Κτηματολόγιο: οι «εκπλήξεις» για ιδιοκτησιακά, μεταβιβάσεις, οικοδομικές άδειες

Αντιμέτωποι με εκπλήξεις θα βρεθούν από  την 1^η Ιανουαρίου 2023, όσοι ιδιοκτήτες δεν φροντίσουν να δηλώσουν, να διορθώσουν λάθη και να επιλύσουν ιδιοκτησιακές και πολεοδομικές εκρεμμότητες των ακινήτων τους στο Κτηματολόγιο, στις λιγότερες από τις 200 ημέρες, που απομένουν μέχρι το τέλος του έτους.

Οι ιδιοκτήτες πρέπει να γνωρίζουν ότι το τελευταίο εξάμηνο του 2022 «τρέχει» ο τελευταίος γύρος της κτηματογράφησης σε όλη τη χώρα και μετά από καθυστερήσεις, παρατάσεις και μεταβατικές περιόδους πολλών ετών, από τη νέα χρονιά αλλάζει οριστικά το σκηνικό στο Κτηματολόγιο.

Τα δέκα πράγματα που πρέπει να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες από την Ελληνικό Κτηματολόγιο, που συγκέντρωσε και δημοσίευσε ο δημοσιογράφος Προκόπης Γιόγιακας στα «Νέα», τα δέκα πράγματα που πρέπει να γνωρίζουν και να πράξουν οι ιδιοκτήτες για να μην έχουν εκπλήξεις στο Κτηματολόγιο είναι:

1.Από την 1^ηΙανουαρίου 2023, οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές για 296 ΟΤΑ (όπου η κτηματογράφηση ξεκίνησε πριν από τον Αύγουστο του 2006), σε όλη τη χώρα.  Αυτό σημαίνει ότι: 1^ον) πως  από την 1^ηΙανουαρίου 2023 όποιο περιουσιακό στοιχείο είναι σωστά δηλωμένο στο Κτηματολόγιο είναι κατ’αρχήν  έγκυρο και 2^ον) κάθε εμπράγματο δικαίωμα, όπως για παράδειγμα κυριότητα,  επικαρπία ή εμπράγματη εξασφάλιση, όπως  υποθήκη, κατάσχεση κ.α., το οποίο δεν θα έχει καταχωρηθεί στο κτηματολογικό φύλλο του ακίνητου χάνεται, εκτός κι αν εκδοθεί απόφαση του Κτηματολογικού Δικαστή που να το αναγνωρίζει, με μια δαπανηρή και πολύπλοκη  διαδικασία που διαρκεί χρόνια.

2.Μέχρι την 31^η Δεκεμβρίου 2022, οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν να δηλώσουν την περιουσία τους –έστω και με καθυστέρηση- χωρίς να πληρώσουν πρόστιμο.

3.Όσοι ιδιοκτήτες δεν υποβάλλουν δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο απαγορεύεται να προβούν σε κατάρτιση εμπράγματης δικαιοπραξίας και έκδοση άδειας οικοδομής για το ακίνητο τους. Το  αποδεικτικό υποβολής δήλωσης θα πρέπει εφεξής να μνημονεύεται και να επισυνάπτεται στο συμβόλαιο, αλλά και να μνημονεύεται στην οικοδομική άδεια, καθώς και να τηρείται στον φάκελο της αρμόδιας για την έκδοση της άδειας υπηρεσίας.

4.Μετά την 31^ηΔεκεμβρίου 2022, οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές αν στο Κτηματολόγιο αναγράφεται «άγνωστος» ιδιοκτήτης, τότε το ακίνητο περιέχεται στο Δημόσιο.

5.Από τη νέα χρονιά όποιος αναγράφεται στο κτηματολογικό φύλλο ως ιδιόκτητης έχει όλα τα δικαιώματα του δικαιούχου ακόμη κι αν δεν είναι πραγματικά δικαιούχος και δημιουργείται αμάχητο τεκμήριο υπέρ του, την 31^ηΔεκεμβρίου τού έτους μετά από 8 έτη (10 για τους κατοίκους εξωτερικού) από την έναρξη λειτουργίας κάθε Κτηματολογικού Γραφείου.Ο αληθινός δικαιούχος έχει μόνο δικαίωμα αποζημίωσης από τον αναγραφόμενο ως δικαιούχο και –υπό προϋποθέσεις- δικαίωμα επαναμεταβίβασης του ακινήτου.

6.Ανακριβείς εγγραφές που αφορούν προσωπικά ή ληξιαρχικά στοιχεία του δικαιούχου (ημερομηνία γέννησης-ΑΦΜ-αριθμός ταυτότητας κα) μπορούν να διορθωθούν οποτεδήποτε, όπως και η διόρθωση των γεωμετρικών στοιχείων του ακινήτου.

7.Από τον Ιανουάριο του 2023, για όσα ακίνητα δεν έχουν δηλωθεί εμπρόθεσμα θα βεβαιωθεί πρόστιμο ανεξάρτητα την περιοχή που βρίσκονται και με βάση το είδος του δικαιώματος, τις αντικειμενικές αξίες καθώς και τον χρόνο καθυστέρησης της δήλωσης. Το πρόστιμο θα είναι ένα ποσοστό επί βάσης υπολογισμού, από 300 μέχρι 2.000 ευρώ και θα προσαυξάνεται ανάλογα με το χρόνο καθυστέρησης της δήλωσης.

8.Από την μέχρι τώρα πορεία της κτηματογράφησης έχουν υποβληθεί περί τις 170.000 εντάσεις για ιδιοκτησιακά στους Δασικούς Χάρτες και το Κτηματολόγιο, ενώ εκτιμάται ότι ο αριθμός των ενστάσεων μπορεί να φθάσει το 1.000.000 με την ολοκλήρωση της Κτηματογράφησης.  Η διοίκηση του φορέα του Κτηματολογίου προγραμματίζει να προχωρήσει στην προκήρυξη διαγωνισμού ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ με σκοπό ιδιώτες μελετητές να εξετάζουν τις ενστάσεις.

9. Υπάρχουν αγκάθια για την ολοκλκήρωση των δηλώσεων στο Κτηματολόγιο, τα οποία όπως επισημαίνεται από τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ Στράτο Παραδιά είναι: η αδυναμία τακτοποίησης διαφόρων επιφανειών μεταξύ όμορων οριζοντίων ιδιοκτησιών, η νομική τακτοποίηση των θέσεων στάθμευσης στις πυλωτές με χιλιοστά επί του οικοπέδου, και η κατάργηση του εξαντλημένου δικαιώματος του ύψουν, χωρίς να απαιτείται υπογραφή όλων των συνιδιοκτητών. Αυτά είναι τα σοβαρά προβλήματα που εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα και έχουν καταστήσει δεκάδες χιλιάδες ακίνητα «εκτός συναλλαγής», και παρεμποδίζουν την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου.

Ειδικότερα, τα δυο πρώτα προβλήματα, αφορούν δεκάδες χιλιάδες διαμερίσματα σε όλη τη χώρα και πολλές  χιλιάδες θέσεις πάρκινγκ σε πυλωτές πολυκατοικιών που έχουν χτιστει τις δεκαετίες του ’70 του ’80 και του ’90 που είναι απολύτως αδύνατη η μεταβίβασή τους.

Σε ό,τι αφορά τώρα τον «αέρα» (δηλαδή το δικαίωμα «υψούν»), , επειδή είναι αδύνατη πλέον οποιαδήποτε δόμηση λόγω εξάντλησης του συντελεστή, πολλοί ιδιοκτήτες κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αλλά και εξαιτίας του ΕΝΦΙΑ διέγραψαν τα χιλιοστά τους από το Ε9 και δεν τα δηλώσαν στο Κτηματολόγιο. Και εδώ, κατά την ΠΟΜΙΔΑ, εγκυμονεί ο κίνδυνος, το Δημόσιο να βρεθεί συνιδιοκτήτης των  χωρίς καμία αξία αδήλωτων χιλιοστών των οικοπέδων σε χιλιάδες πολυκατοικίες σε όλη τη χώρα, με δικαίωμα συμμετοχής στις Γενικές Συνελεύσεις συνιδιοκτητών. Και αυτό σημαίνει πως στο μέλλον θα είναι αδύνατη οποιαδήποτε ομόφωνη απόφαση των συνιδιοκτητών τους , και κυρίως οποιαδήποτε τροποποίηση των κανονισμών τους.

10. Το Κτηματολόγιο προκήρυξε 40 συμβάσεις μίσθωσης έργου για την κάλυψη πρόσκαιρων και επειγουσών αναγκών των έργων της κτηματογράφησης με διάρκεια τριών ετών. Οι ειδικότητες που αναζητούνται είναι Αγρονόμοι Τοπογράφοι Μηχανικοί, Πολιτικοί Μηχανικοί και Οικονομολόγοι. Η προκήρυξη αφορά 34 θέσεις εργασίας στο Χολαργό (την έδρα του Κτηματολογίου) και έξι στη Θεσσαλονίκη.

Προθεσμίες και περιοχές

-Σε ό,τι αφορά τους 296 ΟΤΑ όπου οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές. Εδώ περιλαμβάνονται:  στο λεκανοπέδιο οι Δήμοι ( Αγ. Ιωάννης Ρέντης, Αγ. Δημήτριος, Βύρωνας, Ζωγράφου,  Κορυδαλλός. Μελίσσια, Ν. Ψυχικό κ. ( βλέπε γράφημα),  στη Θεσσαλονίκη ( Θέρμη , Καλαμαριά, Πανόραμα, Πυλαία κα) καθώς και  άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας όπως είναι η Άρτα, η Καβάλα., η Καστοριά, η Κέρκυρα, η Κομοτηνή, η Πάτρα, το Ρέθυμνο, τα Χανιά και οι Σέρρες. Στον κατάλογο δεν περιλαμβάνονται οι περιοχές σε 36 προκαποδιαστριακούς ΟΤΑ (βλέπε σχετικό πίνακα) όπου χάθηκαν (περιήλθαν δηλαδή στο Δημόσιο) 14.484 ακίνητα.

-Την  31η Δεκεμβρίου 2022 λήγει και η προθεσμία δήλωσης ακινήτων στο Κτηματολόγιο για όλη τη χώρα ( με εξαίρεση την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία όπου η συλλογή δηλώσεων θα ξεκινήσει με το νέο έτος).

-Παράλληλα, όσοι  διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία στις  Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ) Αιτωλοακαρνανίας, Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, Άρτας, Πρεβέζης και Λευκάδας, θα πρέπει να γνωρίζουν πως στις 14 Ιουνίου ξεκίνησε η ανάρτηση κτηματολογικών στοιχείων η οποία θα διαρκέσει συνολικά τέσσερις μήνες (δυο συν δυο) και γίνεται ηλεκτρονικά, ενώ  ανάρτηση στην ΠΕ Θεσσαλονίκης παρατείνεται έως τις 18 Αυγούστου 2022.

Περιοχές της Αττικής

Οι 23 περιοχές στην Αττική,  όπου οι ιδιοκτήτες έχουν λιγότερες 200 μέρες περιθώριο προκειμένου να προβούν σε διόρθωση των ανακριβών πρώτων εγγραφών και αν δεν το κάνουν χάνουν τα ακίνητά τους είναι:

1) Αγ. Παρασκευή

2) Αγ. Δημήτριος

3) Αγ. Ιωάννης Ρέντη

4) Μαρούσι

5) Αμπελάκια Σαλαμίνας

6) Αρτέμιδα

7) Βύρωνας

8)  Γέρακας

9) Γλυκά Νερά

10)Δραπετσώνα

11)Ζωγράφου

12) Κορυδαλλός

13)Μελίσσια

14)Ν. Σμύρνη

15) Ν. Ψυχικό

16)Νίκαια

17)Παιανία

18) Πέραμα

19) Σαλαμίνα

20)Σπάτα

21) Φιλοθέη

22)Χαλάνδρι

23) Χολαργός

Αδήλωτα ακίνητα στο Δημόσιο

Οι 36 περιοχές ( Προκαποδιστριακοί  ΟΤΑ), όπου συνολικά 14.484 αδήλωτα “αγνώστου ιδιοκτήτη” ακίνητα περιήλθαν στο Δημόσιο είναι:

ΑΒΑΤΟΥ,

ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ,

ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ,

ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ,

ΑΓΙΑΣΜΑΤΟΣ,

ΑΓ.ΑΝΔΡΟΥ,

ΑΙΓΕΙΡΟΥ,

ΑΡΕΤΗΣ,

ΑΣΠΡΟΥ,

ΑΣΠΡΟΧΩΜΑΤΟΣ,

ΑΣΤΡΟΥΣ,

ΒΡΙΛΗΣΙΩΝ,

ΓΛΙΝΟΥ,

ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ,

ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ,

ΕΡΑΣΜΙΟΥ,

ΚΑΛΑΜΠΑΚΙΟΥ,

ΛΑΙΙΚΩΝ,

ΜΑΡΤΙΝΟΥ,

ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ,

ΜΕΘΩΝΗΣ,

ΜΕΣΗΣ (ΠΑΓΟΥΡΙΩΝ),

ΜΕΣΙΑΣ,

ΝΕΑΣ ΚΑΡΥΑΣ,

ΝΕΟΥ ΡΥΣΙΟΥ,

ΟΛΥΜΠΙΑΔΟΣ,

ΠΑΡΑΛΙΟΥ ΑΣΤΡΟΥΣ,

ΠΑΤΟΥΛΙΑΣ,

ΠΕΥΚΟΔΑΣΟΥΣ,

ΠΗΓΩΝ,

ΠΛΑΙΣΙΟΥ,

ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟΥ,

ΣΕΡΒΩΤΩΝ,

ΤΡΙΠΟΤΑΜΟΥ,

ΦΑΛΑΝΝΗΣ,

ΦΙΛΟΘΕΗΣ.