Η θέση των μηχανικών για τα μέτρα πυροπροστασίας

Του Ιωάννη Δαμ. Κυριακόπουλου*

Καμία παράταση δεν είναι ικανή να βάλει σε τροχιά υλοποίησης τον συγκεκριμένο κανονισμό πυροπροστασίας ακινήτων εντός η πλησίον δασικών εκτάσεων. Απαιτείται η αναστολή των μέτρων, η διαβούλευση με τους φορείς των «ειδικών επιστημόνων», με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους φορείς πολιτικής προστασίας. Οι 15 πιο σημαντικοί παράμετροι που καθιστούν ανεφάρμοστα τα μέτρα Και οι 4 βασικοί άξονες που πρέπει να ακολουθήσει η σύνταξη του Κανονισμού.

ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ  ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ  ΑΚΙΝΗΤΩΝ  «ΕΝΤΟΣ Η ΠΛΗΣΙΟΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ»  (ΦΕΚ 3475/Β/23)  ΕΝΤΥΠΟ «ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ»

Η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ, αναγνωρίζει την σπουδαιότητα και την ανάγκη λήψης σοβαρών μέτρων πυροπροστασίας. Είναι απαραίτητος λοιπόν και ο Κανονισμός Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων , καθώς η ασφάλεια των δασικών εκτάσεων και των ακαλύπτων χώρων είναι σημαντικό πρόβλημα που απασχολεί την κοινωνία. Η αντιμετώπισή της όμως δεν μπορεί να γίνεται με λογική Πόντιου Πιλάτου μεταθέτοντας εξ ολοκλήρου την ευθύνη λήψεως  των αναγκαίων μέτρων ατομικά στους πολίτες – ιδιοκτήτες ακινήτων εντός και πλησίον δασικών περιοχών  με την επιβολή μάλιστα επιπλέον οικονομικών βαρών και χαρατσιών και αναθέτοντας στον Α’ βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης την συλλογή εκθέσεων και δηλώσεων.

Ο συγκεκριμένος όμως κανονισμός συνετάγη χωρίς καμία ενημέρωση και διαβούλευση ούτε καν με τους φορείς των ειδικών επιστημόνων τους οποίους επικαλείται για τη εφαρμογή του. Η ΚΥΑ δημοσιεύθηκε 24/05/2023 και στις 15/03/2024  πάλι χωρίς καμία ενημέρωση των πολιτών, των «ειδικών επιστημόνων» που θα κληθούν να την εφαρμόσουν , των δήμων και βεβαίως ούτε συζήτηση για την προβλεπόμενη ψηφιακή πλατφόρμα για την εφαρμογή του Κανονισμού, εξέδωσε εγκύκλιο με την οποίο πετάει το μπαλάκι στους πολίτες και τους δήμουςγια τη συλλογή των Εκθέσεων και Δηλώσεων.

Αναγνωρίζοντας η πολιτεία τη μη δυνατότητα εφαρμογής με το από 10 Απριλίου 2024 ΦΕΚ 2194Β παράτεινε την προθεσμία υποβολής της Τεχνικής Έκθεσης έως τις 10 Μαΐου 2024 και της Δήλωσης Εφαρμογής των μέτρων πυροπροστασίας μέχρι την 10 Ιουνίου 2024. Για δε τους Δήμους να υποβάλλουν το έντυπο επικινδυνότητας των οικισμών έως 26 Μαΐου 2024. Ούτε στις παραπάνω ημερομηνίες μπορούν να ανταποκριθούν  τόσο οι Δήμοι όσο και οι πολίτες.

Οι πιο σημαντικοί παράμετροι που καθιστούν ανεφάρμοστα τα μέτρα στις ασφυκτικές αυτές προθεσμίες είναι:

1.Το πλήθος των ιδιοκτησιών που υπάγονται στις διατάξεις, οι ιδιοκτήτες των οποίων δεν έχουν αντιληφθεί ότι είναι υπόχρεοι. Παραδείγματος χάριν το σύνολο των ιδιοκτησιών σε ακτίνα 300 μέτρων από τα όρια των αλσών και περιαστικού πρασίνου (τα οποία δεν εξαιρούνται) χρήζει διευκρίνησης οι χαρακτηρισμένοι χώροι ως αστικό πράσινο. Χαρακτηριστικά των παραπάνω είναι το Άλσος Βεϊκου το οποίο στην ανάρτηση των δασικών χαρτών εμφανίζεται ως ΔΔ καθώς και το Γκολφ Γλυφάδας το οποίο εμφανίζεται επίσης ως ΔΔ. Συμπέρασμα πως αφορά στην συντριπτική πλειοψηφία των ιδιοκτησιών της επικράτειας.

2.Τα προτεινόμενα μέτρα δεν βασίζονται σε επιστημονικό υπόβαθρο. Δεν υπάρχει στα «υπόψιν» ουδεμία γνωμοδότηση, μελέτη, τεχνικό κείμενο κλπ, εκτός από έναν στατιστικό πίνακα Πυροπληκτότητας, που όμως εξετάζει μόνο το πλήθος των πυρκαγιών και όχι το πόσο καταστροφικές ήταν για τα ακίνητα (πχ στα Κύθηρα, ξεσπούν πολλές πυρκαγιές αλλά με μηδενικές ζημιές σε κτίρια) και έναν πίνακα βλάστησης που μάλλον καταρτίστηκε πριν πολλά -πολλά χρόνια.

3.Αντιλαμβάνεται την ύπαιθρο ως υποδοχέα εξοχικής κατοικίας μεσαίων και μεγάλων εισοδημάτων και αγνοεί παντελώς τον πολυποίκιλο χαρακτήρα των χρήσεων και των αναγκών των μονίμων κατοίκων της. Οτι η ύπαιθρος βρίθει κτισμάτων αγροτοκτηνοτροφικών, βιοτεχνικών και πρώτης κατοικίας ανθρώπων που δεν μπορούν να διαθέσουν εισόδημα 5 ετών εργασίας για την περίφραξη του οικογενειακού χωραφιού.

4.Ως φυσικό ακόλουθο, η πραγματική δυνατότητα εφαρμογής των μέτρων δεν τεκμαίρεται επ’ ουδενί: ίσως είναι βατή η προβλεπόμενη περίφραξη ενός γηπέδου των 800τμ σε ένα ακριβό θέρετρο που κοστίζει 5000 ευρώ αλλά μιας δεκαπλάσιας σε έκταση αλλά υποδεκαπλάσιας σε αξία άγονης οικογενειακής έκτασης κοστίζει τουλάχιστον 50.000 ευρώ.

5.Πως θα εφαρμοστεί χωρίς καταπάτηση του δασικού νόμου η αποξήλωση του δάσους στις εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις ακινήτων εντός ή σε επαφή με δασικές εκτάσεις (μεμονωμένα κτίσματα προ ’55 ή αχαρακτήριστοι οικισμοί ή αυθαίρετα);

6.Αγνοεί την ευεργετική σημασία της –σωστής- φύτευσης πλησίον των κτιρίων για την εξοικονόμηση ενέργειας και την ευζωία των ανθρώπων. Αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο την παραδοσιακή κληματαριά με τη δόμηση μέσα σε πευκώνες.

7.Δεν διαχωρίζει τα δασικά είδη από τα καλλιεργούμενα/οπωροφόρα. Θα πρέπει δηλαδή να ξηλωθούν παραδοσιακές κληματαριές, λεμονιές κλπ.

8.Πολλά από τα προτεινόμενα μέτρα είναι τόσο άσχετα με την πραγματικότητα της επαρχίας που προκαλούν θυμηδία. Δηλαδή θα μετράει «ειδικός επιστήμονας» κάθε χρόνο πόσο ψήλωσε και πόσο άπλωσε η κάθε ελιά;

9.Εξαιτίας του ανεφάρμοστου των διατάξεων, καθιστά αδύνατη την αποζημίωση των ακινήτων έναντι πυρκαγιάς (την ίδια ώρα που με άλλα νομοθετήματα καθιστά υποχρεωτική την ασφάλιση).

10.Απαιτεί για τις εργασίες περιτοίχισης την εκπόνηση χιλιάδων τοπογραφήσεων και έκδοση εκατοντάδων χιλιάδων πράξεων Έγκρισης Εργασιών Μικρής Κλίμακας από τις κατάφορτες Υ.ΔΟΜ., ένα τιτάνιο έργο που θα χρειαζόταν να απασχολήσει το σύνολο των διαθέσιμων μηχανικών για δεκαετίες!

11.Αδικεί και παγιδεύει τους πολίτες: επιβάλλει αναδρομικά βάρη στα οποία δεν δύναται να ανταποκριθούν και τα οποία εάν γνώριζαν ουδέποτε θα επέλεγαν να ζήσουν ή να επενδύσουν εκτός σχεδίου.

12.Δημιουργεί νέα γενιά αυθαιρέτων καθώς είναι εν τοις πράγμασιν αδύνατη η συμμόρφωση των ιδιοκτητών με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα.

13.Απαξιώνει την ιδιοκτησία των πολιτών και απομειώνει τον εθνικό πλούτο καθώς ο Κανονισμός καθιστά μη ελκυστική τη δόμηση εκτός σχεδίου και αδύνατη την πώληση των υπαρχόντων ακινήτων.

14.Συνεχίζει την πολιτική ενοχοποίησης των πολιτών για παραλείψεις της διοίκησης, μεταβιβάζοντάς τους την ευθύνη και το βάρος της πυροπροστασίας.

15.Τέλος, η επίρριψη της ευθύνης εφαρμογής αυτού του τιτάνιου έργου στους Δήμους είναι λειτουργικά προβληματική: πως και από ποιόν θα γίνει η παραλαβή των χιλιάδων δικαιολογητικών, ποιός θα τα περάσει μετά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, με ποιές οδηγίες, που θα βρεθούν οι επιστήμονες για την τριμελή επιτροπή, κλπ κλπ.

Από τα παραπάνω καθίσταται πασιφανές ότι καμία παράταση δεν είναι ικανή να βάλει σε τροχιά υλοποίησης τον συγκεκριμένο κανονισμό, απαιτείται η αναστολή των μέτρων, η διαβούλευση με τους φορείς των «ειδικών επιστημόνων», αφού αποσαφηνιστεί σε ποιους «ειδικούς» αναφέρεται, με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους φορείς πολιτικής προστασίας.

Η σύνταξη του Κανονισμού θα πρέπει να λάβει υπόψιν 4 βασικούς άξονες:

1.Υπόβαθρο μελετών ανά περιοχή διότι δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί το σύνολο της χώρας με οριζόντια λογική (οι ρυθμίσεις που επιβάλλει είναι οριζόντιες (ίδιες είτε πρόκειται για τον Υμηττό, είτε για τον Θεσσαλικό κάμπο, είτε για τα νησιά). Αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο η άναρχη πυκνή δόμηση πευκόφυτων περιοχών όπως το Μάτι και τα άνυδρα κυκλαδίτικα βοσκοτόπια).

2.Προσαρμογή πολεοδομικής και δασικής νομοθεσίας στις επιταγές του κανονισμού. (π.χ. απαγόρευση περιτοίχισης σε απόσταση 500,00 μέτρων από τον αιγιαλό, εγκρίσεις Σ.Α., αρχαιολογίας, δασαρχείου για κοπές δένδρων στα εκτός σχεδίου κ.λ.π.)

3.Οικονομική ενίσχυση ή/και φορολογικά κίνητρα για την υλοποίηση των απαιτούμενων προσαρμογών στα υφιστάμενα κτίρια εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.

4.Σύνταξη και έκδοση προτύπων συμπλήρωσης εκθέσεων, επαρκής ενημέρωση πολιτών, φορέων και ειδικών επιστημόνων μέσω του Τύπου, με σεμινάρια και ημερίδες.

Το παρόν κείμενο αποτελεί  εισήγηση του εκπροσώπου της ΕλΕΜ Γιάννη Κυριακόπουλου στην ΔΕ του ΤΕΕ  για τον « ΝΕΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ  ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ  ΑΚΙΝΗΤΩΝ «ΕΝΤΟΣ Η ΠΛΗΣΙΟΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ»  (ΦΕΚ 3475/Β/23)  ΕΝΤΥΠΟ «ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ». Η εισήγηση έγινε ομοφώνως αποδεκτή.  Στην εισήγηση έχουν ενσωματωθεί επισημάνσεις από την επιστολή του συναδέλφου Ανδρέα Μαριάτου .

* ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΜ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΟΛ. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΕΧΝ. ΠΑΝ. ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ

Πρόεδρος και εκπρόσωπος της παράταξης ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΕΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ (ΕλΕΜ)