Κτηματολόγιο: τι κάνουν οι ιδιοκτήτες στις περιοχές που έληξε η προθεσμία

Τι μπορεί να κάνουν μέχρι το τέλος του χρόνου οι ιδιοκτήτες στις περιοχές που έχει λήξει η προθεσμία για τη συλλογή των δηλώσεων ή έχουν μπλοκάρει τα γραφεία κτηματογράφησης από τη μεγάλη προσέλευση της τελευταίας στιγμής;

Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά τα θέματα του Κτηματολογίου, μέχρι την ενεργοποίηση των προστίμων με νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ, που προγραμματίζεται να μει σε νομοσχέδιο σκούπα από το Φεβρουάριο του 2020, οι ιδιοκτήτες  μπορούν να δηλώσουν τα ακίνητά τους ακόμη και εκπρόθεσμα, καθώς «τρέχει» η περίοδος της λεγόμενης σιωπηρής παράτασης.

Σημειώνεται ότι το Κτηματολόγιο σε μια προσπάθεια να μην μπλοκάρει το σύστημα έδωσε τη δυνατότητα στους αργοπορημένους ιδιοκτήτες ακινήτων να λαμβάνουν ένα πιστοποιητικό εμπρόθεσμης δήλωσης, δηλαδή στην ουσία να κλείνουν ένα ραντεβού στο μέλλον.

Αρμοδίως γίνεται γνωστό ότι το Γραφείο Εξυπηρέτησης στο Γαλάτσι, που λειτουργεί στα Ολυμπιακά Ακίνητα, θα παραμείνει ανοιχτό τουλάχιστον έως τα Χριστούγεννα.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι για το Ηράκλειο της Κρήτης, για 270.000 δικαιώματα δόθηκαν βεβαιώσεις εμπρόθεσμης προσέλευσης των ιδιοκτητών μέχρι και τα τέλη Απριλίου 2020. Στη Βοιωτία / Φθιώτιδα για 190.000 δικαιώματα κλείστηκαν ραντεβού για τα μέσα Ιουνίου 2020. Στην Αιτωλοακαρνανία για 85.000 δικαιώματα δόθηκαν βεβαιώσεις έως τα τέλη Μαΐου, στην Αρκαδία για 100.000 δικαιώματα μέχρι τον ερχόμενο Απρίλιο και στην Ηλεία για περίπου 130.000 δικαιώματα έως τον ερχόμενο Ιούλιο.

Κλιμακωτά πρόστιμα

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020 θα αρχίσουν να ενεργοποιούνται τα νέα κλιμακωτά πρόστιμα που θα επιβάλλονται σε όσους δεν δηλώσουν έγκαιρα την ακίνητη περιουσία τους στο Κτηματολόγιο.

Από τη νέα χρονιά τα πρόστιμα θα υπολογίζονται με βάση την αξία του ακινήτου και τον χρόνο καθυστέρησης. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όποιος ιδιοκτήτης καθυστερήσει και έχει μεγαλύτερη περιουσία θα πληρώσει μεγαλύτερο πρόστιμο από έναν άλλο που έχει μικρότερη.

Για παράδειγμα, όποιος καθυστερήσει τέσσερα χρόνια θα πληρώσει περισσότερα από αυτόν που θα καθυστερήσει τέσσερις μήνες. Διευκρινίζεται ότι η αξία των ακινήτων θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες. Από το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμη πότε ακριβώς θα ενεργοποιηθούν τα πρόστιμα.

Οπως ξεκαθάρισε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης (κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις 6 Νοεμβρίου 2019) «κανένας πολίτης δεν πρόκειται να χάσει την περιουσία του επειδή καθυστέρησε να τη δηλώσει στο Κτηματολόγιο. Εκείνο όμως που θα συμβεί είναι ότι δεν θα μπορεί να αξιοποιήσει εκ των πραγμάτων όσο εύκολα νομίζει την περιουσία του. Θα ταλαιπωρείται κάθε φορά που θα θέλει να μεταβιβάσει ή να αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς του ακινήτου του».

Πού έληξαν προθεσμίες, πού έρχονται παρατάσεις

Στις 29 Νοεμβρίου 2019, έληξαν οι προθεσμίες για τη συλλογή δηλώσεων στις Περιφερειακές Ενότητες Καστοριάς / Φλώρινας, Μαγνησίας και Σποράδων (σε ένα τμήμα), Ευβοίας, Αχαΐας, Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αργολίδας / Κορινθίας, Σάμου / Χίου / Ικαρίας.

Στις 18 Δεκεμβρίου 2019 λήγουν οι προθεσμίες σε Ζάκυνθο, Κεφαλονιά και Ιθάκη και στις 2 Ιανουαρίου 2020 σε Λήμνο και Λέσβο, όπου αναμένεται να δοθεί παράταση καθώς η συλλογή δηλώσεων ξεκίνησε αργότερα σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές.

Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 5.760.000 δικαιώματα – αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί και με τα ραντεβού στις εμπρόθεσμες δηλώσεις (δηλαδή με τα προαναφερόμενα πιστοποιητικά εμπρόθεσμης δήλωσης).

Για την καλύτερη ενημέρωση των ιδιοκτητών (εντός και εκτός Ελλάδας) από το Κτηματολόγιο ήδη υλοποιείται μία ψηφιακή επικοινωνιακή αντεπίθεση η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει ανανέωση και εκσυγχρονισμό της ιστοσελίδας του Κτηματολογίου και άνοιγμα επίσημων λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα οποία θα τροφοδοτούνται συνεχώς με ειδήσεις, πληροφορίες, αλλά και προωθητικά βίντεο για τη διαδικασία της κτηματογράφησης και όχι μόνο.

Και βέβαια, έχει ήδη αρχίσει η ενημέρωση – για πρώτη φορά – μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και το Κτηματολόγιο. Ηδη έχουν σταλεί 1,7 εκατομμύρια ηλεκτρονικά μηνύματα σε ιδιοκτήτες όπου η συλλογή δηλώσεων έληγε τον περασμένο Οκτώβριο, ενώ μέχρι πριν από λίγες μέρες εστάλησαν 1,3 ηλεκτρονικά μηνύματα για τις περιοχές όπου η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων στο Κτηματολόγιο έληξε την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2019.

Παράλληλα, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί όσο γίνεται περισσότερο η γραφειοκρατία, από το πρώτο εξάμηνο του ερχόμενου έτους και μετά, στις περιοχές όπου έχει ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο θα ενεργοποιηθεί ο θεσμός του «διαπιστευμένου μηχανικού».

Με την ενεργοποίηση του νέου θεσμού, εκτιμάται πως θα μειωθεί κατά τέσσερις – τουλάχιστον – μήνες ο χρόνος που απαιτείται προκειμένου να γίνουν οι απαιτούμενες αλλαγές στο Κτηματολόγιο, είτε λαθών στην επεξεργασία των στοιχείων και παραλείψεων, είτε λόγω απαίτησης των ιδιοκτητών με αποτέλεσμα να αίρονται πιο γρήγορα τα εμπόδια στις μεταβιβάσεις των ακινήτων (πάντα για τις περιοχές όπου έχει λήξει το Κτηματολόγιο).

Οι μπλοκαρισμένες περιοχές

Από τις αρχές του επόμενου έτους αναμένεται να ξεκαθαριστεί η εικόνα για το τι θα γίνει με τις πέντε συμβάσεις που έχουν μπλοκάρει λόγω δικαστικών προσφυγών των αναδόχων. Αυτές οι πέντε συμβάσεις αντιπροσωπεύουν το 7% των δικαιωμάτων και αντιστοιχούν στο 6,3% της έκτασης της χώρας.

Ετσι, υπάρχει ακόμη η εκκρεμότητα προκειμένου να ξεκινήσει η συλλογή δηλώσεων σε Θεσπρωτία – Κέρκυρα, Κυκλάδες, Ρέθυμνο, στα Χανιά και το μισό Ηράκλειο της Κρήτης. Εκτός των προαναφερόμενων μπλοκαρισμένων – μέχρι στιγμής – περιοχών και πέντε νησιών (Λήμνος, Λέσβος, Ιθάκη, Κεφαλονιά, Ζάκυνθος) δεν τρέχει αλλού συλλογή δηλώσεων στο Κτηματολόγιο.

Για τον λόγο αυτόν το 2020 – και ιδίως το πρώτο εξάμηνο – θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το «έτος του τελικού ελέγχου» για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, μια και σε πολλές περιοχές της χώρας θα ξεκινήσει το στάδιο της ανάρτησης, με πρώτη τον Δήμο της Αθήνας στα μέσα του ερχόμενου Φεβρουαρίου.