Διατηρώ: κλείδωσαν τα κίνητρα, με μαύρη τρύπα ΕΝΦΙΑ για τους ιδιοκτήτες
ΑρχιτεκτονικήΑστικό περιβάλλονΕιδήσειςΚτηματαγοράΟικιστικάΟικονομίαΠεριβάλλονΠολεοδομίαΧρήμα 1 Φεβρουαρίου 2024 Αργύρης
Της Εύης Μαμιδάκη* Πρόεδρος του Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων
Σε συνάντηση του Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος επισήμως ανακοινώθηκε ότι αποφασίστηκε η άμεση προκήρυξη του προγράμματος «Διατηρώ». Ωστόσο το κίνητρο του προγράμματος εξανεμίζεται από το τεκμήριο υπολογισμού της παλαιότητας των διατηρητέων κτιρίων και οι ιδιοκτήτες θα το πληρώσουν σχεδόν αυτούσιο σε ΕΝΦΙΑ. Τι πρέπει να κάνουν τα υπουργεία Οικονομικών, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος.
Έναντι της αρχικής πρόβλεψης για κονδύλι 500 εκατ. ευρώ το Διατηρώ σε πρώτη φάση θα «τρέξει» με 80 εκατ. ευρώ και πρόθεση της κυβέρνησης και του ΥΠΕΝ είναι εάν τα χρήματα αυτά απορροφηθούν μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, 2-3 ετών, να πολλαπλασιαστούν.
Τι ειπώθηκε στη συνάντηση στο ΥΠΕΝ
Μετά από συνάντηση του συλλόγου με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θόδωρο Σκυλακάκη και κατόπιν με τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ κο Ευθύμιο Μπακογιάννη, ενόψει της αναμενόμενης μέσα στις επόμενες βδομάδες έναρξης εφαρμογής του προγράμματος, το πιο σημαντικό πρόβλημα που επισημάνθηκε από τον Σύλλογο είναι το ζήτημα του τεκμηρίου υπολογισμού της παλαιότητας των κτιρίων αυτών.
Τονίστηκε ότι η σχετική ρύθμιση, που ισχύει αναφορικά με τον τρόπο υπολογισμού της εισάγει ιδιαίτερα επαχθές αντικίνητρο, το οποίο αν είναι όντως επιθυμητό να λειτουργήσει με επιτυχία το πρόγραμμα αυτό προς όφελος και του ΥΠΕΝ (που το δουλεύει τρία ολόκληρα χρόνια τώρα) και των ιδιοκτητών των κτιρίων αυτών, καλό θα ήταν να επιχειρηθεί η από κοινού, από το ΥΠΕΝ και τον Σύλλογο δηλαδή, αντιμετώπισή του.
Επισημάνθηκε από τον Σύλλογο ότι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι για το πρόγραμμα αυτό, ενώ έχουν πολλοί από αυτούς έτοιμες μελέτες για να ενταχθούν άμεσα σε αυτό, ήδη διστάζουν να το αποφασίσουν, καθότι το γεγονός ότι όποιο ποσό επωφεληθούν από το πρόγραμμα, μετέπειτα θα αναγκαστούν να το πληρώσουν σχεδόν αυτούσιο σε ΕΝΦΙΑ, είναι σημαντικά αποτρεπτικό στοιχείο.
Εξισώνονται κτίρια πριν ένα αιώνα με νεόδμητα
Η ρύθμιση της παλαιότητας, η οποία προκύπτει από την τελευταία οικοδομική άδεια που έχει εκδοθεί είτε για πλήρη αποκατάσταση είτε για απλή επισκευή ενός κτιρίου, έχει σαν αποτέλεσμα να εξισώνει το κτίριο αυτό από την ημερομηνία της άδειας αυτής με ένα σύγχρονό του, ενώ στην πραγματικότητα το κτίριο μπορεί να έχει ανεγερθεί ακόμα και πριν ένα αιώνα.
Τριπλάσια έξοδα για τη συντήρησή
Εκ των πραγμάτων, επειδή ένα παλιό κτίριο επιδιόρθωσε ένα σημείο που απαιτούσε επισκευή (π.χ. την στέγη), άλλως ακόμα και αν αποκαταστάθηκε πλήρως από την αρχή, δεν σημαίνει ότι μεταμορφώθηκε ως εκ θαύματος σε «νεόδμητο». Και ότι δεν συνεχίζει να απαιτεί όπως πάντα, τα τριπλάσια έξοδα για τη συντήρησή του σε σχέση με ένα συμβατικό κτίριο.
Παραμένει ένα ιστορικό κτίριο, που χρειάζεται την προστασία και την βοήθεια από το κράτος για λόγους δημοσίου συμφέροντος (επένδυση στην ομορφιά της χώρας,, διατήρηση πολιτιστικής ταυτότητας κ.ά.)
Αντι για κρατικά έσοδα κτίρια που ρημάζουν
Το ΥΠΟΙΚ αναφορικά με την ζητούμενη από τον Σύλλογο ευνοϊκή αλλαγή για τα κτίρια αυτά όσον αφορά τον τρόπο υπολογισμού της παλαιότητας τους, έχει εκ προοιμίου κάθετα αντιταχθεί. Προβάλλεται το σκεπτικό ότι σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο, αυτή υπολογίζεται ομοιόμορφα για όλα τα κτίρια υπό το πρίσμα του άρθρου 4 Ν. 4223/2013 (ΕΝΦΙΑ) και την απόφαση ΓΓΔΕ 1052/2014 (Β’ 389), και με το επιχείρημα ότι τυχόν διαφοροποίηση των διατηρητέων κτιρίων μέσω του υπολογισμού της παλαιότητας αυτών με βάση την χρονολογία κατασκευής τους, όπως αυτή αποδεικνύεται με οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο, ανεξάρτητα από το αν τα ακίνητα αυτά έχουν αποκατασταθεί εν όλω ή εν μέρει και στο σύνολο ή σε τμήματά τους, εισάγει σημαντική απόκλιση από το ισχύον νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο.
Για τον Σύλλογο Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων, η μόνη απάντηση προς το ΥΠΟΙΚ, και δεν θα μπορούσε να είναι άλλη είναι ότι: εισάγει όντως σημαντική αλλά και άκρως απαραίτητη απόκλιση από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, προκειμένου να αρχίσουν τα κτίρια αυτά να αποφέρουν επιτέλους εισοδήματα στο Κράτος, αντί να παραμένουν εγκαταλελειμμένα και παραμελημένα (!)
Αντί για κίνητρα επαχθή αντικίνητρα
Το Κράτος, πέρα του ότι ευθύνεται αντικειμενικά βάσει διεθνών συμβάσεων για την έλλειψη παροχής σοβαρών κινήτρων για την προστασία τους, σε πλήρη αντίθεση με αυτό που συμβαίνει διαχρονικά σε όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στην Κύπρο, με αυτή τη ρύθμιση στην κυριολεξία «τιμωρεί» όσους διασώζουν και αναβαθμίζουν τα διατηρητέα ακίνητά τους.
Εισάγει αντί για κίνητρα (ήμαρτον πια), επαχθή στην ουσία τους αντικίνητρα (όπως είναι βέβαια και ο ΕΝΦΙΑ). Πράγμα που αποτελεί τεράστια αμαρτία αν όχι και τεράστια «ανοησία» από μέρους του, να επιβαρύνει δηλαδή ακίνητα. που αποτελούν δημόσιο αγαθό και που κανονικά θα έπρεπε να προστατευτούν.
Και που η πραγματικότητα και η κοινή λογική επιτάσσουν ότι για να επιτευχθεί αυτό, για να συντηρηθούν δηλαδή από τον κάθε ιδιοκτήτη, αγνώστου μάλιστα οικονομικής δυνατότητας, αυτά τα τόσο σημαντικά για την ταυτότητα της χώρας κτίρια, χρειάζονται εκ των πραγμάτων και χωρίς υπερβολή τριπλάσια έξοδα, και ως εκ τούτου σημαντική κρατική βοήθεια και σίγουρα ΟΧΙ αντικίνητρα (!)
Επιπρόσθετα, η πολιτική βούληση θα έπρεπε να είναι να αρχίσουν επιτέλους τα κτίρια αυτά να αποφέρουν εισοδήματα στο Κράτος αντί να παραμένουν εγκαταλελειμμένα και παραμελημένα.
Κατεπείγουσα έκκληση προς τα υπουργεία Πολιτισμού και Οικονομικών
Έκκληση με την μορφή κατεπείγοντος, λόγω της αναμφισβήτητης πλέον επικινδυνότητας των κτιρίων αυτών απευθύνει τέλος ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων στους αρμόδιους υπουργούς και ειδικά στους δυο επισπεύδοντες:
α) την κ. Μενδώνη, κυρίως υπεύθυνη επί της ουσίας της σύνταξης του νόμου 3028 του 2002 για την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς επί εποχής Βενιζέλου, ως γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ εκείνη την εποχή, αλλά και θεσμικά πρωτίστως υπεύθυνη για την άμεση εφαρμογή αυτού του νόμου και των διεθνών συμβάσεων με την έκδοση του πολυαναμενόμενου ΠΔ με τα αναγκαία ευνοϊκά κίνητρα, έστω και μετά από 22 ολόκληρα χρόνια, σε συνεννόηση με
β) τον κ. Χατζηδάκη Υπουργό Οικονομικών, ως αρμοδίως επισπεύδοντα της θέσπισης των απαραίτητων οικονομικών κινήτρων και φοροαπαλλαγών.
Από τους συναρμόδιους υπουργούς ο Συλλόγος Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων ζητά: την άμεση από αυτούς προώθηση του εκκρεμούντος για δεκαετίες Προεδρικού Διατάγματος για οικονομικά κίνητρα, τη διασφάλιση της πολιτικής βούλησης όλων και την σοβαρή επιτέλους αντιμετώπιση συνολικά από όλο το Υπουργικό Συμβούλιο, αυτού του χρόνιου προβλήματος, που αφορά την ίδια την ιστορία μας, την πολιτιστική μας ταυτότητα και την εικόνα ολόκληρης της χώρας.
*Εύη Μαμιδάκη είναι Νομικός,, Πρόεδρος του Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτηρίων και Μνημείων.
