Η Νοτιοανατολική Μεσόγειος αλλάζει τον ενεργειακό χάρτη και τα δεδομένα στη γεωπολιτική σκακιέρα – Τι ειπώθηκε στο 3ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών για τα θέματα της  ενέργειας

Η Νοτιοανατολική Μεσόγειος καθίσταται βασικός παράγοντας και σημείο μεγάλης σπουδαιότητας στον ενεργειακό χάρτη ενώ παράλληλα  καθίσταται πύλη εισόδου του φυσικού αερίου προς τις αγορές των χωρών της Ευρώπης αλλάζοντας τα δεδομένα στη γεωπολιτική σκακιέρα.  Αυτό τονίστηκε στις παρεμβάσεις και στις συζητήσεις, που έγιναν  για τα θέματα ενέργειας στο 3ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Παράλληλα έγιναν ανακοινώσεις για τους στόχους και τις στρατηγικές, που θέτουν ενεργειακοί όμιλοι. Ειδικότερα:

Η κα. Defne Arslan γενική διευθύντρια του Ατλαντικού Συμβουλίου τόνισε πως Τουρκία και ΕΕ αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στο ενεργειακό τοπίο,  καθώς εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ενέργειας ενώ παράλληλα έχουν και τους ίδιους προμηθευτές. Παράλληλα τόνισε πως οι αγωγοί φυσικού αερίου που δημιουργούνται, όπως ο αγωγός Talap και ο αγωγός TAP που θα μεταφέρουν φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα του Αζερμπαϊτζάν, δημιουργούν νέα δεδομένα. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονται στην κατάλληλη γεωστρατηγική θέση, προκείμενου να γίνουν πύλη εισόδου για τις αγορές των χωρών της Ευρώπης και είναι προς το κοινό συμφέρον των δύο χωρών να συνεργαστούν στενά στα ενεργειακά ζητήματα.

Ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ Γρηγόρης Στεργιούλης τόνισε πως χρειάζεται επανεξέταση της ενεργειακής πολιτικής καθώς εκτιμάται ότι θα αυξηθεί η κατανάλωση ενέργειας λόγω της αύξησης του πληθυσμού. Παράλληλα, τόνισε πως το φυσικό αέριο θα διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στο άμεσο μέλλον, ενώ η εξάρτηση από το λιγνίτη θα μειωθεί. Στη συνέχεια, ο κ. Στεργιούλης τόνισε πως η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ρευστών προϊόντων και προϊόντων διύλισης, στην Μεσόγειο. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι ότι έχει την τεχνογνωσία και εξειδικευμένο προσωπικό προκειμένου να ανταποκριθεί στις σύγχρονες προκλήσεις. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι αλλάζει ο ενεργειακός χάρτης της Ελλάδας με τα έργα όπως αυτό της Ρεβυθούσα, ο αγωγός TAP  αλλά και ο κάθετος άξονας της Αλεξανδρούπολης. Αποκάλυψε ότι τα ΕΛΠΕ θα πάρουν μέρος στο διαγωνισμό για τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Ιόνιο. Παράλληλα ο κ. Στεργιούλης τόνισε πως η Ελλάδα μπορεί να γίνει πύλη εισόδου του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και η Μεσόγειος θάλασσα ειρήνης και ανάπτυξης.

O Dimitar Bechev υπότροφος στο κέντρο Σλαβικών και Ευρασιατικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας, τόνισε πως οι ραγδαίες αλλαγές στην τεχνολογία έχουν αλλάξει τόσο την παραγωγή όσο και τον τρόπο μεταφοράς της ενέργειας. Στο μέλλον, οι χώρες με την ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας θα έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν και να αποθηκεύουν την ενέργεια, δημιουργώντας αναχώματα ενάντια σε ενεργειακές κρίσεις. Όπως είπε ο κ. Bechev, το φυσικό αέριο δημιουργεί εντάσεις γιατί είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ χωρών και όχι εταιρειών.

Ο Mahmood Kgaghani σύμβουλος της Caspian Energy Grid, τόνισε πως από την εποχή της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης έχει δημιουργηθεί ενεργειακή διπλωματία. Το φυσικό αέριο θα είναι το καύσιμο του μέλλοντος και το Ιράν για να παραμείνει ανταγωνιστικός προμηθευτής και εξαγωγέας ενέργειας θα χρειαστεί επενδύσεις στις μονάδες εξόρυξης των κοιτασμάτων του για να μειώσει το κόστος λειτουργίας και να είναι ανταγωνιστικό. Ιράν, Τουρκία και Ελλάδα μπορούν να γίνουν «χρυσή πύλη» εισόδου του φυσικού αερίου στις αγορές της Ευρώπης.

Ο John Roberts, σύμβουλος σε θέματα ασφάλειας τόνισε ότι η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας σχετικά με τη διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας στην Ευρώπη οδήγησε στην δημιουργία εναλλακτικών εμπορικών δρόμων όπως ο αγωγός TAP και ο Nordstream 2.

Απαιτούνται επενδύσεις για την ενεργειακή μετάβαση

Οι επενδύσεις αποτελούν απαραίτητο εργαλείο για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας και την τήρηση των στόχων της κλιματικής αλλαγής, ανέφεραν κορυφαία στελέχη και αναλυτές του ενεργειακού κλάδου, της βιομηχανίας και των συμβουλευτικών υπηρεσιών.

Ο Γεράσιμος Θωμάς, Γενικός Διευθυντής για την ενέργεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανέφερε ότι απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις για την ενεργειακή μετάβαση,  όπου κυριαρχούν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Είναι ενδεικτικό ότι πέρυσι, για πρώτη φορά, οι επενδύσεις στις ΑΠΕ ήταν μεγαλύτερες σε σχέση με αυτές στο πετρέλαιο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο στόχος που έχει τεθεί είναι, έως το 2050, η ενέργεια να προέρχεται σε ποσοστό 50% από τις ΑΠΕ, οι οποίες θα απορροφήσουν σημαντικό μέρος των ιδιωτικών επενδύσεων, προσελκύοντας νέους παίκτες και νέες μορφές ιδιωτικής χρηματοδότησης.

Ο Διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, κ. Δημήτρης Τζώρτζης μίλησε για τους στόχους της εταιρίας του.  Είπε ότι η εταιρία είναι πολύ ισχυρή, με εμπειρία 30 ετών και συνεπώς με υψηλούς στόχους. Οι στόχοι είναι η επέκταση της ΔΕΠΑ στην λιανική αγορά ενέργειας, η προμήθεια ενέργειας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, η πλήρης κάλυψη της χώρας μας με την παροχή φυσικού αερίου σε απομακρυσμένες περιοχές, η επέκταση του συμπιεσμένου αερίου και η ανάπτυξη υποδομών. Για τις υποδομές, αναφέρθηκε τόσο στους αγωγούς Poseidon, ITG & EastMed αλλά και στο πρόγραμμα GasTrade, του οποίου η μελέτη αναμένεται να υλοποιηθεί στο β’ εξάμηνο του 2018 και να τεθεί σε λειτουργία μέχρι το 2020. «Είναι ένα έργο βιώσιμο και επενδυτικά προσιτό που θα εξασφαλίσει τις πηγές και τον Δυτικό διάδρομο».

Ο Γιάννης Μανιάτης, βουλευτής Δημοκρατικής Συμπαράταξης και πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σημείωσε ότι η εξοικονόμηση ενέργειας, οι ΑΕΠ, η έξυπνη ενέργεια, η ηλεκτροκίνηση, η αποθήκευση, είναι οι βασικοί πυλώνες του νέου παραγωγικού μοντέλου για να στηριχθεί η ενεργειακή επανάσταση σε συνδυασμό με τις μεγάλες αλλαγές που φέρνουν οι νέες τεχνολογίες. Τόνισε ότι είναι αναγκαία η χάραξη εθνικής στρατηγικής μετάβασης σε ένα παραγωγικό μοντέλο που θα ισχυροποιήσει το ρόλο της Ελλάδας ως πηγή τροφοδοσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Σταύρος Γούτσος, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ, υπογράμμισε ότι ξεκινάει ένας νέος εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός που λαμβάνει υπόψη και την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, με την απελευθέρωση της αγοράς να συνιστά, ουσιαστικά, επανασχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η ΔΕΗ καλύπτει το 50% της αγοράς, καθώς ικανοποιεί την υψηλή τάση, είναι ο μοναδικός πάροχος του Δημοσίου και στηρίζει τους ευάλωτους καταναλωτές, ως εκ τούτου η απελευθέρωση αφορά το υπόλοιπο 50% της αγοράς ηλεκτρισμού, εξήγησε.

Κατά την περίοδο των μνημονίων, η ΔΕΗ πραγματοποίησε επενδύσεις ύψους 5 δισ. ευρώ, για την ανανέωση του στόλου της και τον εκσυγχρονισμό των μονάδων της.

Ο Ντίνος Μπενρουμπή, Γενικός Διευθυντής της εταιρείας Protergia του ομίλου Μυτιληναίος, ανακοίνωσε μία νέα επένδυση της εταιρείας που αφορά στην υλοποίηση νέας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ισχύος 650 MW, με τόπο κατασκευής το ενεργειακό κέντρο στην περιοχή Άγιος Νικόλαος. Πρόκειται για σταθμό συνδυασμένου κύκλου με κόστος επένδυσης άνω των 300 εκατ. ευρώ. Θα είναι υπερσύγχρονης τεχνολογίας και θα είναι ο πιο αποδοτικός θερμικά σταθμός συνδυασμένου κύκλου στην Ευρώπη. Έθεσε ως χρονικό ορίζοντας ολοκλήρωσης της μονάδας την τριετία, σημειώνοντας ότι η τεχνική εταιρεία ΜΕΤΚΑ, που διαθέτει μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία στην κατασκευή σταθμών συνδυασμένου κύκλου παγκοσμίως, αποτελεί εχέγγυο για την τήρηση του χρονοδιαγράμματος κατασκευής. Δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι η ενεργειακή αγορά έχει ανάγκη από μία ισχυρή ΔΕΗ, ενώ αποτελεί προαπαιτούμενο να υπάρξουν κεφάλαια για επενδύσεις.

Ο Christophe Brognaux, Senior Partner και Managing Director του Boston Consulting Group αναφέρθηκε στην ιδιομορφία που χαρακτηρίζει, στις περισσότερες χώρες παγκοσμίως, το νομοθετικό πλαίσιο των επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα των οποίων η επιτυχία κρίνεται από το πόσο σταθερή θα είναι η απόδοσή τους. Όπως είπε, αυτό αναπροσαρμόζεται συχνά, τη στιγμή που οι επενδύσεις απαιτούν έναν μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ των επενδυτών και των ρυθμιστικών αρχών.

Ο Νίκος Μπόζος, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του ομίλου Lafarge – ΑΓΕΤ Ηρακλής έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι οι ΑΠΕ είναι σημαντικό να προωθούνται σε εύλογη τιμή. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να λάβουν χώρα επενδύσεις στα δίκτυα, καθώς οι ΑΠΕ δεν παράσχουν σταθερή ροή σε χρονικό ορίζοντα έτους. Τα δίκτυα και η συνδεσιμότητα, όπως εξήγησε, θα επιτρέψουν να αμβλυνθούν οι τιμολογιακές διαφορές.

Συζήτηση για την ανάπτυξη υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας Υδρογονανθράκων της Κύπρου, κ. Πάνος Κελάμης είπε ότι «τα πάντα αρχίζουν και τελειώνουν με τις δεξαμενές- χωρίς αποθέματα δεν έχουμε τίποτα».  Τόνισε ότι οι τιμές φυσικού αερίου είναι αδύνατο να προβλεφθούν και επεσήμανε ότι ο πλανήτης χρειάζεται πολλή ενέργεια που είναι αλληλένδετη με την ευημερία. «Το ενεργειακό μείγμα του μέλλοντος θα πρέπει να έχει στο επίκεντρό του τα ορυκτά καύσιμα. Η έρευνα υδρογονανθράκων είναι το νέο Ελ Ντοράντο για το φυσικό αέριο». Τέλος είπε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρά στην εκτέλεση ενός στρατηγικού σχεδιασμού και ότι σε 1.5 χρόνο θα έχει ήδη 2 πετρελαιοπηγές.

Ο καθηγητής Ούζι Αράντα από το Ισραήλ σε ερώτηση πως βλέπει να εξελίσσονται τα πράγματα στην Ανατολική Μεσόγειο, σε αυτή την εποχή αναταραχών είπε ότι «οι πολιτικές δυνάμεις είναι ισχυρότερες από τις οικονομικές και οι θρησκευτικές ισχυρότερες όλων. Το Ισραήλ στοχεύει σε μελλοντικές κατακτήσεις και στην υπεράσπιση των πηγών της». Μίλησε για νέους πρωταγωνιστές στην περιοχή, τη Ρωσία και το Ιράν που έχουν στην ατζέντα τους την κατάκτηση μίας θέσης στην Ανατολική Μεσόγειο. «Οι στόχοι μας δεν πρέπει να είναι μεγαλεπίβολοι αλλά μετριασμένοι, ώστε να μην οδηγηθούμε σε απώλειες και απογοητεύσεις. Η περιοχή είναι περίπλοκη και απαιτεί σύνεση, προσεκτική και σταδιακή προσέγγιση», τόνισε.

Ο Γιάννης Μπασιάς μίλησε για το χρονικό και γεωγραφικό πλαίσιο της περιοχής και τόνισε ότι σε ένα μήνα θα είναι έτοιμη η έκθεση συμπερασμάτων από τα στοιχεία που συνέλεξαν από την περιοχή Νότια της Κρήτης και από το Ιόνιο, ενώ τόνισε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε εξαιρετική θέση γεωγραφικά με πολλά οικόπεδα προς διερεύνηση.