Το εμβληματικό έργο της συντήρησης και της αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στον Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, που ολοκληρώθηκε με επιτυχία από την ομάδα των έμπειρων επιστημόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), παρουσιάζεται στην περιοδική ψηφιακή έκθεση προηγμένης τεχνολογίας «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» που εγκαινιάστηκε χθες (21/5) στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Η διαδραστική έκθεση για το εμβληματικό έργο διεθνούς εμβέλειας και παγκόσμιας σημασίας, που θα διαρκέσει έως τις 31/1/2019, τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας και διοργανώνεται με την αρωγή της Βουλής των Ελλήνων και τις ευλογίες του αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου και της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
«Δεν χρειάζεται να πω πολλά για την έκθεση, χρειάζεται να έρθει το κοινό να τη δει και να τη ζήσει από κοντά» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ κατά τη διάρκεια της δημοσιογραφικής ξενάγησης, πριν τα εγκαίνια, τη Δευτέρα 21 Μαΐου 2018 η επιστημονική υπεύθυνη για την αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου, καθηγήτρια του ΕΜΠ, Τώνια Μοροπούλου.
-«Η εμπειρία μας όταν ανοίξαμε τον Πανάγιο Τάφο ήταν συγκλονιστική. Στόχος μας μέσα από αυτή την έκθεση που εγκαινιάζει σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ήταν να μοιραστούμε αυτή την εμπειρία με τον κόσμο, η οποία δεν περιγράφεται με λόγια. Με τη βοήθεια της υψηλής τεχνολογίας επιχειρήσαμε να αποκαταστήσουμε το Ιερό Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου μέσα σε ελάχιστο χρόνο και με ελάχιστα χρήματα αλλά με τη συνδρομή όλης της ανθρωπότητας, και κυρίως με τη βούληση και τη παρουσία του πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλου Γ’, του κουστωδού του Τάγματος των Φραγκισκανών και του πατριάρχη των Αρμενίων».
Ακόμη, η κ. Μοροπούλου πρόσθεσε: «Μέσα στην έκθεση μαζί με το Ιερό Κουβούκλιο παραδώσαμε και παρουσιάζουμε εδώ τη μελέτη που προσέφερε το ΕΜΠ στις τρεις χριστιανικές κοινότητες για να μπορούν με οποιοδήποτε τρόπο θέλουν να συνεχίσουν το έργο. Γιατί το έργο πρέπει να επεκταθεί στο χώρο του Ναού της Αναστάσεως για να μπορεί να ταξιδέψει στους αιώνες».
Πρόκειται για τη δεύτερη στάση της έκθεσης καθώς «άνοιξε» στο Μουσείο του National Geographic της Ουάσινγκτον πέρυσι τον Νοέμβριο, όπου παραμένει έως τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους. Η έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο διαρθρώνεται σε δυο ενότητες και χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες και τρισδιάστατα μοντέλα, ώστε να μεταφέρει νοητά τον επισκέπτη στα Ιεροσόλυμα, και συγκεκριμένα στον Ναό της Αναστάσεως και να «δει από κοντά» το μνημείο και τις εργασίες αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου.
Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζεται συνοπτικά η ομόλογη έκθεση του National Geographic Society (NG), με τίτλο «The tomb of Christ», όπως έχει διατεθεί στο ΕΜΠ από τον επιμελητή της έκθεσης και αρχαιολόγο του National Geographic Society, Fredrik Hiebert και τη διευθύντρια του μουσείου του National Geographic , Kathryn Keane. Στη δεύτερη ενότητα, εκτίθεται το επιστημονικό ψηφιακό υλικό του έργου αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου, το οποίο διαθέτει και επεξεργάζεται η διεπιστημονική ομάδα του ΕΜΠ (ομ. καθ. Εμμ. Κορρές, καθ. Α. Γεωργόπουλος, καθ. K. Σπυράκος και επικ. καθ. Χ. Μουζάκης, με επιστημονικά υπεύθυνη την καθ. Τ. Μοροπούλου).
«Μαζί με 70 Έλληνες επιστήμονες, αναστηλωτές, συντηρητές, τεχνίτες διαφόρων ειδικοτήτων, δουλέψαμε μέρα και νύχτα ώστε σε λιγότερο από εννέα μήνες να παραδώσουμε το Ιερό Κουβούκλιο στις τρεις χριστιανικές κοινότητες, αλλά και σε ολόκληρη την Οικουμένη. Σήμερα οι Έλληνες, αλλά και όσοι επισκέπτονται τη χώρα μας αξιοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχει η ψηφιακή τρισδιάστατη τεχνολογία και διεπιστημονική και διαδραστική μοντελοποίηση, θα έχουν την αίσθηση ότι μετέχουν στο χώρο, στην ιστορία, στη γνώση, στα δρώμενα. Ο Πανάγιος Τάφος είναι ζωντανός για όλη την ανθρωπότητα» σημειώνει στον ενημερωτικό κατάλογο της έκθεσης η κ. Μοροπούλου και προσθέτει:
«Όταν μετά από πέντε αιώνες, στις 26 Οκτωβρίου 2016, ανοίξαμε τον Πανάγιο Τάφο και το National Geographic έδωσε την εικόνα και την είδηση σε όλο τον κόσμο, περισσότεροι από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι γονάτισαν νοερά μαζί μας μπροστά του. Η έκθεση, όπως και το έργο υπήρξαν υποθέσεις συλλογικές. Είμαστε ευγνώμονες σε όλους τους δημιουργούς, συντελεστές, χορηγούς και διοργανωτές της έκθεσης, στη διεπιστημονική ομάδα και τον πρύτανη του ΕΜΠ, στον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Αλέξη Τσίπρα, που στάθηκε δίπλα μας σε δύσκολες ώρες του έργου και της διοργάνωσης της έκθεσης, στον πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων για τη θερμή του υποστήριξη, στην υπουργό αλλά και τους συντελεστές του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την ουσιαστική συμπαράσταση και συνεργασία, καθώς και στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης».
Το κοινό μπορεί να επισκέπτεται την έκθεση Τρίτη με Κυριακή από τις 8:00 μέχρι τις 20:00 και τις Δευτέρες από τις 12:00 μέχρι τις 20:00. Η έκθεση διοργανώνεται με την υποστήριξη και τον συντονισμό του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείο (ΕΜΠ).
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΤΔ ΣΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΚΟΥΒΟΥΚΛΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΟΥ ΤΑΦΟΥ
Το εμβληματικό έργο της Αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου και η Έκθεση Προηγμένης Τεχνολογίας που αναδεικνύει, ουσιαστικά παγκοσμίως, το έργο αυτό παρέχουν την μοναδική ευκαιρία ανάδειξης και του απαράμιλλου «κληροδοτήματος» του Χριστιανισμού και της Χριστιανικής Διδασκαλίας στον κοινό μας Ευρωπαϊκό Πολιτισμό.Αυτά τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος κατά τα εγκαίνια της ψηφιακήςε έκθεσης «Πανάγιος Τάφος: Το μνημείο και το έργο» στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ειδικότερα επισήμανε ότι:
Το «κληροδότημα» τούτο συνίσταται, κατά βάση, στο ότι η Χριστιανική Διδασκαλία γονιμοποίησε την συμβολή του Αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος, καθώς και της θεσμικής κληρονομιάς της Αρχαίας Ρώμης, στην όλη εξέλιξη του σύγχρονου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, προσθέτοντας ιδίως τις εξής αρχές, που προϋπήρχαν μεν εν σπέρματι, πλην όμως αποτέλεσαν στην συνέχεια –και εξακολουθούν πάντα να αποτελούν- «πυρηνικά» στοιχεία της υπόστασής του:
Α. Πρώτον, τον Ανθρωπισμό. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού ο Ανθρωπισμός, με τα στοιχεία που του προσέθεσε η Χριστιανική Διδασκαλία, συνίσταται στο ότι ο Άνθρωπος, ως αυτοτελής προσωπικότητα με την δική της αξία, βρίσκεται στο επίκεντρο της οργάνωσης αλλά και του προορισμού της Ανθρωπότητας. Όχι όμως ο Άνθρωπος ως μονάδα, αλλά ο Άνθρωπος ως μέλος ενός ευρύτατου κοινωνικού συνόλου, το οποίο υπερβαίνει κάθε είδους σύνορα. Ενός κοινωνικού συνόλου το οποίο ξεπερνά, κατά πολύ, τα όρια της αρχετυπικής απλής συνύπαρξης και διαμορφώνει πραγματική κοινωνία προσώπων.
Β. Δεύτερον, την Αλληλεγγύη. Η κατά την Χριστιανική Διδασκαλία «κοινωνία προσώπων» καθίσταται εφικτή, ως ουσιώδης μετεξέλιξη της απλής κοινωνικής συνύπαρξης, μέσω της κατά την Ευαγγελική και την Πατερική Διδασκαλία Αλληλεγγύης, η οποία διαδραματίζει τον ρόλο του συνδετικού κρίκου μεταξύ των μελών του κοινωνικού συνόλου, κατά την λογική του «ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις» και, ακόμη περισσότερο, όπως προεκτέθηκε του «αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι, όπως η σημερινή συγκυρία αποδεικνύει, η Αλληλεγγύη, υπό τ’ ανωτέρω βασικά χαρακτηριστικά, συνιστά θεμελιώδη αρχή και αξία του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού υφ’ όλες του τις εκφάνσεις, ιδίως δε υπό την έκφανση του Ευρωπαϊκού Νομικού Πολιτισμού. Και τούτο διότι, ακόμη και κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Αλληλεγγύη αποτελεί αφενός γενική αρχή, η οποία θεσπίζεται σε όλα τα προοίμια των διαδοχικών Ευρωπαϊκών Συνθηκών, αρχής γενομένης από την Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα του 1951, που συμπεριέλαβε την αρχή της Αλληλεγγύης όπως την είχε διατυπώσει ένας από τους πατέρες του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος, ο Ρομπέρ Σουμάν, στην διακήρυξή του 1950. Και, αφετέρου, αντικείμενο νομικής ρύθμισης από πλειάδα διατάξεων –υπερβαίνουν τις δεκαπέντε- του δικαίου των Συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήτοι του ισχύοντος πρωτογενούς ευρωπαϊκού δικαίου.
Γ. Τρίτον, την Ειρήνη. Κατά την Χριστιανική Διδασκαλία, η πραγμάτωση των επιταγών του Ανθρωπισμού και της Αλληλεγγύης υπό την κατά τ’ ανωτέρω έννοιά τους προϋποθέτει, ανυπερθέτως, την Ειρήνη, όχι μόνον ως πρωταρχική επιδίωξη αλλά και ως ενδιάθετη στάση ζωής. Με την έννοια ότι η εκ μέρους του Ανθρώπου οικειοθελής τήρηση της συμπεριφοράς εκείνης, που ανταποκρίνεται στα κελεύσματα της Ειρήνης, τον οδηγεί στην κατάκτηση του τελικού προορισμού του, ήτοι στην ομοίωση προς τον Δημιουργό του. Αυτή την πτυχή της Χριστιανικής Διδασκαλίας αποδίδει, με έξοχο «δωρικό» τρόπο, ο Μακαρισμός του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου: «Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται» (5-9).
Δ. Και, τέταρτον, την Δικαιοσύνη. Βεβαίως η Δικαιοσύνη, ως θεμελιώδης νομική γενική αρχή, έχει τις ρίζες της –με αφετηρία την Αριστοτελική φιλοσοφία- στην Αρχαία Ελλάδα και, εν συνεχεία, στην Αρχαία Ρώμη.
- Όμως η κατά την Χριστιανική Διδασκαλία «Δικαιοσύνη» υπερβαίνει το κανονιστικώς «δέον» και μετατρέπεται σε καθημερινή συμπεριφορά, την οποία ο Άνθρωπος οφείλει να τηρεί πέρα και έξω από την θεσμική υποχρέωση που του επιβάλλει η κείμενη νομοθεσία. Η Πέμπτη Ωδή (Προσευχή Ησαΐου του Προφήτου, ΚΣΤ, 9), που από την Παλαιά ενσωματώθηκε στην Καινή Διαθήκη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Χριστιανικής Διδασκαλίας, αποδίδει με άκρως αντιπροσωπευτικό τρόπο, αυτή την έννοια της αρχής της Δικαιοσύνης: «Δικαιοσύνην μάθετε, οι ενοικούντες επί της γης».
- Συνδυαζόμενη δε, κατ’ ανάγκην, με την αρχή της Αλληλεγγύης, η Δικαιοσύνη, πάντα κατά την Χριστιανική Διδασκαλία, με στήριγμα και την αναλογική ισότητα, οδηγεί στην διαμόρφωση της αρχής της Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο η Κοινωνική Δικαιοσύνη –όπως και η αρχή της Αλληλεγγύης κατά τ’ ανωτέρω- κατέχει την σημερινή της κορυφαία θέση στο πλαίσιο του όλου, και όχι μόνο του νομικού, Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.
Με τις σκέψεις αυτές εύχομαι η Έκθεση Προηγμένης Τεχνολογίας για το έργο Αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου, να έχει την μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία και απήχηση και συγχαίρω, εκ προοιμίου, τους συντελεστές της.
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο είχε την ευθύνη της επιστημονικής επιστασίας του έργου, βάσει της ιστορικής συμφωνίας των τριών προκαθήμενων του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, του Τάγματος των Φραγκισκανών και του Πατριαρχείου των Αρμενίων στα Ιεροσόλυμα, σε εκτέλεση της καινοτόμου μελέτης της διεπιστημονικής ομάδας του ΕΜΠ.
Σύμφωνα με το naftemporiki.gr συνεχής επιστημονική παρακολούθηση, τεκμηρίωση και αποτίμηση των νέων ευρημάτων, αλλά και των ιδίων των επεμβάσεων αποκατάστασης, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ολοκληρωμένης διοίκησης του έργου, σε συνεργασία με τις τρεις χριστιανικές κοινότητες και τα συνεργεία αναστηλωτών και συντηρητών. Η υψηλή τεχνογνωσία, οι καινοτόμες τεχνολογίες και τα υλικά που εφαρμόζονται στις διαδικασίες αποκατάστασης, καθώς και η θεματική διαχείριση του μεγάλου όγκου δεδομένων για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελούν καινοτόμο μεθοδολογία, την οποία εισφέρει το ΕΜΠ διεθνώς στην προστασία των μνημείων.
Το διεπιστημονικό εργαστήριο, το οποίο δημιουργήθηκε δίπλα στο Ιερό Κουβούκλιο από τις τρεις χριστιανικές κοινότητες, με την ευθύνη και υπό τη διεύθυνση της υπεύθυνης του έργου και της διεπιστημονικής ομάδας του ΕΜΠ, αποτελεί ήδη κέντρο αναφοράς ερευνητών, μελετητών και εκπαιδευομένων από όλο τον κόσμο.Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η τεκμηρίωση και η μελέτη του Παναγίου Τάφου από τη διεπιστημονική ομάδα του ΕΜΠ, όταν μετά από επτά αιώνες μετακυλήθηκε η ταφική πλάκα του Αρκοσολίου και αποκαλύφθηκε το εσωτερικό του Παναγίου Τάφου στο πλαίσιο εργασιών ενεμάτωσης των εσωτερικών φάσεων του Ιερού Κουβουκλίου, οπότε και επετεύχθη η στερέωση του Ιερού Βράχου και η ανάδειξή του μέσα από το παράθυρο που άνοιξε στην ορθομαρμάρωση του ταφικού θαλάμου.
