώπης. Ακόμα μια αρνητική πρωτιά για την αισχροκέρδεια Μητσοτάκη, 269 ευρώ/MWh στην Ελλάδα, 100 ευρώ πάνω από τις υπόλοιπες χώρες! Γιατί είναι πιο ακριβή η MWh στην Ελλάδα; Τι παιχνίδια παίζει η ΔΕΗ;».

Ο ίδιος μιλώντας «Στο Κόκκινο Θεσσαλονίκης» σχολίασε εκτενώς τις ιδιαιτέρως αυξημένες τιμές που επιμένουν στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, όταν οι τιμές στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έχουν μειωθεί σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα. Ο Σωκράτης Φάμελλος επισήμανε ότι «η Ελλάδα είναι «πρωταθλήτρια» ακρίβειας στην Ευρώπη στη χονδρεμπορικη τιμή ρεύματος, κάτι που αναδεικνύει τις ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά και το πάρτι αισχροκέρδειας που γίνεται στην Ελλάδα».

Χ. Δούκας: Η αναποτελεσματική ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης κοστίζει πολύ ακριβά στους Έλληνες πολίτες

Για «αναποτελεσματική ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης», κάνει λόγο, σε δήλωσή του, ο γραμματέας του Τομέα Ενέργειας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Χάρης Δούκας.

Συγκεκριμένα, «η απόκλιση τιμών μεταξύ της ελληνικής χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού και των αντίστοιχων αγορών στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη ήταν χαοτική το τελευταίο διάστημα. Πέρα από τα γνωστά προβλήματα του ελληνικού χρηματιστηρίου και των στρεβλώσεων του, που έχουμε πολλές φορές αναδείξει, δύο επιπλέον σημεία είναι ενδεικτικά της αναποτελεσματικής ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης.

1.Στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη υπήρχε πολύ μεγάλη παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας όμως έχει αποτύχει στον στόχο για εγκατάσταση νέων ανανεώσιμων πηγών το 2022, καθώς εγκατασταθήκαν στην Ελλάδα 1,4 GW νέων φωτοβολταϊκών, όταν στην Πορτογαλία εγκαταστάθηκαν 2,6 GW και στην Ολλανδία -δίχως ήλιο και εκτάσεις- 4 GW.

2.Η κυβέρνηση έχει μείνει πολύ πίσω και στην κατασκευή των νέων διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Το 2020 ο σχεδιασμός προέβλεπε να λειτουργήσει η νέα διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας στα μέσα του 2022. Τώρα ο στόχος έχει πάει στα μέσα του 2023, και αν. Έτσι η Ελλάδα δεν είχε την πρόσθετη μεταφορική ικανότητα για να εισαγάγει φθηνή ενέργεια και να ρίξει σημαντικά τις τιμές».

Συμπερασματικώς, «η διπλή αυτή αποτυχία της κυβέρνησης κοστίζει πολύ ακριβά στους Έλληνες πολίτες», καταλήγει η δήλωση του γραμματέα Τομέα Ενέργειας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.

ΜέΡΑ25: Επιβεβαιώνεται καθημερινά ότι έχει στηθεί ένα ολιγαρχικό καρτέλ στην αγορά ενέργειας

«Οι τιμές που καταγράφει καθημερινά το ηλεκτρικό ρεύμα στη χώρα μας, σε σύγκριση κιόλας με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, επιβεβαιώνει αυτό που καιρό τώρα επισημαίνει το ΜέΡΑ25 για το ολιγαρχικό καρτέλ που έχει στηθεί στην αγορά ενέργειας μέσα από το ψευτο-χρηματιστήριο ενέργειας – καφενείο, των πέντε πολύ συγκεκριμένων ντόπιων και ξένων παρασιτικών ολιγαρχών», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το γραφείο Τύπου του ΜέΡΑ25 και προσθέτει:

«Μπορεί η κυβέρνηση να ισχυρίζεται πως δήθεν βάζει πλαφόν στις τιμές, η πραγματικότητα όμως είναι πως το σχετικό “πλαφόν” και οι υποτιθέμενες επιδοτήσεις, απλώς στηρίζουν τα ίδια αυτά παρασιτικά, ολιγαρχικά συμφέροντα και δεν έχουν καμία σχέση με μια πραγματική στήριξη της οικονομίας και της κοινωνίας».

Άλλωστε, συνεχίζει η ανακοίνωση του ΜέΡΑ25, «ακόμα και το επιχείρημα πως η τιμή του ρεύματος στη χώρα μας μεσουρανεί, επειδή οι τιμές του φυσικού αερίου εξαρτώνται από την τιμή που αυτό είχε τον προηγούμενο μήνα και όχι την προηγούμενη ημέρα, είναι απολύτως σαθρό, καθώς κανείς – πέρα από τους ολιγάρχες της ενέργειας – δεν εμποδίζει τον κ. Μητσοτάκη να αλλάξει σε μια μέρα τη σχετική νομοθετική πρόβλεψη».

Συμπερασματικώς, «γι’ αυτό το ΜέΡΑ25 επιμένει πως πρέπει εδώ και τώρα να καταργηθεί η οριακή τιμολόγηση, αλλά και αυτό το αίσχος του Χρηματιστηρίου της Ενέργειας που η προηγούμενη κυβέρνηση του κ. Τσίπρα εγκαθίδρυσε και η σημερινή της Μητσοτάκης Α.Ε. έχει απογειώσει. Γι’ αυτό επιπλέον θεωρούμε επιτακτική την επιβολή ενός πραγματικού πλαφόν στη λιανική, σύμφωνα με το μέσο κόστος ανά μονάδα παραγωγής και ένα ελάχιστο εύλογο ποσοστό κέρδους της τάξης του 5%.Οτιδήποτε άλλο, απλώς, θα συνεχίσει το πάρτι για τους πολύ λίγους και την αφαίμαξη για τους πολλούς», καταλήγει η ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του ΜέΡΑ25.

Γιατί η Ελλάδα  είναι «πρωταθλήτρια» της Ε.Ε. στο ακριβό ρεύμα

Η τιμή της μεγαβατώρας στην ελληνική αγορά εξακολουθεί να είναι η υψηλότερη στην Ευρώπη (269 ευρώ την Τρίτη) και μάλιστα με απόκλιση κατά 120 ευρώ/μεγαβατώρα ακόμη και από τη γειτονική διασυνδεδεμένη αγορά της Βουλγαρίας και πάνω από 123 ευρώ από τις αγορές της Γερμανίας και της Γαλλίας. Σε επίπεδο μήνα (Δεκέμβριος 2022) η Ελλάδα με τιμή στα 276,9 ευρώ/μεγαβατώρα είναι η 6η ακριβότερη αγορά της Ευρώπης, πίσω από το Βέλγιο (278,06 ευρώ), την Ιρλανδία (279,57), τη Γαλλία (279,57), την Ελβετία (289,19) και την Ιταλία (297,26), σημειώνεται σε ρεπορτάζ της Χρύσας Λιάγγου στην «Καθημερινή».

Σε επίπεδο έτους, ανεβαίνει θέση και καθίσταται η τρίτη ακριβότερη αγορά της Ευρώπης με τιμή στα 279,89 ευρώ/μεγαβατώρα, πίσω από την Ελβετία (282,43) και την Ιταλία που βρίσκεται στην πρώτη θέση με τιμή στα 304,17 ευρώ/ μεγαβατώρα. Οι σημαντικές αποκλίσεις τιμών από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές βρέθηκαν στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης από την περασμένη εβδομάδα με την κυβέρνηση να τις αποδίδει στον διαφορετικό τρόπο που τιμολογούν το φυσικό αέριο οι εγχώριοι παραγωγοί σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Πράγματι στην Ελλάδα το μοντέλο τιμολόγησης του φυσικού αερίου λαμβάνει υπόψη τη μέση τιμή του προηγούμενου μήνα έναντι της ημερήσιας τιμής που διαμορφώνεται στη χρηματιστηριακή αγορά, μοντέλο τιμολόγησης που ισχύει στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο ετεροχρονισμός αυτός δεν επιτρέπει την άμεση μετακύλιση στη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος της υποχώρησης της τιμής του φυσικού αερίου, κάτι που συνέβη στις υπόλοιπες αγορές, όπου οι τιμές κατρακύλησαν ακόμη και σε μηδενικά επίπεδα. Εάν μόνο αυτός ο παράγοντας έκανε τη διαφορά στις τιμές, τότε θα ήταν ζήτημα χρόνου η σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, κάτι που δεν επιβεβαιώνουν τα στοιχεία για τη μέση τιμή του Δεκεμβρίου και πολύ περισσότερο για τη μέση τιμή το 2022, αλλά και τα στοιχεία για την προ κρίσης περίοδο, όπου η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις των χωρών με τις υψηλότερες τιμές ρεύματος στη χονδρική αγορά.

Η βασική αιτία των υψηλών τιμών βρίσκεται στο μείγμα καυσίμου για ηλεκτροπαραγωγή, στο οποίο κυρίαρχη θέση έχει το φυσικό αέριο με ποσοστό πάνω από 40%. Σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπως η Γαλλία όπου την οριακή τιμή του συστήματος μπορεί να ορίζουν για κάποιες ημέρες τα πυρηνικά, ή τη Γερμανία και τις χώρες της Β. Ευρώπης τα αιολικά, κάτι που συνέβη τις προηγούμενες ημέρες όταν η αιολική παραγωγή στη Γερμανία έφτασε στο 85% και στη Δανία στο 130%, στην Ελλάδα την οριακή τιμή καθορίζει το ακριβό φυσικό αέριο.

Η συμμετοχή του λιγνίτη είναι χαμηλή, ενώ οι ΑΠΕ μόνο για μερικές ώρες μπορούν να ορίσουν τιμή. Με αυτά τα δεδομένα, ακόμη και εάν η Ελλάδα ακολουθούσε το ευρωπαϊκό μοντέλο τιμολόγησης του φυσικού αερίου οι τιμές ρεύματος δεν θα έφταναν ποτέ στα επίπεδα των 15 και 20 ευρώ/μεγαβατώρα που είδαμε σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές. «Ακόμη και εάν ήταν ημερήσια η τιμολόγηση του φυσικού αερίου στην Ελλάδα οι τιμές δεν επρόκειτο να έπεφταν κάτω από τα 150 ευρώ. Για να πάμε στις τιμές που είδαμε στην Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες με το ποσοστό συμμετοχής του φυσικού αερίου που έχουμε στην ηλεκτροπαραγωγή, θα πρέπει το φυσικό αέριο να κατρακυλήσει στα 20-30 ευρώ/μεγαβατώρα», δηλώνει στην «Κ» ο πρόεδρος της ΡΑΕ Αθανάσιος Δαγούμας.

Η ρηχή χρηματιστηριακή αγορά της Ελλάδας, ο περιορισμένος ανταγωνισμός σε επίπεδο παραγωγής και οι περιορισμένες διασυνδέσεις είναι επίσης βασικοί παράγοντες που εξωθούν προς τα πάνω τις τιμές. Το μοντέλο τιμολόγησης με βάση τη μέση τιμή του μήνα προστατεύει τους παραγωγούς από το ρίσκο της ημερήσιας διακύμανσης και διαμορφώνει υπό συνθήκες «παράθυρο» ευκαιρίας για υψηλά κέρδη από τους εισαγωγείς, όπως στην παρούσα συγκυρία όπου οι εισαγωγές κάλυψαν το 35%- 40% της ζήτησης, πουλώντας τη μεγαβατώρα που αγόραζαν στις γειτονικές αγορές στα 50 ευρώ πάνω από τα 200 στην ελληνική αγορά.

Δεν αποτελεί ωστόσο, κατά κοινή ομολογία των συμμετεχόντων στην αγορά αλλά και των αρμοδίων φορέων, τον παράγοντα που θα διαφοροποιήσει σημαντικά το αποτέλεσμα σε σχέση με τη διαμόρφωση των τιμών.