ΚΕΑΟ: πως λειτουργεί ο μηχανισμός ρύθμισης οφειλών σε έως 240 δόσεις

Το πλαίσιο λειτουργίας του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, που παρέχει δυνατότητα αποπληρωμής σε έως 240 δόσεις, με ελάχιστη καταβολή τα 50 ευρώ, αναλύεται διεξοδικά σε εγκύκλιο που εξέδωσε το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).

Το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών έχει αναλάβει τη συγκεκριμένη πάγια διαδικασία, ώστε να διαμορφώνονται προτάσεις ρύθμισης αναδιάρθρωσης των οφειλών που θα είναι πιο λειτουργικές σε σχέση με το παρελθόν. Προτάσεις στις οποίες θα έχουν ενεργό συμμετοχή το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ).

Στην εγκύκλιο τονίζεται συνολικά η διαδικασία της υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης από τον οφειλέτη για να υπαχθεί στη ρύθμιση, καθώς και η διαπραγμάτευση που έπεται. Ορίζεται επακριβώς το χρονοδιάγραμμα υποβολής των σχετικών προτάσεων και ξεκαθαρίζονται τα έσοδα και οι δαπάνες που αξιοποιούνται για να περιγράψουν το «προφίλ» του οφειλέτη, ώστε να φανεί αν θα γίνει αποδεκτή ή όχι η αίτησή του.

Σε κάθε περίπτωση, η εγκύκλιος αναλύει τις οφειλές που μπορούν να υπαχθούν στη ρύθμιση. Επισημαίνεται δε ότι από την υποβολή της αίτησης και μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία, αίρονται τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης. Σε περίπτωση συμφωνίας των δύο μερών, υπογράφεται σύμβαση αναδιάρθρωσης. Στην εγκύκλιο αναφέρονται αναλυτικά τα ποσοστά των οφειλών που πρέπει να έχουν καλυφθεί για να επέλθει συμφωνία. Με ειδικό υπολογιστικό εργαλείο, μπορεί να πραγματοποιείται με αυτοματοποιημένο τρόπο η σύμβαση αναδιάρθρωσης της οφειλής.

Πιο αναλυτικά, στην εγκύκλιο οριοθετούνται τα εξής:

Οφειλές που υπάγονται

-Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρυθμίζει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων προσαυξήσεων, προστίμων τόκων εκπρόθεσμης καταβολής, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης. Κατ’ εξαίρεση μπορούν να ρυθμιστούν ενήμερες ή εξυπηρετούμενες οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών. Για να συμβεί αυτό όμως ο οφειλέτης πρέπει να επικαλεστεί γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης λόγω μείωσης των εισοδημάτων του ή αύξησης δαπανών σε ποσοστό 20% τουλάχιστον.

-Ως «εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές» νοούνται οι οφειλές που παρουσιάζουν καθυστέρηση για χρονικό διάστημα μικρότερο των 90 ημερών.

-Το ΚΕΑΟ χρησιμοποιεί έναν τύπο που αναλύει τη μεταβολή του εισοδήματος, αλλά και των δαπανών της τρέχουσας περιόδου, για να διαπιστώσει εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις να ενταχθεί στον μηχανισμό οφειλέτης με ενήμερες οφειλές. Σε κάθε περίπτωση αξιοποιούνται στοιχεία έξι μηνών έως ενός έτους, πριν από την υποβολή της αίτησης.

-Για τους εργαζόμενους, λαμβάνονται υπόψη οι μηνιαίες αποδοχές του προηγούμενου εξαμήνου και διαπιστώνεται εάν υπήρξε επιδείνωση. Αντίστοιχα για τους συνταξιούχους λαμβάνεται υπόψη η μηνιαία σύνταξη. Για φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα ή ελευθέριο επάγγελμα και νομικά πρόσωπα γίνεται έλεγχος στα έσοδα των τελευταίων έξι μηνών.

– Για όλα τα φυσικά πρόσωπα λαμβάνονται υπόψη οι έκτακτες δαπάνες λόγω απρόβλεπτων περιστατικών, ανωτέρας βίας, υγείας και μεταβολών στην οικογενειακή κατάσταση.

-Για νομικά πρόσωπα και φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα ή ελευθέριο επάγγελμα λαμβάνονται υπόψη οι λειτουργικές και έκτακτες δαπάνες, όπως ενδεικτικά έκτακτες δαπάνες λόγω Covid-19, καταστροφής παγίων στοιχείων της επιχείρησης ή εμπορευμάτων, πληρωμής αποζημιώσεων λόγω εργατικών ατυχημάτων. Υποβολή αίτησης οφειλέτη

-Η αίτηση του οφειλέτη για υπαγωγή στις διατάξεις της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) με τη χρήση της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών.

-Παρέχεται άδεια από τον οφειλέτη για άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου.

-Οι πιστωτές, δηλαδή οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, το Δημόσιο ή οι χρηματοδοτικοί φορείς, έχουν τη διακριτική ευχέρεια να εκκινήσουν τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών κοινοποιώντας στον οφειλέτη πρόσκληση για την εξωδικαστική αναδιάρθρωση των οφειλών του. Η διαδικασία εκκινεί εντός πέντε ημερολογιακών ημερών από τη σχετική αποστολή της πρόσκλησης προς τον οφειλέτη.

-Τα στοιχεία της αίτησης δύνανται να συμπληρωθούν ή/ και να διορθωθούν, σε περίπτωση που διαπιστωθεί από τον οφειλέτη ή οποιονδήποτε συμμετέχοντα πιστωτή σχετική έλλειψη ή σφάλμα.

Αναγκαστικά μέτρα

Από την οριστική υποβολή της αίτησης και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναστέλλονται η λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων, κινητών και ακινήτων κατά του οφειλέτη. Επίσης, αναστέλλεται η ποινική δίωξη σχετικά με τις οφειλές των οποίων αιτήθηκε ο οφειλέτης τη ρύθμιση και αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε σύμφωνα με αυτά ή, εφόσον άρχισε, η εκτέλεσή της διακόπτεται. Κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής της ποινικής δίωξης αναστέλλεται η παραγραφή του αδικήματος.

Από την αναστολή εξαιρείται η διενέργεια προγραμματισθέντος πλειστηριασμού (εντός τριών μηνών από την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη) και οποιαδήποτε διαδικαστική ενέργεια προπαρασκευαστική της διενέργειας πλειστηριασμού από εχέγγυο πιστωτή.

Διαδικασία διαπραγμάτευσης

Η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών μεταξύ του οφειλέτη και των συμμετεχόντων πιστωτών, των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και του Δημοσίου διενεργείται ηλεκτρονικά μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας.

Μετά την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών, οι χρηματοδοτικοί φορείς που είναι συμμετέχοντες πιστωτές δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη.

Υποβολή πρότασης ρύθμισης

Η πρόταση ρύθμισης οφειλών δύναται να κατατίθεται εντός 35 ημερολογιακών ημερών από την υποβολή της αρχικής αίτησης. Ο οφειλέτης οφείλει να αποδεχθεί να απορρίψει πρόταση του χρηματοδοτικού φορέα εντός 10 ημερών από την κατάθεσή της. Στην περίπτωση που η πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη και τη συναίνεση της πλειοψηφίας των χρηματοδοτικών φορέων που είναι συμμετέχοντες πιστωτές, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης. Ειδικότερα, απαιτείται ποσοστό 60% επί του συνόλου των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων που συμμετέχουν ως πιστωτές και τουλάχιστον ποσοστό 40% επί του συνόλου των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων που εξασφαλίζονται με υποθήκη, προσημείωση υποθήκης, ενέχυρο ρο ή άλλο ειδικό προνόμιο του άρθρου 976 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, δηλαδή του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο.

Υποβολή αιτήματος διαμεσολάβησης

Ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να καταθέσει εντός 10 ημερολογιακών ημερών από τη λήψη της πρότασης αίτημα υποβολής σε διαμεσολάβηση. Σε χρονικό διάστημα 30 ημερών από υποβολή αιτήματος διαμεσολάβησης απαιτείται η επίτευξη υπογραφής της συμφωνίας αναδιάρθρωσης, μεταξύ της πλειοψηφίας των πιστωτών και του οφειλέτη, διαφορετικά η διαδικασία κρίνεται λήξασα χωρίς δυνατότητα παράτασης ή ανανέωσης. Η δήλωση αποδοχής ή απόρριψης του αιτήματος υπαγωγής σε διαμεσολάβηση του οφειλέτη από την πλειοψηφία των χρηματοδοτικών φορέων συντελείται εντός 5 ημερολογιακών ημερών από τη σχετική κατάθεση του αιτήματος υπαγωγής σε διαμεσολάβηση.

Σύμβαση αναδιάρθρωσης

Η πρόταση για τη σύμβαση αναδιάρθρωσης προκύπτει από τη χρήση ειδικού υπολογιστικού εργαλείου. Ως «Υπολογιστικό εργαλείο» νοείται το μοντέλο υπολογισμού της αυτοματοποιημένης λύσης. Πιο συγκεκριμένα, το υπολογιστικό εργαλείο εκτελεί τις κάτωθι εργασίες:

Α) Άντληση στοιχείων απαραίτητων για τον προσδιορισμό της αυτοματοποιημένης λύσης. Τα στοιχεία αυτά αφορούν στον οφειλέτη, στα εισοδήματα, στις οφειλές, στα περιουσιακά στοιχεία και στα τυχόν βάρη επί των περιουσιακών στοιχείων.

Β) Υπολογισμός όλων των απαραίτητων μεγεθών που λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό του τελικού ποσού αποπληρωμής σε μηνιαίες δόσεις.

Γ) Προσδιορισμός των τελικών ποσών αποπληρωμής και καθορισμός των δόσεων.

-Ο υπολογισμός των δόσεων στοχεύει στην απορρόφηση του συνολικού ποσού της μηνιαίας ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη και

-Το ύψος της μηνιαίας δόσης βασίζεται στην αρχή της αναλογικότητας.

Οι δόσεις

Επιπλέον, οι δόσεις προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και το Δημόσιο έχουν τα εξής χαρακτηριστικά σωρευτικά:

-Δύναται να προσδιοριστούν είτε σταθερές είτε μεταβαλλόμενες δόσεις κατά τη διάρκεια της ρύθμισης,

– Έχουν ελάχιστο ύψος μηνιαίως ανά πιστωτή τα 50 ευρώ,

– Ο μέγιστος αριθμός των προαναφερθεισών δόσεων προσδιορίζεται στις 240,

– Δεν παρέχεται περίοδος χάριτος για την αποπληρωμή των οφειλών.

Πότε χάνεται η ρύθμιση

Ο οφειλέτης οφείλει να τηρεί τη ρύθμιση και να καταβάλλει το σύνολο των δόσεων σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Στην περίπτωση επιτυχούς ολοκλήρωσης της ρύθμισης με την καταβολή του συνόλου των δόσεων κάθε καταλαμβανόμενος πιστωτής παρέχει στον οφειλέτη πιστοποίηση της ρυθμισμένης απαίτησής του βάσει της σύμβασης αναδιάρθρωσης. Σε περίπτωση επίτευξης σύμβασης αναδιάρθρωσης εκδίδεται αυτοματοποιημένα από το σύστημα βεβαίωση περί επίτευξης της συμφωνίας.

Η απώλεια της ρύθμισης επέρχεται μετά από καταγγελία της σύμβασης αναδιάρθρωσης από οποιονδήποτε καταλαμβανόμενο πιστωτή στις εξής περιπτώσεις:

α) εάν δεν καταβληθεί ποσό που υπερβαίνει την αξία 3 δόσεων της ρύθμισης,

β) εάν το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση υπερβαίνει την αξία τουλάχιστον του 3% του συνολικά οφειλόμενου ποσού σύμφωνα με τη σύμβαση.

Η απώλεια της ρύθμισης έχει ως αποτελέσματα:

-την απώλεια των ευεργετημάτων της ρύθμισης,

-την κατάσταση ως απαιτητού του συνόλου του υπολοίπου της οφειλής και των προηγούμενων προσαυξήσεων και τόκων,

-την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής με όλα τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα.