Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο πόλεμος στη Συρία, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο ανταγωνισμός ΗΠΑ – Ρωσίας και η ένταση με το Ιράν είναι, μεταξύ άλλων, διεθνείς εξελίξεις που έχουν ενεργειακό υπόβαθρο και επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη χώρα μας.
Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 30 Μαΐου 2018 στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ, για την παρουσίαση του βιβλίου της Δρ. Κωνσταντίνας Δημητρούλη «Ο ενεργειακός χάρτης της Μαύρης Θάλασσας-Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας στη διαμόρφωσή του». Βασική επιδίωξη της μελέτης είναι να καταδειχθεί ότι η Ελλάδα ως κράτος-μέλος της ΕΕ αλλά και του ΟΣΕΠ, αλλά κυρίως ως μία σταθερή και ασφαλής χώρα, αποτελεί πολύ σημαντική συμπληρωματική ενεργειακή «γέφυρα», από την Ανατολή στη Δύση αλλά και σημείο συνάντησης των δύο αυτών πολύ σημαντικών οργανισμών, της ΕΕ και του ΟΣΕΠ.
Κρίσιμα ερωτήματα
Η μελέτη επιδιώκει επίσης να απαντήσει σε δύο πολύ κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την ενεργειακή εφοδιαστική αλυσίδα της Ευρώπης:
α) ποιος ο έλεγχος των ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής,
β) πώς επελέγησαν οι διαδρομές των αγωγών, ώστε να εξασφαλιστεί η συνεχής και απρόσκοπτη τροφοδοσία της ευρωπαϊκής αγοράς τόσο με πετρέλαιο όσο και με φυσικό αέριο.
Όπως επισημαίνεται, οι απαντήσεις πρέπει να αναζητηθούν στις γεωπολιτικές και οικονομικές ισορροπίες, με πρωταγωνιστές τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, την Τουρκία και το Ιράν. Στο νέο σκηνικό η ΕΕ παραμένει μία περιοχή ασφάλειας και, ως εκ τούτου, θα συνεχίσει να καθορίζει τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.
Στο «Μεγάλο Παιχνίδι» της ενέργειας υπάρχει χώρος για όλους, καθώς η χρήση των ενεργειακών πόρων προϋποθέτει τα εξής: την απαιτούμενη ζήτηση, ώστε όλες οι επενδύσεις να είναι οικονομικά βιώσιμες (ευρωπαϊκή αγορά), τη συνεργασία των παραγωγών χωρών (Ρωσία, Ιράν, Αζερμπαϊτζάν κ.λπ.), την εξόρυξή τους με επενδύσεις από επιχειρηματικά κεφάλαια και την κατασκευή αγωγών που θα διέρχονται από ασφαλείς περιοχές (διαμετακομιστικά κέντρα, όπως Τουρκία, Γεωργία, Αρμενία, Ελλάδα).
Μιλώντας στην εκδήλωση ο Αντώνης Μεταξάς, Επίκουρος καθηγητής στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ενεργειακής Ρύθμισης στάθηκε στην ευρωπαϊκή πολιτική που αποσκοπεί στην ενεργειακή ένωση, καθώς και στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ.
Ο Νικόλαος Φαραντούρης, Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, πρόεδρος Επιτροπής Νομικών Υποθέσεων EUROGAS και Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών ΔΕΠΑ σημείωσε ότι η ασφάλεια εφοδιασμού εξασφαλίζεται με τη διαφοροποίηση των πηγών και οδεύσεων. Τόνισε, επίσης, ότι η Ανατολική Ευρώπη που είναι η πιο ευάλωτη και εξαρτημένη ενεργειακά περιοχή της Ευρώπης για πρώτη φορά αποκτά μια ισχυρή πηγή εναλλακτικής προμήθειας από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο Αλέξανδρος Κούτσης, Ομότιμος Καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών προέβλεψε ότι το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο θα παίξει σημαντικότερο ρόλο στο μέλλον, ενώ υπογράμμισε ότι στον άξονα ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ θα πρέπει να προστεθεί και η Αίγυπτος όπου έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά κοιτάσματα και υπάρχουν υποδομές υγροποίησης φυσικού αερίου.
Ο Εμμανουήλ Καραγιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων King’s College London και Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αναφέρθηκε στην ελληνοτουρκική συνεργασία στον τομέα της ενέργειας και αναφέρθηκε στο ρόλο των μεγάλων ενεργειακών εταιριών για τη διαμόρφωση οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων.
Για το βιβλίο μίλησε η Μάριον Μιχελιδάκη, δημοσιογράφος στην ΕΡΤ, ενώ την εκδήλωση συντόνισε ο Διευθυντής Σύνταξης της εφημερίδας «Ναυτεμπορική», Πλάτωνας Τσούλος.
