Κλιματική αλλαγή: ζώνη απαγόρευσης δόμησης σε αιγιαλό και παραλία (βίντεο)

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Ζώνες απαγόρευσης της δόμησης σε απόσταση από τις γραμμές του αιγιαλού και της παραλίας σε όλη τη χώρα και νέους κανόνες για αντιδιαβρωτικά και λιμενικά έργα προτείνεται να ενταχθούν στην Εθνικής Στρατηγικής και των 13 Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στη Κλιματική Αλλαγή στο πλαίσιο του Έργου LIFE-IP AdaptInGR.

-«Να ακολουθήσουμε το μοντέλο της Ολλανδίας, μιας χώρας που πραγματικά είναι κάτω από τη θάλασσα και πριν αρκετά χρόνια έλαβαν την απόφαση αντί της θάλασσας να υποχωρήσει η κοινωνία, δηλαδή η γραμμή δομήσεως να πάει προς τα πίσω, ώστε να αφεθεί έδαφος ελεύθερο στη θάλασσα  και τους θαλάσσιους κυματισμούς να δράσουν.

Αυτά πρότεινε ο Κώστας Μουντζούρης, ομότιμος καθηγητής ακτομηχανικής του ΕΜ Πολυτεχνείου,  Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου και υπεύθυνος για τα θέματα Κλιματικής Αλλαγής της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) στην εκδήλωση που, πραγματοποιήθηκε στην Ακαδημία Αθηνών, στο πλαίσιο του Έργου LIFE-IP AdaptInGR.

Τη συνάντηση χαιρέτησε επίσης ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, ακαδημαϊκός, Σταμάτης Κριμιζής. Το έργο  LIFE-IP AdaptIn GR έχει στόχο να ενισχύσει την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής και των 13 Περιφερειακών Σχεδίων για την Προσαρμογή στη Κλιματική Αλλαγή και να προετοιμάσει την αξιολόγηση και αναθεώρηση τους, με κατάλληλες δράσεις σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης ο υπουργός ΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης, ο γενικός γραμματέας ΥΠΕΝ Πέτρος Βαρελίδης, ο  γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, καθ. Χρήστος Ζερεφός,  εκπρόσωποι των Περιφερειών της χώρας υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΕΝ και ειδικοί επιστήμονες.

Ευθύνες στον σχεδιασμό των έργων 

Ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, αφού εξήγησε ότι δεν κινδυνεύει από το φαινόμενο της διάβρωσης το σύνολο των 16.500 χιλιομέτρων ελληνικών ακτών και διατύπωσε την άποψη ότι «για πολλές  από τις διαβρώσεις ακτών δεν ευθύνεται η κλιματική αλλαγή αλλά οφείλονται σε κακό σχεδιασμό συναδέλφων μου μηχανικών», παρουσίασε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία είναι εξαιρετικά ακριβά τα έργα προστασίας των ακτών από τη διάβρωση και αδύνατον να υλοποιηθούν. Προειδοποίησε ότι «τμήματα της χώρας  με επίπεδες επιφάνειες κινδυνεύουν από την κλιματική αλλαγή,  διότι κάθε ανύψωση κατά 10 εκατοστά της θαλάσσης θα κατακλίσει μεγάλο μέτωπο της ακτής».

-«Ένα σημαντικό μέτρο είναι να μπορούμε να πάμε πίσω αρκετά τη δόμηση από τον αιγιαλό και την παραλία, ώστε να αφήσουμε το έδαφος στη θάλασσα να δράσει» τόνισε οΚώστας Μουντζούρης,ομότιμος καθηγητής ακτομηχανικής του ΕΜ Πολυτεχνείου,  Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου και υπεύθυνος για τα θέματα Κλιματικής Αλλαγής της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) .

Ανατροπές στις μελέτες ακτομηχανικής 

-«Δεν κινδυνεύουν όλες οι ακτές. Πολλές εξ αυτών είναι βραχώδεις, οπότε δεν υπάρχει θέμα και απορώ γιατί το υπουργείο ζητά ακτομηχανική μελέτη σε μία βραχώδη ακτή. Δεν υπάρχει λόγος. Είναι μόνο για να εισπράττουν αμοιβές οι μηχανικοί»,  είπε ο κος Μουτζούρης. Σε αυτό το σημείο παρενέβη από το ακροατήριο ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ κος Βαρελίδης και συνηγόρησε στην κατάργηση μελετών ακτομηχανικής σε βραχώδεις παραλίες.

-«Οι πολλές διαβρώσεις ακτών  δεν προέρχονται ακόμη από την κλιματική κρίση. Οι πολλές διαβρώσεις ακτών οφείλονται σε κακώς σχεδιασμό συναδέλφων μου μηχανικών, οι οποίοι κατασκευάζουν λιμάνια ή παράκτια  έργα σε θέσεις, που το αλφαβητάρι της ακτομηχανικής  λέει ότι απαγορεύονται και ότι  θα διαβρώσουν παρακείμενες ακτές» τόνισε ο κος Μουτζούρης προσθέτοντας ότι «άρα λοιπόν ένα κομμάτι της διαβρώσεως των ακτών οφείλεται στον άνθρωπο,  ο οποίος κατασκευάζει έργα που ενοχλούν τη φύση».

Ό ίδιος έφερε ως παράδειγμα  την παλαιά Εθνική Οδό  Κορίνθου Πατρών, λέγοντας ότι «είναι κατασκευασμένη εντός του παρακτίου μετώπου» και ότι « η κοινωνία, ο άνθρωπος εμείς οι μηχανικοί εσείς οι δημότες επιχωμάτωσαν ακτές για να κατασκευαστεί ο δρόμος, με αποτέλεσμα η θάλασσα να επιδιώκει να ανακτήσει την  επιφάνεια της και να επαναφέρει την κατάσταση όπως ήταν στην αρχή».

ΥΠΕΝ: νέοι κανόνες δόμησης πλησίον ρεμάτων 

Με νέο νομοσχέδιο που προωθεί το επόμενο διάστημα θα τεθούν νέοι κανόνες δόμησης στις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας και περιοχές πλησίον ρεμάτων ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης και ανέπτυξε την ομιλία του σημειώνοντας ότι:

–«Αντιμετωπίζουμε πια ένα καινούριο κλίμα. Ένα κλίμα πολύ θερμότερο, πολύ πιο αβέβαιο, με πολύ περισσότερα ακραία καιρικά φαινόμενα», προσθέτοντας ότι για αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν είναι έτοιμος ολόκληρος ο πλανήτης. Όπως είπε, για να ανταποκριθεί ο πλανήτης στην πράσινη μετάβαση και στη διαρκώς αυξανόμενη πίεση της κλιματικής προσαρμογής, θα απαιτηθούν σημαντικοί πόροι, την ώρα που οι γεωπολιτικές εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο, απαιτούν επίσης μεγάλες στρατιωτικές δαπάνες».

 Παράλληλα, ο κ. Σκυλακάκης αναφέρθηκε σε μία πολύ σημαντική μελέτη που ξεκινά το υπουργείο με τη συνεργασία της Ακαδημίας Αθηνών και άλλων διεθνών ιδρυμάτων, με σκοπό την καλύτερη δυνατή πρόβλεψη των κλιματικών φαινομένων στα επόμενα χρόνια στη χώρα μας, ανά Περιφέρεια.

-«Το καινούριο σε αυτή τη μελέτη, είναι το βάθος στο οποίο θα μπει η διερεύνηση, αλλάζοντας τον κύβο που θα λύνονται οι μετεωρολογικές και κλιματικές εξισώσεις, έτσι ώστε να μπορούμε να δούμε με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια τι θα συμβεί σε συγκεκριμένες περιοχές, σε συγκεκριμένες Περιφέρειες. Όταν το κλίμα αλλάζει, το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε είναι, ότι οι στατιστικές που έχουμε για το παρελθόν παύουν να μας καθοδηγούν για το μέλλον», σημείωσε ο κ. Σκυλακάκης.

«Μπαίνουμε», όπως είπε ο υπουργός, σε μία καινούρια φάση, όπου τα επόμενα χρόνια, τις επόμενες δεκαετίες «θα είμαστε υποχρεωμένοι, εκτός από την πράσινη ανάπτυξη, να χρηματοδοτούμε και την κλιματική προσαρμογή».

Μεταρρύθμιση για τα δάση

Παράλληλα, ο κ. Σκυλακάκης υπογράμμισε ότι τα δάση της Ελλάδας – τα οποία αυξήθηκαν σημαντικά από τον 19ο αιώνα και έπειτα – είναι μία συνεισφορά της χώρας μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισήμανε πως στην Ελλάδα έχουμε αρχίσει νωρίτερα από ό,τι σε άλλα κράτη, να εξετάζουμε πώς ακριβώς θα γίνει η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Σημείωσε, μάλιστα, πως σε μερικές ημέρες θα κατατεθεί στην Βουλή νομοσχέδιο, που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων διατάξεις για τη δασική μεταρρύθμιση, αλλά και για το πώς θα οικοδομούμε με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε ό,τι αφορά τα ακραία κλιματικά φαινόμενα.

LIFE-IP AdaptInGR: σημαντικότερο εθνικό έργο

Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Πέτρος Βαρελίδης, αναφέρθηκε στη σημαντική προσπάθεια η οποία έχει ξεκινήσει με τη συνεργασία εμπειρογνωμόνων από την Ακαδημία Αθηνών, τα Πανεπιστήμια και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, για τη διεξαγωγή του προγράμματος LIFE-IP AdaptInGR.

-«Το κύριο μέλημά μας ήταν να κάνουμε τους ανθρώπους στους δήμους και στις Περιφέρειες, να αντιληφθούν την σημασία της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Μετά τα καταστροφικά γεγονότα που συνέβησαν στη Θεσσαλία, νομίζω όλοι πλέον έχουν καταλάβει την ανάγκη, τη σημασία της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή», σημείωσε ο κ. Βαρελίδης.

Όπως είπε, το έργο LIFE-IP AdaptInGR αποτελεί σήμερα το σημαντικότερο εθνικό έργο για την προσαρμογή της Ελλάδας στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και έχει εστιάσει μεταξύ άλλων σε δράσεις για τη διαχείριση κινδύνου πλημμύρας, για τις δασικές πυρκαγιές, αλλά και τη διαχείριση των υδατικών πόρων. «Η εκτίμηση είναι ότι, συνολικά σαν χώρα, πάμε σε λιγότερη διαθεσιμότητα νερού. Κινούμαστε συνολικά σε χαμηλότερο επίπεδο βροχοπτώσεων», είπε ο κ. Βαρελίδης και προσέθεσε ότι το ζήτημα της ορθής διαχείρισης των υδάτων, είναι στην πραγματικότητα ο καθρέφτης του προβλήματος και σε ό,τι αφορά τη γεωργική παραγωγή.

«Ο ρόλος μας είναι να στεκόμαστε στο πλευρό όλων των Περιφερειών, προκειμένου να μπορέσουμε μαζί και με την επιστημονική κοινότητα να βρούμε τις βέλτιστες λύσεις», κατέληξε ο κ. Βαρελίδης.

H σημασία των απαιτουμένων δράσεων προσαρμογής

Στη συνέχεια, ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, καθ. Χρήστος Ζερεφός, περιέγραψε τη σημασία των απαιτουμένων δράσεων προσαρμογής, οι οποίες θα έχουν σημαντικό οικονομικό όφελος και θα θωρακίσουν τη χώρα μας έναντι της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης. Επιπλέον, επισήμανε ότι η ορθή διαπεριφερειακή εφαρμογή της προσαρμογής στην κλιματική κρίση, μπορεί να μειώσει το οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος της κρίσης, περίπου στο μισό.

«Πριν από 4 χρόνια ξεκινήσαμε το πρόγραμμα LIFE-IP AdaptInGR, ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που αποσκοπεί στο να εκπαιδεύσει στην προσαρμογή, Περιφέρειες και δήμους σε όλη τη χώρα. Αυτό γίνεται σε συνεργασία με την Ακαδημία Αθηνών και πολλούς άλλους φορείς και με κυρίαρχο το ΥΠΕΝ. Εκπονήθηκαν παράλληλα όλες οι μελέτες προσαρμογής, τα ΠεΣΠΚΑ, τα οποία ήταν 13, ένα δηλαδή για κάθε Περιφέρεια. Κάθε Περιφέρεια έχει τις ιδιαιτερότητές της.

Σκοπός της ημερίδας που είναι υπό την αιγίδα του ΥΠΕΝ, είναι να μπορέσουμε να φέρουμε σε επαφή τις περιφέρειες να δούμε τη διαφορετικότητα της καθεμιάς ως προς την απόκρισή της στα φαινόμενα που έχουμε δει και σε όσα πρόκειται να δούμε», επισήμανε ο κ. Ζερεφός και προσέθεσε ότι το LIFE-IP AdaptInGR θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2026, αλλά θα συνεχίσουν να εργάζονται μαζί με τις περιφέρειες για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η καθεμία.

Πρόεδρος ΕΝΠΕ

-«Η κλιματική κρίση είναι πραγματικότητα, είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και ο χρόνος που μας απομένει να πράξουμε είναι οριακός. Δεν αρκεί μόνο να πιάσουμε τους στόχους μακροπρόθεσμα, πρέπει άμεσα να θωρακίσουμε τις περιφέρειες και τις πόλεις μας και να προστατεύσουμε τους συμπολίτες μας, τις ζωές τους, τα σπίτια τους και τις περιουσίες τους. Αυτό σημαίνει ότι όλοι πρέπει να συνεργάζονται στενά ως κρίκοι μιας ενιαίας αλυσίδας και φυσικά πρέπει άμεσα, σε πολιτικό επίπεδο, να διασφαλιστούν οι αναγκαίοι πόροι», τόνισε σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του ο πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας.

Θεσσαλία: όλα πράσινα

Από την πλευρά του, ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, υπογράμμισε σε γραπτό μήνυμά του ότι «το μήνυμα της εποχής στα δικά μας μάτια είναι πια σαφές: Αν είναι να ξεκινήσουμε από την αρχή, ας τα κάνουμε όλα πράσινα, ανοιχτά και βιώσιμα».

Ομιλητές 

Στη συνάντηση εργασίας συμμετείχαν επίσης ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Δημήτριος Πτωχός, η αναπληρώτρια περιφερειάρχης Αττικής, Χριστίνα Κεφαλογιάννη, ο αντιπεριφερειάρχης Βιώσιμης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Λίνος Μπλέτσας, η επιστημονική σύμβουλος του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Γιάννα Παναγοπούλου και ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος Κρήτης, Νικόλαος Ξυλούρης και συντονίστρια του έργου LIFE-IP AdaptInGR, κυρία Ιωάννα Τσαλακανίδου

Το έργο AdaptInGR, όπως επισημάνθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης, το έργο αποτελεί το σημαντικότερο για την προσαρμογή της Ελλάδας στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της ΕΕ και το Πράσινο Ταμείο, συντονίζεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και υλοποιείται σε συνεργασία με την Ακαδημία Αθηνών και 17 ακόμη εταίρους.

Δείτε ολόκληρη την εκδήλωση στο βίντεο: