Οι Δήμοι επιστρέφουν τον ΤΑΠ για τους χώρους στάθμευσης σε πιλοτή

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Οι Δήμοι οφείλουν να επιστρέψουν αμέσως σε χιλιάδες πολίτες, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα τα ποσά που έχουν εισπράξει για Τέλος Ακίνητης Περιουσίας σε χώρους της πιλοτής, όπου έχουν συσταθεί συμβολαιογραφικά θέσεις αποκλειστικής χρήσης για τη στάθμευση αυτοκινήτων.

Ομόφωνη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους υπογραμμίζει ότι: «τα παραχωρηθέντα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσεως ανοικτής θέσης σταθμεύσεως σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή ή σε μέρος αυτής δεν υπόκεινται στο τέλος ακίνητης περιουσίας (ΤΑΠ) του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, που επιβάλλεται υπέρ των δήμων και εις βάρος των ιδιοκτητών, επικαρπωτών ή νομέων ορόφων ή διαμερισμάτων της ιδίας οικοδομής».

Το θέμα αναδεικνύει  στην ετήσια έκθεση 2018, που παρέδωσε ο Συνήγορος του Πολίτη Α. Ποττάκης στον πρόεδρο της Βουλής Ν. Βούτση, αναφέροντας ότι οι Δήμοι εξακολουθούν να παρακρατούν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά στα Ταμεία τους.

Πολλοί Δήμοι καλύπτονται πίσω από παλαιότερη  ερμηνεία του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία με βάση την γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αποδείχθηκε εσφαλμένη η σε άλλες περιπτώσεις προσχωρούν να επιστρέψουν τα χρήματα του ΤΑΠ, μόνον για το διάστημα μετά την έκδοση της γνωμοδότησης του ΝΣΚ (από το 2017), ερμηνεία που επίσης είναι εσφαλμένη, καθώς τα χρήματα που έχουν αχρεωστήτως καταβληθεί πρέπει να επιστραφούν στους πολίτες στο σύνολο τους.

Κατόπιν αυτών, όπως τονίζεται στην έκθεση ο Συνήγορος του Πολίτη κάλεσε το Υπουργείο Εσωτερικών να παράσχει προς τους δήμους της επικράτειας τις αναγκαίες επί του συγκεκριμένου ζητήματος κατευθύνσεις (οδηγίες), ώστε αυτό να αντιμετωπισθεί με ορθό και ενιαίο τρόπο. Η απάντηση του Υπουργείου Εσωτερικών ακόμη εκκρεμεί.

Εγκύκλιος

Ειδικότερα στην έκθεση σημειώνεται ότι σημαντικός  αριθμός αναφορών έχει ως αντικείμενο την επιβολή Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) σε χώρους της πιλοτής, όπου είχαν συσταθεί συμβολαιογραφικά θέσεις αποκλειστικής χρήσης για τη στάθμευση αυτοκινήτων.

Ο Συνήγορος επισήμανε στο Υπουργείο Εσωτερικών ότι δεν υπόκεινται σε ΤΑΠ τα παραχωρηθέντα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσεως ανοικτής θέσης στάθμευσης σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή ή σε μέρος αυτής.

Το Υπουργείο Εσωτερικών υπέβαλε σχετικό ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και το θέμα λύθηκε με την με αριθ. 135/30.5.2017 γνωμοδότησή του, σύμφωνα με την οποία τα παραχωρηθέντα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης ανοικτής θέσης στάθμευσης σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή δεν υπόκεινται σε ΤΑΠ.

Με την υπ’ αριθ. 29727/5.9.2017 εγκύκλιο δε το Υπουργείο Εσωτερικών γνωστοποίησε  στους δήμους την αποδοχή από τον Υπουργό Εσωτερικών της γνωμοδότησης αυτής. Ωστόσο, στη συνέχεια, κατά το έτος 2018, περιήλθαν στην Αρχή αναφορές πολιτών οι οποίοι ζήτησαν από δήμο την επιστροφή, ως αχρεωστήτως καταβληθέντων, των ποσών που είχαν καταβάλει για ΤΑΠ για τα ανωτέρω δικαιώματα. Οι αρμόδιες υπηρεσίες τούς απάντησαν ότι η επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων θα αφορούσε μόνο ποσά που αντιστοιχούσαν στο διάστημα μετά την ημερομηνία έκδοσης της ανωτέρω εγκυκλίου.

Ενημερωτικού χαρακτήρα

Ο Συνήγορος με σχετικό έγγραφό του προς τον δήμο τόνισε ότι με την ανωτέρω γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ερμηνεύθηκαν οι σχετικές κρίσιμες διατάξεις και ότι η συγκεκριμένη εγκύκλιος που την κάνει αποδεκτή έχει προφανώς ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν συνιστά κανόνα δικαίου, ώστε να τίθεται ζήτημα εφαρμογής της από την ημερομηνία δημοσίευσης αυτής.

Το ΤΑΠ που έχει καταβληθεί για παραχωρηθέντα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης ανοικτής θέσης στάθμευσης σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή ή σε μέρος αυτής είναι αχρεωστήτως καταβληθέν, διότι εισπράχθηκε χωρίς να προβλέπεται από νόμο. Συνεπώς, ο δήμος όφειλε να εφαρμόσει τα σχετικά με την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.

Ο δήμος ενέμεινε στην άποψή του επικαλούμενος παλαιότερες εγκυκλίους του Υπουργείου Εσωτερικών.

Για τον λόγο αυτό ο Συνήγορος απευθύνθηκε εκ νέου στο υπουργείο επισημαίνοντας ότι συνέπεια της συνταγματικής αρχής της νομιμότητας του φόρου αποτελεί η αρχή της επιστροφής των φόρων που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως.

Σε κάθε περίπτωση, φόροι που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως θεωρούνται, μεταξύ άλλων, αυτοί που έχουν επιβληθεί και εισπραχθεί χωρίς τυπικό νόμο, είτε διότι δεν προβλέπεται ο φόρος είτε διότι καθιερώνεται φορολογική απαλλαγή ή εξαίρεση.

Εκκρεμεί οδηγία

Ενόψει των ανωτέρω, είναι σαφές ότι μετά την έκδοση και την αποδοχή εκ μέρους του Υπουργού Εσωτερικών της προαναφερθείσας γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η παλαιότερη ερμηνεία του Υπουργείου Εσωτερικών αποδείχθηκε εσφαλμένη. Κατά συνέπεια, τυχόν είσπραξη ΤΑΠ για τη συγκεκριμένη αιτία που έκρινε η ανωτέρω γνωμοδότηση δεν στηριζόταν σε διάταξη νόμου, τα ποσά που εισπράχθηκαν από τον δήμο είχαν καταβληθεί αχρεωστήτως και θα πρέπει να εφαρμοστούν οι διατάξεις που ορίζουν τα σχετικά με την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων προς δήμους ποσών. Κατόπιν αυτών, ο Συνήγορος του Πολίτη κάλεσε το Υπουργείο Εσωτερικών να παράσχει προς τους δήμους της επικράτειας τις αναγκαίες επί του συγκεκριμένου ζητήματος κατευθύνσεις (οδηγίες), ώστε αυτό να αντιμετωπισθεί με ορθό και ενιαίο τρόπο. Η απάντηση του Υπουργείου Εσωτερικών ακόμη εκκρεμεί.