Ιντρακάτ: αναξιοποίητα 600 εκατ. ευρώ για έργα ΣΔΙΤ απορριμμάτων

Άμεση δημοπράτηση μονάδων επεξεργασίας μέσω ΣΔΙΤ, τονίζοντας ότι παραμένουν αναξιοποίητα 600 εκατ. ευρώ από τρέχων ΕΣΠΑ ζήτησε ο Χαράλαμπος Καλλής, Γενικός Διευθυντής INTRAKAT παρουσιάζοντας τα πλεονεκτήματα των ΣΔΙΤ και τα απαιτούμενα βήματα που πρέπει να γίνουν για να ανταποκριθεί η χώρα στην πρόκληση της διαχειρίσης των απορριμμάτων.

Στο πλαίσιο του  Συνέδριο του ΤΕΕ,  με τίτλο «WASTE 2019: Στερεά και Υγρά Απόβλητα», που διοργάνωσε το economix υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας , οι εκπρόσωποι των τεχνικών εταιριών τόνισαν ότι οι τεχνικές και μελετητικές εταιρείες και ο τεχνικός κόσμος της χώρας μπορούν να ανταπεξέλθουν στα σύγχρονα έργα των υψηλών απαιτήσεων.

Οι ίδιοι προέκριναν την ανάγκη αποσαφήνισης του πλαισίου για την υλοποίηση των νέων έργων διαχείρισης αποβλήτων μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) , ενώ ζήτησαν επικαιροποίηση και ολοκλήρωση του νέου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Ειδικότερα επισήμαναν τα ακόλουθα:

Πλεονεκτήματα

Ο  Χαράλαμπος Καλλής, Γενικός Διευθυντής INTRAKAT παρουσίασε τα πλεονεκτήματα  των ΣΔΙΤ ως εξής:
– Ταχύτερη μέθοδος δημοπράτησης

– Υψηλή ποιότητα έργων – Αξιοποίηση τεχνογνωσίας και αποτελεσματικότητας ιδιωτικού τομέα

– Ταχύτερο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης

– Μετάβαση ρίσκου σχεδιασμού, κατασκευής, λειτουργίας και συντήρησης στον ιδιώτη – Μόχλευση ιδιωτικών και δανειακών κεφαλαίων.

Βήματα

Ο  ίδιος τόνισε ότι τα απαιτούμενα βήματα, που πρέπει να ακολουθηθούν είναι:

1. Υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών
2. Αναθεώρηση εθνικού σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων  – καθαρή στρατηγική – κεντροβαρικός σχεδιασμός εγκαταστάσεων.
3. Οικονομική ενίσχυση αυτοδιοίκησης για σύνταξη και υλοποίηση τοπικών σχεδίων διαχείρισης και
4. Άμεση δημοπράτηση μονάδων επεξεργασίας μέσω ΣΔΙΤ, τονίζοντας ότι παραμένουν αναξιοποίητα 600 εκατ. ευρώ από τρέχων ΕΣΠΑ.

Στόχοι

Οι στόχοι είναι πάρα πολύ φιλόδοξοι και ταυτοχρόνως η κατάσταση είναι απογοητευτική, όσον αφορά την πρόοδο των αναγκαίων έργων τόνισε ο Χαράλαμπος Καλλής.

Σημείωσε ότι η Ελλάδα ανήκει στις χώρες με υψηλό ποσοστό ταφής αποβλήτων. Σε 15 χρόνια θα πρέπει να μειώσει κατά  60% τον όγκο των απορριμμάτων που σήμερα οδηγούνται σε ταφή.  Η παραγωγή σε όλη την Ελλάδα είναι 5.415 χιλιάδες τόνοι  απορριμμάτων, ενώ η μηχανική επεξεργασία των αποβλήτων είναι μικρότερη του 15%: καθώς καλύπτει μόλις 793 χιλ. τόνους απορριμμάτων. Η θερμική επεξεργασία και κομποστοποίηση είναι ελάχιστη.

Αναφερόμενος στην πρόοδο των έργων ΣΔΙΤ σημείωσε ότι η  κατάσταση είναι απογοητευτική αναφέροντας ότι είχαν δρομολογηθεί από τους φορείς της αυτοδιοίκηση και ωριμάσει το 2014 ώστε να είναι έτοιμα για να προκηρυχθούν 14 έργα ΣΔΙΤ με δυναμικότητα 2.8 εκατ. τόνους. Τώρα έχουμε μόλις  3 έργα ΣΔΙΤ με πολλές αντιξοότητες που δεν αθροίζουν στη συνολική δυναμικότητα τους πάνω από 288 χιλ. τόνους διαχείρισης απορριμμάτων, ενώ υπάρχουν πολλά  έργα ΣΔΙΤ που αντιμετωπίζουν μεγάλες καθυστερήσεις.

Ο κ Καλλής είπε ακόμη ότι στα επόμενα δύο χρόνια που θα υλοποιηθούν αυτά τα έργα θα έχουμε συνολική δυναμικότητα διαχείρισης απορριμμάτων για 800.000 τόνους από τη συνολική παραγωγή 5.5 εκατ. τόνων απορριμμάτων, ενώ  στην Αθήνα και τη  Θεσσαλονίκη έχουμε το 50% των απορριμμάτων της επικράτειας, με ετήσια παραγωγή 2.5 εκατ. τόνων.

«Λέμε ότι θα πρέπει να γίνουν έργα και να πιάσουμε το 60% αλλά δεν υπάρχουν ώριμα έργα» είπε χαρακτηριστικά  ο κ Καλλής και σημείωσε ότι ειδικά για την Αττική σημείωσε ο ομιλητής ότι  υπήρχαν 4 μονάδες σε ώριμο στάδιο για να προχωρήσει η υλοποίηση τους και ζούμε τώρα μια επέκταση του ΧΥΤΑ «λες και 4 χρόνια πριν δεν γνωρίζαμε την ανάγκη για τις μονάδες. Η επέκταση του ΧΥΤΑ δεν δίνει ελπίδα για το μέλλον ότι θα προχωρήσουν όλα πολύ γρήγορα».

Ο ομιλητής σημείωσε επίσης ότι «θα πρέπει να ορίσουμε τι θέλουμε για τα νέα ΣΔΙΤ. Κάθε φορά που διαχειρίζεσαι σκουπίδι, βάζεις κόστος. Θα πρέπει να το καταλάβουμε και να το στηρίξουμε. Ακόμη και η απλή ταφή έχει κόστος».

Η άποψη των κατασκευαστικών εταιριών

Οι εκπρόσωποι των κατασκευαστικών εταιριών ειδικότερα επισήμαναν τα ακόλουθα:

 ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Ε.  

Στους Ευρωπαϊκούς στόχους για το 2020 στη διαχείριση Αποβλήτων αναφέρθηκε ο κ. Διονύσιος Γεωργόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Α.Ε. «Μέχρι το 2025 πρέπει να γίνει ένα τρομακτικό άλμα και να γίνει ένα θαύμα στην Ελλάδα, αν θέλουμε να πιάσουμε τους στόχους με την παράταση. Και το θαύμα πρέπει να γίνει με την ανακύκλωση (συσκευασίες, προδιαλεγμένο οργανικό, άλλα υλικά)», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με τον κ. Γεωργόπουλο, «χρειάζονται πολιτικές και κίνητρα, αλλά και η εφαρμογή των πολιτικών “pay as you throw” και “landfill tax”, καθώς αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της συστηματικής ανακύκλωσης».

«Πρέπει να θεσπιστούν συστήματα ελέγχου», τόνισε και πρόσθεσε ότι  «ο νέος ΕΣΔΑ και οι ΠΕΣΔΑ πρέπει να βάλουν στόχους ανά έτος και οι στόχοι να συνδεθούν με το landfill tax».

Επίσης, ανέφερε ότι η ανάκτηση ενέργειας είναι απαραίτητη μέχρι το 2025, προτείνοντας ως άμεση λύση τα τσιμεντάδικα, και την ωρίμανση των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης. «Γι΄ αυτό πρέπει να αλλάξει όλη η φιλοσοφία του ΕΣΔΑ και των ΠΕΣΔΑ και να αλλάξουν στάση οι αρμόδιοι φορείς, σε συνδυασμό με κρατικό έλεγχο», τόνισε, ενώ ανέλυσε τον ρόλο των μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων που ήδη κατασκευάζονται.

ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή

«Οι τεχνικές εταιρείες και ο τεχνικός κόσμος της χώρας μπορούν να ανταπεξέλθουν στα σύγχρονα έργα των υψηλών απαιτήσεων. Το έχουμε αποδείξει και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό», δήλωσε ο Γιώργος Αγραφιώτης γενικός διευθυντής ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «δεν πρέπει να φοβόμαστε το υψηλό κόστος της αρχικής επένδυσης, γιατί αυτό, έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί σε χαμηλό κόστος στο gate fee». «Όσο υψηλότερη τεχνολογία αξιοποιείται σε αυτά τα έργα, τόσο χαμηλότερο είναι το κόστος για τον πολίτη», είπε, προσθέτοντας ότι «οι τεχνικές εταιρείες μπορούν να ανταπεξέλθουν σε κάθε σχεδιασμό».

Εξέφρασε την ικανοποίησή του σε σχέση με τον νέο σχεδιασμό που διαμορφώνεται από την κυβέρνηση χαρακτηρίζοντάς τον ως «πιο γήινο», καθώς όπως είπε, «υπήρχε πλειοδοσία στόχων κατά το παρελθόν και το αποτέλεσμα ήταν μηδενικό.

Επιπλέον όπως είπε, «το ότι ακούσαμε ότι η χώρα επαναδιαπραγματεύεται τις πιθανές εξαιρέσεις είναι πολύ σημαντικό, γιατί οι υψηλότατοι στόχοι που έχουν τεθεί δεν επιτρέπουν ούτε την προκήρυξη των νέων έργων, με αποτέλεσμα να κυνηγάμε την ουρά μας, και το είδαμε αυτό το τελευταίο διάστημα».

Σύμφωνα με τον κ. Αγραφιώτη οι επενδύσεις στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων μπορούν να φθάσουν στα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ στην επόμενη δεκαετία και να απασχολήσουν πάνω από 15.000 ανθρώπους.

«Προτείνουμε τη μέθοδο των ΣΔΙΤ. Το κράτος δεν έχει αυτά τα ποσά. Τα ΣΔΙΤ κατοχυρώνουν όρους διαφάνειας, βάζουν υψηλούς ποιοτικούς στόχους, και για τα επόμενα 25 χρόνια μπορούν να λειτουργούν με αξιοπιστία», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Επεσήμανε δε, ότι «τα ΣΔΙΤ για να πετύχουν χρειάζονται «υιοθεσία» και η παρακολούθηση από την κεντρική κυβέρνηση και το κράτος», ενώ όπως τόνισε, «απαιτούνται σημαντικές αλλαγές στις Συμβάσεις ΣΔΙΤ».

«Πρέπει να συλλέξουμε την εμπειρία, υπό το ΤΕΕ, και οι νέες συμβάσεις να είναι πιο λειτουργικές από τις παλαιότερες», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε και συντόνισε ο δημοσιογράφος Αχιλλέας Τόπας, οι εκπρόσωποι των κατασκευαστικών εταιρειών ανέλυσαν τα σημαντικά πλεονεκτήματα της καύσης του υπολείμματος των απορριμμάτων για την ενεργειακή αξιοποίησή τους, αλλά και για την αποτελεσματική επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων της χώρας μας