Κτηματολόγιο: είσπραξη των παλαιών τελών στις νέες δικαιοπραξίες ακινήτων

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Η Ελληνικό Κτηματολόγιο εγκαταλείπει  το σχέδιο μαζικής είσπραξής των πάγιων και αναλογικών τελών του παρελθόντος από περίπου 2 εκατομμύρια ακίνητα αλλά και το ενδεχόμενο να τα χαρίσει στους ιδιοκτήτες.

Πρόκειται για τα τέλη  κτηματογράφησης από τα πιλοτικά προγράμματα (1995-2005) που αντιστοιχούν σε ποσό 35 και 20 ευρώ για κάθε δικαίωμα σε κύριους και βοηθητικούς χώρους  και για την είσπραξη του αναλογικού τέλους, ένα τοις χιλίοις, που εκκρεμεί από την κτηματογράφηση του 2008, τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχουν πληρωθεί από τους ιδιοκτήτες.

Το ΥΠΕΝ και η διοίκηση της Ελληνικό Κτηματολόγιο, δίνει προτεραιότητα στην ολοκλήρωση της κτηματογράφησης. Αναγνωρίζοντας ότι μεταξύ των βασικών αιτίων, που δυσκολεύουν τη τρέχουσα περίοδο  τους ιδιοκτήτες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να δηλώσουν τις περιουσίες τους είναι οι αδυναμία τους να ανταποκριθούν στις σχετικές οικονομικές απαιτήσεις , απομακρύνει το ενδεχόμενο μίας νέας εισπρακτικής επιχείρησης για τα παλαιά τέλη, που οι ιδιοκτήτες δεν έχουν πληρώσει στο κτηματολόγιο. Ωστόσο  η υποχρέωση είσπραξης των τελών υπέρ του Κτηματολογίου είναι θεσμοθετημένη και παραμένει ανοιχτή άνω της δεκαετίας.

Η διοίκηση της Ελληνικό Κτηματολόγιο,  εκπροσωπούμενη από τον πρόεδρο Δ. Σταθάκη και τον γενικό διευθυντή Στ. Κοτσώλη, σε συνέντευξη Τύπου στο ΥΠΕΝ, παρουσία του ΥΠΕΝ Κ. Χατζηδάκη και του υφυπουργού Περιβάλλοντος Δ. Οικονόμου, σε δημοσιογραφικές ερωτήσεις για την είσπραξη των παλαιών πάγιων και αναλογικών τελών του κτηματολογίου απάντησε ότι δεν είναι στα σχέδια του φορέα να αποστείλει μαζικά ειδοποιητήρια στους πολίτες για την αναδρομική είσπραξη των παλαιών τελών.

Ταυτοχρόνως ανακοινώθηκε από τους εκπροσώπους της ηγεσίας του Κτηματολογίου, ότι εξετάζεται τα απλήρωτα πάγια τέλη  (των 20 έως 35 ευρώ) ανά δικαίωμα του ακινήτου να καταλογίζονται όταν οι ιδιοκτήτες προχωρούν σε δικαιοπραξία επί του ακινήτους τους  (δηλαδή πώληση, μίσθωση, κληρονομία κλπ). Οι ίδιοι άφησαν ανοιχτό το θέμα της πληρωμής των αναλογικών τελών, τα οποία  αφορούν μεγαλύτερα ποσά, λέγοντας ότι το θέμα αυτό εξετάζεται ξεχωριστά, χωρίς να αποκλείεται η πληρωμής τους επίσης όταν οι πολίτες προχωρούν σε δικαιοπραξία επί του ακινήτου τους.

«Κτηματόσημο»

Η είσπραξη του «κτηματόσημου» για τα πιλοτικά προγράμματα εκκρεμεί εδώ και πολλά χρόνια, καθώς καμία κυβέρνηση δεν κίνησε τις σχετικές διαδικασίες. Η πληρωμή των τελών έχει θεσμοθετηθεί από το 2007, ενώ η δυνατότητα είσπραξης τους επικαιροποιήθηκε  με νομοθετικές ρυθμίσεις του 2018.

Πρόκειται για ακίνητα που μπήκαν στο Κτηματολόγιο στα τέλη της δεκαετίας του ’90, αντιστοιχούν σε 6.700.000 και βρίσκονται σε περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας, του Ηρακλείου και των Ιωαννίνων.

Σε εκείνη την «πρώτη γενιά» κτηματογραφήσεων, που διενεργήθηκε πιλοτικά από το 1995 και χρηματοδοτήθηκε με κοινοτικά κονδύλια, δεν εισπράχθηκαν τέλη Κτηματολογίου, καθώς αυτό δεν προβλεπόταν στην τότε νομοθεσία. Την περίοδο 2001-2002 η Κομισιόν διαπίστωσε ότι η πρόοδος του Κτηματολογίου ήταν αντιστρόφως ανάλογη με τα κονδύλια που είχαν διατεθεί, κι έτσι ζήτησε την ανάκτηση της χρηματοδότησης του έργου.
Λίγο αργότερα αποφάσισε να «παγώσει» οποιαδήποτε οικονομική ενίσχυση του Κτηματολογίου για τη συνέχιση του έργου. Έτσι, οι νέες κτηματογραφήσεις  προκηρύχθηκαν το 2007 με βασικό πόρο την καταβολή τέλους από τους πολίτες. Μεταξύ άλλων, ο νόμος Σουφλιά του 2007 προέβλεπε την αναδρομική καταβολή του τέλους και από όσους εντάχθηκαν στο Κτηματολόγιο με τα πρώτα προγράμματα, προκειμένου να μην υπάρξει αδικία εις βάρος των νέων κτηματογραφήσεων.

Αναλογικό τέλος

Παράλληλα  στις κτηματογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν από το 2008 και έπειτα, για τις οποίες καταβλήθηκε το «κτηματόσημο» των 35 ή των 20 ευρώ, αντιστοιχεί αναλογικό τέλος ίσο με το ένα τοις χιλίοις της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των δικαιωμάτων που συνδέονται με τα ακίνητα για τα οποία προβλέπεται αναλογικό τέλος ξεπερνά το 1.000.000.
Το αναλογικό τέλος καταβάλλεται με την ολοκλήρωση της διαδικασίας κτηματογράφησης από τους κυρίους ή επικαρπωτές και καθορίζεται σε ποσοστό 1%ο (ένα τοις χιλίοις) επί της πέραν των 20.000 ευρώ αξίας του ακινήτου, που θα προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο.
Αυτό σημαίνει πως οι ιδιοκτησίες μέχρι 20.000 ευρώ δεν θα επιβαρυνθούν με αυτό το σκέλος του τέλους κτηματογράφησης.

Στην περίπτωση συνδικαιούχων, οι 20.000 εξαιρούνται για κάθε έναν συνδικαιούχο. Το μεταβλητό σκέλος αυτό επιμερίζεται στους τυχόν συνδικαιούχους (συγκύριος ή επικαρπωτής) και σε κάθε περίπτωση ως ανώτατο ύψος του αναλογικού αυτού σκέλους του τέλους κτηματογράφησης ορίζεται το ποσό των 900 ευρώ.

Σύμφωνα με υπολογισμούς, το συνολικό προβλεπόμενο έσοδο ανέρχεται σε περίπου 385.000.000 ευρώ, εκ των οποίων τα 95.000.000 ευρώ αφορούν τα μη καταβληθέντα  τέλη κτηματογράφησης γνωστά και ως «κτηματόσημα» και τα 290.000.000 ευρώ το αναλογικό τέλος.