Κορυφογραμμές: χωρίς τέλος ο τραυματισμός του φυσικού ανάγλυφου της Αττικής

Από τον Βασίλη Σγούτα*

Αναρωτιέσαι σε τι χρησιμεύει υφιστάμενος νόμος που ξεκάθαρα απαγορεύει το ανώτατο ύψος κτισμάτων να υπερβαίνει τις κορυφογραμμές των βουνών και λόφων πίσω από τα κτίρια. Και όπου η προφανής πρόθεση του νομοθέτη είναι να «τρέχουν» χωρίς διακοπές οι κορυφογραμμές. Διερωτάσαι ακόμα αν νοιάζεται κανείς που ο νόμος αυτός ασύστολα καταστρατηγείται ακόμα και στα πιο ευαίσθητα ελληνικά τοπία. Ας γίνουν επιτέλους και μερικές κατεδαφίσεις μήπως και καταλάβουμε το βάρος της ευθύνης μας, μήπως και η ίδια η Πολιτεία αντιληφθεί ότι έχει υποχρέωση να εφαρμόζει τους δικούς της τους νόμους. 

Προς Γαλάτσι από τον Λόφο Φιλοθέης και τον Θρόνο του Δία

Κορυφογραμμές

Ο νόμος 3212/2003 άρθρο 10 είναι σαφής «….σε κορυφογραμμές το ανώτατο υψόμετρο των κτισμάτων απαγορεύεται να υπερβαίνει την κορυφογραμμή»

Κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας, δεν είναι λίγα τα κτίσματα που προεξέχουν από τις κορυφογραμμές των βουνών και, ιδιαίτερα, των λόφων της Αττικής. Παράδειγμα τα «βραχώδη» στα Τουρκοβούνια πάνω από το Ψυχικό και τη Φιλοθέη. Μπορεί τα κτίσματα που προεξέχουν να μην  είναι πολλά, όπως συμβαίνει στις κορυφογραμμές ορισμένων νησιών του Αιγαίου, αλλά είναι αρκετά για να διακόψουν την συνέχεια των κορυφογραμμών. Και αυτό είναι που έχει σημασία.

Πάρνηθα και Στρέφη από τον Λυκαβηττό

Αδύνατον, πια, να διορθωθεί ο τραυματισμός του φυσικού ανάγλυφου όπου έχει ήδη συντελεστεί. Το μόνο που μπορεί να ευχηθεί κανείς είναι να απαιτούμε, εμείς οι πολίτες και ιδιαίτερα οι αρχιτέκτονες, την αυστηρή, στο μέλλον, τήρηση της νομοθεσίας, ακόμα και με κατεδαφίσεις. Το απαλό τοπίο της Αττικής, που ευτύχησε να κληρονομήσει η Αθήνα, δεν αντέχει άλλους αισθητικούς τραυματισμούς.

Και να θυμόμαστε πάντα την ιδιαίτερη ευαισθησία που είχε ο Πικιώνης για τις κορυφογραμμές, και ειδικότερα για την «κορυφογραμμή του Λυκαβηττού», όπως την αποκαλούσε.

*Βασίλης Σγούτας: Αρχιτέκτων. Μετά την Νότιο Αφρική και το Ιράκ, σταδιοδρομεί από το 1961 ως εταίρος του Κώστα Σγούτα και από το 1999 με τον Δημήτρη Σγούτα. Αντιπρόεδρος ΣΑΔΑΣ 1983-1984, μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ 1984-2006, Πρόεδρος Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA) 1999-2002, και από το 2019 Επίτιμος Πρόεδρός της. Το 2007 θεσπίστηκε το Vassilis Sgoutas Prize το οποίο απονέμεται ανά τριετία σε αρχιτέκτονες με έργο σε περιοχές κάτω από το όριο της φτώχειας. Το βιβλίο του A Journey with the Architects of the World (Jovis Verlag, 2017) έχει μεταφραστεί στην κινεζική.

-Πηγή του κειμένου είναι το βιβλίο του Βασίλη Σγούτα με τίτλο:  «Ένας Αθηναίος για την πόλη του» από  τις εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ

-Φωτογραφίες: Χαράλαμπος Λουιζίδης, Κατερίνα Γληνού.

-Eξώφυλλο: Βάσω Αβραμοπούλου / Α4 Design