Κτηματολόγιο: επτά μέτρα για δηλώσεις, πρόστιμα και ψηφιακή διασύνδεση

Να ισχύσουν οριζόντια παράταση πέντε μηνών λόγω covid 19  και τα κλιμακωτά χαμηλά και όχι στο μέλλον τα αυξημένα πρόστιμα  για όλες τις δηλώσεις ιδιοκτησίας, ζητά ο Σύνδεσμος Εταιριών Γεωπληροφορικής & Κτηματολογίου (ΣΕΓΕΚ), προτείνοντας προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που έχει πλέον την αρμοδιότητα, επτά μέτρα για να ολοκληρωθεί και να μην εκτροχιαστεί οριστικά το Κτηματολόγιο.

Πέντε εκατομμύρια αγροί καταχωρισμένοι στα Γεωργικά Μητρώα, με ιδιοκτήτες γνωστών στοιχείων, δηλούμενα κάθε χρόνο στο Ε9 και έχοντας τον αντίστοιχο Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ), τα οποία επιδοτούνται από ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά και καταβάλλουν ΕΝΦΙΑ, δεν υπάρχουν για το Ελληνικό Κτηματολόγιο!

Αυτά τονίζει ο ΣΕΓΕΚ  ζητώντας να γίνει άμεσα η απόλυτα αναγκαία για την επιτυχία του έργου του Κτηματολογίου σύνδεση των πληροφοριακών του συστημάτων με αυτά της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, η οποία έχει νομοθετηθεί από το 2013, όπως ενδεικτικά τα Ε9, ΤΑΠ, Μητρώα μετρητών ΔΕΗ, μητρώα αυθαιρέτων, κλπ.

Ο ΣΕΓΕΚ επισημαίνει παθογένειες και προβλήματα που υπάρχουν στο έργο του Κτηματολογίου, τα οποία μεταφέρονται και επιβαρύνουν τους αναδόχους μελετητές, επισημαίνοντας ότι «ο μέσος όρος συλλογής δηλώσεων εμπραγμάτων δικαιωμάτων στη χώρα βρίσκεται ακόμα στο 65%!! ενώ κατ’ αναλογία προς τα προηγούμενα προγράμματα, η συλλογή δηλώσεων θα έπρεπε να έχει φτάσει το 90% στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2019» και διατυπώνει συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση τους.

Συγκεκριμένα, ο Σύνδεσμος Εταιριών Γεωπληροφορικής & Κτηματολογίου (ΣΕΓΕΚ) στην επιστολή του με θέμα:  «αποτυχία προγράμματος Κτηματολογίου ΚΤΙΜΑ_16» την οποία υπογράφουν ο πρόεδρος Σωτήριος Λιάρος και η γενική γραμματέας Βάλια Αντωνίου προς τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη και τον υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Γεώργιο Στύλιο, αναφέρει τα ακόλουθα:

«Αξιότιμοι κκ. Υπουργέ και Υφυπουργέ, το πρόγραμμα κτηματογράφησης KTIMA_16 ξεκίνησε στο τέλος του 2017 και με συμπληρωμένα τρία χρόνια από την έναρξή του, ο μέσος όρος συλλογής δηλώσεων εμπραγμάτων δικαιωμάτων στη χώρα βρίσκεται ακόμα στο 65%!! Η καθυστέρηση συλλογής δικαιωμάτων, τουλάχιστον ως μοναδικό αίτιο, δεν μπορεί να αποδοθεί στις επιπτώσεις από την πανδημία του COVID 19, διότι με σωστό σχεδιασμό του έργου και κατ’ αναλογία προς τα προηγούμενα προγράμματα, η συλλογή δηλώσεων θα έπρεπε να έχει φτάσει το 90% στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2019. Όμως το νομικό πρόσωπο «Ελληνικό Κτηματολόγιο»:

• Απέτυχε στην προσπάθεια επικοινωνίας του έργου, οδηγώντας σε ακύρωση ακόμα και το βασικό διαγωνισμό προβολής του.
• Διαρρέει συνεχώς ότι δε θα επιβληθούν τα προβλεπόμενα πρόστιμα για τη μη υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας, απειλώντας παράλληλα με εξοντωτικά πρόστιμα που θα επιβληθούν στο απώτερο μέλλον.
• Δεν κατάφερε να πείσει ούτε τους φορείς του δημοσίου (υπουργεία, περιφέρειες, δήμους, κλπ) να υποβάλλουν έγκαιρα δηλώσεις για τις ιδιοκτησίες τους.
• Δεν πέτυχε την προβλεπόμενη και απόλυτα αναγκαία για την επιτυχία του έργου σύνδεση των πληροφοριακών του συστημάτων με αυτά της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, η οποία έχει νομοθετηθεί από το 2013, όπως ενδεικτικά τα Ε9, ΤΑΠ, Μητρώα μετρητών ΔΕΗ, μητρώα αυθαιρέτων, κλπ. Είναι χαρακτηριστικό ότι πάνω από πέντε (5) εκατομμύρια αγροί καταχωρισμένοι στα Γεωργικά Μητρώα, με ιδιοκτήτες γνωστών στοιχείων, δηλούμενα κάθε χρόνο στο Ε9 και έχοντας τον αντίστοιχο Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ), τα οποία επιδοτούνται από ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά και καταβάλλουν ΕΝΦΙΑ, δεν υπάρχουν για το Ελληνικό Κτηματολόγιο. Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα διαπιστώσει σύντομα ότι τουλάχιστον το ένα τρίτο (1/3) των ακινήτων που δηλώνονται στο Ε9 απουσιάζουν από τις κτηματογραφήσεις του Εθνικού Κτηματολογίου.
• Μετακυλά σημαντικό έργο των Επιτροπών Ενστάσεων στους Αναδόχους και μάλιστα με την αυθαίρετη επισήμανση ότι «δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού του Φορέα ούτε του κρατικού προϋπολογισμού», κλπ)
• Το κυριότερο όλων, αντιμετωπίζει τα χωράφια και τους βοσκοτόπους των αραιοκατοι­κημένων περιοχών της ενδοχώρας και των ορεινών όγκων, περιοχών δηλαδή με μικρές αξίες γης και ελάχιστο ποσοστό ιδιοκτησιών με τίτλους, με τους ίδιους νομικούς ελέγχους και με τις ίδιες απαιτήσεις που έχει για τα ακίνητα της πλατείας Συντάγματος!!

Για όλους τους γνωρίζοντες και εμπλεκόμενους στο έργο, τα προηγούμενα δεν αποτελούν τωρινό φαινόμενο στη διαδικασία σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου. Είναι συνέχεια προβλημάτων όπως :

• Η πλήρης ανάκτηση της Κοινοτικής Χρηματοδότησης για τα πρώτα τρία προγράμματα, η οποία φοβούμαστε ότι θα πραγματοποιηθεί και για τη μικρή σχετικά χρηματοδότηση του τελευταίου προγράμματος. Κι αυτό γιατί, παρά τις προειδοποιήσεις, αναλήφθηκαν χρονικές δεσμεύσεις που από τα στοιχεία των προηγούμενων ευκολότερων προγραμμάτων δεν προκύπτει ότι είναι δυνατό να τηρηθούν.
• Η σχεδόν δεκαετής καθυστέρηση που προήλθε από την εκτέλεση του προγράμματος των “ενεργών” τίτλων.
• Η ματαίωση του διαγωνισμού των κτηματογραφήσεων του 2013.

Σε συνέχεια των παραπάνω, ο ΣΕΓΕΚ ζητά από εσάς ως αρμόδιος Υπουργός, να λάβετε άμεσα όλα τα απαιτούμενα μέτρα για την αποκατάσταση της ομαλής εξέλιξης του προγράμματος σύνταξης Εθνικού Κτηματολογίου! Είναι ανάγκη να αποφευχθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις και κατ’ επέκταση οι δικαστικές εμπλοκές που θα προκαλέσουν οι προγραμματιζόμενες Προαναρτήσεις Κτηματογραφήσεων με μόνο το 55-65% των δικαιούχων και σωρεία λαθών, τα οποία θα οφείλονται στο μικρό ποσοστό δηλωθέντων γεωτεμαχίων σε περιοχές με μη υλοποιημένα και ασαφή όρια.

Οι προτάσεις του ΣΕΓΕΚ

Οι προτάσεις του ΣΕΓΕΚ επικεντρώνονται στα εξής:

1.Φερόμενοι Ιδιοκτήτες

Πέραν της χαμηλής συμμετοχής των δικαιούχων στη διαδικασία υποβολής δηλώσεων ιδιοκτησίας, το πρόβλημα συμπλήρωσης των Κτηματολογικών Βάσεων με δεδομένα επιβαρύνεται και από την αδυναμία προσθήκης ικανοποιητικού αριθμού δικαιωμάτων που δεν έχουν δηλωθεί, αν και συνάγεται σαφώς η ύπαρξή τους («φερόμενα» δικαιώματα) λόγω α./ των εξόχως αυστηρών Οδηγιών του Φορέα αναφορικά με τις προϋποθέσεις ταυτοποίησης των δικαιούχων που δεν συνάδουν με το πνεύμα της κείμενης νομοθεσίας και β./ της έλλειψης διασύνδεσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών / βάσεων της κτηματογράφησης με εκείνα της Φορολογικής Δήλωσης και δη του εντύπου Ε9.

Ως συνέπεια της ως άνω πραγματικής κατάστασης, εκτός της ημιτελούς και ίσως προβληματικής ολοκλήρωσης των Συμβάσεων Κτηματογράφησης, θα είναι να δημευτεί η περιουσία μεγάλου αριθμού ιδιοκτητών των υπό κτηματογράφηση περιοχών (ποσοστό περίπου 40% των ιδιοκτησιών δεν θα καταγραφούν), εάν σε διάστημα πέντε έως επτά ετών δεν κινηθούν δικαστικά κατά των προσωρινών πρώτων εγγραφών του Κτηματολογίου, μια διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα και υψηλού κόστους.

Εξαιτίας του προαναφερόμενου κινδύνου, είναι πιθανόν πριν την ολοκλήρωση της Κτηματογράφησης να εκδηλωθούν συντονισμένες αντιδράσεις των θιγόμενων ιδιοκτητών, αντίστοιχες των αντιδράσεων για τους δασικούς χάρτες.

Προτείνουμε λοιπόν την άμεση εφαρμογή του άρθρου 3 παρ. 1 του Ν. 2308/1995, προκειμένου να έχουμε ένα πλήρες, ορθό και ολοκληρωμένο Κτηματολόγιο.

Η υλοποίηση της πρότασης αυτής δεν περιέχει ουσιαστικούς κινδύνους για την ορθότητα των πρώτων εγγράφων του Εθνικού Κτηματολογίου. Τα ελλείποντα στοιχεία των ιδιοκτητών θα συμπληρωθούν κατά την επιγενόμενη συμβολαιογραφική πράξη επί του ακινήτου που θα γίνει μετά τις πρώτες εγγραφές (Νόμος 2308/1995, άρθρο 2.3.γ).

Σε αυτή την κατεύθυνση να υλοποιηθεί άμεσα η προβλεπόμενη διασύνδεση των κεντρικών υπολογιστικών συστημάτων με αυτά της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων,, που προβλέπει το άρθρο 9 του ν. 4164/2013 (Α’ 156), και έχει εκδοθεί η Κ.Υ.Α. Αριθμ. 11179/27.02.2014 όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την Κ.Υ.Α. αριθμ. οικ. 52409/28-12-2017.

2.Επικοινωνιακό πρόγραμμα

Να υλοποιηθεί επικοινωνιακό πρόγραμμα που ποτέ δεν έγινε μετά την αποτυχία του σχετικού διαγωνισμού.

3.Εφαρμογή των κλιμακωτών προστίμων

Να εφαρμοστούν τα προβλεπόμενα πρόστιμα, αφού έχει υλοποιηθεί ικανοποιητικά το επικοινωνιακό πρόγραμμα. Εκφράζουμε ταυτόχρονα σοβαρές επιφυλάξεις ότι τα αυξημένα πρόστιμα είναι πιθανόν να λειτουργήσουν αρνητικά στη συλλογή των δηλώσεων ιδιοκτησίας.

4. Δηλώσεις Ελληνικού Δημοσίου

Απαιτείται συνεργασία του «Ελληνικό Κτηματολόγιο» με τους φορείς του Δημοσίου προς την κατεύθυνση υποχρέωσης των υπευθύνων να υποβάλλουν άμεσα δήλωση. Σε όποιες περιπτώσεις κριθεί ότι απαιτείται, ενδεχομένως και με πρόβλεψη στήριξης με εξωτερικούς συνεργάτες ή με ενίσχυση στελέχωσης από εξειδικευμένο προσωπικό.

5. Τροποποίηση του άρθρου 6Α του Ν.2308/95

Για την ομαλή εξέλιξη και ολοκλήρωση των συμβάσεων κτηματογράφησης απαιτείται άμεσα όπως είτε ακυρωθεί ολοσχερώς η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 6Α στα τρέχοντα προγράμματα κτηματογράφησης είτε τροποποιηθεί το άρθρο 6Α καταλλήλως ώστε να εναρμονιστούν οι διατάξεις του με τους συνταγματικούς και ενωσιακούς κανόνες δικαίου καθώς και με τις κανονιστικές διατάξεις των συμβάσεων.

6.Συλλογή δηλώσεων ιδιοκτησίας μετά την Ανάρτηση

Να επιτραπεί η υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας από τους ιδιοκτήτες μετά την περίοδο της Ανάρτησης, η οποία διαδικασία δεν προβλέπεται στις τρέχουσες συμβάσεις Κτηματογράφησης.

7. Χρονοδιαγράμματα Κτηματογράφησης

Να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των παρατάσεων που σήμερα λαμβάνει χώρα με χρονοβόρες διαδικασίες Τεχνικού Συμβουλίου. Αντ’ αυτών, να χορηγηθεί οριζόντια παράταση λόγω COVID 19, που συνιστά σπουδαίο λόγο ανωτέρας βίας όχι μόνο για το πρόγραμμα, αλλά και για τη χώρα μας συνολικά. Θεωρούμε ότι κατ’ ελάχιστο πέντε (5) μήνες είναι απαραίτητοι.

Όσον αφορά το τελευταίο σημείο, αξίζει να επισημανθεί ότι το Ελληνικό Κτηματολόγιο αρνείται παρατάσεις προθεσμίας για την περίοδο του 2^ου lockdown, παρά την πάρα πολύ χαμηλή συλλογή δηλώσεων!! Απειλώντας τους Αναδόχους ακόμα με συνέπειες, γιατί τόλμησαν (!!) να εφαρμόσουν τις κυβερνητικές αποφάσεις και τις σχετικές νομοθετικές υποχρεώσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID 19, θέτοντας μέρος του προσωπικού τους σεαναστολή. Ήδη σε έξι (6) μελέτες εξαιτίας της άρνησης αυτής επίκειται να επιβληθούν ποινικές ρήτρες.

Για τα περισσότερα από τα παραπάνω προβλήματα, καθώς και για άλλα προβλήματα που παρατηρούνται στις συμβάσεις Κτηματογράφησης, έχουμε καταθέσει αναλυτικές προτάσεις τόσο στο Ελληνικό Κτηματολόγιο όσο και στους Εκπροσώπους της Πολιτείας χωρίς να έχουμε καμία ανταπόκριση.

Συνοψίζοντας, θεωρούμε ότι θα είναι παράλογο, άδικο και ταυτόχρονα υποκριτικό να μετατεθούν ευθύνες από το Ελληνικό Κτηματολόγιο στους Αναδόχους Κτηματογραφήσεων για την τωρινή κατάσταση και να αποποιηθούν τις ευθύνες τους για όλα τα παραπάνω οι Διοικήσεις του φορέα, στελέχη που διαχρονικά κατέχουν καίριες θέσεις, παρά τις αλλαγές διοικήσεων».