Η χρηματοδότηση των ΑΠΕ στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης του ΥΠΕΝ με τους θεσμούς – Λύση διατήρησης της «χρέωσης προμηθευτή» με άλλο όνομα

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Η χρηματοδότηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι ένα από τα κρίσιμα θέματα της προσεχούς – και τελευταίας – διαπραγμάτευσης του υπουργείου Ενέργειας με τους θεσμούς, που ξεκινά την προσεχή Δευτέρα καθώς τα λοιπά μεγάλα θέματα, όπως οι αποκρατικοποιήσεις και οι λιγνίτες έχουν σε μεγάλο βαθμό κλείσει.

Κεντρικό σημείο, η διατήρηση ή μη της λεγόμενης “χρέωσης προμηθευτών” (“ΠΧΕΦΕΛ”) που επιβλήθηκε το 2016, χάριν της οποίας (αφού είχε προηγηθεί φυσικά “καταιγίδα” μέτρων για αύξηση των εσόδων και περιορισμό των δαπανών)  ο λογαριασμός χρηματοδότησης των ανανεώσιμων πηγών (ΕΛΑΠΕ) κατέστη για πρώτη φορά μετά από χρόνια πλεονασματικός.

Η πιθανή κατάληξη 

Γνώστες των τεκταινόμενων εκτιμούν ως πιθανότερη κατάληξη την διατήρηση έστω και με άλλο όνομα και ελαφρώς χαμηλότερη απόδοση της χρέωσης προμηθευτή, καθώς η λογική της επιβολής του θεωρείται στον πυρήνα της σωστή. Το σκεπτικό είναι ότι η χρέωση αυτή αντικατοπτρίζει το όφελος που απολαμβάνουν οι προμηθευτές από τη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά (αν δεν υπήρχαν οι ΑΠΕ θα έπρεπε να λειτουργούν άλλες, ακριβότερες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που θα ανέβαζαν την τιμή χονδρικής της ενέργειας). Υπέρ της διατήρησης της χρέωσης προμηθευτή τάσσονται όπως είναι φυσικό το σύνολο των φορέων της αγοράς ΑΠΕ ενώ αντίθετοι είναι οι προμηθευτές, που επιβαρύνονται από το τέλος, οι βιομηχανικοί καταναλωτές που φοβούνται την μετακύλισή του στα τιμολόγια, η ΔΕΗ που υφίσταται τη μεγαλύτερη επιβάρυνση όντας ο μεγαλύτερος προμηθευτής και οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί θεωρώντας την εν λόγω χρέωση ως σοβαρό εμπόδιο για την περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας.

Αριθμητικά δεδομένα 

Ποια είναι τα αριθμητικά δεδομένα γύρω από τις ανανεώσιμες πηγές:

-Οι καταναλωτές το 2017 πλήρωσαν συνολικά 2,1 δισ. ευρώ για την “πράσινη” ενέργεια που εισήχθη στο σύστημα. Από αυτά περίπου 600 εκατ. προέρχονταν από την αγορά, 900 εκατ. ήταν το ΕΤΜΕΑΡ (“τέλος ΑΠΕ”), 400 εκατ. η χρέωση προμηθευτή και τα υπόλοιπα προέρχονται από το ειδικό τέλος λιγνίτη και τα έσοδα από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.

-Οι εκροές για την πληρωμή των παραγωγών από αιολικά, φωτοβολταϊκά κλπ. ήταν 1,85 δισ. ευρώ.

-Το σωρευτικό υπόλοιπο του λογαριασμού (αφού αφαιρεθούν δηλαδή τα ελλείμματα των προηγούμενων ετών) ήταν στο τέλος του 2017 πλεονασματικό κατά 42,5 εκατ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί, συγκριτικά, ότι το έλλειμμα του λογαριασμού είχε ξεπεράσει το 2013 τα 500 εκατ. ενώ αν δεν είχαν ληφθεί τα μέτρα (μείωση των εγγυημένων τιμών, έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς, αύξηση ΕΤΜΕΑΡ), θα είχε ξεπεράσει τα 4 δισ. ευρώ, θα βρισκόταν δηλαδή σε μη βιώσιμα επίπεδα.

Με τα δεδομένα αυτά και παρά το γεγονός ότι το ΕΤΜΕΑΡ μειώθηκε για το 2018 κατά 1,5 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όπως επίσης ότι μέσα στη χρονιά αναμένεται να προστεθούν άλλα 250 μεγαβάτ ανανεώσιμων, για το 2018 ο Λειτουργός της Αγοράς προέβλεπε πλεόνασμα στο λογαριασμό ύψους 256 εκατ. ενώ για το 2019 το πλεόνασμα εκτοξεύεται στα 510 εκατ.

Τα μεγέθη αυτά δεν θα επιτευχθούν στην πράξη καθώς έχει ήδη ψηφιστεί ρύθμιση για τη μείωση της χρέωσης προμηθευτή κατά 35 % (περίπου 100 εκατ. ευρώ) από 1ης Απριλίου. Η διαπραγμάτευση θα αφορά τα περιθώρια περαιτέρω μείωσης – προβλέπεται όμως σε κάθε περίπτωση η διατήρηση περιθωρίου ασφαλείας ύψους 70 εκατ. Η ύπαρξη πλεονάσματος στον λογαριασμό των ΑΠΕ αποτελεί προφανώς απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση επενδύσεων στον τομέα.

Οι διαπραγματεύσεις που ξεκινούν τη Δευτέρα συνθέτουν τον τελευταίο γύρο διαπραγματεύσεων, τουλάχιστον με τη μορφή που γνωρίζουμε τα τελευταία 8 χρόνια, με την υλοποίηση προαπαιτούμενων για την εκταμίευση δόσεων, καθώς η επικείμενη είναι η τελευταία αξιολόγηση που διεξάγεται υπό καθεστώς μνημονίου. Θα υπάρχει όμως όπως όλοι παραδέχονται μια μορφή παρακολούθησης και εποπτείας για όσο διάστημα το ελληνικό χρέος παραμένει σε υψηλό επίπεδο, η οποία θα αφορά και τον ενεργειακό τομέα.