Η σημασία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γης

Του Τζιοβάνι Πρέτε*

gioprete79@gmail.com

 Κάθε χρόνο στις 22 Απριλίου, άνθρωποι σε όλο τον κόσμο γιορτάζουν την Ημέρα της Γης. Η συγκεκριμένη εκδήλωση, περιβαλλοντικού χαρακτήρα, αποτελεί μια σημαντική ημέρα για άτομα, οργανισμούς και κυβερνήσεις να ενωθούν για να υποστηρίξουν και να ενθαρρύνουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Σύμφωνα με το διεθνές Earth Day Network, περίπου 1 δισεκατομμύρια άνθρωποι γιορτάζουν τη Μητέρα Γη κάθε χρόνο σε πάνω απο 192 χώρες, απο τον Καναδά μέχρι και το Παλάου.

Πηγή: WWF

Με τον κόσμο να αντιμετωπίζει μερικές από τις πιο κρίσιμες περιβαλλοντικές προκλήσεις στην ανθρώπινη ιστορία, η Παγκόσμια Ημέρα της Γης γίνεται ολοένα και πιο σημαντική. Ως εκ τούτου, κρίνεται σημαντική η κατανόηση του ιστορικού πλαισίου της Ημέρας, η σημασία της καθώς και τις δράσεις που μπορεί ο καθένας από εσάς που διαβάζει αυτό το άρθρο να αναλάβει για να συμβάλλει στους παγκόσμιους εορτασμούς.

Η πρώτη Ημέρα της Γης έλαβε μέρος στις 22 Απριλίου 1970. Η ιδέα ξεκίνησε από τον γερουσιαστή των ΗΠΑ Γκέιλορντ Νέλσον, ο οποίος ήθελε να επιστήσει την προσοχή του Αμερικανικού λαού σε κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα, και κυρίως στον αντίκτυπο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον. Ήδη τη δεκαετία του 60’ και του 70’ υπήρξε αυξανόμενη ανησυχία για τις επιπτώσεις της εκβιομηχάνισης και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον. Οι πολίτες των ΗΠΑ άρχισαν να συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ζητήματα όπως τη ρύπανση του αέρα και των υδάτων, την αποψίλωση των δασών και την εξαφάνιση της άγριας ζωής.

Η Rachel Carson. Πηγή: National Women’s History Museum

Στην αυξανόμενη αυτή ανησυχία του Αμερικανικού λαού συνέβαλε και το επιστημονικό βιβλίο Silent Spring της Rachel Carson, το οποίο θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία στην ιστορία του περιβαλλοντικού κινήματος. Το πρωτοποριακό βιβλίο εξέθεσε τις επιβλαβείς επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων και άλλων χημικών ουσιών στο περιβάλλον. Το διάσημο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου, το οποίο περιγράφει μια πόλη, στην οποία τα πουλιά έχουν πάψει να τραγουδούν, κινητοποίησε τον Αμερικανικό λαό να μάθει περισσότερα και να αρχίσει να αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις των βιομηχανικών εταιρειών στο περιβάλλον και, φυσικά, στην ανθρώπινη υγεία. Αν και το βιβλίο δέχτηκε μεγάλη πολιτική επίθεση, ήταν αρκετό, ώστε να συμβάλλει στη δημιουργία του περιβαλλοντικού κινήματος.

Πηγή: Bettman – Ghetty Images/TIME

Έπειτα, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο Νέλσον είδε τις καταστροφικές συνέπειες μιας πετρελαιοκηλίδας στη Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνια. Η διαρροή είχε απελευθερώσει εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου στα νερά της Καλιφόρνια, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές στη θαλάσσια ζωή, τις ακτές και τις παράκτιες κοινότητες. Ο Νέλσον αναγνώρισε ότι η πετρελαιοκηλίδα δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά ήταν σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος περιβαλλοντικής υποβάθμισης, με κύρια αιτία τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Έτσι, ο Νέλσον αποφάσισε να καθιερώσει τη Ημέρα της Γης, για να αυξηθεί η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και να κινητοποιήσει τη δημόσια φωνή.

Η εκδήλωση σημείωσε τεράστια επιτυχία, με πάνω από 20 εκατομμύρια άτομα να συμμετάσχουν στις ΗΠΑ. Η εκδήλωση με τη σειρά της οδήγησε στη άνοδο του περιβαλλοντικού κινήματος, το οποίο με τις δράσεις του, οδήγησε στη δημιουργία του Environmental Protection Agency (Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος) καθώς και στην ψήφιση περιβαλλοντικής νομοθεσίας, όπως το Clean Air Act (Νόμος για τον Καθαρό Αέρα), το Clean Water Act (Νόμος για το Καθαρό Νερό) και το Endangered Species Act (Νόμος για τα Απειλούμενα Είδη). Συνεπώς, ο εορτασμός, όχι μόνο ευαισθητοποίησε τους πολίτες, αλλα οδήγησε και στην επιρροή της δημόσιας πολιτικής και στη συνακόλουθη συμπερίληψη κρίσιμων περιβαλλοντικών θεμάτων στην πολιτική ατζέντα.

Έκτοτε, η Ημέρα της Γης έχει γίνει μια ετήσια εκδήλωση που γιορτάζεται σε περισσότερες από 192 χώρες. Λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι έχουμε όλοι ευθύνη να προστατεύσουμε το περιβάλλον και οτι οι μικρές ενέργειες μπορούν να έχουν μεγάλο αντίκτυπο. Η ημέρα σηματοδοτείται από διάφορες εκδηλώσεις, όπως συγκεντρώσεις και πορείες, εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις καθαρισμού. Διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΟΗΕ, συμβάλλουν με εκστρατείες ενημέρωσης και εκπαιδευτικές δράσεις.

Αν και πολλοί θεωρούν πως η Ημέρα ανταποκρίνεται στα ζητήματα εκείνης της εποχής, η σημασία της Ημέρας της Γης είναι πιο σημαντική από ποτέ.

-Πρώτον, η Ημέρα χρησιμεύει ως υπενθύμιση της επείγουσας ανάγκης να αντιμετωπιστούν κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα. Απο την κλιματική αλλαγή και τη θαλάσσια ρύπανση μέχρι την αποψίλωση των δασών και την απώλεια της βιοποικιλότητας, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας είναι περίπλοκες και τρομακτικές. Η Ημέρα της Γης παρέχει την ευκαιρία στους ανθρώπους να συναντηθούν και να προβληματιστούν σχετικά με αυτές τις προκλήσεις και να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση τους.

-Δεύτερον, η Ημέρα της Γης παίζει σημαντικό ρόλο στην ευαισθητοποίηση του κοινού για περιβαλλοντικά ζητήματα. Μέσω των μέσων ενημέρωσης, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλων καναλιών, η Ημέρα της Γης συμβάλλει στην εκμάθηση των ανθρώπων. Αυτή η εκμάθηση είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση δημόσιας υποστήριξης για νέα μέτρα προστασίας περιβάλλοντος και την ώθηση των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής να τοποθετήσουν τα περιβαλλοντικα ζητήματα ψηλά στη πολιτική ατζέντα και να αναλάβουν δράση.

Επιπλέον, η Ημέρα της Γης προωθεί επίσης μια κουλτούρα βιωσιμότητας. Ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να κάνουν μικρές αλλαγές στη καθημερινή τους ζωή, όπως η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας η η χρήση επαναχρησιμοποιήσιμων σακουλών, η Ημέρα της Γης συμβάλλει στη προώθηση βιώσιμων συμπεριφορών, που μπορούν να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη πάροδο του χρόνου. Τέλος, και ίσως ο πιο σημαντικός λόγος, η Ημέρα της Γης συμβάλλει στην ενίσχυση της αίσθησης παγκόσμιας αλληλεγγύης γύρω από περιβαλλοντικά ζητήματα. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας είναι παγκόσμιας κλίμακας και απαιτούν παγκόσμιες λύσεις. Η Ημέρα της Γης παρέχει την ευκαιρία σε ανθρώπους από όλο τον κόσμο να συναντηθούν και να συνεργαστούν για έναν κοινό στόχο. Για αυτό άλλωστε λέγεται πια και ‘’Παγκόσμια Ημέρα της Γης.’’

Πως μπορείτε να γιορτάσετε την Παγκόσμια Ημέρα της Γης;

1. Φυτέψτε ένα δέντρο: τα δέντρα βοηθούν στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα και παρέχουν βασικούς βιότοπους για την άγρια ζωή. Με τη φύτεψη ενός δέντρου στην αυλή του σπιτιου σας η σε ένα δημόσιο πάρκο, μπορείτε να βοηθήσετε στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στη στήριξη της βιοποικιλότητας.

2. Συμμετέχετε σε έναν τοπικό καθαρισμό: μπορείτε να οργανώσετε η να συμμετέχετε σε μια εκδήλωση καθαρισμού στην τοπικής σας κοινότητα και να βοηθήσετε στην αφαίρεση απορριμμάτων από παραλίες και πάρκα.

3. Μειώστε το αποτύπωμα άνθρακα: λάβετε μέτρα για να μειώσετε το αποτύπωμα άνθρακα, κάνοντας μικρές αλλαγές στις καθημερινές σας συνήθειες, όπως σβήνοντας τα φώτα οταν δε τα χρησιμοποιείται η κάνοντας ποδηλασία αντί να οδηγείται.

4. Υποστηρίξτε τοπικούς αγρότες και επιχειρήσεις: αγοράστε τοπικά, βιολογικά τρόφιμα από αγρότες η τοπικές επιχειρήσεις για να υποστηρίξετε τη βιώσιμη γεωργία.

5. Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας και τους άλλους: αφιερώστε χρόνο για ενημερωθείτε για περιβαλλοντικά ζητήματα και να μοιραστείτε τις γνώσεις σας με τους φίλους σας. Μπορείτε να διαβάσετε βιβλία και να παρακολουθήσετε ντοκιμαντέρ για να διευρύνετε τις γνώσεις σας. Σημαντικά βιβλία που θα σας βοηθήσουν είναι το The Uninhabitable Earth του David Wallace-Wells και Αφανής Κατανάλωση: Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που δεν ξέρετε ότι έχετε απο την Tatiana Schlossberg.

6. Μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: εξετάστε το ενδεχόμενο να μεταβείτε σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή ή η αιολική ενέργεια, για να μειώσετε το αποτύπωμα άνθρακα για να υποστηρίξετε τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό σύστημα.

7. Υποστηρίξτε πολιτικές που προστατεύουν το περιβάλλον, όπως αυστηρότεροι κανονισμοί για τη ρύπανση, υποστήριξη για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προστασία των φυσικών οικοτόπων.

Αυτές είναι μόνο μερικές ιδέες για το πως μπορείτε να γιορτάσετε την Παγκόσμια Ημέρα της Γης. Αναλαμβάνοντας δράση και κάνοντας πιο βιώσιμες επιλογές, μπορούμε όλοι να εργαστούμε μαζί για να προστατέψουμε τον πλανήτη μας και να δημιουργήσουμε ένα πιο βιώσιμο μέλλον για τις επόμενες γενιές. Χαρούμενη Παγκόσμια Ημέρα της Γης!

*Ο Τζιοβάνι Πρέτε (Giovanni Prete) κατάγεται απο τη Κασσιόπη της Κέρκυρας. Εργάζεται στο τμήμα στρατηγικής επικοινωνίας και τύπου του περιβαλλοντικού προγράμματος του ΟΗΕ στο Μόντρεαλ του Καναδά και είναι ο επικεφαλής της ομάδας της All For Blue στη Κέρκυρα.