Γνωστοποίηση: άκυρη για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος με αυθαίρετα

Του Αργύρη Δεμερτζή/

«Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ερμηνεύεται η αδειοδότηση καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος με γνωστοποίηση, ότι  αντιμετωπίζει αυτοτελώς τις πολεοδομικές παραβάσεις, χωρίς αυτές να επηρεάζουν την ισχύ της διαδικασίας γνωστοποίησης και να μην ενεργοποιούνται και σε αυτές τις περιπτώσεις οι κυρώσεις της προσωρινής ή οριστικής διακοπής της λειτουργίας μιας επιχείρησης».

Αυτά τονίζονται σε πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, που εξέτασε καταγγελία για  ολιγωρία της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Πειραιά να προχωρήσει στον έλεγχο των οικοδομικών εργασιών κατά την ανακαίνιση κτιρίου που βρίσκεται εντός του παραδοσιακού οικισμού. Μετά από μεσολάβηση της αρχής, ο Δήμαρχος Πειραιά αποφάσισε την προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης και τη σφράγιση του καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, έως ότου αποδεδειγμένα παύσουν να συντρέχουν οι λόγοι και οι προϋποθέσεις επιβολής της σφράγισης, δηλαδή οι πολεοδομικές παραβάσεις.

Η γνωστοποίηση στοχεύει στην απλούστευση των διαδικασιών και στη μείωση του γραφειοκρατικού βάρους

Στο σχετικό πόρισμα της Δάφνης Φιλιππάκη, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη προς τον δήμαρχο Πειραιά Γιάννη Μώραλη, το οποίο κοινοποιείται παράλληλα στην Διεύθυνση Προσόδων & Εμπορίου Τμήμα Αδειών ΚΥΕ & Μουσικής  του Δήμου, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς Νήσων και το Σ.Υ.Π.Ο.Θ.Α. ΠΕ Πειραιώς υπογραμμίζεται ότι:

-«Βασική προϋπόθεση προκειμένου οι επιχειρήσεις να λειτουργούν σύννομα, είναι η τήρηση των πολεοδομικών διατάξεων για το ακίνητο που αυτές στεγάζονται. Συνεπώς οι κατασκευές καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής άδειας συνιστούν παράνομες πράξεις εκ μέρους του φερόμενου ιδιοκτήτη του ακινήτου, με αποτέλεσμα τα στοιχεία της γνωστοποίησης να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και συνεπώς να μην πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη νόμιμη λειτουργία των ΚΥΕ». Επισημαίνεται ακόμη ότι:

-«Η τροποποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης των ΚΥΕ (πλέον γνωστοποίηση) στοχεύει στην απλούστευση των διαδικασιών και στη μείωση του γραφειοκρατικού βάρους για τον επιχειρηματία. Ωστόσο, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ερμηνεύεται ως διαδικασία που αντιμετωπίζει αυτοτελώς τις πολεοδομικές παραβάσεις, χωρίς αυτές να επηρεάζουν την ισχύ της διαδικασίας γνωστοποίησης και να μην ενεργοποιούνται και σε αυτές τις περιπτώσεις οι κυρώσεις της προσωρινής ή οριστικής διακοπής της λειτουργίας μιας επιχείρησης. Κατά την άποψη του Συνηγόρου του Πολίτη η νομιμότητα των κατασκευών αποτελεί βασικό όρο για την νόμιμη συνέχιση της λειτουργίας μιας επιχείρησης, όπως άλλωστε ίσχυε και με το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, καθώς οι αυθαίρετες κατασκευές έχουν σοβαρές επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον και στους περίοικους όσο και στον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων».

Κατασκευή στο δώμα του κτιρίου, καθ΄ υπέρβαση της άδειας μικρής κλίμακας

Για την συγκεκριμένη υπόθεση στον Συνήγορο του Πολίτη προσέφυγε τοπικός Σύλλογος, διαμαρτυρόμενος για την ολιγωρία της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Πειραιά να προχωρήσει στον έλεγχο των οικοδομικών εργασιών κατά την ανακαίνιση κτιρίου που βρίσκεται εντός του παραδοσιακού οικισμού. Η ολιγωρία αυτή είχε ως συνέπεια την υπερκατασκευή στο δώμα του κτιρίου, καθ΄ υπέρβαση της άδειας μικρής κλίμακας και του προβλεπόμενου ύψους της περιοχής σύμφωνα με το ΦΕΚ 200/19-9-1970 «Περί τροποποιήσεως του ρυμοτομικού σχεδίου
Πειραιώς εις περιοχή Καστέλας και των όρων και περιορισμών δομήσεως ενίων οικοπέδων αυτού».

Η άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος χορηγείται, κατόπιν ελέγχου καταλληλότητας και νομιμότητας

Ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε την τήρηση της διαδικασίας περί αυθαιρέτων (έκθεση αυτοψίας, επιβολή προστίμων, κατεδάφιση/αποξήλωση αυθαιρέτων). Επίσης επειδή στο εν λόγω κτίριο λειτουργούσε κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος τόνισε ότι, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, η άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος χορηγείται για συγκεκριμένο χώρο, κατόπιν ελέγχου του χώρου αυτού τόσο από πλευράς καταλληλότητας, όσο και από πλευράς νομιμότητας του κτιρίου.

Στη συνέχεια η Ανεξάρτητη Αρχή επεσήμανε ότι, εν προκειμένω πάσχει η γνωστοποίηση καθώς το κατάστημα δεν πληρεί τα δικαιολογητικά/νομιμοποιητικά στοιχεία (π.χ άδεια δόμησης, εξαίρεση από κατεδάφιση κ.λ.π.), τα οποία θα πρέπει να τηρούνται στο φάκελό του καταστήματος, και ζήτησε την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων, με την ανάκληση της άδειας λειτουργίας και τη σφράγιση αυτού.

Κατόπιν της διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη, ο Δήμαρχος Πειραιά αποφάσισε την προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης και τη σφράγιση του καταστήματος έως ότου αποδεδειγμένα παύσουν να συντρέχουν οι λόγοι και οι προϋποθέσεις επιβολής της σφράγισης, δηλαδή οι πολεοδομικές παραβάσεις.

Τι λέει το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη για την υπόθεση του Πειραιά

Αναλυτικά στο πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη προς τον Δήμο Πειραιά αναφέρεται ότι:

-«Ο Σύλλογος διαμαρτύρεται για οικοδομικές εργασίες καθ’ υπέρβαση της άδειας μικρής κλίμακας και πολεοδομικές παραβάσεις, κατά την ανακαίνιση του κτιρίου στη συμβολή των οδών (….) Οι εργασίες εκτελούνταν σε κτίριο που βρίσκεται εντός του παραδοσιακού οικισμού, μπροστά από διατηρητέα κτίρια και, σύμφωνα με την αναφορά, η υπερκατασκευή στο δώμα του κτιρίου υπερβαίνει το προβλεπόμενο ύψος σύμφωνα με το ΦΕΚ 200/19-9-1970 «Περί τροποποιήσεως του ρυμοτομικού σχεδίου Πειραιώς εις περιοχή Καστέλας και των όρων και περιορισμών δομήσεως ενίων οικοπέδων αυτού».

Στο πλαίσιο του διαμεσολαβητικού του ρόλου, ο Συνήγορος του Πολίτη έλαβε την υπ’αρ. πρωτ. Π.4680/21/19-7-2021 απάντηση του Τμήματος Κατασκευών σύμφωνα με την οποία «…μετά από αυτοψία που έγινε στις 28-7-2021 … στο κτίριο όπου λειτουργεί κατάστημα της εταιρείας («….») διαπιστώθηκαν αυθαίρετες κατασκευές και συντάχθηκε το υπ’αριθ. Π.4987 από 28-07-2021 έγγραφό μας…».

Σύμφωνα με το υπ’αριθ. Π.4987 από 28-07-2021 έγγραφο «…οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν καθ’ υπέρβαση της υπ’αριθ. 134/99 οικοδομικής άδειας, των υπ’αριθ. 49472/6-7-2019 & 80509/8-11-2019 Πράξεων Έγκρισης Εργασιών Μικρής Κλίμακας και της υπ’αριθ. Α/Α 10941385 Δήλωσης του Ν. 4495/17… έχουν εκδοθεί νωρίς εγκρίσεις του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής & του Υπ. Πολιτισμού. καθ’ ότι ο Πειραιάς είναι Ιστορικός Τόπος».

Ένσταση κατά της  έκθεσης αυτοψίας του Τμήματος Κατασκευών στο ΣΥΠΟΘΑ

Στη συνέχεια συντάχθηκε η υπ’αρ. 2/22 από 18-2-22 έκθεση αυτοψίας του Τμήματος Κατασκευών κατά της οποίας υπεβλήθη η υπ’αρ. Π. 1405 από 2-3-2022 ένσταση, η οποία διαβιβάστηκε στο αρμόδιο ΣΥΠΟΘΑ Π.Ε. Πειραιά (σχετ. το υπ’αρ. πρωτ. Π.2761/27-4-23).

Υπενθυμίζεται σχετικά  ότι η Νομική Υπηρεσία του Δήμου Πειραιά σύμφωνα με το υπ’αρ. πρωτ. 8422/189/25-2-2022 έγγραφο της το οποίο απευθύνεται στο Τμήμα Αδειών ΚΥΕ & Μουσικής του Δήμου Πειραιά για το εν λόγω ζήτημα εξέφρασε τη άποψη ότι «…σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ΠΔ 180/1979 δεν προβλέπεται το διοικητικό μέτρο της διακοπής λειτουργίας του καταστήματος για «πολεοδομικές» παραβάσεις .. . οι δικαστικές αποφάσεις έκριναν ότι η Διοίκηση νομίμως ανακαλούσε την άδεια λειτουργίας καταστήματος όταν διαπιστώνονταν πολεοδομικές παραβάσεις όχι όμως  επειδή η ανάκληση της άδειας δικαιολογούνταν ευθέως από τις παραβάσεις αυτές (πολεοδομικές) αλλά διότι συνέτρεχε περίπτωση τροποποίησης της άδειας λειτουργίας…»

Τι λέει ο νέος νόμος για αναστολή λειτουργίας για οικονομικές δραστηριότητες και διακοπή ρευματοδότησης

«Ωστόσο λέει το πόρισμα του ΣτΠ, πλέον, σύμφωνα με το άρθρο 74 του ν, 5106/2024 «Αναστολή λειτουργίας για οικονομικές δραστηριότητες και διακοπή ρευματοδότησης – Προσθήκη άρθρου 125ΙΣΤ στον ν. 4495/2017» στον ν. 4495/2017 (Α’ 167) προστίθεται άρθρο 125ΙΣΤ ως εξής: «Άρθρο 125ΙΣΤ Αναστολή λειτουργίας για οικονομικές δραστηριότητες και διακοπή ρευματοδότησης 1. Σε περιπτώσεις εντοπισμού αυθαιρέτων κτισμάτων και κατασκευών και αυθαιρέτων αλλαγών χρήσεως, αν πρόκειται για χώρο στον οποίο ασκείται οικονομική δραστηριότητα ή χρησιμοποιείται για την άσκηση και την υποστήριξη της εν γένει λειτουργίας της οικονομικής δραστηριότητας: α) επιβάλλεται προσωρινή αφαίρεση της άδειας ή της έγκρισης λειτουργίας ή β) εκδίδεται απόφαση προσωρινής διακοπής της λειτουργίας για τις περιπτώσεις άσκησης οικονομικής δραστηριότητας με γνωστοποίηση. Αρμόδια αρχή για την έκδοση των ως άνω διοικητικών πράξεων είναι η αρχή που εκδίδει την άδεια ή την έγκριση ή η αρχή στην οποία υποβάλλεται η γνωστοποίηση για τη λειτουργία της δραστηριότητας. …4. Η προσωρινή αφαίρεση της άδειας/έγκρισης ή διακοπή της λειτουργίας και η σφράγιση επιβάλλονται ανεξάρτητα από την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και παραμένουν σε ισχύ κατά τον χρόνο εξέτασης αυτής. Αφορούν δε το σύνολο της υποστήριξης και λειτουργίας της οικονομικής δραστηριότητας, στις εγκαταστάσεις της οποίας περιλαμβάνονται οι αυθαίρετες κατασκευές, καθώς και τυχόν άλλες υποστηριζόμενες ή εξαρτώμενες λειτουργικά από τις αυθαίρετες κατασκευές οικονομικές δραστηριότητες. Η αποσφράγιση εγκατάστασης που έχει σφραγιστεί σύμφωνα με το παρόν διενεργείται αν αποδεδειγμένα παύσουν να συντρέχουν οι λόγοι και οι προϋποθέσεις επιβολής της σφράγισης. Η παραβίαση της σφράγισης τιμωρείται σύμφωνα με το άρθρο 178 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, A’ 95)»

Ο ΣτΠ ζήτησε:

Από το Δήμο «παρακαλούμε για τις λόγω αρμοδιότητας ενέργειές σας ως προς την επιβολή κυρώσεων και την διακοπή της λειτουργίας του εν θέματι ΚΥΕ».

-«Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς Νήσων, στην οποία επίσης απευθύνεται η παρούσα, παρακαλείται να ενημερώσει εάν η τοποθεσία του εν θέματι ακινήτου υπάγεται στις διατάξεις του ν. 3028/2002 και εάν επιτρέπεται ή όχι η συγκεκριμένη χρήση και να προβείτε στις οφειλόμενες ενέργειες για την διασφάλιση της νομιμότητας». Τέλος

-«Το ΣΥΠΟΘΑ παρακαλείται να ενημερώσει σχετικά με την εκδίκαση των ενστάσεων».