Κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις: νομιμοποίηση αυθαιρέτων και δασικές επεμβάσεις

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Νομιμοποιήσεις αυθαίρετων κατασκευών, μέσω έκδοσης οικοδομικής άδειας και συμβολικό πρόστιμο,  εγκρίσεις εγκαταστάσεων σε χορτολιβαδικές ή δασώδεις εκτάσεις, που ανήκουν σε περιοχές όπου υπάρχουν μερικώς κυρωμένοι δασικοί χάρτες και απλοποίηση ίδρυσης κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων με Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, προβλέπει νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης  και Τροφίμων,  το οποίο αναρτήθηκε στη δημόσια διαβούλευση για δύο εβδομάδες για σχόλια και για παρατηρήσεις.

Το πρόβλημα των αυθαιρέτων κατασκευών σε κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και γενικότερα του πολεοδομικού καθεστώτος λειτουργίας τους, που υπολογίζεται ότι αφορά πάνω από το 50 έως 60% των μονάδων παραγωγής έχει αναδειχθεί και εκκρεμεί η επίλυση του πάνω από δέκα χρόνια, παρά το γεγονός ότι έχει εξαγγελθεί πολλές φορές στο παρελθόν ότι θα γίνει νομοθετική αντιμετώπιση του.

Ο στόχος του ΥΠΑΑΤ

«Με το νέο σχέδιο νόμου, ο στόχος του ΥΠΑΑΤ, είναι να επιτευχθεί η διευκόλυνση της διαδικασίας ίδρυσης και λειτουργίας των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων με την εισαγωγή ρυθμίσεων για τη νομιμοποίηση ιδίως των πρόχειρων καταλυμάτων ζώων τα οποία συνιστούν κατά προσέγγιση ποσοστό 50%-60%, καθώς και η μείωση των συντελεστών κόστους παραγωγής. Συνέπεια αυτών θα είναι ο εκσυγχρονισμός των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, η βιωσιμότητα και η βελτίωση εν γένει του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και η ενίσχυση της αγροτικής επιχειρηματικότητας» αναφέρει σε ανακοίνωση του το υπουργείο  Αγροτικής Ανάπτυξης  και Τροφίμων.

Στην ίδια ανακοίνωση σημειώνεται ότι «με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και κατά την εφαρμογή του ν. 4056/2012, η γραφειοκρατία και τα αυστηρά πλαίσια του νόμου που καθόριζαν μέχρι σήμερα την ίδρυση και λειτουργία των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, όχι μόνο δε διευκόλυναν την όλη διαδικασία, αλλά αποθάρρυναν τους νέους κτηνοτρόφους και τους εν ενεργεία από κάθε  προσπάθεια για νομιμοποίηση και εκσυγχρονισμό των κτηνοτροφικών τους εγκαταστάσεων».

Νομιμοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι σε περίπτωση άσκησης προσφυγής κατά έκθεσης αυτοψίας, με αίτημα έκδοσης άδειας νομιμοποίησης των αυθαίρετων κατασκευών, η επιτροπή θα χορηγεί προθεσμία αναστολής κατεδάφισης ενός έτους για την προσκόμιση άδειας νομιμοποίησης, αντί της προθεσμίας των 60 ημερών και εν συνεχεία οριστική νομιμοποίηση, με χαμηλό πρόστιμο ίσο με το πέντε τοις εκατό (5%) του προστίμου ανέγερσης της έκθεσης αυτοψίας και διατήρησης από τη διαπίστωση του αυθαιρέτου.

Η σχετική διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπει ότι:

-«1. Αν κατά της έκθεσης αυτοψίας του άρθρου 92 του ν. 4495/2017 (Α’ 167), με την οποία κατασκευές κτηνοτροφικής εγκατάστασης διαπιστώνονται και χαρακτηρίζονται ως αυθαίρετες, ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή, σύμφωνα με το άρθρο 93 του ως άνω νόμου, η οποία περιέχει αίτημα έκδοσης άδειας νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών της κτηνοτροφικής εγκατάστασης, η επιτροπή εξέτασης προσφυγών αυθαιρέτων του άρθρου 17 του ν. 4495/2017 υπολογίζει τα πρόστιμα και χορηγεί προθεσμία αναστολής κατεδάφισης εννέα (9) μηνών για την προσκόμιση άδειας νομιμοποίησης, η οποία σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να παραταθεί για επιπλέον τρεις (3) μήνες, κατά παρέκκλιση της περ. β’ της παρ. 5 του άρθρου 93 του ν. 4495/2017. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω προθεσμία, η κατασκευή κρίνεται κατεδαφιστέα και οριστικοποιούνται τα πρόστιμα.
2. Αν ο ιδιοκτήτης κτηνοτροφικής εγκατάστασης προβεί σε νομιμοποίηση των σχετικών αυθαίρετων κατασκευών μέσα σε ένα (1) έτος από την κοινοποίηση ή από τον χρόνο γνώσης με οιονδήποτε τρόπο της έκθεσης αυτοψίας, επιβάλλεται, σύμφωνα με το Τμήμα Δ’ του ν. 4495/2017, πρόστιμο ίσο με το πέντε τοις εκατό (5%) του προστίμου ανέγερσης της έκθεσης αυτοψίας και διατήρησης από τη διαπίστωση του αυθαιρέτου έως την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας, κατά παρέκκλιση της περ. β της παρ. 3 του άρθρου 94 του ν. 4495/2017».

Με άλλη διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπεται για κτηνοτροφικές μονάδες διαδικασία χορήγησης έγκρισης επέμβασης σε χορτολιβαδικές ή δασώδεις εκτάσεις, που ανήκουν σε περιοχές όπου υπάρχουν μερικώς κυρωμένοι δασικοί χάρτες.

Εγκαταστάσεις σε χορτολιβαδικές ή δασώδεις εκτάσεις

Η σχετική διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπει ότι: «Άρθρο 9 Έγκριση επέμβασης σε χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις – Τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 45 του ν. 998/1979. Στην παρ. 2 του άρθρου 45 του ν. 998/1979 (Α’ 289) διορθώνονται οι παραπομπές του νόμου, προστίθεται τελευταίο εδάφιο και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Κάθε επιτρεπτή, κατά τις διατάξεις του παρόντος, επέμβαση σε δάση και δασικές εκτάσεις αποτελεί εξαιρετικό μέτρο. Επέμβαση σε δάση και δασικές εκτάσεις ως και σε δημόσιες χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις, σύμφωνα με τους όρους της περ. ε’ της παρ. 5 του άρθρου 3, επιτρέπεται μετά από έγκριση. Η έγκριση αυτή χορηγείται από το Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μετά από εισήγηση της οικείας δασικής αρχής, εκτός αν ορίζεται αλλιώς στη διάταξη της παρ. 4 ή στις διατάξεις των άρθρων 46 έως 61. Σε περίπτωση επέμβασης από τρίτους στις ιδιωτικού χαρακτήρα εκτάσεις που προστατεύονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, απαιτείται και η έγγραφη συναίνεση του ιδιοκτήτη. Κατ’ εξαίρεση, δεν απαιτείται εισήγηση της οικείας δασικής αρχής πριν την έγκριση επέμβασης σε χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις που ανήκουν σε περιοχές όπου υπάρχουν μερικώς κυρωμένοι δασικοί χάρτες, στους οποίους περιλαμβάνονται οι ως άνω εκτάσεις.».

Αδειοδότηση

Στις διατάξεις του νομοσχεδίου περιλαμβάνονται επίσης ρυθμίσεις για την απλοποίηση αδειοδότησης ίδρυσης και λειτουργίας κτηνοτροφικών μονάδων.  Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι:

-«Για τη χορήγηση της έγκρισης ίδρυσης των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων της παρ. 1, ο φορέας της κτηνοτροφικής εγκατάστασης υποβάλλει στην αρμόδια ΔΑΟΚ αίτηση η οποία συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
α) Δήλωση υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ), συνοδευόμενη από τα απαραίτητα δικαιολογητικά, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 46296/8.8.2013 (Β΄ 2002) κοινή απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Στην περίπτωση εκτάσεων δασικού χαρακτήρα ακολουθείται η διαδικασία του επιτρεπτού της επέμβασης.
β) Έγγραφα που αποδεικνύουν την ιδιοκτησία ή τις νόμιμες προϋποθέσεις χρήσης του γηπέδου της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης, όπως συμβόλαιο και πιστοποιητικό μεταγραφής αυτού ή συμβολαιογραφική πράξη ενοικίασης με μεταγραφή στο οικείο υποθηκοφυλακείο ή απόφαση παραχώρησης ή απόφαση ενοικίασης ή απλό μισθωτήριο, το οποίο πρέπει να έχει υποβληθεί στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή ιδιωτικό συμφωνητικό το οποίο πρέπει να έχει υποβληθεί στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή δικαστική απόφαση νομίμως μεταγεγραμμένη ή συμβολαιογραφική δήλωση αποδοχής κληρονομιάς, κληρονομητήριο και έκθεση περιγραφής ακινήτων ή κάθε άλλο έγγραφο που προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία και περιέχει εγγραπτέα πράξη σύστασης δικαιωμάτων κυριότητας, ή αντίγραφο δήλωσης στοιχείων ακινήτων Ε9.
γ) Ζωοτεχνική μελέτη η οποία περιλαμβάνει:
γα) Το είδος και τον αριθμό των ζώων που θα εκτρέφονται στην κτηνοτροφική εγκατάσταση.
γβ) Τον τύπο σταυλισμού των ζώων.
γγ) Τοπογραφικό διάγραμμα του γηπέδου στο οποίο θα κατασκευαστεί η κτηνοτροφική εγκατάσταση.
γδ) Αρχιτεκτονικά σχέδια των κτηριακών εγκαταστάσεων της κτηνοτροφικής εγκατάστασης. Από την υποχρέωση του πρώτου εδαφίου εξαιρούνται τα πρόχειρα καταλύματα ζώων της παρ. 2 του άρθρου 1 και τα αυθαίρετα κτήρια, για τα οποία υποβάλλεται σκαρίφημα ή διάγραμμα των κτηριακών εγκαταστάσεων (όψεις, κάτοψη, τομή).
γε) Περιγραφή της παραγωγικής διαδικασίας και του τρόπου διαχείρισης της κτηνοτροφικής εγκατάστασης.
γστ) Την τήρηση των ελαχίστων αποστάσεων μεταξύ της κτηνοτροφικής εγκατάστασης και χώρων ή δραστηριοτήτων του Παραρτήματος του άρθρου 20, καθώς και πηγών ύδατος.
Εντός πενήντα (50) ημερών από την υποβολή της αίτησης έγκρισης ίδρυσης, η αρμόδια ΔΑΟΚ εξετάζει την αίτηση και τα δικαιολογητικά που τη συνοδεύουν και χορηγεί την έγκριση για την ίδρυση της κτηνοτροφικής εγκατάστασης ή απορρίπτει την αίτηση αιτιολογημένα.
Σε περίπτωση παρόδου άπρακτης της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου, οι εγκρίσεις ίδρυσης θεωρούνται σιωπηρώς χορηγηθείσες, σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 4442/2016, και ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει από την αρμόδια ΔΑΟΚ τη χορήγηση σχετικής βεβαίωσης.
Η έγκριση ίδρυσης ισχύει για χρονικό διάστημα δύο (2) ετών με δυνατότητα παράτασης ενός (1) έτους, εφόσον κατά τη διάρκεια ισχύος της έγκρισης έχει ξεκινήσει η υλοποίηση της εγκατάστασης και έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα παράτασης, με τους λόγους για τους οποίους απαιτείται η παράταση.».
3. α) Μετά από την ολοκλήρωση της κατασκευής των εγκαταστάσεων της κατηγορίας Β΄ της παρ. 1 και πριν από τη μεταφορά ζωικού κεφαλαίου σε αυτές, ο φορέας της κτηνοτροφικής εγκατάστασης υποβάλλει γνωστοποίηση για τη λειτουργία της κτηνοτροφικής εγκατάστασης στην αρμόδια ΔΑΟΚ, η οποία του χορηγεί αποδεικτικό υποβολής. Η ΔΑΟΚ παραλαμβάνει σε κάθε περίπτωση τη γνωστοποίηση, η οποία υποβάλλεται από τον φορέα της δραστηριότητας με ευθύνη του για τα περιλαμβανόμενα σε αυτήν στοιχεία. Μετά από την υποβολή της γνωστοποίησης, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ξεκινήσει τη λειτουργία της δραστηριότητας. Η ΔΑΟΚ υποχρεούται να κοινοποιεί τη γνωστοποίηση εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών κατά περίπτωση στις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές, στις αρμόδιες περιβαλλοντικές και υγειονομικές υπηρεσίες, στις αρμόδιες δασικές υπηρεσίες και υπηρεσίες δόμησης και σε τυχόν άλλη αρχή κατά την κρίση της αρμόδιας ΔΑΟΚ, προκειμένου αυτές να λάβουν γνώση περί της έναρξης λειτουργίας και να ασκούν τους κατά νόμον προβλεπόμενους ελέγχους.
β) Πριν από την υποβολή της γνωστοποίησης λειτουργίας, ο φορέας της κτηνοτροφικής εγκατάστασης υποχρεούται να διαθέτει τα αναγκαία δικαιολογητικά, τα οποία δεν συνυποβάλλονται με τη γνωστοποίηση, αλλά τηρούνται μαζί με το αποδεικτικό υποβολής της γνωστοποίησης στην έδρα της εγκατάστασης κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της και παραμένουν διαθέσιμα για έλεγχο. Τα δικαιολογητικά αυτά είναι τα εξής:
βα) Έγκριση ίδρυσης που έχει χορηγηθεί από την αρμόδια ΔΑΟΚ, με την οποία έγινε και η υπαγωγή σε ΠΠΔ, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 46296/8.8.2013 κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
ββ) Οικοδομική άδεια των κτιριακών εγκαταστάσεων ή έγκριση κατασκευής ή βεβαίωση απαλλαγής από την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας ή απόφαση εξαίρεσης από την κατεδάφιση ή βεβαίωση περαίωσης κατά τη διαδικασία νομιμοποίησης αυθαιρέτου σύμφωνα με τον ν. 4495/2017. Κατ’ εξαίρεση, τα δικαιολογητικά του ως άνω εδαφίου δεν απαιτούνται για τα πρόχειρα καταλύματα ζώων της παρ. 2 του άρθρου 1 του παρόντος.
βγ) Αντίγραφο της ζωοτεχνικής μελέτης, η οποία υποβλήθηκε κατά τη διαδικασία χορήγησης της έγκρισης για την ίδρυση της κτηνοτροφικής εγκατάστασης.
βδ) Έγκριση και διακριτικό αριθμό σύμφωνα με το άρθρο 7 του π.δ. 216/2003, στην περίπτωση εγκατάστασης εκτροφής ωοπαραγωγών ορνίθων.
βε) Βεβαίωση του άρθρου 3 του π.δ. 224/1998 και διακριτικό αριθμό του άρθρου 4 της υπ’ αρ. 2063/141781/11.11.2014 (Β΄ 3091) απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στην περίπτωση πτηνοτροφικών επιχειρήσεων πολλαπλασιασμού, επιλογής, καθώς και εκκολαπτηρίων.
βστ) Διακριτικό αριθμό σύμφωνα με το άρθρο 8 του π.δ. 224/1998 στην περίπτωση πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων εκτροφής πουλερικών απόδοσης για εμπορία ως οικόσιτων.
βζ) Αριθμό καταχώρισης της κτηνοτροφικής εγκατάστασης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία για τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος και δεν υπάγονται στις υποπερ. βδ΄, βε΄ και βστ΄. Ο αριθμός αυτός χορηγείται σε κάθε περίπτωση μετά από την ολοκλήρωση της κατασκευής των κτιριακών εγκαταστάσεων και πριν από τη μεταφορά ζωικού κεφαλαίου σε αυτές».