Κλίμα και Ενέργεια: Ειδήσεις και καλές πρακτικές (10/2019)

Του Τάσου Κρομμύδα*

1. Εκθέσεις – ειδήσεις

• Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 2,0% το 2018, φτάνοντας συνολική μείωση 23,2% από το 1990, αλλά παραμένουν εκτός τροχιάς επίτευξης του στόχου μείωσης 40% το 2030. Οι εκπομπές που καλύπτονται από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών μειώθηκαν κατά 4,1%. Τα κρατικά έσοδα από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπής ανήρθαν σε 14,1 δις με μέση τιμή 15,5€/tCO2.
  Οι ΑΠΕ κάλυψαν το 18,0% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Ο ρυθμός αύξησης του μεριδίου θα πρέπει να αυξηθεί κατά 50% για να πιαστεί ο στόχος 32% το 2030.
  Η τελική κατανάλωση ενέργειας παρέμεινε σταθερή (+0,1%). Θα πρέπει τα επόμενα χρόνια να μειωθεί με ρυθμό διπλάσιο εκείνου της περιόδου 2005-2017 προκειμένου να πιαστεί ο στόχος εξοικονόμησης ενέργειας 32,5% για το 2030. Ιδιαίτερη ανησυχία υπάρχει για τους τομείς κτιρίων και μεταφορών όπου την τελευταία 4ετία η κατανάλωση ενέργειας έχει αυξηθεί κατά 8,3% και 5,8% αντίστοιχα.
• Το 84% των λιγνιτικών μονάδων στην ΕΕ και το 76% των ανθρακικών ήδη λειτουργούν με ζημίες (EBITDA μικρότερο του μακροχρόνιου οριακού κόστους). Η ΔΕΗ εμφανίζει τις 3^ες μεγαλύτερες τέτοιες ζημιές σε όλη την ΕΕ (596 εκατομμύρια το 2019).
• Η θέσπιση παγκόσμιου φόρου στο CO2 που θα φτάσει τα 75$/tCO2 το 2030 θα οδηγούσε σε μειώσεις εκπομπών που μπορούσαν να συγκρατήσουν την υπερθέρμανση στους 2C, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Τα κρατικά έσοδα θα αντιστοιχούσαν σε 1,5% του ΑΕΠ και θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν στην κοινωνία για ανθεκτικές υποδομές και προστασία ευάλωτων ομάδων. Τα παράπλευρα οφέλη θα ήταν σημαντικά, με μείωση πχ των πρόωρων θανάτων από ατμοσφαιρική ρύπανση κατά 725 χιλιάδες το χρόνο μόνο στις χώρες των G20.
• 374 χιλιάδες πρόωροι θάνατοι στην ΕΕ το 2016 ως αποτέλεσμα της ρύπανσης μόνο από αιωρούμενα σωματίδια ΡΜ2.5 σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι ευρωπαϊκών πόλεων είναι εκτεθειμένοι σε επίπεδα ρύπανσης που ξεπερνούν τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
• 380-630 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σήμερα σε περιοχές που το 2100 και στο σενάριο υψηλών εκπομπών θα είναι ευάλωτες σε ετήσια παράκτια πλημμυρικά συμβάντα.
• Τα 2/3 των ειδών πτηνών στη Βόρεια Αμερική θα είναι απειλούμενα για εξαφάνιση εξαιτίας των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
• Οι παγετώνες της Ελβετίας έχουν συρρικνωθεί κατά 10% τα τελευταία 5 χρόνια.
• Μελέτη του Imperial College για λογαριασμό της Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή της Βρετανίας συμπεραίνει πως μεγάλες αλλαγής στον τρόπο ζωής είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

2. Καλά νέα και παραδείγματα

• Το Γ τρίμηνο του 2019 οι ΑΠΕ στη Βρετανία παρήγαγαν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από όσο όλες οι μονάδες κάρβουνου και φυσικού αερίου μαζί.
• Η Πορτογαλία επισπεύδει το κλείσιμο των ανθρακικών σταθμών της στο 2023 από το 2030.

3. Διάφορα

• Πρωτοφανείς και μη αναστρέψιμες θα είναι οι επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα αν προχωρήσει το σχέδιο για εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε 14 προστατευόμενες ακατοίκητες νησίδες στο Ν. Αιγαίο.
• Το κάρβουνο δεν έχει επιπτώσεις μόνο στον αέρα και στο κλίμα, αλλά και στους υδατικούς πόρους, από την εξόρυξή του ως την καύση του και τη διαχείριση των αποβλήτων.
• 10 αναγκαίες κομβικές πολιτικές αλλαγές που αντιμετωπίζουν τις επείγουσες δια-τομεακές προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, της απώλειας βιοποικιλότητας και της ανθρώπινης υγείας και ευημερίας, από κοινή Έκθεση της Λέσχης της Ρώμης και του Potsdam Institute.

*Ο Τάσος Κρομμύδας είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, με ειδίκευση στα οικονομικά και τις πολιτικές της ενέργειας. Σύμβουλος σε Διεθνείς Οργανισμούς για θέματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.