Την τεχνολογία στην υπηρεσία των “έξυπνων” μεταφορών και της διασυνδεδεμένης κινητικότητας θέτει η Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να επενδυθούν €2,7 δις σε 152 βασικά έργα μεταφορών, υλοποιώντας τόσο το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη, όσο και τη δέσμευση για καλύτερη συνδεσιμότητα στην Ε.Ε. Αυτό το νέο κύμα επενδύσεων επικεντρώνεται σε καθαρά, καινοτόμα και ψηφιακά έργα, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του δικτύου μεταφορών της Ευρώπης. Σήμερα, βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά σε μια πραγματική ένωση μεταφορών που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολιτών, θα τονώσει την οικονομία και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

Τα επιλεγέντα έργα αναμένεται να συμβάλουν στον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών γραμμών, στην εξάλειψη των σημείων συμφόρησης και στη βελτίωση των διασυνοριακών συνδέσεων, στην εγκατάσταση σημείων εφοδιασμού με εναλλακτικά καύσιμα, καθώς και στην εφαρμογή καινοτόμων λύσεων διαχείρισης της κυκλοφορίας. Με τις εν λόγω επενδύσεις όχι μόνο θα εκσυγχρονιστεί το δίκτυο μεταφορών της Ευρώπης, αλλά θα τονωθεί, επίσης, η οικονομική δραστηριότητα και η δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Φέτος, από τα – συνολικά – €2,7 δις, η Επιτροπή διαθέτει €1,8 δις στα 15 κράτη – μέλη, που είναι επιλέξιμα για στήριξη από το Ταμείο Συνοχής, ώστε να γεφυρώσουν κενά στις υποδομές τους. Για την Ελλάδα, επιλέχθηκαν 7 προτάσεις για χρηματοδότηση (σε σύνολο 11 επιλέξιμων προτάσεων) με συνολική χρηματοδότηση ύψους €61 εκατ.

Τα επιλεγμένα έργα αφορούν, μεταξύ άλλων, στρατηγικά τμήματα του ευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (το “κεντρικό δίκτυο”), προκειμένου να εξασφαλιστούν η υψηλότερη δυνατή προστιθέμενη αξία και o αντίκτυπος για την Ε.Ε. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης θα διατεθεί για την κατασκευή του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου (€1,8 δις), την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, την αναβάθμιση των οδικών μεταφορών και την ανάπτυξη “ευφυών” συστημάτων μεταφορών (€359,2 εκατ.), καθώς και για την εγκατάσταση συστημάτων διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας (ATM) (€311,3 εκατ.).

Όλα τα έργα επελέγησαν για χρηματοδότηση με ανταγωνιστικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, που προκηρύχθηκαν στις 13 Οκτωβρίου 2016. Συνολικά, παραλήφθηκαν 349 αιτήσεις συνολικού ύψους χρηματοδότησης σχεδόν €7,5 δις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν, επομένως, σε θέση να επιλέξει τα καλύτερα έργα και ταυτόχρονα, να εξασφαλίσει ισόρροπη κατανομή από γεωγραφική άποψη και στους διάφορους τρόπους μεταφοράς. Η χρηματοδοτική συνεισφορά της Ε.Ε. παρέχεται με τη μορφή επιχορηγήσεων, με ποσοστό συγχρηματοδότησης από 10% έως 50% του επιλέξιμου κόστους των έργων, ανάλογα με το είδος του και την πρόσκληση υποβολής προτάσεων (έως 85% από το κονδύλι συνοχής).

Επόμενα βήματα
Τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. πρέπει τώρα να εγκρίνουν επίσημα την απόφαση της προτεινόμενης χρηματοδότησης στη συνεδρίασή τους στις 6 Ιουλίου 2017. Η επίσημη απόφαση της Επιτροπής αναμένεται να ληφθεί στα τέλη Ιουλίου του 2017. Ο Εκτελεστικός Οργανισμός Καινοτομίας και Δικτύων (INEA) της Επιτροπής θα προετοιμάσει στη συνέχεια και θα υπογράψει συμφωνίες επιχορήγησης με τους δικαιούχους των επιμέρους έργων το 2ο εξάμηνο του 2017.

Να σημειωθεί ότι, από το 2014, έχουν προκηρυχθεί τρία κύματα προσκλήσεων υποβολής προτάσεων (το 2014, το 2015 και το 2016). Μέχρι σήμερα, μετά τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων το 2014 και το 2015, έχουν υπογραφεί συμφωνίες επιχορήγησης για 452 έργα. Για τα έργα αυτά χορηγείται, επί του παρόντος, συγχρηματοδότηση από το πρόγραμμα ΔΣΕ, συνολικού ύψους €18,7 δις. Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων του 2016 θα βοηθήσει να φθάσει στο 92% ο συνολικός προϋπολογισμός ΔΣΕ για τις μεταφορές, με συνολικές επενδύσεις ύψους €41,6 δις στην οικονομία της Ε.Ε.