Γυάρος: στον ΟΦΥΠΕΚΑ η εποπτεία της προστατευόμενης περιοχής

Στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) περνά η λειτουργία και διαχείριση του συστήματος απομακρυσμένης επιτήρησης που λειτουργεί από το 2015 εντός της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Γυάρου το WWF Ελλάς, στο πλαίσιο εφαρμογής σχετικού Μνημονίου Συνεργασίας.

Γυάρος και θαλάσσια περιοχή. Φωτό: Γ. Στεφάνου/WWF

H παράδοση του συστήματος έγινε επισήμως την Πέμπτη 11 Μαΐου στη Γυάρο από στελέχη του WWF Ελλάς παρουσία του Διευθύνοντα Συμβούλου, Κώστα Τριάντη, και του Γενικού Διευθυντή του ΟΦΥΠΕΚΑ, Γιάννη Μητσόπουλου, ενώ η τελική παραλαβή θα πραγματοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης των στελεχών της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικού Αιγαίου του ΟΦΥΠΕΚΑ στην επιχειρησιακή του χρήση.

Το σύστημα αυτό έχει εγκατασταθεί στη Γυάρο από το WWF Ελλάς το 2015, στο πλαίσιο ενός αρχικού Μνημονίου Συνεργασίας που είχε συναφθεί μεταξύ της περιβαλλοντικής οργάνωσης, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής/ Λιμενικού Σώματος και έχει συμβάλλει σημαντικά στην αποτελεσματική εποπτεία και φύλαξη της περιοχής, με τη χρήση καινοτόμων και τελευταίας τεχνολογίας μέσων (ραντάρ, υπέρυθρη κάμερα, drone).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του WWF, κατά το διάστημα 2015-2022 η λειτουργία του, σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μεθόδους επιτήρησης της περιοχής μέσω περιπολιών με σκάφος, έφερε απτά αποτελέσματα και συγκεκριμένα, συνέβαλε καθοριστικά στο να αποτραπούν και να μειωθούν σημαντικά τα περιστατικά παράνομης αλιείας. Ενδεικτικά, το διάστημα αυτό, τα παράνομα περιστατικά που αφορούν στην επαγγελματική αλιεία μειώθηκαν κατά 85%, ενώ αυτά που αφορούν την ερασιτεχνική αλιεία κατά 56%.

Στιγμιότυπο από την παραλαβή του συστήματος απομακρυσμένης επιτήρησης που λειτουργεί στη Γυάρο

Τον Ιανουάριο που πέρασε, υπεγράφη νέο Μνημόνιο Συνεργασίας, ώστε να επιτευχθεί η συνέχιση της αποτελεσματικής φύλαξης της ΘΠΠ Γυάρου. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται σε αυτό, η λειτουργία, συντήρηση καθώς και η ασφάλιση του συστήματος επιτήρησης θα πραγματοποιείται από τον ΟΦΥΠΕΚΑ.

Παράλληλα, το WWF Ελλάς θα συνεχίσει να συνδράμει τον Οργανισμό σε θέματα εκπαίδευσης του προσωπικού του στη λειτουργία του συστήματος και στην υποστήριξη του Σχεδίου Φύλαξης της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Γυάρου έως την ολοκλήρωση του Μνημονίου, στο τέλος του 2023. Επιπλέον, το Μνημόνιο προβλέπει τη στενή συνεργασία, αλλά και την εκτέλεση κοινών περιπολιών του ΟΦΥΠΕΚΑ και των Λιμενικών Αρχών, προκειμένου να αποτραπούν αποτελεσματικά οι παράνομες  δραστηριότητες. Με βάση το σχέδιο φύλαξης που θα εκπονηθεί από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία, και με τη χρήση αυτού του καινοτόμου συστήματος απομακρυσμένης εποπτείας, θα παρέχεται η δυνατότητα στις τοπικές λιμενικές αρχές να διεξάγουν, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, στοχευμένους ελέγχους σε σκάφη.

Όπως δήλωσε κατά την παραλαβή του συστήματος ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΦΥΠΕΚΑ, Κώστας Τριάντης, «η επιχειρησιακή λειτουργία του συστήματος απομακρυσμένης επιτήρησης από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, καθώς και η συνεργασία με όλους του συναρμόδιους φορείς θα συνεισφέρει ουσιαστικά στην επόπτευση και φύλαξη της προστατευόμενης θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου συμβάλλοντας έτσι στην αποτελεσματική εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας».

Στο περιθώριο της συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στη Γυάρο, συζητήθηκαν επίσης θέματα όπως η εγκατάσταση και λειτουργία ειδικών ναύδετων για την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας στη θαλάσσια περιοχή, οι δράσεις που θα πρέπει να αναληφθούν για τη διαχείριση του πληθυσμού των αδέσποτων χοίρων στο νησί της Γυάρου, καθώς και η συνεργασία για το σχεδιασμό ήπιων τουριστικών δραστηριοτήτων στη ΘΠΠ Γυάρου.

Εργασίες πεδίου στη θαλάσσια περιοχή της Γυάρου. Φωτό: Γ.Ρηγούτσος/WWF

Η προστατευόμενη περιοχή

Η Γυάρος και η θαλάσσια περιοχή της παρουσιάζουν ιδιαίτερο επιστημονικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Η γεωγραφική θέση της, η μορφολογία και η απομόνωση της περιοχής, την καθιστούν ιδανικό καταφύγιο για πολλά απειλούμενα είδη της χερσαίας και θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας. Μεταξύ άλλων, πρόκειται για έναν από τους πιο σημαντικούς βιότοπους για τη μεσογειακή φώκια, αφού εδώ ζει και αναπαράγεται ο μεγαλύτερος πληθυσμός του απειλούμενου αυτού είδους στη Μεσόγειο.

Στη Γυάρο εντοπίζονται σημαντικοί θαλάσσιοι οικότοποι, όπως τα υποθαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας και κοραλλιογενείς σχηματισμοί, ενώ στις παραλίες και τις σπηλιές του νησιού ζει και αναπαράγεται περίπου το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας Monachus monachus, του πιο απειλούμενου με εξαφάνιση θαλάσσιου θηλαστικού της Ευρώπης. Επίσης, το νησί φιλοξενία μία σημαντική αποικία περίπου 2.000 ζευγαριών του σπάνιου θαλασσοπουλιού Μύχος.