Οι όροι και οι προϋποθέσεις αρτιότητας και δόμησης, σε οικόπεδα και αγροτεμάχια εντός και εκτός σχεδίου – Της Γρ. Μπακλατσή

Της Γραμματής Μπακλατσή, Τοπογράφου – Πολεοδόμου Μηχανικού

baklatsi@yahoo.gr

Οι πολεοδομικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια είναι μεγάλες και πολλοί είναι οι ιδιοκτήτες, που νομίζουν ότι κατέχουν ακίνητα που «αξίζουν» μια περιουσία και «πέφτουν από τα σύννεφα» όταν συντάσσουν νέο τοπογραφικό και μαθαίνουν ότι το οικόπεδο/ αγροτεμάχιο που έχουν στην ιδιοκτησία τους, δεν οικοδομείται.

Επειδή σήμερα κάθε τετραγωνικό μέτρο δηλώνεται και φορολογείται από το κράτος, καλό είναι να ελέγξουμε κάθε ακίνητο που έχουμε και να ξεκαθαρίσουμε αν μπορεί να «χτίσει», αφού αυτή η ιδιότητα, καθορίζει και την τιμή του.

• Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για δόμηση ενός οικοπέδου εντός σχεδίου πόλης;

Για να δομηθεί ένα ακίνητο εντός σχεδίου (οικόπεδο) θα πρέπει να συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις και όροι που ορίζονται από τις σχετικές πολεοδομικές διατάξεις. Οι όροι εγκρίνονται με την Πολεοδομική Μελέτη της περιοχής και δημοσιεύονται σε Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ). Αποτελούν εργαλεία ελέγχου της δόμησης, σε συνδυασμό με τις γενικότερες διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) και της ανεξέλεγκτης κατάτμησης των οικοπέδων.

Οι όροι αυτοί περιλαμβάνουν

1. Τις ελάχιστες διαστάσεις εμβαδού και προσώπου σε δρόμο που πρέπει να έχει ένα οικόπεδο, για να μπορεί να χτιστεί.

2. Τον μέγιστο επιτρεπόμενο συντελεστή δόμησης (ΣΔ).

3. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης.

4. Τυχόν δέσμευση ύψους ορόφων ή αποδοχής κατά ΓΟΚ.

5. Τις διαστάσεις πρασιών και παρόδιων στοών, όπου προβλέπονται.

6. Τυχόν άλλες δεσμεύσεις όπως α) εγγραφή ελάχιστης επιφάνειας κάτοψης κτιρίου στο οικοδομήσιμο τμήμα και ελάχιστης πλευράς β) απαγόρευση κατασκευής.

Όταν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, το οικόπεδο χαρακτηρίζεται ως άρτιο και οικοδομήσιμο. Αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτές, δηλαδή δεν υπάρχει η αρτιότητα του οικοπέδου, τότε εξετάζεται αν μπορεί να τακτοποιηθεί με τροποποίηση των ορίων ομόρων ιδιοκτησιών προκειμένου να προκύψουν οικόπεδα άρτια και οικοδομήσιμα. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, τότε προσκυρώνεται σε γειτονικό ακίνητο. Η αρτιότητα λοιπόν των οικοπέδων είναι στενά συνδεδεμένη με την τακτοποίηση και προσκύρωση. Επίσης υπό προϋποθέσεις μπορούν να κτιστούν και οικόπεδα που δεν έχουν τις απαιτούμενες διαστάσεις και δεν μπορούν να τακτοποιηθούν.

• Τι ισχύει για τις εκτός σχεδίου περιοχές;

Στα εκτός σχεδίου γεωτεμάχια (αγροτεμάχια), η αρτιότητα γενικά εξαρτάται από το εμβαδόν, το είδος δρόμου επί του οποίου βρίσκεται η έκταση,το χρόνο δημιουργίας (παλιό τίτλο ιδιοκτησίας) και τις διαστάσεις του.

Γενικά για τις εκτός σχεδίου περιοχές ισχύει το Προεδρικό Διάταγμα του 1985, όμως κατά περιοχές ισχύουν και ειδικότερα διατάγματα.

• Ισχύει ότι μπορώ να κτίσω στα 2 στρέμματα εντός ζώνης 500 μ. απο τον οικισμό;

Σύμφωνα με τις πολεοδομικές διατάξεις θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα,τα γήπεδα 2000 τ.μ. εντός της ζώνης 500 μ. γύρω από οικισμούς προ του 1923, που είναι προϋφιστάμενα του 1977.

Προσοχή όμως, ως αφετηρία μέτρησης των 500 μ. της ζώνης λαμβάνεται το περίγραμμα του παλαιού συνεκτικού τμήματος του οικισμού.

• Έχω 4 στρέμματα εκτός σχεδίου και μου λένε ότι δεν κτίζονται, ενώ ο διπλανός μου έκτισε. Γιατί;

Σύμφωνα με την νομοθεσία για την εκτός σχεδίου δόμηση, για να οικοδομηθεί ένα αγροτεμάχιο, πρέπει να έχει ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τετραγωνικά μέτρα και πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο είκοσι πέντε (25) μέτρα.Η υποχρέωση όμως των 25 μέτρων πρόσωπο σε δρόμο, δεν ισχύει για όσα ακίνητα έχουν δημιουργηθεί πριν τις 31-12-2003 και αυτό αποδεικνύεται με τίτλους ιδιοκτησίας.

Δηλαδή αν προϋφίσταται του 2004 τότε αν έχει 4 στρέμματα είναι άρτιο ακόμη και αν είναι τυφλό και έχει εξασφαλίσει προσπέλαση προς οδούς ή δουλεία σε αγροτικό δρόμο.

• Έχω 4 στρέμματα και 25 μέτρα πρόσωπο σε δρόμο και μου είπαν ότι δεν κτίζω. Γιατί;

Υπάρχει ένα πρόβλημα με τους αγροτικούς δρόμους στην εκτός σχεδίου δόμηση. Ο Νόμος 3212/2003, καθόρισε απαίτηση για την αρτιότητα σε νεοδημιουργούμενα γήπεδα εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών, την ελάχιστη έκταση 4000 τ.μ. με ελάχιστο πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο 25 μ. Όμως δεν θεωρείται κοινόχρηστος κάθε αγροτικός δρόμος, που δημιουργήθηκε με την συναίνεση των παρόδιων ιδιοκτησιών. Για αυτό και θα πρέπει να εξετασθεί εάν ο δρόμος προϋφίσταται του 1923 ή είναι δρόμος που έχει τεθεί σε κοινή χρήση με οιανδήποτε νόμιμο τρόπο.

• Μπορεί ακόμα ένα αγροτεμάχιο που βλέπει σε δημοτικό δρόμο να κτίσει στα 750 τ.μ.;

Πράγματι υπάρχει η δυνατότητα και κάτω των 4 στρεμμάτων να οικοδομηθούν αγροτεμάχια που έχουν πρόσωπο σε διεθνείς, εθνικές, επαρχιακές, δημοτικές οδούς και σε σιδηροδρομικές γραμμές και εφόσον πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:

Α) Για τα ακίνητα που δημιουργήθηκαν πριν τις 12-11-62 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: δέκα (10) μ., Ελάχιστο βάθος: δέκα πέντε (15) μ.,Ελάχιστο εμβαδόν: επτακόσια πενήντα (750) τ.μ.

Β) Για τα ακίνητα που δημιουργήθηκαν πριν τις 12-9-64 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι (20) μ., Ελάχιστο βάθος: τριάντα πέντε (35) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: χίλια διακόσια (1.200) τ.μ.

Γ) Για τα ακίνητα που δημιουργήθηκαν πριν τις 17-10-78, και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., Ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2000) τ.μ.

Προσοχή όμως, διότι σε ορισμένους Δήμους της Χώρας, έχουν θεσμοθετηθεί Χωροταξικά Σχέδια ( ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ), με τα οποία έχουν καταργηθεί οι εν λόγω παρεκκλίσεις για την ανέγερση κατοικίας. Επομένως δεν επιτρέπεται η δόμηση κατοικίας σε οικόπεδα κάτω των 4 στρεμμάτων.

• Πότε χτίζουμε σε περιοχές NATURA;

Στις περιοχές NATURA για όσα γήπεδα δημιουργούνται μετά των Μάρτιο του 2011 πρέπει για να οικοδομήσει κανείς να είναι κύριος τουλάχιστον 10 στρεμμάτων.Επίσης κατά παρέκκλιση κτίζονται και τα αγροτεμάχια μέχρι των 4 στρεμμάτων, που προϋπάρχουν την παραπάνω ημερομηνία.

• Τι γίνεται με τους δασικούς χάρτες;

Με την κύρωση των δασικών χαρτών που γίνεται σταδιακά στην χώρα και θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2019, θα επιτευχθεί ο σαφής καθορισμός των περιοχών που αποτελούν δάση και δασικές εκτάσεις. Αυτό θα οδηγήσει στην αποσαφήνιση των αγροτεμαχίων που θα μπορούν να οικοδομηθούν και των εκτάσεων που θα διέπονται από την δασική νομοθεσία και επομένως τον περιορισμό και την απαγόρευση της δόμησης.

• Πώς θα γνωρίσω με σαφήνεια τι ισχύει για το οικόπεδο και τα αγροτεμάχια που κατέχω;

Θα πρέπει να απευθυνθείτε σε μηχανικό, ο οποίος αφού αποτυπώσει το ακίνητο σας, θα μελετήσει τα συμβόλαια και εφαρμόζοντας τον ισχύοντα πολεοδομικό κανονισμό της περιοχής, θα βεβαιώσει με σχετική υπεύθυνη δήλωση σε κάθε ένα από τα τοπογραφικά των ακινήτων σας εάν είναι άρτια και οικοδομήσιμα.

Ταχυδρόμος Μαγνησίας