Η γυναίκα στη Μινωική Κρήτη

Της Ελένης Γ. Αλεβίζου

Στη θεματολογία περί Μινωικού Πολιτισμού εντάσσεται «Η γυναίκα στη Μινωική Κρήτη». Οι γυναίκες στην Κρήτη κατείχαν εξαιρετική θέση. Ώστε μερικοί ερευνητές να αναγνωρίζουν στο νησί κατάλοιπα μητριαρχίας. Συμμετείχαν σε εορτές, πανηγύρεις, αγωνίσματα σαν ίσες προς τον άνδρα. Θεωρούνται οι πιο χειραφετημένες της αρχαιότητας.

Ακόμη και σήμερα μας εντυπωσιάζουν με την εξεζητημένη και περίτεχνη ενδυμασία τους «…με μακράς εσθητάς a volants με ποδίαν και με στενά περικόρμια που αφήνουν γυμνά μόνον τα στήθη τα οποία προβάλλονται εντόνως» (Στυλιανός Αλεξίου, Μινωικός Πολιτισμός).

Σε μια τοιχογραφία των Ανακτόρων Κνωσού, (βρίσκεται στο Μουσείο Ηρακλείου) το μακιγιάζ μιας ιέρειας, ήταν τόσο έντονο και η ενδυμασία της τόσο τολμηρή, που οι απλοϊκοί εργάτες των ανασκαφών την ονόμασαν «Παριζιάνα» κι έτσι είναι γνωστή σήμερα. Πιθανολογείται ότι πολλά δείγματα Κρητικής τέχνης είναι προϊόντα γυναικείας χειροτεχνίας.

Στους μύθους της αρχαιότητας και της Μινωικής Κρήτης, οι Κρήτες ήταν εξοικειωμένοι με την τελετουργία του ιερού γάμου, όπως του Δία με την Ευρώπη.

Από τον έρωτα του Δία με την Κάρμη γεννήθηκε η πανέμορφη Βρυτομάρτις. Η γλυκιά παρθένα της Κρητικής αρχαιότητας. Η θεά του Κυνηγιού. Εικονιζόμενη με τον κρητικό σκύλο της.

Ο Μίνωας από το γάμο του με την πανέμορφη Πασιφάη απέκτησε τέσσερις γιους. Τον Ανδρόγεω, τον Δευκαλίωνα, τον Κατρέα, τον Γλαύκο. Και τέσσερις κόρες. Την Αριάδνη, την Φαίδρα, την Ακάλλη και την Ξενοδίκη.

Η Πασιφάη για τον Μίνωα ήταν ότι η Ήρα για τον Δία. Οι δύο Θεοί άστατοι στην ερωτική τους ζωή. Έχουν απέναντι συζύγους, που δεν τους συγχωρούν για την εξωσυζυγική τους ζωής. Δεν διστάζουν να τιμωρήσουν αυτούς και τις ερωμένες τους.

Η Αριάδνη. Η υπεραγία. Αποτελούσε την έκφραση της Βλαστικής θεότητας. Γνωστή η θεότητα της στον ευρύτερο χώρο του Αιγαίου. Το πιο γνωστό τέκνο του Μίνωα και της Πασιφάης, απολάμβανε μια ευτυχισμένη ζωή. Και καθώς μυθιστορεί ο Όμηρος «με χοροστάσι στην απλόχερη Κνωσσό, όπου άγουροι και ακριβοαγοραστές παρθένες είχαν στήσει χορό» (…χορευτικό πάρτι).

Το «χοροστάσι» της Αριάδνης επιλέχθηκε να κοσμήσει την ασπίδα του Αχιλλέα. Αφού την εγκατέλειψε, κοιμωμένη, ο Θησέας στη Νάξο. Η Αριάδνη παντρεύτηκε το Θεό Διόνυσο.

Η δευτερότοκη κόρη του Μίωνα και Πασιφάης η Φαίδρα. Με συχνή παρουσία στους αττικούς μύθους και τραγωδούς. Ήταν η πριγκίπισσα, η οποία νυμφευόμενη τον Θησέα, σφράγισε την ειρήνη μεταξύ Αθήνας και Κρήτης.

Η Φαίδρα χτυπημένη από τα κεραυνοβόλα βέλη της θεάς Αφροδίτης, ερωτεύτηκε τον, από τον προηγούμενο γάμο του Θησέα με την Αντιόπη, γιο του Θησέα. Τον Ιππόλυτο.

Κατά τους μυθογράφους, τραγωδούς η Πασιφάη, η Αριάδνη, η Φαίδρα, έχοντας γνωρίσει την ερωτική ατίμωση αυτοκρεμάστηκαν.

Οι Μινωίτισσες Κρήσσες πρωταγωνίστησαν σε όλες τις περιόδους του Μινωικού πολιτισμού, κυρίως στην περίοδο 1600-1500. Δεν πρέπει  να αγνοηθούν από την UNESCO.

Σημείωση: Γεννήθηκα στη Σητεία και κατοικώ στο Μαρούσι Αττικής, όπου εργάζομαι ως Νηπιαγωγός.  Η Σητεία μεγάλωσε και ανέδειξε το μεγάλο ποιητή της Κρήτης Βιτσέντζο Κορνάρο,  αλλά τα προηγούμενα χρόνια ήταν μια από τις περιοχές που άνθισε ο Μινωικός πολιτισμός. Ένα θέμα που με ενδιαφέρει είναι η θέση της γυναίκας την εποχή αυτή
Πιστεύω ότι ο Μινωικός πολιτισμος πρεπει να προστατευθεί από την UNESCO. Υποστηρίζω τις προσπάθειες της Επιτροπής Πρωτοβουλίας Μινωικός πολιτισμός UNESCO και συγχαίρω τον επικεφαλής της Επιτροπής κο Δημήτρη Παυλόπουλο για τις προσπάθειες του

*Ελένη Γ. Αλεβίζου Νηπιαγωγός