Καύσωνες στην Ευρώπη: Συχνά και ακραία φαινόμενα

Ως ένα ακόμη σήμα κινδύνου υποδέχονται οι ειδικοί το νέο κύμα καύσωνα που έπληξε την Ευρώπη όπου οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Γαλλία και το Βέλγιο.

Αυτό που ανησυχεί την επιστημονική κοινότητα δεν είναι μόνο η ταχύτητα με την οποία εκδηλώνεται το φαινόμενο της υπερθέρμανσης αλλά και το εύρος: μολονότι υπήρχαν και στην προβιομηχανική εποχή περίοδοι υψηλών ή χαμηλών θερμοκρασιών, ποτέ το φαινόμενο δεν είχε εκδηλωθεί συγχρόνως σχεδόν στο σύνολο των περιοχών του πλανήτη.

Εξίσου ανησυχητικά είναι και τα συμπεράσματα ομάδας γάλλων παλαιοκλιματολόγων, οι οποίοι με βάση τη μελέτη 700 κλιματικών δεικτών συμφώνησαν πως η Γη ζει την πιο θερμή της περίοδο τα τελευταία 2000 χρόνια. «Η εκτίμηση αυτή είναι πιθανότατα σωστή» σημειώνει ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός.

Ο ίδιος σημειώνει πως ο καύσωνας αυτός είναι ανάλογος καύσωνα που έπληξε την Ευρώπη το 2003 και λίγο πιο δυνατός από τον καύσωνα του 2010. «Αυτό που παρατηρούμε είναι πως η συχνότητά τους αυξάνει μέσα στα χρόνια, γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως το φαινόμενο συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή. Η αύξηση της συχνότητας του φαινομένου είναι ανάλογη με την αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου. Το ευτύχημα τουλάχιστον είναι πως τα θύματα μειώνονται» προσθέτει υπενθυμίζοντας πως στον μεγάλο καύσωνα του 2003 είχαν χάσει τη ζωή τους περίπου 60.000 άνθρωποι.

Σε αυτήν την πιο θερμή περίοδο των τελευταίων 2000 χρόνων, ο υδράργυρος έφτασε τους 42,6 βαθμούς στη Γερμανία και πιο συγκεκριμένα στο Λίνγκεν της Κάτω Σαξονίας, ενώ στο Παρίσι η θερμοκρασία μετρήθηκε στους 42 βαθμούς σπάζοντας το ρεκόρ των 40,4 βαθμών που κρατούσε από το μακρινό 1947.

Πόσες είναι όμως οι πιθανότητες να δούμε ανάλογα φαινόμενα και στη χώρα μας; Σύμφωνα με τον κ. Ζερεφό, κανένας δεν μπορεί να ξέρει πότε θα πλήξει ένας τέτοιος καύσωνας την Ελλάδα. «Πέρυσι δεν είχαμε καύσωνες, φέτος μπορεί να έχουμε. Δεν υπάρχουν εποχικά μοντέλα πρόβλεψης που να είναι αξιόπιστα» σημειώνει.

Από την πλευρά του, ο καθηγητής Μιχάλης Πετράκης, επισημαίνει πως είναι κάτι παραπάνω από βέβαιη η εκδήλωση του φαινομένου και στη δική μας περιοχή. «Κλιματολογικές προβλέψεις δεν μπορούμε να έχουμε. Οι προβλέψεις είναι μόνο μετεωρολογικές και είναι για πέντε – έξι μέρες. Ωστόσο, η αστάθεια στην ατμόσφαιρα χτυπάει αυτή τη στιγμή την Ευρώπη, δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα χτυπήσει και στην Ελλάδα. Το φαινόμενο δεν θα εκδηλώνεται μόνο πιο συχνά, θα εκδηλώνεται όλο και με πιο ακραίο τρόπο» εξηγεί.

Αυτό σημαίνει πως εάν οι καύσωνες στη βόρεια και κεντρική Ευρώπη ξεπερνούν τους 40 βαθμούς, στη νότια θα ξεπεράσουν ενδεχομένως ακόμη και τους 45; «Μελέτες έχουν δείξει πως το κλίμα της Ελλάδας θα μοιάσει με αυτό της Λιβύης. Η Βρετανία μπορεί να έχει ένα κλίμα ανάλογο με αυτό του Μαρακές. Όχι αύριο αλλά σε βάθος χρόνου, θα πρέπει να ξεχάσουμε αυτό που ξέρουμε ως μεσογειακό κλίμα» απαντά.

«Οι πόλεις» συμπληρώνει ο κ. Πετράκης «έχουν ανάγκη από την βραδινή δροσιά. Όλη την ημέρα ψήνονται στον ήλιο, το βράδυ περιμένουν ένα μετέλμι για να αναπνεύσουν, αλλιώς έχουν τελειώσει». Το πρόβλημα ωστόσο δεν αφορά μόνο τα αστικά κέντρα. «Κοιτάξτε τι γίνεται στο Αιγαίο. Το οικοσύστημα καταρρέει. Σε είκοσι χρόνια δεν θα υπάρχουν ψάρια σε αυτή τη θάλασσα» προσθέτει.

Ο ίδιος σημειώνει πως σε ποσοστό που φτάνει το 95% το φαινόμενο οφείλεται στην κλιματική αλλαγή που συνδέεται με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Στο ίδιο συμπέρασμα έχει καταλήξει πλέον το 99% των επιστημόνων διεθνώς. «Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για την αντιμετώπιση του φαινομένου από τη μείωση των καύσεων» λέει. «Οι μεγάλοι ρυπαντές όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα πρέπει να πάψουν να είναι και οι μεγάλοι αρνητές. Πρέπει να βρεθεί ένα κοινό έδαφος για να αναληφθεί από κοινού δράση» συμπληρώνει.