Τις παρεμβάσεις στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο ρεύματος ανακοίνωσε την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2017 το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνέχεια της τροπολογίας για τις χρεώσεις των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, που κατατέθηκε στη Βουλή, το πρωί της ίδιας ημέρας.
Με το νέο σύστημα, όπως επισημαίνει το ΥΠΕΝ, οι πιο ευάλωτοι καταναλωτές θα έχουν πλέον έκπτωση στο ηλεκτρικό ρεύμα περί το 70%, από 30%-35% που είχαν με το ισχύον σύστημα. Συγκεκριμένα:
Εισάγονται εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια αξίας ακίνητης περιουσίας, ώστε να δικαιούνται την έκπτωση μόνον πολίτες με πραγματική ανάγκη ενίσχυσης.
Υπολογίζονται εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία δεν θα αφορούν μόνον το φορολογητέο εισόδημα, αλλά και όλα τα αφορολόγητα ή αυτοτελώς φορολογούμενα εισοδήματα. Με αυτό τον τρόπο αποκλείονται περιπτώσεις, όπως βίλες εκατοντάδων τετραγωνικών σε «ακριβές» περιοχές, οι ιδιοκτήτες των οποίων διαθέτουν υπερπολυτελή αυτοκίνητα και εισόδημα από καταθέσεις εξωτερικού, αλλά εμφανίζουν χαμηλό εισόδημα και είναι ενταγμένοι στο κοινωνικό τιμολόγιο.
Με βάση εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία δεν θα αφορούν μόνον το φορολογητέο εισόδημα, αλλά και όλα τα αφορολόγητα ή αυτοτελώς φορολογούμενα εισοδήματα, δημιουργούνται δύο βασικές κατηγορίες δικαιούχων.
- Η πρώτη, θα περιλαμβάνει όσους πληρούν τα κριτήρια για τη χορήγηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, οι οποίοι θα δικαιούνται διπλάσια έκπτωση στα τιμολόγιά τους από αυτή που λαμβάνουν σήμερα. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθούν τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά της χώρας.
- Η δεύτερη, θα περιλάβει νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, με βάση τα όρια που ισχύουν και σήμερα για τους δικαιούχους ΚΟΤ, με μικρές διαφοροποιήσεις στο πλαίσιο του εξορθολογισμού του κόστους. Η κατηγορία αυτή θα δικαιούται την ίδια έκπτωση που λαμβάνει και σήμερα.
Καταργείται η απένταξη από το ΚΟΤ σε περιπτώσεις υπέρβασης της μέγιστης κατανάλωσης έως και 10% ανά κατηγορία. Με το νέο πλαίσιο, οι ευπαθείς ομάδες δεν θα απεντάσσονται, αλλά θα τιμολογούνται με τις ανταγωνιστικές χρεώσεις των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, μόνο για την υπερβάλλουσα κατανάλωση.
Για να αντιμετωπιστεί η καταχρηστική ένταξη ευκατάστατων οικογενειών στο ΚΟΤ (που γίνεται μέσω της αλλαγής του δικαιούχου του μετρητή), θα προσμετρώνται πλέον τα εισοδήματα και η περιουσία όλων των ατόμων του νοικοκυριού που φιλοξενούνται από τον κύριο δικαιούχο.
Με αυτό τον τρόπο αποκλείονται περιπτώσεις, όπως βίλες, όπου ο δικαιούχος δηλώνει φιλοξενούμενος στο ακίνητο και ίδιος εμφανίζει χαμηλό εισόδημα ή δηλώνει φιλοξενούμενος σε μέρος της κατοικίας (πχ 30 τετραγωνικά), αλλά με τεράστια κατανάλωση (7.000-8.000 κιλοβατώρες το τετράμηνο) ή δικαιούχοι που δηλώνουν ακίνητο λίγων τετραγωνικών (πχ 50 τετραγωνικά), αλλά είτε είναι κατά πολύ μεγαλύτερο, είτε μέσω της ίδιας παροχής ηλεκτροδοτείται τριώροφο ή τετραώροφο κτίσμα.
Για τους πολύτεκνους που θα επωφελούνται από το ΚΟΤ θα ισχύουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Με τη ρύθμιση αυτή επιτυγχάνονται δύο πράγματα:
- Πρώτον, καταργείται το τιμολόγιο πολυτέκνων της ΔΕΗ, στο οποίο εντάσσονταν όλες οι οικογένειες με τέσσερα τέκνα και άνω, χωρίς κανένα άλλο κριτήριο, με αποτέλεσμα να εκμεταλλεύονται τις εκπτώσεις του ΚΟΤ και ιδιαίτερα εύποροι πολίτες.
- Δεύτερον, τις εκπτώσεις αυτές μπορούν πλέον να διεκδικούν πολίτες και από ιδιώτες προμηθευτές, στους οποίους δεν ίσχυε ως τώρα η συγκεκριμένη κατηγορία ΚΟΤ.
Από το υφιστάμενο σύστημα για το ΚΟΤ θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι παρακάτω ρυθμίσεις:
- Η κατανάλωση αφορά σε κάλυψη αναγκών της κύριας κατοικίας του/της δικαιούχου.
- Η παροχή ρεύματος είναι στο όνομα του/της δικαιούχου ή του/της συζύγου.
- Η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη ή ίση με 200 kWh ανά τετράμηνο.
- Η συνολική τετραμηνιαία κατανάλωση δεν υπερβαίνει τα όρια κατανάλωσης που ορίζονται για κάθε κατηγορία δικαιούχου.
Επιπλέον προωθείται η επανασύνδεση οφειλετών με μηδενικό ή ιδιαίτερα χαμηλό εισόδημα, που χρηματοδοτείται με κονδύλι ύψους 10 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό του 2017.
Ο καθορισμός των δικαιούχων, τα κριτήρια, το ύψος, η κατανομή του ποσού, καθώς και οι λοιπές λεπτομέρειες διάθεσης και ελέγχου της ενίσχυσης, θα περιγραφούν με Κοινή Υπουργική Απόφαση των συναρμόδιων υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών.
Αναμένεται να καλυφθούν πάνω από το 75 % των περιπτώσεων, καθώς μέχρι σήμερα ο ΔΕΔΔΗΕ έχει προχωρήσει σε αποκοπές ρεύματος 1.092 δικαιούχων ΚΟΤ, με συνολικές οφειλές περί τα 13,3 εκατ. ευρώ. Άρα, τα αρχικά κεφάλαια του ταμείου επαρκούν για να καλύψουν πάνω από το 75% του ποσού.
Οι δικαιούχοι θα μπορούν να αποκαταστήσουν τη σύνδεσή τους και στη συνέχεια: είτε να ενταχθούν στο νέο ΚΟΤ, που προβλέπει 70%, για αυτές τις κατηγορίες, είτε να αναζητήσουν τη συνδρομή της τοπικής αυτοδιοίκησης, αξιοποιώντας τον νέο θεσμό, των Ενεργειακών Κοινοτήτων.
Η άμεση και η οριστική λύση
Σε ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΕΝ σημειώνεται ότι:
-“Η απόφαση της κυβέρνησης να διαθέσει 360 εκατ. ευρώ (από τα πρόσθετα έσοδα που απέφερε η περιστολή της σπατάλης στο δημόσιο και η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής) στην αποπληρωμή των οφειλών προς τη ΔΕΗ, για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) που έχει προσφέρει, απέτρεψε την αύξηση των σχετικών χρεώσεων στους λογαριασμούς των καταναλωτών.
Χωρίς αυτή την επιλογή μας, οι οφειλές που επέτρεψε η προηγούμενη κυβέρνηση να συσσωρευτούν, θα προκαλούσαν ετήσια επιβάρυνση περί τα 50 ευρώ σε ένα μέσο νοικοκυριό με κατανάλωση 1.600 kWh το τετράμηνο.
Αυτό απετράπη οριστικά. Μετά τη γνωμοδότηση της ΡΑΕ, καταρτίσαμε σχέδιο μεσοπρόθεσμης αντιμετώπισης του προβλήματος, μέχρι να ενεργοποιηθούν οι μακροπρόθεσμες λύσεις”. Ειδικότερα από το ΥΠΕΝ τονίζεται ότι:
“Έχουμε, ήδη, αναλάβει πρωτοβουλίες για την οριστική αντιμετώπιση του θέματος, με τη σύνδεση στο ηπειρωτικό σύστημα, μέσω υποβρυχίων καλωδίων, της Κρήτης και των μεγαλύτερων νησιών των Κυκλάδων. Παράλληλα προωθούμε σύγχρονες, φιλικές προς το περιβάλλον, λύσεις για τα μικρότερα νησιά, στο πλαίσιο και της πανευρωπαϊκής πρωτοβουλίας «καθαρή ενέργεια για όλα τα νησιά».
-“Επιπλέον, συνεχίζεται στο ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΕΝ, η κυβέρνηση προχωρά σε μια δεύτερη παρέμβαση καθοριστικής σημασίας για τις χρεώσεις των ΥΚΩ, αναδιαμορφώνοντας το σύστημα τιμολόγησης. Το υφιστάμενο σύστημα προβλέπει τιμολόγηση στη βάση κλιμακίων, ενιαία για το σύνολο της κατανάλωσης. Κάτι που προκάλεσε αυξημένες επιβαρύνσεις σε πολλά νοικοκυριά κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν η κατανάλωση αυξήθηκε σημαντικάγια λόγους κάλυψης των αναγκών θέρμανσης.
Αυτό το αλλάζουμε: Πλέον η χρέωση της επόμενης σε σειρά κλίμακας, αφορά μόνο το μέρος της υπέρβασης και όχι το σύνολο της κατανάλωσης.
Αν, δηλαδή, το αντιπροσωπευτικό νοικοκυριό του παραπάνω παραδείγματος καταναλώσει 1.601 kWh, θα πληρώσει την επόμενη σε σειρά χρέωση της κλίμακας άνω των 1.600 kWh, μόνο για τη 1 kWh και όχι για το σύνολο. Γεγονός που μεταφράζεται σε ελάφρυνση του λογαριασμού κατά 14,05 ευρώ.
Όχι μόνο αποφύγαμε, δηλαδή, την επιβάρυνση του συγκεκριμένου καταναλωτή κατά περίπου 50 ευρώ το χρόνο αλλά επιτυγχάνουμε ελάφρυνση κατά περίπου 15 ευρώ το κρίσιμο χειμερινό τετράμηνο”.
Παραδείγματα
Η χρέωση μέχρι τετραμηνιαία κατανάλωση 1.600 kWh από 6,99 ευρώ γίνεται 6,9 ευρώ, οπότε είναι σαφές ότι υπάρχει, έστω και οριακή, μείωση. Για μεγαλύτερη οικιακή κατανάλωση το νέο σύστημα συνεπάγεται χαμηλότερες χρεώσεις μέχρι κατανάλωση 3.463,609 kWh, όπως και στο γράφημα. Αξίζει να σημειωθεί, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΡΑΕ το 88,95% της οικιακής κατανάλωσης δεν υπερβαίνει τις 1.600 kWh/τετράμηνο και το 95,75% τις 2.400 kWh.
Ακολουθούν αναλυτικά παραδείγματα των νέων χρεώσεων:
Παράδειγμα 1: Οικιακός καταναλωτής με 4μηνιαία κατανάλωση ημέρας 1601kWh και νύχτας 800kWh θα χρεωθεί:
Για την κατανάλωση ημέρας:0,0069 €/kWh*1600 kWh+0,050 €/kWh*1 kWh =€11,09, αντί των 0,0157 €/kWh*1601kWh=€25,14 που θα ανερχόταν η χρέωση με την ισχύουσα κλίμακα χρεώσεων, οπότε υπάρχει κέρδος €14,05.
Για την κατανάλωση νύχτας:0,0069 €/kWh*800 kWh =€5,52, αντί των 0,00889 €/kWh*800 kWh =€7,11 που θα ανερχόταν η χρέωση με την ισχύουσα κλίμα χρεώσεων, οπότε υπάρχει κέρδος €1,59.
Σύνολο χρέωσης: 11,09 + 5,52 = €16,61 με τη νέα κλίμακα, αντί των €32,25 με την ισχύουσα κλίμακα, οπότε υπάρχει κέρδος 15,64 ευρώ ή μείωση της επιβάρυνσης 48,5%.
Παράδειγμα 2: Οικιακός καταναλωτής με 4μηνιαία κατανάλωση ημέρας 2001kWh και νύχτας 800kWh θα χρεωθεί:
Για την κατανάλωση ημέρας:0,0069€/kWh*1600kWh+0,050€/kWh*400kWh+0,085 €/kWh*1kWh=€31,13, αντί των 0,03987 €/kWh*2001kWh = €79,78 που θα ανερχόταν η χρέωση με την ισχύουσα κλίμακα χρεώσεων, οπότε υπάρχει κέρδος €48,65 ευρώ.
Για την κατανάλωση νύχτας:0,0069 €/kWh * 800 kWh = €5,52, αντί των 0,00889 €/kWh*800 kWh =€7,11 που θα ανερχόταν η χρέωση με την ισχύουσα κλίμα χρεώσεων, οπότε υπάρχει κέρδος €1,59.
Σύνολο χρέωσης: 31,13 + 5,52 = €36,65 με τη νέα κλίμακα, αντί των €86,89 με την ισχύουσα κλίμακα, οπότε υπάρχει κέρδος €50,24 ή μείωση της επιβάρυνσης 57,8%.
Παράδειγμα 3: Οικιακός καταναλωτής με 4μηνιαία κατανάλωση ημέρας 3001kWh και νύχτας 1000kWh θα χρεωθεί:
Για την κατανάλωση ημέρας:0,0069€/kWh*1600 kWh+0,050 €/kWh*400kWh+0,085 €/kWh*1001kWh = €116,13, αντί των 0,04488 €/kWh*3001kWh = €134,68 που θα ανερχόταν η χρέωση με την ισχύουσα κλίμακα χρεώσεων, οπότε υπάρχει κέρδος €18,55.
Για την κατανάλωση νύχτας:0,0069 €/kWh * 1000 kWh = €6,90, αντί των 0,00889 €/kWh*1000 kWh=€8,89 που θα ανερχόταν η χρέωση με την ισχύουσα κλίμα χρεώσεων, οπότε υπάρχει κέρδος €1,99.
Σύνολο χρέωσης: 116,13 + 6,90= €123,03 με τη νέα κλίμακα, αντί των €143,57 με την ισχύουσα κλίμακα, οπότε υπάρχει κέρδος €20,54 ή μείωση της επιβάρυνσης 14,3%.
