Κτηματολόγιο: η ακτινογραφία του νομοσχεδίου από την ΠΟΜΙΔΑ

Σειρά προβλημάτων που σχετίζονται με την ουσία της Κτηματογράφησης και την τύχη πολλών ιδιωτικών ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων, αφήνει για επίλυση σε επόμενα νομοθετήματα το υπό ψήφιση νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός του Κτηματολογίου», σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ. Η ακτινογραφία του υπό ψήφιση νομοσχεδίου με τα θετικά σημεία επιτάχυνσης της λειτουργίας του Κτηματολογίου και  οι γκρίζες ζώνες που αφήνουν στο περιθώριο κρίσιμα θέματα της ιδιωτικής περιουσίας.

Στην ομιλία του προέδρου της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτου Παραδιά στην αρμόδια διαρκή επιτροπή της Βουλής κατά την ακρόαση των φορέων, παρατίθενται οι θετικές κα αρνητικές ρυθμίσεις που θα εγκαθιδρυθούν μέσω του υπό ψήφιση του νομοσχεδίου: Τα πάμπολλα δικαιολογητικά  για τη σύνταξη των συμβολαίων, η προθεσμία για την άσκηση αγωγών όσον αφορά τη διόρθωση των πρώτων εγγραφών στις περιοχές των παλαιών κτηματογραφήσεων όπως επίσης και η μη  αναβάθμιση των Επιτροπών Ενστάσεων, τόσο ως προς την στελέχωσή τους όσο και ως προς τη μικρή και εξευτελιστική αμοιβή των μελών της,  το άλυτο ζήτημα  της άρνησης κτηματογράφησης θέσεων πάρκινγκ με χιλιοστά στις πυλωτές και της τύχης των χιλιοστών του υψούν σε πολυκατοικίες με εξαντλημένο συντελεστή δόμησης, αλλα και η  μη  επίλυση του ιδιοκτησιακού προβλήματος των εκτός σχεδίου ακινήτων της χώρας, είναι οι γκρίζες ζώνες του νομοσχεδίου για την ΠΟΜΙΔΑ.

Θετικά σημεία

Στην προμετωπίδα των θετικών σημείων καταγράφεται το πέρασμα της αρμοδιότητας του κτηματολογίου στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο  Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτων, η δυνατότητα άμεσης περαίωσης της κτηματογράφησης, προ της εκδίκασης των ενστάσεων και η ψηφιοποίηση των υποθηκοφυλακείων.

Ρηξικέλευθη 

.Ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ χαρακτηρίζει« ρηξικέλευθη και καθοριστική για την περαιτέρω εξέλιξη του Κτηματολογίου την πρωτοβουλία της Κυβέρνησης να περάσει η αρμοδιότητα της περαίωσης και οργάνωσης της λειτουργία του στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης».  Παρά όμως όπως υποστήριξε, «τα  σημαντικότατα θετικά διαδικαστικά στοιχεία σε ότι αφορά τη λειτουργία του Κτηματολογίου, επισημαίνει, ότι «αφήνει  για επίλυση με επόμενα νομοθετήματα, σειρά προβλημάτων που σχετίζονται με την ουσία της Κτηματογράφησης και την τύχη πολλών ιδιωτικών ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων». Ακολουθούν τα βασικά σημεία της ομιλίας του.

 Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτων

Θετικό μέτρο είναι ο ηλεκτρονικός φάκελος για τη μεταβίβαση ακινήτων, που είναι το πρώτο προς επίλυση πρόβλημα που θέσαμε στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με μήνυμά μας την ώρα της ορκωμοσίας της κυβέρνησης και ήταν το αντικείμενο της πρώτης σύσκεψης στο Υπουργείο με τη συμμετοχή μας. Δεν αρκεί όμως μόνον ο ηλεκτρονικός φάκελος, χρειάζεται και η άμεση μείωση των πάμπολλων δικαιολογητικών που εξακολουθούν όχι μόνον να απαιτούνται για τη σύνταξη συμβολαίου αλλά και συνεχώς να αυξάνονται, με την καθυστέρηση και τις δαπάνες να φέρνουν σε απόγνωση πολίτες αλλά και συμβολαιογράφους.

Προ της εκδίκασης των ενστάσεων

Το κυριότερο θετικό στοιχείο είναι ότι η δυνατότητα άμεσης περαίωσης της κτηματογράφησης, προφανώς μετά τις πρώτες διορθώσεις και προ της εκδίκασης των ενστάσεων θα σημάνει την κατά πολλά έτη συντόμευση έναρξης της διαδικτυακής πρόσβασης των ενδιαφερομένων, και κυρίως των επαγγελματιών, στα στοιχεία της κτηματογράφησης, και με την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει αναγραφή στο φύλλο κάθε υφιστάμενης αμφισβήτησης.  Ως επαγγελματίας δικηγόρος είχα το προνόμιο να διαπιστώσω από τους πρώτους την κοσμογονική αλλαγή στον τρόπο ελέγχου των περιουσιακών δικαιωμάτων σε ακίνητα των Δήμων της Αττικής που βρίσκονται μέσα σε λειτουργούντα κτηματολογικά γραφεία. H τεράστια αξία της διάταξης θα φανεί άμεσα μόλις γίνει η ανάρτηση των πρώτων εγγραφών για τα δικαιώματα του Δήμου Αθηναίων, που είναι κατά 98% ορθά και οριστικά, και που η κτηματογράφησή του δυστυχώς καρκινοβατεί από το 2008…

Ψηφιοποίηση

Επίσης ιδιαίτερα σημαντική είναι και η ψηφιοποίηση του αρχείου των υποθηκοφυλακείων, ώστε κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να αντλήσει τα στοιχεία του προϊσχύσαντος συστήματος μεταγραφών.

Η αντιστροφή του βάρους προβολής αντιρρήσεων για τα ακίνητα με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη», είναι προς τη θετική κατεύθυνση, όμως η δυνατότητα των υπηρεσιών του Δημοσίου να ανοίξουν βιομηχανία αναιτιολόγητων αρνητικών απαντήσεων προς τους πολίτες, στην πράξη απειλεί να ακυρώσει πλήρως την καλή πρόθεση του νομοθέτη. Γι΄αυτό η σχετική διάταξη θα πρέπει να προβλέψει τη δυνατότητα μόνον ειδικά αιτιολογημένης άρνησης του Δημοσίου.

Κτηματολογικός εφέτης

Θετικά μέτρα είναι επίσης ο κτηματολογικός εφέτης, όπως και η διεύρυνση των προδήλων σφαλμάτων που θα  μπορούν να διορθωθούν στις αρχικές ανακριβείς εγγραφές επί ακινήτων αγνώστου ιδιοκτήτη. Όμως μένει να δούμε αν στη πράξη, η διάταξη αυτή που έχει σκοπό την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, θα εφαρμοστεί ή όχι από τους προϊσταμένους των κτηματολογικών γραφείων, ή θα συνεχίσουν όπως γίνεται συνήθως, να αρνούνται να διορθώνουν προδήλως τα ακίνητα αγνώστου τα οποία κατά 90% δυστυχώς καταλήγουν στα δικαστήρια.

Πρώτες εγγραφές

Είδαμε την ετήσια παράταση της προθεσμίας για την άσκηση αγωγών διόρθωσης των πρώτων εγγραφών στις περιοχές των παλαιών κτηματογραφήσεων, η οποία όμως δίνει νέα προθεσμία, κυρίως στο Δημόσιο να συνεχίσει τις αμφισβητήσεις ιδιωτικών δικαιωμάτων, με αποτέλεσμα να κρατά, με τις καθυστερήσεις του, πολλούς ιδιοκτήτες κυριολεκτικά «ομήρους» του, και έτσι για τους ιδιώτες να μην υπάρχει στην ουσία Κτηματολόγιο για ένα ακόμη έτος. Και δυστυχώς, και από την  γενική αυτή παράταση εξαιρέθηκαν και πάλι, ανεξήγητα και απαράδεκτα,  οι 36 αρχικές περιοχές των πρώτων κτηματογραφήσεων.

Για τις Επιτροπές Ενστάσεων

Στο νομοσχέδιο αυτό δεν είδαμε την αναβάθμιση των Επιτροπών Ενστάσεων, τόσο ως προς την στελέχωσή τους όσο και ως προς τη μικρή και εξευτελιστική αμοιβή των μελών της (50 ευρώ το πινάκιο των 20 υποθέσεων) ώστε να μπορούν να επιτελέσουν ορθά και γρήγορα το έργο τους, που είναι η εξέταση ενστάσεων που με την πρόοδο του έργου μπορεί να αγγίξουν ακόμη και το εκατομμύριο…

Θέσεις Πάρκινγκ

Δεν είδαμε την επίλυση της άρνησης κτηματογράφησης θέσεων πάρκινγκ με χιλιοστά στις πυλωτές και της τύχης των χιλιοστών του υψούν σε πολυκατοικίες με εξαντλημένο συντελεστή δόμησης, που από καιρό έχουμε επισημάνει.

Τα εκτός σχεδίου

Τέλος, το σημαντικότερο για τους ιδιοκτήτες, αλλά και για την ίδια την πρόοδο του Κτηματολογίου, δεν είδαμε την επίλυση του ιδιοκτησιακού προβλήματος των εκτός σχεδίου ακινήτων της χώρας μας, ώστε το Δημόσιο να παύσει επί τέλους να διεκδικεί αυθαίρετα και χωρίς τίτλους, συχνά ως δήθεν δασικά, τα πάντα, από τους πάντες και για πάντα, αντιδικώντας αδιακρίτως και ανεξόδως για το ίδιο, να παύσει να καταταλαιπωρεί τους πολίτες εξοντώνοντάς τους οικονομικά και ηλικιακά. Η ασφάλεια των εμπράγματων συναλλαγών δεν απειλείται από την άμεση περαίωση της κτηματογράφησης, αλλά από το ότι το Δημόσιο συμμετέχει στο Κτηματολόγιο και ως παίκτης και ως διαιτητής, και ο καθένας αντιλαμβάνεται ποιος κερδίζει…

Συνεπώς μετά το σημαντικό αυτό νομοσχέδιο, θα χρειαστούν ακόμη αρκετά παρόμοια θαρραλέα βήματα για να φτάσουμε στην ολοκλήρωση του κτηματολογίου χωρίς να μεταβάλουμε σε θύμα του την ιδιωτική ακίνητη περιουσία του Ελληνικού Λαού.