Η διαμόρφωση τιμών ενέργειας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο

Του Νίκου Ηλιάδη*

Το Price Coupling of Regions (PCR) είναι το έργο των Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων Ηλεκτρικής Ενέργειας για την ανάπτυξη μιας λύσης σύζευξης ενιαίας τιμής που θα χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη, σεβόμενη τη χωρητικότητα των σχετικών στοιχείων δικτύου σε καθημερινή βάση.

-Αλγόριθμος ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής υβριδικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας δείτε εδώ

-PCR:  ακρονήμιο του  Price Coupling of Regions (PCR), με το όνομα EUPHEMIA  ΕΥΘΗΜΙΑ

Το Price Coupling of Regions (PCR)  είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη του γενικού στόχου της ΕΕ για μια εναρμονισμένη ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξήσει τη ρευστότητα, την αποτελεσματικότητα και την κοινωνική ευημερία

Είναι η πρωτοβουλία που ξεκίνησε από  ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ηλεκτρικής ενέργειας για την ανάπτυξη μιας ενιαίας λύσης σύζευξης τιμών για τον υπολογισμό των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη και την κατανομή της χωρητικότητας διασύνδεσης στην αγορά την προηγούμενη μέρα.

Πριν από την εισαγωγή του Market Coupling, η διασυνοριακή χωρητικότητα αφενός και η ηλεκτρική ενέργεια αφετέρου έπρεπε να αγοράζονται χωριστά. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέλος διαπραγμάτευσης έπρεπε να δεσμεύσει διασυνοριακή χωρητικότητα σε ένα πρώτο βήμα, πριν χρησιμοποιήσει αυτή τη χωρητικότητα για τη μεταφορά της ηλεκτρικής ενέργειας που αγοράστηκε σε ένα δεύτερο βήμα.

Στο Market Coupling υποβάλλουν προσφορές για την ηλεκτρική ενέργεια . Στη συνέχεια, τα χρηματιστήρια ενέργειας λαμβάνουν υπόψη τη διαθέσιμη διασυνοριακή χωρητικότητα στη διαδικασία υπολογισμού της τιμής, προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τη διαφορά τιμής σε διαφορετικές περιοχές της αγοράς.
Με αυτόν τον τρόπο, η Σύζευξη Αγοράς μεγιστοποιεί την κοινωνική ευημερία, αποφεύγει τον τεχνητό διαχωρισμό των αγορών και στέλνει το πιο σχετικό σήμα τιμής για επενδύσεις σε διασυνοριακές δυνατότητες μεταφοράς. Η αποτελεσματικότητα της σύζευξης αγοράς αποδεικνύεται επιπλέον από την αυξανόμενη σύγκλιση τιμών μεταξύ των περιοχών της αγοράς.

Το έργο λειτουργεί επί του παρόντος από τα ανταλλακτήρια ενέργειας: EPEX SPOT, GME, HEnEx, Nord Pool, OMIE, OPCOM, OTE και TGE. 

Η πρωτοβουλία ξεκίνησε το 2009 και τα μέρη της PCR υπέγραψαν τη συμφωνία συνεργασίας PCR και τη συμφωνία συνιδιοκτησίας PCR τον Ιούνιο του 2012.

GMΕ Ιταλικό

Για τον Ιταλικό GMΕ, αναλυτικές και χρήσιμες πληροφορίες δείτε  εδώ  και  εδώ

Ο ΟΤΕ

Ο χειριστής της τσεχικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου δείτε εδώ Ο ΟΤΕ είναι κάτοχος της άδειας για δραστηριότητες διαχειριστή αγοράς, η οποία περιλαμβάνει δραστηριότητες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην Τσεχική Δημοκρατία.

Ο ΟΤΕ  είναι μια ανώνυμη εταιρεία που ιδρύθηκε το 2001,  παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες σε μεμονωμένους παράγοντες της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Ο ΟΤΕ ξεκίνησε την οργάνωση διαπραγμάτευσης στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της επόμενης ημέρας το 2002 . Ο ΟΤΕ είναι ο διαχειριστής της αγοράς στην αγορά φυσικού αερίου από το 2010 . Η συνεχής επεξεργασία και ανταλλαγή δεδομένων που απαιτούνται για τη λογιστική και διευθέτηση της ανισορροπίας μεταξύ των συμβατικών και πραγματικών όγκων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου που παρέχεται και λαμβάνεται είναι μεταξύ των υπηρεσιών που προσφέρει ο ΟΤΕ σε παίκτες στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου της Τσεχίας . Ο ΟΤΕ διαχειρίζεται επίσης το Εθνικό Μητρώο Εκπομπών Αερίων Θερμοκηπίου.

EPEX SPOT

Το Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ηλεκτρικής Ενέργειας EPEX SPOT δείτε εδώ λειτουργεί την οργανωμένη αγορά χονδρικής για εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας σε 13 ευρωπαϊκές χώρες. Το ένα τρίτο της ετήσιας ευρωπαϊκής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
300 εταιρείες, από παραγωγούς και προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας έως διαχειριστές δικτύου και βιομηχανικούς καταναλωτές, συγκεντρώνονται και κάνουν τις παραγγελίες τους στις αγορές της EPEX SPOT. Στη συνέχεια, το EPEX SPOT αντιστοιχίζει τη συνολική προσφορά και ζήτηση, σε δημοπρασίες Day–Ahead και Intraday και συνεχώς, από ωριαία έως προϊόντα διάρκειας 15 λεπτών.

Η EPEX SPOT πραγματοποιεί καθημερινές δημοπρασίες Day-Ahead σε όλες τις αγορές της 365 ημέρες το χρόνο. Όλες οι αγορές αποτελούν μέρος του European Single Day-Ahead Coupling που εκτείνεται σε 20 αγορές από την Πορτογαλία έως τη Φινλανδία και από την Ιρλανδία έως την Πολωνία. Σε όλες τις συνδεδεμένες χώρες, το EPEX SPOT έχει εγκριθεί ως  Διαχειριστής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Οι τιμές Day-Ahead του EPEX SPOT έχουν γίνει ευρωπαϊκή αναφορά.
Οι ενδοημερήσιες αγορές του EPEX SPOT καλύπτουν το CWE, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ελβετία, τους Σκανδιναβούς και σύντομα την Πολωνία.

Οι ενδοημερήσιες αγορές χρησιμοποιούνται κυρίως για:

-Σχεδιασμό της παραγωγής και προσαρμογή στις αγορές και τις πωλήσεις.
-Διαχείριση σφαλμάτων πρόβλεψης ή απρόβλεπτων συμβάντων
-Προσαρμογή από ωριαίες θέσεις σε λεπτότερες  (30 λεπτά ή 15 λεπτά)
-Προσφορά ευέλικτης παραγωγής
-Ενεργοποίηση διασυνοριακού αρμπιτράζ και διαπραγμάτευσης
Στην Ενδοημερήσια αγορά, το EPEX SPOT προσφέρει συνεχείς και δημοπρασιακές συναλλαγές. Όλες οι ενδοημερήσιες συνεχείς αγορές λειτουργούν με το σύστημα συναλλαγών M7, ένα βιομηχανικό πρότυπο όσον αφορά την απόδοση και την ευρωστία. Περισσότερες από δύο εκατομμύρια παραγγελίες καταγράφονται καθημερινά στο M7.

TheHellenic Energy Exchange S.A. (HenEx)

Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας Α.Ε. (ΕΧΕ) δείτε εδώ είναι μέρος του Ομίλου EnEx  ιδρύθηκε το 2018  και λειτουργεί την ελληνική αγορά της επόμενης ημέρας, ενώ εργάζεται για τη δημιουργία μιας ενδοημερήσιας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και μιας αγοράς ενεργειακών παραγώγων. Το ΕΧΑ είναι επίσης υπεύθυνο για την οργάνωση και λειτουργία των ελληνικών αγορών φυσικού αερίου και περιβάλλοντος.

Η HEnEx S.A. είναι μια ιδιωτική εταιρεία, και οι μέτοχοι της είναι:

-Δημόσιος τομέας 49% ,

-Ιδιωτικός τομέας 51%

Δημόσιος τομέας Public Sector –49%

ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών  Ενέργειας) 22%

ΑΔΜΗΕ (Hellenic Power TSO) Ανεξάρτητη αρχή μεταφοράς ενέργειας 20%

ΔΕΣΦΑ (Hellenic Gas TSO) 7%

Ιδιωτικός τομέας Private Sector – 51%

ΑΤΗΕΧ group (Athens Exchange) 21%

EBRD  (European Bank for Reconstruction and Development Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την ανακατασκευή και την ανάπτυξη ) 20%

CSE (Cyprus Exchange) Χρηματιστήριο αξιών Κύπρου 10%

Η Nord Pool

Η Nord Pool είναι η κορυφαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη δείτε εδώ και προσφέρει συναλλαγές, εκκαθάριση, διακανονισμό και συναφείς υπηρεσίες τόσο σε αγορές της επόμενης ημέρας όσο και εντός της ημέρας σε 16 ευρωπαϊκές χώρες. 360 εταιρείες από 20 χώρες εμπορεύονται στις αγορές μας στις περιοχές της Σκανδιναβίας και της Βαλτικής, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Κεντρική Δυτική Ευρώπη (που καλύπτουν την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία) και την Πολωνία. Η Nord Pool ανήκει στην Euronext (66%) και στην TSO Holding το 34%.

ΟΜΙΕ  ΙΣΠΑΝΙΑ

Η OMIE δείτε εδώ διαχειρίζεται το σύνολο των αγορών (προς ημέρας και εντός της ημέρας) για ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο  Ισπανία , Πορτογαλία.

OPCOM  Ρουμανία

Ενημέρωση για την OPCOM  στη Ρουμανία δείτε εδώ

TGE

Πολωνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας δείτε εδώ  και  εδώ

*Νίκος Ηλιάδης: Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π. ,M.Sc. ( Structural Engineering , Concordia University Montreal Canada ) , Ph.D.( University of Maryland USA, -Technology and Vocational Education ), τ.Ειδ.Γραμματέας του ΥΠΕΠΘ ,τ. εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες ( Μ.Ε.Α. ) τ. Διοικητής ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ , τ. μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Παιδαγωγικών Ινστιτούτων της Ευρώπης (http://www.cidree.org/), τ. εκπρόσωπος της Κυβέρνησης στο Δ.Σ. του CEDEFOP (https://www.cedefop.europa.eu/ )του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση , Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.