Κυκλοφοριακό Αθήνας: έξι αναγκαία μέτρα πριν τα ηλεκτρονικά διόδια

Δέσμη έξι μέτρων, μετά την εφαρμογή των οποίων θα μπορούσε να εξεταστούν και πρόσθετα μέτρα,  όπως τα ηλεκτρονικά διόδια, κυρίως για τον περιορισμό της διαμπερούς κίνησης από το κέντρο προτείνει για την κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση της Αθήνας, ο Στράτος Παπαδημητρίου, Συγκοινωνιολόγος, Καθηγητής Πανεπιστήμιου Πειραιά.

Σε άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα», ο Στράτος Παπαδημητρίου, από τους πλέον έγκυρους και έμπειρους συγκοινωνιολόγους της χώρας, ενώ έχει διατελέσει σε θέσεις ευθύνης στον τομέα των Μεταφορών, όπως πρόεδρος στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών της Αθήνας (ΟΑΣΑ) σημειώνει ότι:

-«Προσφορότερος τρόπος της μείωσης της χρήσης του ΙΧ, είναι:

• ένα ευρύτερο σχέδιο πεζοδρομήσεων στο κέντρο της πόλης και καθολικής απαγόρευσης κυκλοφορίας ΙΧ,
• η ενίσχυση της αξιοπιστίας και ποιότητας των δημοσίων συγκοινωνιών με την δημιουργία και αστυνόμευση των λωρίδων αποκλειστικής κυκλοφορίας ΜΜΜ,
• δημιουργία λωρίδων για τους ποδηλάτες,
• δραστικός περιορισμός της στάθμευσης ΙΧ παρά το κράσπεδο, ουσιαστικός έλεγχος της παράνομης στάθμευσης,
• ρύθμιση των θεμάτων τροφοδοσίας των καταστημάτων,
• εφαρμογή των διατάξεων για τις διάφορες εκδηλώσεις/πορείες.

Και εφόσον γίνουν όλα αυτά θα μπορούσε να εξετάσει κάποιος και πρόσθετα μέτρα όπως τα ηλεκτρονικά διόδια κυρίως για τον περιορισμό της διαμπερούς κίνησης από το κέντρο».

Αναλυτικά ο Στράτος Παπαδημητρίου στο άρθρο του, με τίτλο “ευρύτερο σχέδιο πεζοδρομήσεων στο κέντρο της Αθήνας” σημειώνει τα ακόλουθα:

«Για πάρα πολλά ζητήματα που σχετίζονται με τις μεταφορές (π.χ. κυκλοφοριακή συμφόρηση, ρύπανση, διόδια, στάθμευση, τροφοδοσία καταστημάτων) σπάνια υπάρχει μία και κοινά αποδεκτή λύση. Και αυτό γιατί οι μεταφορές είναι τμήμα ενός ευρύτερου κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού συστήματος και οι οπτικές γωνίες πολλές, εξαρτώμενες από τον επιδιωκόμενο στόχο.

Η περίπτωση όμως του δακτυλίου είναι μοναδική. Ένα μέτρο που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά πριν 40 σχεδόν χρόνια εξακολουθεί να ισχύει και σήμερα παρά το γεγονός ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει άρδην. Όταν πρωτο-τέθηκε σε εφαρμογή κυκλοφορούσαν στην Αττική περίπου 420000 Ι.Χ., ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός έχει πενταπλασιαστεί. Τι σηματοδοτεί αυτή η αύξηση των ΙΧ αυτοκινήτων που σε ένα βαθμό μπορεί να δικαιολογηθεί λόγω της αύξησης των εισοδημάτων. Έχει συμβάλει ο δακτύλιος στην αύξηση αυτή; Χωρίς να διαθέτω αποδεικτικά στοιχεία, θεωρώ ναι. Ο δακτύλιος, δηλαδή η εκ περιτροπής κυκλοφορία φαίνεται να έχει οδηγήσει στην αύξηση του αριθμού των νοικοκυριών με δύο και περισσότερα Ι.Χ καθώς η ύπαρξη δυο αυτοκινήτων είναι ο νόμιμος τρόπος να κυκλοφορεί κάποιος τόσο τις μονές όσο και τις ζυγές ημέρες. Επειδή δε, η πολιτεία έχει επιβάλει σημαντικές χρεώσεις στην κτήση του αυτοκινήτου, είναι λογικό όταν κάποιος αποκτήσει το δεύτερο ΙΧ, να επιθυμεί να το χρησιμοποιεί όσο γίνεται περισσότερο για να κάνει απόσβεση των χρημάτων που έχει δαπανήσει. Έτσι η κυκλοφορική συμφόρηση παρουσιάζεται και σε πολλούς άλλους άξονες του λεκανοπεδίου. Εξάλλου οι αποφάσεις μας για την επιλογή του μεταφορικού μέσου για την μετακίνηση μας βασίζεται στο αντιληπτό κόστος που συνήθως περιλαμβάνει μόνο το κόστος καυσίμων, στάθμευσης και τυχόν διοδίων. Έτσι εμφανίζεται το παράδοξο, ένα μέτρο που στόχο έχει τον περιορισμό της κυκλοφορίας να αυξάνει τα συνολικά διανυόμενα χιλιόμετρα από τα ΙΧ αυτοκίνητα.

Καθώς δε αυξάνονται τα διανυόμενα χιλιόμετρα, αυξάνονται και οι εκπομπές ρύπων οι οποίοι πέρα από την τεχνολογία του κινητήρα εξαρτώνται και από τον χρόνο παραμονής των οχημάτων σε λειτουργία στους δρόμους. Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερα μποτιλιαρίσματα έχουμε λόγω του μεγάλου αριθμού των αυτοκινήτων τόσο περισσότεροι και οι ρύποι που εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα.

Τα περιοριστικά μέτρα όπως ο δακτύλιος έχουν νόημα όταν μπορούν να λειτουργήσουν ως αντικίνητρα και να μεταβάλλουν συμπεριφορές προς όφελος βιώσιμων πολιτικών (πχ. χρήση των δημοσίων συγκοινωνιών, ποδήλατο, πεζή μετακίνηση). Θεωρώ ότι με τις συγκεκριμένες προσεγγίσεις και την διατήρηση του businessasusual,  κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται, όπως τίποτα δεν επιτυγχάνεται με μέτρα εντυπωσιασμού, όπως ο περιορισμός των αδειών εισόδων στο δακτύλιο για βουλευτές και ευρωβουλευτές. Πιστεύει κάποιος ότι με τον τρόπο αυτό θα αλλάξουν μέσο μετακίνησης και θα χρησιμοποιήσουν τις δημόσιες συγκοινωνίες για την μετάβαση τους στην Βουλή ή οπουδήποτε αλλού ; Αν η πολιτεία ήθελε να κάνει κάτι επί αυτού ας χρεώσει κανονικά την στάθμευση ΙΧ που προσφέρεται δωρεάν και ως αντάλλαγμα ας τους χορηγήσει μηνιαίες απεριορίστων διαδρομών με το μετρό και τα άλλα ΜΜΜ για τους ίδιους και τους συνεργάτες τους

Κλείνοντας, θεωρώ ότι προσφορότερος τρόπος της μείωσης της χρήσης του ΙΧ, είναι:  ένα ευρύτερο σχέδιο πεζοδρομήσεων στο κέντρο της πόλης και καθολικής απαγόρευσης κυκλοφορίας ΙΧ, η ενίσχυση της αξιοπιστίας και ποιότητας των δημοσίων συγκοινωνιών με την δημιουργία και αστυνόμευση των λωρίδων αποκλειστικής κυκλοφορίας ΜΜΜ, δημιουργία λωρίδων για τους ποδηλάτες, δραστικός περιορισμός της στάθμευσης ΙΧ παρά το κράσπεδο, ουσιαστικός έλεγχος της παράνομης στάθμευσης, ρύθμιση των θεμάτων τροφοδοσίας των καταστημάτων, εφαρμογή των διατάξεων για τις διάφορες εκδηλώσεις/πορείες και εφόσον γίνουν όλα αυτά θα μπορούσε να εξετάσει κάποιος και πρόσθετα μέτρα όπως τα ηλεκτρονικά διόδια κυρίως για τον περιορισμό της διαμπερούς κίνησης από το κέντρο».