Η τελική λίστα με τα 28 πράσινα έργα, που μπαίνουν στο Ταμείο Ανάκαμψης 

Της Ντίνας Καράτζιου/

Με τον άξονα της πράσινης μετάβασης του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, να καταλαμβάνει  τη μερίδα του λέοντος σε χρηματοδοτήσεις, το ecopress παρουσιάζει τις 28 προτάσεις ενεργειακών, περιβαλλοντικών και πολεοδομικών έργων στις οποίες διοχετεύεται το 38% των επιχορηγήσεων, ύψους 6,2 δις.

Σε 28 επενδυτικά σχέδια  διαρθρώνεται ένα πλήθος έργων που αφορά τον πυλώνα της πράσινης μετάβασης, ύψους 6,2 δις, τα οποία  θα κινητοποιήσουν κεφάλαια που θα ξεπεράσουν τα 10 δις.  Στον μακρύ κατάλογο των έργων καταγράφεται ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, κτιριακών υποδομών επιχειρήσεων και δημοσίων κτιρίων και υποδομών. Η μεταρρύθμιση του πολεοδομικού σχεδιασμού με την εισαγωγή πολεοδομικών σχεδίων που θα πληροφορούν έγκυρα και αμέσως για τις δυνατότητες χρήσης γης για σχεδόν τα 4/5 της χώρας.

Η προώθηση στρατηγικών αστικών αναπλάσεων υψηλής αναπτυξιακής και περιβαλλοντικής αξίας. Η διασύνδεση των ελληνικών νησιών, η οποία θα μειώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος νοικοκυριών και επιχειρήσεων και θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση του δυναμικού της χώρας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης με  τη δημιουργία σταθμών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, την ενίσχυση επενδύσεων μείωσης του αποτυπώματος C02 στην επιβατηγό ναυτιλία, αλλά και τη αντικατάσταση μέρους του στόλου των δημόσιων συγκοινωνιών. Αλλά και έργα για  την αναβάθμιση των δυνατοτήτων της πολιτικής προστασίας, με  την κατασκευή εκτός των άλλων, 13 νέων περιφερειακών  επιχειρησιακών κέντρων

Τέσσερις άξονες χρηματοδοτούμενων έργων

Ο πυλώνας της Πράσινης μετάβασης, περιλαμβάνει τέσσερις  άξονες, καθένας εκ των οποίων περιλαμβάνει ένα πλέγμα αντίστοιχων έργων. Πρόκειται για τη

*Μετάβαση σε νέο ενεργειακό μοντέλο φιλικό στο περιβάλλον:

*Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας και χωροταξική μεταρρύθμιση

*Μετάβαση σε ένα πράσινο και βιώσιμο σύστημα μεταφορών

*Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας

Μετάβαση σε νέο ενεργειακό μοντέλο φιλικό στο περιβάλλον

Το σύνολο των επενδύσεων που περιλαμβάνει ο εν λόγω άξονας, βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση, την αποθήκευση ενέργειας και ψηφιοποιούν την παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας. Ενισχύουν τις διασυνδέσεις με τα νησιά (μείωση του ενεργειακού κόστους και παύση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας βάσει του πετρελαίου) και τις γειτονικές χώρες και αυξάνουν τη χωρητικότητα του δικτύου για να καταστεί δυνατή η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Προωθούνται επίσης έργα που αφορούν την  πλήρη κατάργηση του λιγνίτη έως το 2028 και τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων για τη παραγωγή ενέργειας. Τα έργα είναι τα εξής:

1. Δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργεια» Ενίσχυση της αποθήκευσης ενέργειας ισχύος ύψους μέχρι 1380 MW (αντλησιοταμίευση – μπαταρίες), ώστε η διανομή ρεύματος να μην αντιμετωπίζει κινδύνους και παράλληλα να μπορεί να αξιοποιείται αποτελεσματικότερα η παραγωγή των ανανεώσιμων πηγών χωρίς να χάνεται το πλεόνασμα παραγωγής τους που προκαλούν οι διαφορετικές ροές προσφοράς και ζήτησης. 450 εκατ. ευρώ.
2. Αποκατάσταση εδαφών παλαιών ορυχείων λιγνίτη στη Δυτική Μακεδονία (περίπου 60.000 στρέμματα), ώστε να αποδοθούν σε αγροτική εκμετάλλευση και άλλες χρήσεις. 242 εκατ. ευρώ
3. Ηλεκτρική διασύνδεση» των νησιών και αναβάθμιση του συστήματος μεταφοράς. Διασύνδεση Κυκλάδων – Φάση Δ, και εναέρια γραμμή Κόρινθος – ΚΥΤ Κουμουνδούρου 400 KV και συνοδευτικά έργα. 195 εκατ. ευρώ
4. Υπογειοποίηση και αναβάθμιση δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας σε αστικές περιοχές έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων 60 εκατ. ευρώ
5. Αναβάθμιση δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας σε δασικές περιοχές για την αποτροπή πυρκαγιών. 40 εκατ. ευρώ
6.  Αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος σε υφιστάμενους υποσταθμούς ΥΤ/ΜΤ (προσθήκη νέων μετασχηματιστών ισχύος ή αντικατάσταση υφιστάμενων με μεγαλύτερους), ώστε να αρθούν τεχνικοί περιορισμοί για σύνδεση νέων μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (800MVA). 12 εκατ. ευρώ
7. Δομικές παρεμβάσεις στον υφιστάμενο ΕΛΑΠΕ για την εξασφάλιση της οικονομικής του βιωσιμότητας μετά το πλήγμα που υπέστη λόγω της πανδημίας, (β) Δημιουργία νέου ΕΛΑΠΕ αποκλειστικά για τις νέες ΑΠΕ (που εντάσσονται μετά την 1.1.2021) με εγγενώς εξασφαλισμένη τη βιωσιμότητά του. Η μεταρρύθμιση στοχεύει στην αύξηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και διευκολύνει τη χρηματοδότηση των νέων έργων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. 202 εκατ. ευρώ

Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας και χωροταξική μεταρρύθμιση

Ο άξονας περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που προωθούν τόσο την ανακαίνιση όσο και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και την εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδιασμού. Ευνοεί επίσης, την προσέλκυση βιώσιμων ιδιωτικών εισροών κεφαλαίων, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη πολλαπλών τομέων με αντίστοιχες επενδύσεις.

1. Εξοικονομώ κατ’ οίκον Ενίσχυση δράσεων ενεργειακής εξοικονόμησης των νοικοκυριών, με στόχο εξοικονόμηση ενέργειας κατ’ ελάχιστον 30%. Περιλαμβάνει αντικατάσταση κουφωμάτων, αναβάθμιση συστημάτων ψύξης και θέρμανσης, ηλιακούς θερμοσίφωνες, αντλίες θερμότητας, «έξυπνα» συστήματα ενεργειακής εξοικονόμησης και διαχείρισης οικιακών συσκευών, φωτοβολταϊκά στις στέγες κ.λπ. 1,081 δισ. ευρώ
2. Στρατηγικές αστικές, στη Δυτική Αθήνα, στο νότιο παραλιακό μέτωπο της Αττικής, στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και άλλες πόλεις, 475 εκατ. ευρώ
3. Εξοικονομώ επιχειρώντας: Ενίσχυση των ενεργειών βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με στόχο εξοικονόμηση κατ’ ελάχιστον 30%. Περιλαμβάνονται ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων, ενεργειακή αναβάθμιση παραγωγικών διαδικασιών, συστήματα ανάκτησης θερμότητας στο πλαίσιο παραγωγικών διαδικασιών, εγκατάσταση «έξυπνων» ενεργειακών συστημάτων, ηλεκτρικά οχήματα διανομής κ.λπ. 450 εκατ. ευρώ
4. Εξοικονομώ στο Δημόσιο: Ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση υποδομών και κτιρίων του Δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης και ενεργειακή αναβάθμιση του οδοφωτισμού, με τη σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα. 200 εκατ. ευρώ
5. Ανάπλαση πρώην βασιλικών κτημάτων Τατοΐου Περιλαμβάνει την ανακαίνιση των ιστορικών κτιρίων (42 κτίρια) και των υποδομών του κτήματος και ανάπτυξη περιπατητικών και ποδηλατικών διαδρομών στο δάσος του Τατοΐου. 45 εκατ. ευρώ
6. 6.Ανακαίνιση ΟΑΚΑ. Παρεμβάσεις στη  μεγαλύτερη αθλητική εγκατάσταση της χώρας, ώστε να γίνει πόλος έλξης δραστηριοτήτων και ψυχαγωγίας των κατοίκων του Λεκανοπεδίου. 43 εκατ. ευρώ
7. Πολεοδομικά σχέδια σε ολόκληρη την Ελλάδα Η κατάρτιση και η επικύρωση πολεοδομικών σχεδίων, τοπικών και ειδικών καθώς και η οριοθέτηση περιοχών και ζωνών υποδοχής μεταφοράς συντελεστή δόμησης, η οριοθέτηση οικισμών και τα σχέδια χαρακτηρισμών κοινόχρηστων οδών θα καλύψουν ολόκληρη τη χώρα οδηγώντας μέσα στην επόμενη πενταετία στην ολοκλήρωση του πολεοδομικού χάρτη της χώρας (σήμερα καλύπτεται μόλις το 20%). 250 εκατ. ευρώ

Μετάβαση σε ένα πράσινο και βιώσιμο σύστημα μεταφορών

Πρόκειται για τον άξονα, που  προωθεί καθαρότερα, εξυπνότερα και φθηνότερα μέσα μεταφοράς. Εισάγει μεταρρυθμίσεις που επιτρέπουν την εγκατάσταση και τη λειτουργία εξοπλισμού φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και προωθεί επενδύσεις που θα δημιουργήσουν την απαιτούμενη υποδομή σε πόλεις και άλλα δημόσια σημεία ενδιαφέροντος.

1. Υποστήριξη πράσινης μεταποίηση» και μεταφορών – Ανάπτυξη τεχνολογία» δέσμευση» και αποθήκευση» διοξειδίου του άνθρακα Δημιουργία νέων ή αναβάθμιση βιομηχανικών μονάδων τελευταίας πράσινης τεχνολογίας, με υποχρεωτική λειτουργία τμήματος έρευνας και ανάπτυξης για την προώθηση καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Ενίσχυση επενδύσεων μείωσης του αποτυπώματος C02 στην επιβατηγό ναυτιλία. Ενίσχυση της νέας τεχνολογίας συλλογής του διοξειδίου του άνθρακα και αποθήκευσής του. 300 εκατ. ευρώ
2. Ηλεκτροκίνηση συγκοινωνιών .Με το πρόγραμμα αυτό επιδοτείται η δημιουργία σταθμών φόρτισης για ηλεκτροκίνητα οχήματα σε ολόκληρη την Ελλάδα (αεροδρόμια, εθνικές οδοί, σταθμοί εξυπηρέτησης οχημάτων, πρατήρια καυσίμων κ.λπ.). Προωθείται η αντικατάσταση μέρους του στόλου των αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με ηλεκτρικά λεωφορεία και επιδοτείται η αντικατάσταση των παλαιών ρυπογόνων ταξί με ηλεκτρικά. 220 εκατ. ευρώ.

Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας

ο άξονας περιλαμβάνει δύο ομάδες δράσεων  και επενδυτικών σχεδίων. Η  πρώτη αφορά ένα πλαίσιο για την ενίσχυση της αειφορίας στη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος,  τη βιώσιμη γεωργία και προωθούν την αποτελεσματική χρήση των πόρων. Η δεύτερη, δράσεων επικεντρώνεται σε επενδύσεις που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας από τις φυσικές καταστροφές και της αποκατάστασης των δασών. Έμφαση δίνεται επίσης στην αναβάθμιση των δυνατοτήτων που σχετίζονται με την πολιτική προστασία, με στόχο την αντιμετώπιση προκλήσεων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, καθώς η Ελλάδα επηρεάζεται σημαντικά από την αυξανόμενη σοβαρότητα και τη συχνότητα των καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα.

1. Αναβάθμιση ύδρευσης . Ενίσχυση των δικτύων ύδρευσης περιοχών της Δυτικής Ελλάδας (Πρέβεζα, Αρτα) και νησιών (Λέσβος, Λευκάδα, Κέρκυρα). 290 εκατ. ευρώ
2. Εθνικό σχέδιο αναδάσωσης. Αφορά την αναδάσωση 165.000 στρεμμάτων σε όλη την Ελλάδα με έμφαση σε περιαστικές περιοχές. Το έργο στοχεύει στην αποκατάσταση καμένων περιοχών αλλά και την ποιοτική διαφοροποίηση των νέων αναδασωμένων εκτάσεων με νέες ποικιλίες ανθεκτικότερες στις θερινές πυρκαγιές. Στο ίδιο σχέδιο εντάσσονται ως ειδικότερα έργα η ολοκληρωμένη παρέμβαση στην περιοχή της Πάρνηθας και αντίστοιχη στη Θεσσαλονίκη. 224 εκατ. ευρώ
3. Επεξεργασία και καθαρισμός αστικών λυμάτων  περιβαλλοντικά ευαίσθητων οικισμών και εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων σε επιλεγμένες πόλεις· Δημιουργία υποδομών επεξεργασίας αστικών λυμάτων σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων σε τουριστικά και περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές (παραλιακά μέτωπα Κορινθίας, δυτικό παραλιακό μέτωπο Βόλου, περιοχή Μόρνου, οικισμοί σε Ιωάννινα, Πέλλα, Κερατέα, οικισμοί σε νησιά όπως Κρήτη, Κέρκυρα, Σκόρος, Σκόπελος κ.α.). Εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών λυμάτων και επανάχρηση του επεξεργασμένου ύδατος, σε  Αλιβέρι, Σέρρες, Σιθωνία, Λαμία, Τρίκαλα, Λάρισα, Νάουσα της Πάρου  και στη Μοναστική Κοινότητα Αγίου Ορους. Υποδομές διαχείρισης ιλύος σε μεγάλες πόλεις (π.χ. Σέρρες, Ιωάννινα, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη). Στόχος η προστασία του περιβάλλοντος, η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και η βιώσιμη αστική και τουριστική ανάπτυξη. 23 εκατ. ευρώ
4. Μεγάλο πρόγραμμα αρδευτικών έργων με ΣΔΙΤ για την ενίσχυση τη· γεωργική· παραγωγή· Μεγάλες επενδύσεις σε αρδευτικά δίκτυα και συστήματα (κατασκευή και εκσυγχρονισμός φραγμάτων, αρδευτικών δικτύων, δεξαμενών κ.α.) σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ), ώστε να υπάρξει αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων και κατά συνέπεια της αγροτικής παραγωγής με παράλληλη έξυπνη διαχείριση των υδατικών πόρων και την εξοικονόμηση των διαθέσιμων υδατικών αποθεμάτων. Στόχος των έργων που θα φτάσουν σε σύνολο προϋπολογισμού τα 750 εκατ. ευρώ, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας του αγροτοδιατροφικού τομέα, η αύξηση του αγροτικού εισοδήματος και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στη διάρκεια της κατασκευής και στη συνέχεια συντήρησης των έργων. 200 εκατ. ευρώ
5. Έργα για παροχή· και εξοικονόμηση πόσιμου νερού. Κατασκευή και εκσυγχρονισμός των υποδομών υδροδότησης και διαχείρισης πόσιμου νερού, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητά του και να γίνει η καλύτερη εξοικονόμηση των διαθέσιμων αποθεμάτων. 200 εκατ. ευρώ
6. Δράσεις προστασίας της Βιοποικιλότητας: Δημιουργία εθνικού δικτύου με μονοπάπα και διαδρομές πεζοπορίας σε ολόκληρη την Ελλάδα. Αποκατάσταση αναβαθμίδων (ξερολιθιές) που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο μεσογειακό περιβάλλον όπως η προστασία από τη διάβρωση και τις πλημμύρες. Δημιουργία και αναβάθμιση μουσειακών χώρων για τη φυσική ιστορία της Ελλάδας και ψηφιοποίηση συλλογών Δημιουργία Εθνικού Συστήματος Παρακολούθησης ειδών, βιοτόπων και προστατευόμενων περιοχών, και άλλες δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας. 100 εκατ. ευρώ
7. Επενδύσεις εκσυγχρονισμού εναέριων μέσων για την πολιτική προστασία Πολλαπλασιάζονται και βελτιώνοναι τα εναέρια μέσα που διατίθενται για ανάγκες πολιτικής προστασίας. Περιλαμβάνεται ο εκσυγχρονισμός 7 αεροσκαφών Canadair, 2 ελικοπτέρων Super Puma και 3 ΒΚ 117, και η προμήθεια 15 νέων μικρών αμφίβιων αεροσκαφών για παρεμβάσεις πυρόσβεσης σε νησιωτικές περιοχές, ελικοπτέρων και drones, που θα χρησιμοποιηθούν για μεταφορές, ιατρική χρήση, έκτακτη ανάγκη, επιτήρηση και πυρόσβεση. 155 εκατ. ευρώ
8. Αντιπλημμυρικά έργα.Επενδύσεις πολλαπλών χρήσεων με στόχο τον περιορισμό των κινδύνων πλημμύρας και την παροχή νερού για αρδευτικούς σκοπούς σε περιοχές με μεγάλη ξηρασία κατά τη θερινή περίοδο και την ενίσχυση της αποτελεσματικής διαχείρισης υδάτων σε επιλεγμένες περιοχές στην Ελλάδα (Κρήτη, Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος, Κεντρική Μακεδονία). 110 εκατ. ευρώ
9.  Ενίσχυση αντιπυρική· και αντιπλημμυρική· προστασία· (οχήματα, εξοπλισμό· κ.λπ.) Προμήθεια πυροσβεστικών και άλλων οχημάτων και εξοπλισμού για τοπικές Αρχές (Περιφέρειες και Δήμοι) και την Πολιτική Προστασία. Ανάπτυξη έργων πρόληψης. Προμήθεια μεταφερόμενων γεφυρών τύπου Bailey για αντιμετώπιση πλημμυρών. 115 εκατ. ευρώ
10.  Έργα ανάπτυξης του στρατηγικού σχεδίου διαχείρισης  κινδύνων της Πολιτικής Προστασίας. Ολοκλήρωση της κατασκευής, του ψηφιακού εξοπλισμού και των κέντρων διαχείρισης τηλεπικοινωνιών των κτιρίων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (Φάρος, Ατλαντας, κτιριακές εγκαταστάσεις εκπαίδευσης και επιμόρφωσης). Τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός για τα 13 Περιφερειακά Κέντρα Επιχειρήσεων. Στόχος η βελτίωση της ταχύτητας αντίδρασης και η αποτελεσματικότερη διαχείριση κινδύνων που εντάσσονται στις αρμοδιότητες της Πολιτικής Προστασίας (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμοί, υγειονομικές κρίσεις κ.λπ.). 74 εκατ. ευρώ
11.  Αναβάθμιση εξοπλισμού Πολιτικής Προστασίας. Σύγχρονος τεχνολογικός εξοπλισμός Πολιτικής Προστασίας. Περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων: αισθητήρες GPS στα οχήματα της πυροσβεστικής και σε άλλα οχήματα πολιτικής προστασίας, μετεωρολογικοί σταθμοί, σεισμογράφοι, κάμερες, συστήματα ανίχνευσης πυρκαγιών, αισθητήρες που προειδοποιούν για την άνοδο των υδάτων καθώς και δημιουργία χαρτών πλημμυρικών κινδύνων και συστήματα κατάσβεσης πυρκαγιών σε κρίσιμους αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και σε περιοχές natura, περιοχές μεγάλου φυσικού κάλλους κ.λπ. 45 εκατ. ευρώ.
12. Κατασκευή 13 περιφερειακών κέντρων Πολιτικής Προστασίας Κατασκευάζονται 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Κέντρα τελευταίας τεχνολογίας για την Πολιτική Προστασία με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ. Γίνεται έτσι πιο έγκαιρη και αποτελεσματική η διαχείριση των κινδύνων και των κρίσεων και σε περιφερειακό επίπεδο. 19 εκατ. ευρώ.