Καύσωνας: έκτακτα μέτρα για εργαζόμενους στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα

Έκτακτα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και των δημοσίων υπαλλήλων από τον καύσωνα ανακοίνωσαν αντίστοιχα τα υπουργεία Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Εσωτερικών.

Λόγω του καύσωνα, που αναμένεται να επικρατήσει από την Τρίτη 16 Ιουλίου 2024 έως την Παρασκευή 19 Ιουλίου 2024, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (Ε.Μ.Υ.) ανακοινώθηκαν τα ακόλουθα μέτρα:

Μέτρα προστασίας των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα από τον καύσωνα

Tο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με την από 15/7/2024 εγκύκλιο, λαμβάνει έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.

Ειδικότερα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την από 3 Ιουνίου του 2024 (αριθ. πρωτ. 34666) σχετική εγκύκλιο: «Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων» του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με τη νέα εγκύκλιο, η οποία δημοσιεύθηκε, προβλέπονται τα εξής:

Υποχρεωτική παύση εργασιών

α) Για την Τρίτη 16/07/2024. Για τους εργαζόμενους επιχειρήσεων που βρίσκονται κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, τη δυτική και ανατολική Στερεά Ελλάδα, τη Θεσσαλία και τη δυτική και ανατολική Πελοπόννησο, στις οποίες, σύμφωνα με το από 15/07/2024 Έκτακτο Δελτίο Επιδείνωσης Καιρού (ΕΔΕΚ), αναμένεται να επικρατήσουν ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, καθίσταται υποχρεωτική η παύση εργασιών κατά το χρονικό διάστημα 12:00-17:00, την Τρίτη 16/7/2024, σε χειρωνακτικές εργασίες που εκτελούνται σε εξωτερικό χώρο. Ενδεικτικά, αναφέρονται εργασίες σε τεχνικά και οικοδομικά έργα, εργοτάξια, διανομή και μεταφορά προϊόντων και αντικειμένων με δίτροχο όχημα (delivery) κ.λπ., όταν η θερμοκρασία είναι ίση ή ανώτερη των 40° C.

β) Για την Τετάρτη 17/07/2024 έως και την Παρασκευή 19/07/2024

Για το σύνολο των εργαζομένων σε επιχειρήσεις, για εργασίες χειρωνακτικές, που εκτελούνται σε εξωτερικό χώρο, όταν η θερμοκρασία είναι ίση ή ανώτερη των 40° C, καθίσταται υποχρεωτική η παύση εργασιών τους κατά το χρονικό διάστημα 12:00-17:00. Ενδεικτικά, αναφέρονται εργασίες σε τεχνικά και οικοδομικά έργα, εργοτάξια, διανομή και μεταφορά προϊόντων και αντικειμένων με δίτροχο όχημα πατίνι, τροχοπέδιλα κ.α (delivery) κ.λπ..

γ) Επισημαίνεται ότι ειδικά για εργασίες σε ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη η υποχρέωση των ανωτέρω προβλέψεων ισχύει για θερμοκρασία που διαμορφώνεται σε τιμή άνω των 38οC.

δ) Εφόσον εφαρμοστεί το μέτρο της παύσης εργασιών διανομής, μπορεί να διατηρείται ενεργή η επιλογή της παραγγελιοληψίας με παραλαβή του χρήστη απευθείας από το κατάστημα (takeaway), καθώς και ενδεχόμενη δυνατότητα να εκτελείται διανομή με οχήματα ιδιωτικής χρήσης, εκτός των δικύκλων και λοιπών μέσων του προηγούμενου εδαφίου, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 2 του Ν. 2696/1999, υπό ειδικότερους όρους ή προϋποθέσεις, εφόσον διαθέτουν κλιματισμό.

ε) Η παύση εργασιών δεν εφαρμόζεται σε οικονομικές δραστηριότητες που αφορούν σημαντικές και κοινωνικά κρίσιμες υποδομές στους τομείς της υγείας, των μεταφορών και της κοινής ωφέλειας (υγειονομικές μονάδες, ύδρευση, ηλεκτρισμός, αεροπορικές μεταφορές, handling, θαλάσσιες, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές), υπό την προϋπόθεση της λήψης των λοιπών τεχνικών και οργανωτικών μέτρων της υπ’ αριθμ. 34666/03/06/2024 εγκυκλίου «Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων», συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.

στ) Σε περίπτωση μη τήρησης του μέτρου της υποχρεωτικής παύσης, επιβάλλεται από την Επιθεώρηση Εργασίας χρηματικό πρόστιμο, ύψους 2.000 ευρώ, ανά εργαζόμενο της επιχείρησης.

Παροχή εξ αποστάσεως εργασίας με το σύστημα της τηλεργασίας

Για εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, ειδικά δε στις περιπτώσεις έκθεσής τους σε επιβαρυντικές συνθήκες στις περιοχές, που, σύμφωνα με το από 15/07/2024 Έκτακτο Δελτίο Επιδείνωσης Καιρού (ΕΔΕΚ), αναμένεται να επικρατήσουν ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες περιοχές, δίδεται η δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασίας με το σύστημα της τηλεργασίας, εφόσον είναι εφικτό από τη φύση της εργασίας τους.

Έκτακτα μέτρα για την οργάνωση του χρόνου εργασίας

Για τη διευκόλυνση των εργαζομένων κατά την τυχόν αλλαγή χρόνου προσέλευσης και αποχώρησής τους από την εργασία, οι εργοδότες δύνανται να μην καταχωρούν εκ των προτέρων στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» κάθε αλλαγή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.

Μέτρα προστασίας των δημοσίων υπαλλήλων, λόγω καύσωνα

Μέτρα προστασίας της υγείας των δημοσίων υπαλλήλων ενεργοποιεί το υπουργείο Εσωτερικών λόγω του επερχόμενου κύματος καύσωνα, ως εξής:

Για τους δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και εργάζονται σε υπηρεσίες των οποίων η έδρα είναι σε περιοχή όπου θα επικρατήσουν θερμοκρασίες από 40οC και άνω, προβλέπεται η εφαρμογή τηλεργασίας έως και την Παρασκευή 19 Ιουλίου.

Εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό, λόγω της φύσης των καθηκόντων τους, τότε μπορούν να μην προσέλθουν στην υπηρεσία τους κάνοντας χρήση ειδικής άδειας (έως δύο εργάσιμων ημερών ανά ημερολογιακό έτος).

Η υπαγωγή τους στις ευπαθείς ομάδες διαπιστώνεται βάσει των σχετικών στοιχείων που τηρούνται ήδη για τον υπάλληλο ή σε συνεργασία με τον ελεγκτή ιατρό της υπηρεσίας ή τον ιατρό εργασίας ή κατόπιν προσκόμισης από τον ίδιο τον υπάλληλο σχετικής ιατρικής γνωμάτευσης, από την οποία να προκύπτει η πάθηση.

Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η παροχή τηλεργασίας ούτε υπάρχει υπόλοιπο αδειών, οι υπάλληλοι που υπάγονται στις ευπαθείς ομάδες μπορούν να απουσιάσουν δικαιολογημένα από την υπηρεσία τους λόγω του καύσωνα. Για την εφαρμογή του μέτρου αυτού απαιτείται η προσκόμιση σχετικής ιατρικής γνωμάτευσης.

Ειδικότερα, για τους δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες προβλέπεται η εφαρμογή τηλεργασίας. Εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό, λόγω της φύσης των καθηκόντων τους, τότε μπορούν να μην προσέλθουν στην υπηρεσία τους κάνοντας χρήση ειδικής άδειας. Η υπαγωγή τους στις ευπαθείς ομάδες διαπιστώνεται βάσει των σχετικών στοιχείων που τηρούνται ήδη για τον υπάλληλο ή σε συνεργασία με τον ελεγκτή ιατρό της υπηρεσίας ή τον ιατρό εργασίας ή κατόπιν προσκόμισης από τον ίδιο τον υπάλληλο σχετικής ιατρικής γνωμάτευσης, από την οποία να προκύπτει η πάθηση.

Σύμφωνα με εγκύκλιο του γενικού γραμματέα Δημόσιας Διοίκησης, Δημήτρη Κιρμικίρογλου, οι δημόσιοι υπάλληλοι οι οποίοι δεν εμπίπτουν σε ευπαθείς ομάδες, θα μπορούν επίσης να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με τηλεργασία, και όπου αυτό δεν είναι εφικτό θα εφαρμόζεται ευέλικτο ωράριο προσέλευσης και αποχώρησης. Ειδικά για τους υπαλλήλους που η φύση των καθηκόντων τους απαιτεί την παροχή εργασίας σε εξωτερικούς χώρους, θα πρέπει να κάνουν χρήση των προβλεπόμενων μέσων ατομικής προστασίας, ενώ συστήνεται η αποφυγή εργασίας τις ώρες αιχμής του καύσωνα (12.00 -17.00).

Προς αποφυγή της ταλαιπωρίας των πολιτών, αλλά και για την προστασία της υγείας τους, διευκρινίζεται ότι για τυχόν ραντεβού με δημόσιες υπηρεσίες που έχουν προγραμματιστεί κατά τις ώρες αιχμής του καύσωνα, υπάρχει η δυνατότητα κατόπιν αιτημάτων των πολιτών, να επανεκτιμηθεί η πραγματοποίησή τους. Στην περίπτωση αυτή οι δημόσιες υπηρεσίες αυτές υποχρεούνται να επαναπρογραμματίσουν νέο ραντεβού ή να τους εξυπηρετήσουν άμεσα ακόμα και χωρίς ραντεβού, εφόσον τίθεται θέμα υπέρβασης προθεσμιών, σε άλλη ώρα της ίδιας ημέρας ή σε άλλη ημέρα εκτάκτως.

Στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση, όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι φορείς του Δημοσίου οφείλουν να παρέχουν αδιαλείπτως τις υπηρεσίες τους στους πολίτες και να μεριμνούν για την εύρυθμη λειτουργία τους.